19 Ağustos 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

ÇARŞAMBA | 19 İstanbul TAN Iı:f’îa*ı Ankara caddesi TELEFON : 24318, 24319, 24310. TELGRAF : TAN, İSTANBUL AGUSTOS İKİNCİ YIL — No. 480 19386 5 KURUŞ İki kutup arasında bitaraflık ransa Erkânı Harbiye F Reisi General Gamelinin Lehistanı ziyaret etmesi her ta- rafta dikkati celbetmiştir. Şu sual dillerde dolaşmıştır: caba iki senedir Almanyaya düşkün görünen Leh harici siya. seti esaslı bir istikamet değiştir- Mesi mi yapıyor? Lehistan eski sevgilisi Fransaya avdet mi edi- Yor? Çok samimi bir hava içinde cere- Yan eden ziyaretin, Danzig meselesi SiCcak sıcağa ortada dürurken yapıl- Ması, böyle bir ihtimali teyit eder Bibi görünmüştür. Arkadan da Fran- SBanm Lehistana borç para vereceğine dair Jâkırdılar çıkmıştır. « Nikâhlı ve komşu Lehistanm. Rusya ile Almanya arasında çok mühim bir coğ- Pafi vaziyeti var. Diğer taraftan Av- Tupanım iki zrt cepheye ayrılması da bir emrivaki addedilebilir. Böyle bir Vaziyet karşısında Lehistanın şu ve- Ya bu yola gitmeyi kat'i bir surette rcih etmesi, Avrupa için birinci sı- tıf ehemmiyeti haiz bir hâdisedir. Fakat mesele şurada: Lehistan kat'i bir tercih yapmış mıdır? Bunu Yapabilir mi? Şurası muhakkaktır ki Lehistan Siyasetini yürütmek basit bir iş de- Bildir. Lehistan ile Fransa arasında bir ittifak vardır, yani Lehistan Tesmen Fransaya nikâhlıdır. Fakat Al'hanya ile sıkı komşuluğundan çı- karmakarışık meseleler - var. Bunlar, Lehistanm nikâh vaziyetinin Sk ciddiyetle telâkki edilmesine bir Seldir. Lehistan nikâhlısı ile şusu arasında kendi hayati men- a!tıeı-i bakımından bir bitaraflık si- bazan birininy ba”| %e gülmeye — mec- h'll'duı' Son tatlı tebessümün Fransaya te- Veccüh etmesi tesadüfi birşey değil- Gr. İki, üç hafta evvel Lehistan Anzig meselesinde Almanyaya kar- S1 çok uysallık göstermeye b BAŞMUHARRIR] AHMET EMİN YALMAN Madritte katliam var! 2 incide: Şehir Haberleri — Siyaset âlemi — Takvim 3 üncüde: Son Haberler -- Röportaj — Resimli makâle 4 üncüde: Acı hakikatler — Sağlık Öğütleri 5 incidee Günün meseleleri — Günün içinden 6 mcıda: Yesarinin romanı: Gece yarısı 7 incide: Sinema sütunları — Mari Antuvanet 8 incide: Kanlı İspanya — Üç İstanbul 9 uncuda: İzlandaya Türk Akmı — Hikâye Hükümet kuvvetleri âsilere karşı gazlı bomba kullanıyorlar Madrit İspanyadan gelen haberler Madrit hükümetinin g'u'u.cn güne zayıf düş- mekte olduğunu gnatermekîedır İs- panyadaki hakiki vaziyet sarih —su- rette matüm Aeğildir. Asiler mehafi- F ihtilâlcilerin yakında Madrit üze- rine büyük 'bir taarruzda bulunacak- larını ve pek yakında merkezin âsiler eline geçeceğini haber vermektedir. Hattâ Madritte hükümet erkânını götürmek için her znnnn harekete artade * Kartajen âsilere iltihak etti, Madritte bir ihtilâi hareketı başladıgı haber verılıııor sokaklarında cepheye giden sosyalist gönüllüleri gazli bomba kullanmaktadırlar, Asi- ler bu hareketi Cemiyeti Akvam nez- dinde protesto edereklerini bildirmek tedirler. Kartajen'de âsilere iltihak tr. Hükümet kuvyetleri âsilere karşı ir: Madritte bir ihtilâl hareke- ti olduğu haber verilmektedir. (Dünkü telgraflar 6 mmcı sayfamızda)| Mühim bir dolandırıcılık almıştır. Lehliler bunu seve seve ynpmanuşıardzr Fakat karşılarında $iddetle akan sele tek başlarma kar- SI duramıyacaklarını, hariçten — lâf- başka yardım — gelmiyeceğini tirmişler, vak'alarm zaruretine iye istemiye boyun eğmişler- - Bu hezimetin ertesi gün, kendile- k i naza çekmek, Lehistanm — istih- Ar edilecek bir kıymet olmadığını, dnünde birden fazla gidilecek yol ol- Uğunu Almanlara anlatmak, Leh arici siyaseti için çok arzu edilecek b“'“ydî Fransa Erkânı Harp Rei- ziyareti Lehistana bu güzel fır- vermiştir. Çetin bir vaziyet eseleye biraz daha yakmdan tin bakarsak Leh harici siyase- €© ait meselelerin basit olmadığını, hm—andakı vaziyetin dünya siya- bir bugünkü kanşık dertlerini am gibi ini görürüz. lstan ahit itibarile, his itibarile '-nsayn yakımndır. Fakat bugün Av- P&dak_ı siyasi mezhep tesanütleri, sztıle semavi din tesanütlerinde Ya iği kadar şiddetli bir tesir “pm&ktadn- Lehistanda bir sağ ta- diktatörlüğü var. Buna mukabil ra:nsadn oldukça müfrit bir sol ta- i hüküm sürüyor. Rusya- Yakmlığı dolayısile komünizme [_e;ş 1 cephe almak ihtiyacını duyan İStan, bu bakrmdan Fransadan u- ir, Almanyaya yakındır. İğer taraftan Avrupada mevcu- N muhafazada alâkadar olan — tok- z 3 kendi hırs ve iştahlarını tatmin blmlknn değişiklikler —olmasını hı t lçyı::i var. Bu bakımdan Le- toklar cephesindedir. t;îudî zaviyeden de bakılınca Le- L.?h-âlxua.nyayıı. yakındır. Alman- '”lıh foprak mahsulleri için tabijl at :eçtır Halbuki Lehistan, istis- dayi aziyetler hariç olmak üzere, sa- ah Mahsullerine hariçte devamlı Tecler bulmayı bekliyemez. Yaşayan adamları diye gösteriyorlarmış ölü lerini dolandıran Sultanahmet Sulh Ceza Hâkimi Reşit Zabıta, birçok kimselerin alâkadar olduğu mühim bir sigorta dolandırı- cılığı şebekesi keşfetmiş ve suçlula - rın hemen hepsini yakalamıştır. Bun- larım cürmü yaşıyan insanları ölü gibi göstererek sahte raporlar tanzim ede rek sigorta kumpanyasınt dölandır - maktır.Zabıta bunun için bir cürmü 1926 senesindenberi sigorta şirket- şebeke yakalandı yakalı Şebekeni payı olan Beyoglu kaymakamı Daniş da büyük bir meşhut tertip etmiş ve gerek vatan- daşları ve gerek devleti on binlerce li ra zarara sSokan şebekeyi ele geçir- miştir. Bu sigorta meselesi etrafında faz- la tafsilâtı altıncı sayfamızda bula- caksınız, ekalliyeti, Lehistanda miktarca — az, fakat inkişaf seviyesi itibarile yük- sek bir Alman ekalliyeti var. Bu kar- şılıklı ekalliyetler vaziyetinde de hem ayırıcı, hem bağlayıcı unsurlar mev- cuttur. N Herkesle dostluk etice şuraya varıyor ki Lehis- Tra bugün Almanyada bir Leh tan çok müşkül ve çetin şartlar karşısında kendi gemisini" yürütmek mecburiyetindedir. Bunun için müm- kün olduğu kadar herkesi dost — tut- maya, sarih düşmanlıklardan uzak durmaya mecburdur. Bu itibarla Lehistanm Fransaya biraz fazla gü- lümsemesi, Almanyadan büsbütün yüz çevirmek mânasına almamaz. Ahmet Emin YALMAN İngiltere - Mısır anlaşması Mısır, vergi tarhında itidalle hareket edecek Kahire, 18 (Tan) — Kapitülâsyon- ların ilgasına ve bilhassa' hazine na- mına - yapılacak vergi cibayetleri- na müteallik olan İngiliz - Mısır iti lâfına dair olarak ortaya çıkan ha - berler dolayısile borsada fiyatlar düşmüştür. Es - ham borsasında beyanatta bulu - nan Maliye Nazı- ri hükümetin ver gi cibayetini eline aldığı zaman son derecede itidal ile hareket edeceğini beyan ederek demiştir ki: — Biz mazide olduğu gibi ecnebile- rin mesai birliğinin ehemmiyetini tak dir etmekte devam edeceğiz. Memle- ketimizde ne prensip itibarile, ne de fiilen ecnebilere karşı bir fark göze- tilmiyecektir. Bilâkis İngiliz - Mısır muahedesinin uyandırmış olduğu en- dişelere katiyen mahal yoktur. Bu muahedenin neticeleri ve istihdaf et- tiği noktalar bu kabil endişelere ma- hal bırakacak mahiyette değildir. LAMPSON İsmet İnönü dün Yalovaya gitti Heybeliadada — bulunmakta olan Başvekil İsmet İnöonü, dün akşam, Hariciye Vekili Tevfik Rüştü-Arasla birlikte Yalovaya - gitmiştir. Fransız Erkânı Harbiyei Umumiye Reisi Parise dönüyor Varşova, 18 (A.A.) — General Ga-) melin dün sâat 21,25 de cracovıs'ııen’.l Parise hareket- etmiştir. Dil Ku A İ | | | , Geçen büyük kurultayı yüksek huzurlarile şereflendiren Atatürk ve Baş vekilimiz rultayı Büyük Önderin — himayelerinde Üçüncü Türk Dili Kurultayı 24 Ağusz- tos pazartesi günü saat 14 te Dolma- bahçe Sarayının ön salonunda açıla- eaktır. Başvekil İsmet İnönü, diğer vekiller kurultayda bulunacaklardır. Maarif Vekili Saffet Arıkan, açış nutkunu söyliyecektir. Saffet Arıka- nın bugün şehrimize gelmesi muhte- meldir. Maarif Vekili, kurultay ha- yırlıklarımı tetkik edecek, dil kuru- mu içtimalarına riyaset edecektir. Üçüncü Dil Kurultayının açılacağı 24 Ağustos pazar günü ve kurulta- yın devam edeceği günler, kurultaya iştirak edecek memurlara içtima sa- atlerinde izin verilecektir. Kurultayda söylenecek tez ve nu- tukların her taraftan duyulması için radyo ile tertibat almmaktadır. Halk- evlerine, vilâyete, Taksim ve Beyazıt meydanlarına hoparlörler. konacak ve halk müzakeratı bu suretle takip edecektir. Davetiyeler ve kartlar henüz tevzi Açılış nutkunu Maarif Vekili sovlıvecek Kurultayın açılı$ nutkunu söyliyecek .olan Maarif Vekili Saffet Arıkan edilmemiştir. Kurultaya iştirak ede- cek aza ve davetlinin miktarı 400 ka« dardır. “Türkce: Büyük ölçüde klâsik bir dildir,, Tanınmış dil mütehassısların- dan Sir Dennison Ross dün İs- tanbula gelmiştir. Sir Dennison Ross dün bir arkadaşımızla gö- rüşmüş ve Türkçeyi çok sevdiği- ni söylemiştir. Mütehassıs de- miştir ki: — Türkçe Lâtince gibi klâsik bir dildir. Dillerden çoğu — esas unsurlarını kaybettiği halde Türkce benliğini muhafaza — et- miş ve büyük ölçüde bir dil ola- rak kalmıştır.,, Sir Dennison Ross incelemek kelimesine bayıldığını söylemek te ve şunları ilâve etmektedir: — Ne güzel inci gibi birşey!,, Mütehassısla yaptığımız mü- lâkat üçüncü sayfamızdadır.? Dilimizin en sayılı ecnebi mütehassıslarından Sir Dennison Ross'u hükmü budur Sir Denntson 10088 İspanyadan mektuptar Badajoz'daki ateşin yanında cehennem bir vaha gibi kalırdı Badajoz sokaklarında şiltelerden bârikatlar (Yazısı 8 inci sayfadadır|