19 Ağustos 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

Ankara mektupları Şehirlerimizde Belediyeler bankasının son yıldak Bankanın bir yılda yaptığı yardım 3.00 P< Üni (Hususi Muhabirimiz yazıyor) — Geçen yılın Bi- rinciteşrin ayında Ankarada topla» nan birinci Türk belediyeler kongre sinin en mühim kararlarından biri de şehirlerin âmme hizmetine taallük e den işlerinde belediyelerin el birliğile çalışmaları İdi. Sudan ve elektrikten mahrum şehirlerimizin bu iki mühim eksikliğini tamamlamak için, beledi- yeler bankasmın ne nisbette yardım edebileceği meselesi de, bu cümleden olarak, müzakereye mevzu teşkil et- miş ve üzerinde halkm menfaatini koruyacak şekilde mühim kararlar alınmıştı. Haber aldığımıza göre, kongrede verilen kararların tatbik edildiği son bir yıl içinde şehirlerine #u ve elek: trik getirmek, mezbaha, tiyatro, si- nema ve hal gibi tesisat vücude ge tirmek ve itfaiye teşkilâtı yapmak gibi büyük işler için belediyeler ban- kasma müracaat eden belediyelerin sayısı 114 ü bulmuştur. Bu 114 bele diyeye banka gösterilen teminatm Kifayeti ve kendi sermayesi nisbetin- de ikrazlarda bulunmuş, ve belediye- lerin yapacakları işler için başka mali milesseselerin yardımlarma baş vurmasma meydan verilmemiştir. 114 belediyeden bir kısmma, ban- kadan doğrudan doğruya ve ikraz &- vansı, hesabı cari süretlerile para verilmiş bir kısmına da kefalet mek- tubu vermek suretile arzuları İs'af o- lunmuştur. Belediyeler Bankasınm Ikraz sure- tile verdiği paranm miktarı 1,423,000 liradır, Bunun 219,000 lirası tahsil e- dilmiş ve geriye kalan 220 bin. lira kadarı da mütezkıp senelerdö tahsil edilmek Üzere mukavele edilmiştir. Kefalet suretile (verilen para da 450 bin liradır ve bunun da 133 bin lirası tahsil olunmuştur. Hulâsa itibarile belediyeler banka- sının kuruluşundan 985 yılı sonuna kadar -iki buçuk yıl içinde. muhtelif guretlerle belediyelere ikraz ettiği para 1,873.000 lira ve bunun ödenen kısmı 350 bin liradır. Eğer buna, mu- kaveleye raptolunup ta heniz tediye safhasma girmiyen 1.000.000 lirayı da ilâve edecek olursak, belediyeler bankasının, 935 yılr sonuna kadar, memleketin imarma ve güzelleşmesi- ne 3.000.000 liraya yakm büyük bir rakamla iştirak etmiş olduğunu gö- rürüz. Belediyenin istediği iş pa banka bu yardımlarını belediyenin her istediği İş için yapamamaktadır. Belediyeler bankası kanununa göre verilen veya verilecek olan paraların sureti isti- malleri tahdit olunmuştur. Zira be- lediyeler bankasının teşkilihden ga- ye, belediyelere uzun veya kısa ve- deli ikrazlarda bulunan bir mali mü- essese yaratmış olmaktan çok, halkın umumi menfaatini korumak ve şe- hirlere su, elektrik havagazi getir mek, tiyatro, sinema, mezbaha aç mak, itfaiye teşkilâtı vücuda getir. mek gibi büyük gedikleri doldurmak için belediyelerin ihtiyacı olan para- Bin, cüz'i menfaat mukabilinde temi- ninden ibarettir, Banka, iki buçuk yıl içinde yaptığı ikrazlarda daima bu noktayı göz önünde bulundur. muş ve kanunun çerçevesinden dışa- rıya çıkmamıştır. Banka son yıl içinde, faizlerini in- dirmek surttile de belediyelerin vu- ku bulacak müracaatlerinde yaptığı yardımların tahmil ettiği faiz mükel- lefiyetini asgari hadde indirmiş ve bu suretle de yurtta belediyeler ta- rafmdan yaptırılacak olan baymdır. bk işlerinde âzami fedakârlik gös termiştir. Bankanın kuruluş kanununun tes- bit ettiği “4 8 faizin indirilmesi muh- telif heyeti umumiyelerde âzalar ta- rafından talep edilmiş bir keyfiyet- tir. Fakat bu miktarın indirilmesi banka sermayesinin müsait bulun“ duğu zamana bırakılmıştı. İki buçuk şel gibi kısa bir zaman İçinde serma- halk hizmetleri i çalışması 0.000 liradır | yesinde bilylik inkişaf yaratan ban- * ka, müsait zamanın hulül ettiğine kani olarak, faiz miktarını © B&den 6 6,5 a indirmiş bulunmaktadır. Bu- | nunla da iktifa etmiyerek, borç tak-| sitlerin hulülünden evvel belediyeler- den gelen veyahut gümrük hisseleri tevziatmdan tutulan paralar i lediyeler lehine “ 3 faiz yürütülme- sine karar vererek, © 6.5 olan faiz nisbetini çok daha aşağılara düşür- müş bulunmaktadır. Yapılanve yapılacak olan işler s alâhiyet sahibi bir makamin bize temin ettiğine göre, 935 yılı sonuna kadar belediyeler banka- sın İkraz etmiş olduğu 3.000.000 lira ile yapılan ve yapılacak olan iş- ler şu noklalarda toplanmaktadır: Şehirlerinde elektrik — fabrikaları kurmak veya komşu şehirlerden & lektrik getirmek için müracaat eden belediyelere, bu iş İçin 850 bin lira ödünç verilmiştir. 87 bin lira daha verilecektir. Su getirtmek için veri-| len para 400 bin Ve verilecek para 820 bin lirr raddesindedir. Bunlar- dan başka mezbaha, tiyatro, sinema, hal vesaire gibi halkın umumi men | faatini koruyan tesisat için 150 bin Hira ikraz edilmesi ve 33 bin liranm verilmesi de mukaveleye bağlanmış- tır, Memleketin birçok küçük şehirle tinin İtfaiye teşkilâtından mahrum bulunması ve bu yüzden çıkan yan- gınların söndürülememesi veya hal- kın temin ettiği en iptidai vesaitle pek geç söndürülmesi yüzünden her yıl memleketin... gördüğü zararların İ büyüklüğünü gören banka, bütçesi- nin ikrazat faslmda bu iş için de bü- yük bir para yardımı ayırmıştır. Bu gibi şehirlerimizde itfaiye teş- kilâti vücüde getirmek için belediye- ler bankasma birçok müracaatler va- ki olmuş ve bunların hepsi is'af olun | muştur. Bu sahada bankanm yaptığı yardım 4R0 bin lira kadardır. Muka. vele ile taahhüt altına girdiği miktar da 120 bin raya baliğ olmaktadır. | | ! .. . Türk resmi 80 senelik resimlerimiz sergi halinde toplanıyor 28 Ağustosta açılacak 80 senelik Türk resim tarihi sergisi hakkında malümat almak için müracaat eden! bir arkadaşımıza Güzel San'atler| Akademisi Direktörü Burhan Toprak şu malümatı vermiştir; rrgi, garp usulü resmin bizde nasıl doğduğunu, hangi yollarla ve nasıl ilerlediğini gösterecektir. Sergide bu yolda ilk yürüyenlerin, nacaktir. Tertip heyetinin hususi ellerden, koleksiyonlardan, şehirler. den, birlikten, müstakil ressamlardan ve D grupundan topladığı resimler serginin esasmı teşkil edecektir. Jüri yoktur, Her ekol kendi hu- susiyetini, ana noktalarını gösterme- ğe çalışacaktır. | Bundan evvel bizde böyle bir ser- gi yapılmış değildir. Bu birle de ya- kın bir zamanda tesis edileceği ümit edilen bir “galeri” ve “müze” ye doğ- ru atılan ilk adımdır.,, Tertip heyetinde — Selim Nüzlet Salâh Cimcoz, Burhan Toprak ve her gruptan iki mümessil bulunacaktır. Sergi 14 Eylülde kapanacaktır. İnhisarlar Vekilinin atlattığı kaza İnhisarlar Vekili Ali Râna ve ailesi evvelki gün bindikleri otomobilde bir kaza atlatmışlardır. Hâdise şöyle ol- muştur: Vekil, otomobille Kısıklıdan Bağlarbaşına giderkön şoför, karşı - dan çıkan tramvaya çarpmamak için direksiyonu kırmıştır. Bu sırada oto- | demiştir. ve ölmüş ressamların eserleri bulu -|, Hamallara ait i tahkikat ilerliyor Hilenin önüne geçmek için tedbir araştırılıyor Hamallar işindeki yolsuzluklar hak kında belediye müfettişleri tarafın - dan açılan tahkikat ilerleraektedir. Müfettişler halen Hamalbaşıların halktan vey tüccardan almaları lâ - zimgelen parada yaptıkları hilenin ö- nüne geçmek için tedbir aramakta - dır. Bu arada iki şekil bulunmuştur: Bunlardan biri para veren kimselerin İmakbuzların dip koçanlarma verdik» leri para mikdermi bizzat yatırıp alt larımı imza eylemeleri, diğeri de mü: ayyen markalarla iş gördürülmesidir. Bu iki şıktan hangisi daha pratik gö- rülürse o usulün derhal tatbikına ge- çilecektir. Poliste - Açıkta denize giren gençler Sandalları devrildi, az daha boğuluyorlardı Evvelki gün, Kadıköyünde oturan Ibrahim ve Leman adlarında İki genç bir sandala binerek Fenerbahçe ön- erine doğru açılmışlar ve orada san- daldan atlıyarak denize girmişlerdir. Bu esnada #andalları devrilmiş, genç ler dalgalar arasında çırpınmaya ve feryat etmeye, imdat istemeye başla- £elen bir motör İbrahim ve Lemanı Elmas hırsızı yakalandı Iki ay evvel Aksarayda Nadirenin evine girip elmas çalarak kaçanlar - dan Ismail Hakkı İzmirde yakalan - mıştır, Istanbul Emniyet Direktörlü. ğü, İzmir Emniyet Direktörlüğüne yazdığı telgrafta suçlunun İstanbula gönderilmesini bildirmiştir. Alacağı varmış Evvelki sabah Cerrahpaşada Fırın üstündeki yazıhanesinde bağlanarak 1000 lirasinm çalındığını" iddia eden Nuri İle yazrhaneye giren Hulüsinin müvacehesi dün Emniyet Direktörlü- günde yapılmıştır. Bu müvacehede Hulüsi: “Nuriden altı yüz lira alaca- ğım vardı, bu işi onun İçin yaptım., Hâdise etrafındaki tahki- kat derinleştirilmektedir. Otomobilini kaçırmış 1871 numaralı otomobilin şoförü Ağacamili Kâmil polise müracaat e- derek, Boşnak İsmailin kendisine ait otomobilini kaçırıp Ayazağada bırak- tığımı ve lâstiklerini de harap ettiği iddia edilmiştir. Ismail yakalanmiş - tar. Çocuğu yaraladı, kaçtı Beyoğlunda, Osmanbeyde oturan on yaşındaki Refika Halâskâr Gezi caddesinden geçerken 71-5 numaralı motosiklet çarpmıstır. Çocuk yaralan mıştır. Motosikleti kullanan adam kaçmıştır.. Aranmaktadır. Bugünkü hava Bugün hava sureti umumiyede ka- palı ve bulutlu olacaktır. Hararet de- recesinde bir iki derecelik tenezzülün bugün de hissedilmesi muhtemeldir. Rutubet daha fazla artmıyacaktır. Rüzgürin İstanbul civarma yağış ge- tirmesi de mümkündür. Tazyiki nesi- mide fazla bir tahavvül görülmiyecek tir. Dünkü hava Dün, hava öğleden sonra kapalı geçmiş ve öğleden evvel Boğaz ve Ka radeniz yakın sahillerine hafif yağ - mur düşmüştür. Derecei hararet en çok 274, en az 20,8 dir. Gölgede va- satl 26,5 güneşte azami 60,5 derece- dir. Rüzgâr Şarktan saniyede 11,2 metre süratle esmiştir. Tazyiki nesi- ve hava umumiyetle bulutlu görül - müştür. # mobil elektrik direğine çarpmış, #ol ön çamurluğu kırılmıştır. Vekil ve a- ilesine birşey olmamıştır. Memlekette hava Şark mıntakasında yağış uzun fa- ad mışlardır. Uzaktan kendilerine doğru | muhakkak bir ölümden kurtarmıştır. ! Bir yaralamadan sonra ölüm Ölümün yaralamadan olduğu tesbit edilemedi Usküdarda, Tekke kapısında, hiç yoktan aralarında bir kavga çıkıyor. Kavgacılardan Cevat, Tahsini üç ye- rinden yaralıyor. Fakat bundan ev - vel, Tahsin de Cevada, ağız dolusu kü İfürler ediyor. Cevat, bu küfürlerden fena halde hiddetlenerek, ne yaptığı- m bilmez bir halde Tahsinin üzerine atılıyor ve onu yaralıyor. Yaralı Tah sin, hastahaneye kaldırılıyor, iyileşi- yor ve aradan bir zaman geçtikten #onra ölüyor. Fakat ölümünün hakiki sebebi meçhul kalıyor. Aldığı yarala- tin neticesi mi, yoksa, herhangi bir ihtilâtm tesiri mi7, Bursları, fenni şekilde tesbit edilemiyor. Ağır ceza mahkemesi, dün bu cinayet davasını neticelendirdi. Katille suçlu Cevadın, Tahsin tarafından, sebebiyet verilen tahrik Üzerine, kendisini yaraladığı - ra, mahkemece kanaat hâsıl olmuş - tu. Bundan başka, Tahsinin ölümün- de, aldığı yaraların ne dereceye ka - dar âmil olduğu anlaşılamıyordu. Bu sebeplerden dolayı, Cevadm oozası derece derece indirilerek, suçlunun bir sene altı ay müddetle hapse ko - nulmasına karar verildi. Bir katilin, tahrik ve diğer sebep- ler yüzünden de olsa bu kadar âz bir veza İle kurtulması nadiren görüldü- ğü için mahküm Cevat, büyük bir se- vinçle mahkeme salonundan çıkmış, jandarmalar arasında giderken; — Yaşasın adalet! diye bağırmış - tur. Mahkümun cezasını bitirmesine an, cak birkaç ayı kalmıştır. Kadına ini davayı or! dı HEY aç atmak, sn. ti kahvecilik, oturduğu yer Kumka- pı... Sarkıntılık ettiği Bayan Medine isminde bir kadın... İddiaya göre, kah veci Hüzeyin, tanımadiğı bu bayana, yolda giderken: — Cicim. Ne olur, gel de bir kah- vemi iç!.. diye sö zatmış. Kadm, hiç ses çıkarmıyarak yoluna devam et - miş, Fakat, biraz sonra, kayin baba- kendisine göz attığımı haber-veretek şikâyette bulunmuş. Sultanahmet İkinel Sulh ceza mah kemesi, Hüseyini kadınlara söz at - mak suçundan dolayı dün sorguya çekti, Hüseyin, kat'i surette inkâr edi - yor : — Ben kimseye söz atmadım! Diyordu. Dava istidası, kendisine söz atıldığı iddia edilen kadının ka- yınbabası Hüseyin tarafımdan veril - mmişti. Halbuki, mahkemeye şahsi is- tid. ile müracaat lâzımgeliyordu. İ Böyle bir istida olmadığı için hâkim Selâhaddin Demirelli, davanm tatili- ne karar verdi. Davacı Medine ken - disi müracaat edecek olursa, davası” na yeniden bakılacaktır. Eroin kaçakçısı bir kadın iye hastahanesinde tedavi altında bu- sına rastlamış. Kahveci Hüseyinin! Bakırköy Emrazı Akliye ve Asabi. Parti Vilâyet kurulunda yenilik Müteaddit istişare ko- misyonları kuruldu Halk Partisi Istanbul Vilâyet teş- kilâtında esaslı ve mühim değişiklik- ler yapılmış, bu arada yeni verilen Kararların tatbikıma geçilmiştir. Bu kararlara göre partinin program mu cibince üzerinde o meşgul olabileceği ne kadar bellibaşlı mevzu varsa bun- lardan her biri için mütehassıs parti mensuplarından mürekkep birer isti» şare komisyonları kurulmuştur. Bu | komisyonlar kendi ihtisasları dabilin de olan bu mevzular üzerinde etüt ya pacaklar, raporlarını parti idare he- yetine vereceklerdir. Idarâ heyeti bu raporlar üzerinde ayrıca tetkikat ya pacak, ondan sonra partinin progra - mı veçhile yapılması lâzım gelen ic- raatâ geçilecektir. Gümrük antrepolarının limana devri Gümrük antrepolarının limana dev ri muamelesi kabil olduğu kadar sür- atle devam etmektedir, İki buçuk gün içinde 1150 parçanın devri yapılmış- tır. Bir numaralı antreponun devri ay sonuna kadar ikmal edilecektir. Çinili Rıhtım Handa yapılacak tâdilât Gümrük Başmüdürlüğü binasinın Çinili Rıhtım hanıma nakli dolayısile bu handa yapılması icap eden tadilât hakkında Nafia fen heyetinin hazırla dığı proje tetkik edilmektedir. Bu pro jede, gümrük teşkilâtmın bütün ihti- yaçları gözönünde tutulmuştur, Ve - kâletin tasvibinderi sonra tadilâta derhal başlanacaktır. Gümrük idare - sinin yeni binasma taşınacağı tarih 3 - 4 güne kadar belli olacaktır. Sigorta şirketlerile bankalarda- ki muamele vergilerinin taksit müddetleri Sigorta şirketlerile banka ve ban: 'kerler ve sınai müesseselerde tahak- kuk ettirilecek muamele vergileri taksit müddetlerinin tayininde | te veddüt edüdiğinden Tihans Dahası ğı bu hususta valiliklere bir tamim yapmıştır. Bakanlık bu tamimiyle sigorta şirketleri ile banka ve oban- kerlerin bir ay zarfında yaptıkları muamelelere ait muamele vergisini © ayı takip eden ayın oh beşinci günü akşamına kadar ödemeleri icap etti- ğini sımai milessöselerde de bir ay zarfında yapılan peşin veya veresiye satışlarından mütevellit verginin tak sit başlangıcı da satışın yapıldığı a- yı takip eden aydan itibaren hesap €- dilmesini istemektedir. lunan Abdüssamet oğlu Tarıkın düa | dokuzuncu ihtisas mahkemesinde du- ruşmasına devam edilmiştir. Tarıkın Nafize isminde bir kadının evinde, Arşağa 85 gram eroini üç liraya sat- tığı tesbit edilmiş olduğundan altı ay hapsine ve 200 lira para cezası tahsi- line karar verilmiştir. 6 17 18752021 1324252627282! 3031 l Hazar: 106 1352 Rumi 6 Bindi ay Gün: 232 1855 Hiorl 1 Ağustos — Oğle: 12,18 — Ikindi: 1606 —————— kaç derecelik yükselişler görülmüş - tür. Akdeniz ve Ege bölgesinde vazi- yeti umumiye normaldir. Ancak, ya- kıcı bir sicak yaşayışa tesir etmekten geri kalmamaktadır. Cenup sahilleri» mizde iklim yabistir. Marmara mta kası kısmen kapalı ve yağışlı geçmiş» tir. Geçen sene bugün Geçen sene bugün gölgede azami hararet 26,5, asgari hararet 203, gü- heşte azami 61,5 derecedir. Rutubet | nisbeti vasatisi yüzde 77 dir, Tazyik, 762,24millmetreye çıkmıştır. Rüzgür, saniyede 6.8 metre süratle esmiştir. Hava yağmurlu geçmiştir. Yağmur mikdarı 8 milimetredir. * 1 — İtalyanlar, Ingiliz - Fransız projesini kabul etmediler, 2 — Tktısat Vekili Celâl Bayar Rus mi 759 milimetre olarak kaydedilmiş | Akşam: 19,03 — Yatsı: 20,4$ — Imsak:32) | va seyahatinden döndü. 3 — Italyan mektep gemilerinden sılalarla hafif hafif devam etmekte- | mürekkep bir filo limanımıza geldi. dir. Karadeniz sahil mıntakası yanı bulutludur. Orta Anadoluda hava ta- 4 — İzmirde incir piyasası açıldı. 5 — Nümerotaj' kontrolü bugün mamen açılmış, derece hararette bir | başladı. İM Petrol ve milletler Diesel motörünün keşfi hiç şüphe- siz asrımızın en mühim hâdiselerin den birisidir. Bu keşif evvelâ fen, sonra da iktısat ve sanayi âlemini altüst etmiştir. Tayyare İle motör- Nü vasıtaların ne dehhaş silâhlar ol duğu meydana çıktıktan sonra da bü motörü tahrik eden mayi peşinde milletler arasında bir koşuşma baş- lamıştır. Petrole malik olmak veya kolaylıkla elde etmek bir hayat me- mat meselesi olmuştur. : Dünyada petrol sarfiyatının, sene- de Iki yüz milyon tona çıktığını ve gittikçe de arttığını söylersek mevzü- an ciddiyeti daha iyi tebarüz eder. Petrolün ehemmiyeti yalnız Iktısms di, smai ve askeri sahaya munhasır değildir. Petrol ayni zamanda bir sis yaset mevzuu da olmuştur. Ona ma lik olanlar bütün faaliyet sahalarm- da, barış ve harp zamanında büyük bir falkıyet kazanmışlardır. 5 Petrol, bazı devletlerin de büyük. bir varidat membaıdır. Irak, bütçe-” sinin en mühim varidat fasit petrol” kumpanyalarından aldığı aldatır, Se“ nede bu suretle dört milyon İngiliz lirası elde eden Bağdat Hükümetinin diğer vergi hasılatı bu gelire nisbet le ehemmiyetsizdir. 1 İranda Anglo - Persian petrol şir“ keti de senevi on milyon İngiliz lirasi Da yakın hasılat temin etmektedir. . Milletler arasmda harplere, eşhas ve şirketler arasmda Âmansız. milca- delelere sebebiyet veren petrole ma“ lik olan ve olmıyanların son bir iki | sene zarfında yeni gayeler arkasın dan koştuklarını görüyoruz. Bu kıymettar mayli kolayea elde edebilenlerin endişesi onu emniyetle ana vatana isal edebilmektir. Onü sür'atle lüzumu hissedilen yerlere çer “tirmektir. İngiltere bu mijleti ğini nazarı dikkate alan İngiliz ami ralliği yeni ve uzun olsa bile, emi yollar aramakla meşkuldür. o Çünkü Cebelüttarık, Süveyş ve Babülmef dep Boğazları artık birer kapan ols“ bilirler, | . Versay Muahedesinden » o nr # da Almanya Umumi Harpte başmi gelenlerden ders almış, petrol husu” sunda hürriyet elde etmeğe calı$” 600,000 tona baliğ olmuştur. 400,000 tonu petrol olarak yeni kef” fedilen membalardan temin mütebakisi kömürden elde edilmi$” tir. Munster havalisinde yeni tahaf” | Bu yeni membalardan senevi Iki mik yon iki yüz bin ton petrol elde edi” cektir. ERİ Bu suretle Alman iktısadiyatı “* siyaseti kat'i hürriyete malik olaca” Almanya barış ve harp gayelerine daha büyük bir j yürüyebilecektir. # Irak ve Kafkasya petrol arasında bulunan Türkiyede de Kir, rol arama işlerine haklı olarak we yük bir ehenimiyet o verilmekti Petrol membalarına komşu, mi İ petrol geçit yollarma hâkim ©. Türkiyede bir gün petrol balam takdirde Türk milletine yeni i ve siyasi ufuklar açılacaktır. ür Çünki petrol demek, hayat, hü”. | yet, istiklâl ve refah demektir. 0 Raif N, MET? e EVEMEM LİSTESİ Hafif yemekler — Kurısık vi lerle kuzu haşlaması, makarna, 77. va, tene Ağır yemekler — Pattrcanl “eger re kebabı, zeytinyağlı fasulye» İli ekmek. “ni sahals””