20 Ağustos 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

w T v ş DŞ nsE PERŞEMBE A AN EVİ 2 incide: Şehir Haberleri Sıy'as?t âlemi 'akvim Büncüde: Son Haberler — Resimli makale — Felek. — gönlkvrrrlr e _ 4 üncüder “ Açı hakikller 1— Bağle Öğülleri 20 'TELEFON : 24318, 24319, 24310. 5 incidee Günün meseleleri — Günün içinden RAF : TAN, İSTANBUL 6 ıncıda:. Yesarinin romanı: Gece yarısı Hdi <aj n E e p 7 incide: A G U S T 0 s İKİNCİ YIL — No. 481 8 inî:le: ;::îıî:ıe:aîaî;ç İstanbul 1936 5 K U R U ş 9 uncuda: İzlandaya Türk akını — Mari Antuvanet BAŞMUHARRİRİ: AHMET EMİN YALMAN K İnsanlığ n da kar Rusyadaki tedhişcil İnsanlığın ispanyada kan ve ateş usyadaki tedhişciler cinayeti irminci asrın insanlarına düşen bir vazife var: Haksız iftiralardan dolayı Ku- runuvüstadan af dilemek... İdeal bildiğimiz insanlık ölçülerine Uymıyan vaziyetlere Kurunuvustai diyoruz. Eğriye doğruya Kurunuvus- fanın karanlık günlerinden, — taassu- bundan, zulümden bahsediyoruz. Yarmın insanları, bundan çok faz- la hak ve salâhiyetle yirminci asrın Zulmünden, taassubundan, karanlı - ğından bahsedeceklerdir. Kurunuvustanım karanlığı, hareket- Sizliği, taassubu, istibdadı içinde; nur arayan bir ruhun çarpışmalarmı, el- den ele geçen uyanıklık meş'alelerinin Işığını takip edebiliriz. Eski ile kıyas u elektriklerle tenvir edilen bu y'u'mînci asrın, meşhur tayyare, bilgi ve hareket asrınm ha- line bakalım: Bugün İspanyada ay- hi millete mensup kardeşlerin boğuş- Masma nisbet edilirse yüzlerce sene ©€vvel iki düşman din saliklerinin bi- biribirile Ehlisalip muharebeleri namı altında çarpışması dostça bir musa- faha gibi görünür. İspanyadaki en- 8izisyon vahşetleri korkunç manza- rasını kaybeder. Katoliklerle pro- testanların otuz sene biribirlerile bo- Buşması, çok nizamında ve yolunda ir muharebe rengini alır. Masum sivil halkın: binlercesini birden öldüren, zıt düşünen binlerce Ssanı, cephane depolarına ateş edil- Mesin diye bu depolara dolduran, üsmanm elini bağlıyacak bir nevi Oruma tedbiri diye kadınları, ço- Cükları ateşe maruz binaların dam- rımna yığan bir harp, insanların dö- Vüşmesi değildir. Yırtıcı” hayvanla « boğuşmasıdır. Sathi vernik Dı emek ki yeni yeni icatlarm, Tansıl sistemrerimim, BAA a1 Herteme- hin hayata soktuğu yenilik çok sat- bir vernikten ibaretmiş. Bu biraz #Styrılmca vahşi, yırtıcı hayvan man- türası çırçıplak ortaya çıkmıştır. Yirminci asrı kirleten bu manza- Tanm mes'uliyeti, yalnız İspanyaya İhhisar etmez. Bütün insanlık mes- lldür. Felâketler içinde sürüklenen Ve çiğnenen milyonlarca insanım 15- Trabına ve işkencesine kayıtsiz kal- Mak ağır bir mes'uliyettir. Gözleri Gönerek biribirine saldıran, kendi €hdilerine kalsa daha lerce sü- İngiltere, İspanyaya mühimmat ihracını kontrola tâbi tutuyor Hükümet kuvvetleri, zehirli gaz kullandıklarını - İspanyadaki dahili harp bü- tün fecaatile devam etmektedir. Âsiler mühtelif şehirleri topa KRt o veŞ Y Te itiraf ettiler, âsiler Cenevreye başvurdular Yukarıda: Hükümet Ruvvetleri toplara mermi yerleştiriyorlar Aşağıda solda: Isyan mıntakasımı gösterir harita Almanyada büyük asabiyet var! İspanyol kruvazörü bir Alman | gemisinde araştırmalar yaptı Londra, 19 (Tam) tutmuşlardır. Şimalde korku ca etmektedir. Devletlerin vazi. yeti henüz malüm değildir. Ma- amafih İngiltere diğer devletle- rin cevabını beklemeden Fransa gibi İspanyaya silâh ve mühim- mat ihracını kontrola tabi tut- muştur. Bu karara Belçika da uymuştur. Bu hususta gelen telgraflar o- nuncu sayfamızdadır. kte olan Ka mıştır. - tür. h bu » yeyre y Aİ - Jarını ai on ismindeki Alman gemisi, bugün, hükümete sadık Liberta kruvazörü tarafıhdân üdürdübulmuş ve gemide araştırma yapıl- D. N. B. Ajansının verdiği malümata göre bu araştırma Almanyada büyük asabiyet uyandırmıştır. Almanlar böyle bir şeyin ancak hali harp- te vuku bulabileceğini söylemektedirler. Keyfiyet Hitlere bildirilmiştir. Bu hususta son kararı Hitler verecek. Ünet haline gelmesine ihtimal bu- Unmıyan boğuşma grupları arasında çbir tavassut hareket ve teşebbü- Sünde bulunmamak; ortadaki acı 18- pların kabahat yüküne ortak ol- demektir. Fakat iş bu kadarla kalmıyor. İşin İçinde menfaatleri olanlar, yangına çten petrol de döküyorlar. Şu ve- Yâ bu tarafın siyasi akidesinde dö- erle bir olanlar, kavgayı kı - & Irıyorlar. Bir taraf kavgada ec- €bi lejiyonunu ve Fas müslümanla- Tn kullanıyor, diğer tarafa da İs - ;iğre. Holanda gibi. bitaraf memle-/ tlere varmecıya kadar her memle- ,uetten radikal düşünceli, âsi ruhlu k:“-lılar, kadım, erkek iltihak ediyor- Dünya gazetelerinin çoğunda, neş- :düdikleri memlekete ve gazetenin €nsup olduğu sınıf ve fırka kanaa- haîıgöre, tarafgir bir renk vardır. Gn dünyanın gazete okuyucuların- Tatı Coğuna meselenin yalnız bir ta- Bösteriliyor. Tam insanca man- Tarası gözlerden uzak kalıyor. Tam insanca zaviye emleketimizde hiçbir tarafgir- & lik meyli yoktur. Ispanyada ,.eğı':_kanlar ister kara, ister kızıl e li tarafa ait olsun, milyonlarca zi 'dnın cektiği işkenceler tüylerimi- ayı, Pertiyor. İnsanları biribirinden Yran iki yeni dinin aklı, iradeyi hîa.u , gözleri bağlıyan kapkara se“hunıı acıyarak bakıyoruz. bar, Mavi dinlere ait taassubun in- wğş;rasmda açtığı uçurumun de- Ttek ; i söz gelişi ile hafif göster- İstemeyiz. Fakat ileri gitmiş fi- » hergünkü hayatın zaru- Yeki den, insanlarm dünya yüzün- : Tefahmı ve saadetini çoğaltmak anııı'ıamıdan doğan bugünün siyasi * ı-ı'.i arasındaki uçurum daha - az in değildir. İnsan- İngiltere Kralı 8inci Edvard Yugoslavyanın Dubrovnik şehrinde Belgrat, 19 (Tan) — İngil- tere kralı Ed- vard, geçen ge- ceyi Dalmaçya- da Korşvla ada sının Zumbarda iskelesinde. ge- çirmiştir. Kral, iskeledeki ba » lıkçılarla görüş müş ve kendi - lerile — sabaha kadar fenerle balık avlamiış - tır. Kral, kendi - sine — Bundan sonraki gezile - rinde — refakat edecek olan İn- giltere Harbiye nazırı Lort Ku periyi de kabul etmiştir. Kral, yatı ile halen Dubrovhnikin ce nup sularında bulunmaktadır. Kral Edvard Dubrovnik'te Belgrat, 19 (A.A.) — İngiltere kralr sekizinci Edvard refakatinde harbiye bakanı Duff Caaper ve mai- yeti erkânı olduğu halde, Dübrovni- ke gelmiş ve yemeği şehirde yemiş- Kral Edvard protokola - hiç kulak asmadan ceketini koluna almış Dalmaçya sahillerinde dolaşıyor tir. Halk, kralı şiddetle alkışlamış - tır. Şerefine Yugoslav milli elbiseler ile bir geçit resmi yapılmış ve kral bu geçit resminde hazır bulunmuş- tur. Kral için Dobrovnikte yapılan ha- zırlıklara ait tafsilât onuncu sayfamız dadır. ilerlemesine ayni şiddette bir engel teşkil eder. Öyle temenni ederiz ki İspanya iş- lerine karışmamak hususundaki dün- ya-cereyanı, insanlığın İspanya bo- ir !ıbi"_*’fIIıda.ki anlaşmaya, sulhe, | iğine, insanlığm kül halinde h ğuşmasına alâkasmın ilk safhası ol-- sun. Bunu sırf insanca saiklerden doğmuş ve cidden bitaraf memleket- lerde harekete getirilmiş bir tavas- sut teşebbüsü bir dakika evvel takip etsin. " Ahmet Emîn YALMAN Habeşistanda Dire aduvada bir isyan çıktı Paris, 19 (Tan) — Romadan Ste- fani ajansı bildiriyor: Adisababadan alman malümata göre, Direadua civa rında isyan eden bazı Habeş çeteleri :it:lya.nln.r tarafından tenkil edilmiş - Gallada da temizleme harekâtı de- vam etmektedir. İtalyan askerleri yağ murlarım çok şiddetli olmasma rağ - men yer yer kalkman Habeşleri tedip etmektedir, İktısat Vekili Ayvalıkta Celâl Bayar yağ, keçe ve paspas imalâthanelerini gezdi Ayvalık, 19 ÇALA.) — Kotra ile seyahate çıkan İktısat Vekilimiz Ce- lâl Bayar maiyetlerindeki zevatla dün sabah Ayvalığa gölmişlerdir, Öğle ye- meğini tüccar klübünde yedikten son- ra hükümeti ve müesseseleri ziyaret etmişler ve bu arada Ayvalığın yağ- cılık, sabunculuk ve diğer iktsadi vaziyetlerile beraber bilhassa yağ fab rikalarmın tâsir torbaların- hazırlı- yan ve koko ipliğinden yol keçesi ve paspas dokuma imalâthanelerine gi - rerek derin bir alâka ile incelemeler. de - bülunmuşlardır. - Vekil, geceyi Çamlıda geçirmişler ve bugün öğle yemeğini müteakıp Ayvalıktan ayrıl- mışlardır. , Zinovief, Kamenef ve Troçkinin idamı istendi Maznunlar Staline ve diğer şeflere suikast yapacaklarını itiraf ettiler /[///. N )ğâ_._ vx_ Dümn Moskovadaki muhakeme esnasında müddeiumumi — tara- fından idamı istenen tedhişçi çetesi âzasın dan Kamenef Londra, 19 (Tan) — Sovyet Rus- ya devlet ve parti reislerine karşı suikastler hazırlamakla suçlu Zino- vief, Kamenef, Troçki ve 14 arkada- şının ilk duruşması bugün Moskova yüksek askeri mahkemesinde başla- mıştır. 1934 senesindeLeningradda öldürü len Kirofun katlinden başka, şimdi | de Alman gizli polis teşkilâtı ve Na || zilerle teşriki mesai etmekle maznun | bulunan bu tethişci grupun faaliye- ||ti ve suikast teşebbüsleri tamamen sabit olmuştur. Sovyet Rusyanın mümtaz Devlet Reisi Stalin Dün Moskovada mu- hakemeleri — görülen tedhişçi ve suikastçı grupunun — elebaşıla- rından ve' idamı is- tenenlerden Zinowviej Müddeiumumi ithamnamesinde Trocki, Zinovief ve Kamenefin ida « mını istemiştir. Hâlen Norveçte bu- lunan Troçki müstesna olmak üzere Zinovief ve Kamenef te dahil olduğu halde diğer maznunlar tevkif edil « mişlerdir. Troçkinin oğlu da bu mensup bulunmaktadır. < Muhakeme hâlâ devam etmekte « dir. (Müddeiumuminin iddianamesine ve maznunlarm hüviyetlerine ait teşkilâta tafsilât altıncı sayfamızdadır.) Dil Kurultayına hazırlık Şimdiye kadar 153.504 tane kelime fişi geldi Bu pazar günü açılacak olan Üçün- İ cü Dil Kurultayı hazırlıkları devam etmektedir. Kurultayın toplanacağı Dolmabahçe sarayının ön salonunda- ki hazırlıklar bitirilmek üzeredir. Re- isicümhur Atatürk, Türk Dili Kuru- munun çalışmasını dün de yakından takip buyurmuşlardır. Kurultay mü- zakeratımı salonda takip edecek olan Atatürk için bir kürsü yaptırılmıştır. Ayrıca kurultay başkanı ile hatipler ve sekreterlere mahsus kürsü inşa et- tirilmiştir. Kurultayın açıldığı gün, Türk Dil Kurumu tarafından bastırılan yas yınlar üyelere dağıtilacaktır. Bunlar numaralı zarflara konulmuştur. Şimdiye kadar Kurultaya 153.504 tane kelime fişi gelmiştir. Dil Kurulta yınm faaiiyetine ait tafsilââ onuncu sayfamızdadır. Dirileri ölü /-gösterenler Dolandırıcılıkta birçok kimselerin ismi geçiyor Şebeke elebaşısının evinde yeniden sahte raporlar, senetler bulundu KLENİ Meseleyi meydana çıkaran Ziya Dirileri ölü olarak gösteren ve bu Sulh ceza hâkimi Salahaddin Demirelli suretle sigortadan mühim miktarda para dolandıran şebeke hakkındaki adli tahkikata devam edilmektedir. Onniğin evinde yapılan taharriyatta birçok sahte senetler, raporlar daha bulunmustur. Bu husustaki tafsilât 6 mcı sayfamızdadır. L