17 Mayıs 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

2 HERGÜN BİR FIKRA Aradığım ev Alelâde bir ev arıyorum. Ağlayan bahçesi, içerisinde kırmizı balıkların kanadığı rum, Yeter ki, pencerelerinin önünde kak aşırı bahçelerden saksıma bir yudumluk bahar dilenmeğe razıyım. Basit bir ev arıyorum, Duvarları tahan helvasından renk almağa kalk- masın, aşı renginde olmağa yeltenmesin. Dört yaşındaki çocukların kır- muz mavi kalemle yaptıkları evlere keyifli bir duman çıksın, çatısı kıpkırmızı, düvarları bembeyaz olsun ra- ayım. Böğründe “mimari bir binanın işe yaramıyan kısımlarınm heyeti umu- diyen falanca mimar imzasını taşımasın. Yerle bir olsun de- medim. Fakat bulutların da saçlarını tarayıp, başlarını kaşrmasmı, Basit bir ev arıyorum, Yağmurdan kaçarken doluya tutulan - insan 0- Zullarının icat ettikleri evi arıyorum. geçirecek yorgan gibi başıma çekeceğim. Duvarları, dünyamızın ara «ra miyesidi sinir illetine müptelâ insanlar gibi y yacak kadar katı yürekli olsun da zelzele mevcelerini bir sismoğraf gibi tesbit etmesin de demedim, Yeter ki, ikide bir kapımı penceremi sarsacak bilsin. Bir e larda düğümlemeden gideyim. Istanbulun, kiracıların eline değsin diye sırtlarına “kiralık ev, diye mendil kadar büyük birer pul yapıstırdıkları renk, renk çeşit, çeşit evleri. Hep bir ağızdan beni çağırdılar: — Aradığın vasıflar bu kadarcık mı?, Dediler. Bizde daha fazlası var, Hakikaten bu evlerin hem o kadar daha çok üstünlükleri vardı ki, benim aradığım evin vasıflarını bir kaşık suda boğuyorlardı, ki, ona, adımlarımı tramvaylara doldurup ayaklarımı tramvay- söğütler, gülen ayvalarla süslü bir | havuzları, olsun demiyo- bir saksılık yer olsun. Ben üç 80- benzemesin. Yeter ki, bacasından Onu tahta bir papuç gibi ayağıma ünü buruşturan zelzeleleri duymı- aradığım ev muciz bir adam gibi rüzgürlara “evde kimse yok,, diye- Seyirci Dün vaziyetinde nüshamızın birinci sayfa- sında dört tane İngiliz dritnotunun köpük saça saça ilerlediğini göste- ren bir fotoğraf ve bu fotoğrafın al- tında da “İngiliz filosu seyir halin- de,. cümlesi vardr. Bunu gören birisi: — Çok doğru, dedi. Ingiliz donan- ması şimdilik İalyanların ne yaptı. ğini seyrediyor! Blum Bugünlerde sıksık ismi geçen ve uhdesine nazırlık almadan Fransa ka binesini teşkil edecek Blum hakkm- da biraz malümat vermeği güne uy- gun bir iş sayıyoruz: & Leon Bi! 9 nisan 1572 de Paris- te doğmuştur. 17 yaşmdan itibaren daha o zaman birleşmemiş olan- sos yalist teşekküllerine yazılmış ve ay- pi tarihte üniversitedeki arkadaşla- rmdan birkaçile bir sosyalist grup) kurmuştur. 1590 dan 1895 senesine kadar durmadan sosyalist — grupları birleştirmeğe çalışmıştır. Bu İş için birlikte çalıştığı Jores ile beraber 1904 te “THumonitâ,, gazetesini kur- muştur. Bundan sonra muhteli? ga- zete ve mecmualara makaleler yaz- makla, kitaplar neşretmekle uğraş- mış ve 1914 te siyasete avdet etmiş- tir. 1914 ten 1917 ye kadar nafıa na- zırlığı hususi kalem müdürlüğünde bulunmuş ve 1919 da mebus seçilerek sosyalist partisinin başına geçmiş tir. Hücumlu müdafaa Yeni Fransız kabinesi nasıl teşkil! edilecek? Bu soru, bugünlerin mühim mese lelerinden birine temas eder. Çünkü! Italya - Habeşistan işi yerine geçmiş | olan İtalya - İngiltere, Italya - Ulus-| lar Kurumu işlerile Almanya - Lo karnocular meselesi ve daha birçok- ları, yeni Fransız kabinesinin takip edeceği siyasete, tamamlile değilse bile, bir hayli bağlıdır. Birkaç gün evvel, Fransa meclisi koridorlarında yeni Mebuslar arala- rında konuşurlarken “halk cephesi,, nin ileri gelen mebuslarından biri de miş ki: — Yeni kabine, Climhuriyetçi bir müdafaa kabinesi olacaktır, Ttiraz etmişler: — Fakat şimdiki kabinede bir mü dafaa kabinesi değil mi? Sosyalist cevap vermiş: — Şüphesiz öyledir. Fakat biz eski askeri bir prensibi tatbik edeceğiz: Müdafaa ancak hücum etmekle olur. Hücum edeceğiz. Niçin ? Bir Fransız karikatürüne göre Ha- beşistanda yağmur altında ıslanan Italyan askerleri biribirlerine soru - yorlar: Buraya ne yapmağa geldik sanki: Yağmurdan kurtulmak için baş vu- racağımız bir şemsiye mağazası bile yok! 'Aşkolsun İngilterenin meşhur muharrir ve münakkitlerinden doktor 8. Conson l İL Sorular — Insan kalbinin vasati ağırlığı | nedir? OZEN — Karmcalarm sevgilisi olan bö-| cek hangisidir? | — Fragonar kimdir? — Formoz adası, ismini almıştır? — Feridetdin Attar kimdir ve meş hur eserleri nedir? Dünkü soruların cevapları 8 — Belçika, Holandadan hangi tarihte ayrılmıştır? X © — 1830-1889 da, 8 — Avrupanm ön fasla patdtes yetiştiren memleketi hangisidir ? C — Almanya, S5— A. W, Faber kimdir ? C — 1760 da Almanyada Ştayn kasabasında kendi ismini taşıyan kurşun kalemi fabrikasını kuran Al- man endüstri adamı. 8 — Urugvay'ın neresidir ? C — Montevideo. $ — Ena volkanı nerededir, yüksekliği ne kadardır? C — 3369 metre yüksekliğinde 0- lan bu volkan Sicilyadadır. A Rasselas,, İsminde ufak bir roman neşretmiştir. Bu romandan bir mu-| havereyi aşağıya naklediyoruz: “İmparatorun oğlu Prens Rasselas Habeşli bir âlimin ziyaretini kabul e- | diyor. Alim ona diyor ki: — Bütün hayvanların uzviyetini tetkik ettim ve şu neticeye vardım ki, uçmak için bir makine yapmak hususunda yalnız Yarasa bana bir model olabilir. Bu makine biter bit- mez sana veririm, şu şartla ki, kim- seye vermiyerek Yalnız kendin uçaca Zını vâdedeceksin. — Niçin? Dünyanm öteki sakinle- ri bu fevkalâde icadını bilmiyecek- ler mi? —Allah muhafaza buyursun! İn- sanlar esasından fenadırlar. Şimal - deki barbarlar uçmasını öğrenir öğ- renmez bir sürü makine tedarik eder ler. Habeşistanın servetine dayanamı yarak üstümüze gelirler ve havadan gülleler atarlar, memleketi zapteder- ler, seni ve babanı, son günlerinizi ge çirmek üzere memleket dışma sürer- ler. Habeşistanm bugünkü âkibetini, bundan tam yüz yetmiş yedi sene ev- vel, tıpkı tıpkısına keşfetmek zekâ- smı gösteren İngiliz muharrire aşk olsun doğrusu! ————— Bir meydan kavgası Cibalide Veli çavuşun dükkânmda Edirneli Halil ile Arif arasmda ala- cak meselesinden çıkan kavga, Ari- fin karının da iştirakinden sonra büyümüş ve döğüş başlamıştır. Gü- rültü, polisin de müdahalesile bastı- rilmış ve çü de hafif surette yara - nereden idare, merkesi ve lanan kavgacılar hakkında tahkika- | | derilecektir. /kadar makama Memur sicilleri Bütün memurlara sicil varakaları dağıtılıyor Memurlar Kanununa eklenen ye- ni maddelere göre bütün memurların | yeniden sicilleri tanzim edilmeğe| başlanmıştır. Tayinleri merkeze ait bütün memurlar sicilleri vekâlet ve | ya dairelerinde ve tayinleri vilâyet- İere ait memurların sicilleri de lâyetlerde bulunacaktır. Tayinleri vilâyetlere ait memurlardan icap edenlerin sicilleri de merkeze gön - A serisine, yani 80 lira maaştan itibaren memurların sicillerinin bi - rer sureti İse Başvekâlete gönderile- cektir. Bunun için Başvekâlette bir sicil kalemi teşkil edilmiştir. İstanbul vilyeti erkân ve memur- lara sicil varakaları dağıtılmıştır. Bunlar, sicillerini doldurmağa baş - İamışlardır. Muayyen müddet için- de tercümeihal vermiyen memurla - rın cezaen birer maaşı kesilecektir. Siciller, doldurulduktan sonra o dairenin müdürlerine verilmektedir. Müdürler, o memur hakkındaki mü- taleasını mahrem olarak yazdıktan sonra tercümeihaller vilâyet maka- mma verilmektedir. Vilâyet maka- mı da bunlar hakkında gizli mütale- Asmı yazacak, Başveklete veya ve- kâletlere gönderilmesi iktiza eden - leri oralara gönderecek, diğerleri âyette kalacaktır. Rundan baş- ka tercümeihal verildiği halde sicil muamele vukuatını vaktinde yürüt. miyen alâkalı memurların da birer maaşları kesilecektir, Reledive Yolsuzluk tahkikatı bu hafta tamamlanıyor Müstahdemin Şübesinde hamallık İ Şark hattı Satış hazırlığı tamamlanıyor Şark Demiryolları Kumpanyası nm 30 Mayısta yapılacak olan umu- mi heyet toplantısma ait hazırlık lar bitirilmiştir. Şirketin sermayesi herbiri 80 liralık 100 bin hisse ol: mak üzere 8 milyon Türk lirası tul maktadır. Bu sermayenin 6.400.000 ni ayniyat olarak tesbit olunmuş - tur, Geri kalan 1.600.000 ni de ma kittir. N Şirketin ötedenberi hat ve İstas- yonlarda yaptığı tamirat bedelleri nin beşte dördü hükümet tarafından verildiği için, hat esasen hükümete ait bulunmakta - dır. Bu itibarla hükümete satılacak kısım, ayniyata dahil olan nakil ve cer vanıtalarile atelyeler ve leva- zımdır, Umumi heyet toplantısma| iştirak edecek hissedarlar bu sym yirmisinden #onra gelmeğe başlıya caklardır. 19 Mayıs Atattirklin, milli mücadele için Samsuna bastığı 19 Mayıs günü, bütün Karadenizliler (tarafından bayram olarak kutlulanacaktır. Bu- günün inkılâbımız başlangıcı olarak milli bir bayram halinde devrim ta- rihine mal edilmesi için Karadenizli talebe birliği tarafından Kamutaya müracaat olunmuştur. Konferans salonunda saat 17 de ev- velâ İzmir Mebusu Mahmut Esat Bozkurt tarafmdan 19 Mayıs 1919 yılından evvelki vaziyet hakkında ve sonra da Profesör Ali Fuat tarafın- dan 19 Mayıs 1919 dan sonraki va-| izyet hakkında birer konferans ve - rilecektir. O gtinlin gecesi de Park Otelinde saat 21 de büyük bir eğlenti tertip edilmiştir. Eğlentide zeybek ve Ka- | ve istasiyonlar. | Maden kömürü Devlete ait dairelerde odun kullanılmıyacak Mili servet olan ormanlarımıztı. muhafazası için devlet dairelerinde madenkömürü yakılması Başvekâ letten bütün vilâyetlere tamim edil diği halde, geçen kız, bazı vilâyetler madenkömürü tedarik edemedikle rinden odun veya odun kömürü kul lanmışlardir. Dahiliye ve Ziraat Vekâletleri bu nu nazarı dikkate alarak bütün vi- lâyetlere yeni ve mühim bir tamim daha yapmışlardır. Buna göre, bun dan sonra mahrukat için dairelerde | İodun kullanılmıyacaktır. İ Maden kömürü satan milessese- ler olmıyan vilâyetlerde o vilâyet bütün vekâletlerin mensup olduklar: daireler namıma madenkömürü alma ve getirtme için münakasa açacak ve bu suretle merkeze toplu kömür İ getirtilerek mahrukat ihtiyacı | te- min edilecektir. Bundan başka ma denkömürü satan müessese olmıyan yerlerde bu gibi müesseselerin ku rulması yolunda teşvikler yapıla- caktır. Temyiz son kararı bozdu Kuruçeşmedeki kömür depoları - nın kapatılması hakkındaki mahke me kararmı temyiz nakzetmiş ve alâkalılara tebliğ etmiştir. Temyi “in bu kararı, nisanın (25 inde baş- n İcra muamelesini durdurmuş. tur. m———— —-———— cadeniz oyunları oynanacak, milli şurkilar söylenecektir. Havaların 80- ğuk gitmesinden dolayı Taksim Bah Ti -5. 986 ŞEHİRDE OLUP BİTENLER Küçük Haberler * Bükreşte otomobil müsahakasi— Bükreş Turizm mevsimi münasebeti" e 4 haziran 938 tarihinde Roman İ ya otamobil klübü tarafından bir 0t0” mobil müsabakası (Rallye) tertip © tunmutur. Buna itirak etmek istiyes” ler şartlarını Türkiye Turing klübü? len öğrenebileceklerdir. * Deniz bankasının temettii tevii” atı — Cümhuriyet Merkez Bankasi hissedarlarına senelik temettü tevsi” ne iki mayıstan itibaren başlamıştı” Son yapılan umumi heyet toplan * usmda kararlaştırıldığı veçhile hiss? saşma 625 kuruş temettü verilmek? dir, Merkez Bankasının şubesi bulun * nadığı yerlerde temettüler, 15 may# an itibaren ziraat bankaları tar “ından verilmeğe başlanmıştır. * Şirket vapurunun çarptığı «im — Tki gün evvel Şirketi Hayriy9 #spurlarmdan biri Tophane ile Sal” yazarı arasından ne olduğu anlaşıl# miyan bir cisme çarpmıştır. BütÜf ıraştırmalara rağmen, bu cismin Df Iduğu anlaşılamamıştır. * Pendik mezbahasmdaki tetkik ler — Pendik belediyesi tarafında? yaptırılan asri mezbahayı, Anka yüksek ziraat enstitüleri baytar £8* xültesi dekanı ve sağlık bilgileri pr© “esörü Kari Belle gezmiş ve bir rapdf vermiştir. Profesör, Pendik mezbahasmı b “ihetçe mükemmel bulmuş ve bütüf | Türkiye için örnek olabilecek moder” at: muhtevi olduğunu bildirmif” * Bir Yugoslâv nazırı geliyor “ 'ugoslâvya kabinesinde nezaret aüslüman nazırlardan Şövki Beğ nen; bugünlerde refikasile birlik .shrimize gelecek, buradan ve İzmire gidecel , ingiliz elçisi gitti — Bir müğ enberi şehrimizde bulunan İngi” iz büyük elçisi Sir Percy Louraj& «wwelki akşam Ankaraya gitmişti Elçilik sekreteri Dikson da ber” geninde eğlence yapılmıyacaktır. | ver gitmiştir. işlerinden! dolayr “yapilmakta “olan yolsuzluk tahkikatı bitmiştir. A: fettişler raporlarını tanzim (etmek üzeredirler. Bu rapor. bir haftaya verilecektir. Müs- tahdemin Müdürü Refik, bu vazife- den istifa etmiştir. * İstanbulun müstakbel plânını yapacak olan Prust, bu sabah Pa- risten şehrimize gelecektir. Dün, belediyede bir toplantı yapılarak Prust gelince ne suretle çalışılacağı görüşülmüştür. Bu toplantıya Prus- tun yanımda çalıştırdması mukarrer bazı genç mimarlar da iştirak et- mişlerdir. * 12:270 lira değerinde 567 tane altın ve gümüş avani ve kıymetli eşya, 50.850 liralık 797 halı, 17.960 liralık müteferrik eşya olmak Üzere geçen ay mezat İdaresinde 89.316 lira kıymetinde 2929 parça eşya müzayede ile satılmıştır. * öl ev, 180 apartman, 10 dükkân veya mağaza ve 3 diğer bina olmak üzere geçen ay belediye hudutları içinde 92 bina yeniden yapılmış 855 bina tamir edilmiştir. Mahalli panayirler sık sık kurulacak Memleket içinde alış verişi çoğalt- mak ve civar köy, kasaba, gehir halkının temaslarını ilerletmek için mahalli panayirlerin sık sık kurul - masina ehemmiyet verilmesi ta- karrür etmiştir. Bir kısım panayirler haziran ayi içinde kurulacaktır. Panayirlerde ilhassa at satışma önem verilecek- tir, Balıkesir vilâyetinde Manyas ps- aayiri haziranm üçünde açılacaktır Bu panayir büyük olacak, bazı eğ- lenceler de tertip edilecektir bun- dan sonra yine Balıkesir vilâyeti içinde Önüş ve Şamlı panayirleri a çılacaktır. Merkez Bankası direktörü döndü Düyunu Umumiye itilâfnamesi iş- leri üzerinde temaslarda bulunmak Üzere bir müddet evvel Avrvupaya giden Cümhuriyet Merkez Bankası Umumi Müdürü Salâhaddin şehri - m 1759 senesinde “Habes Prensi ta baslarmıstır. tr sarfiyatı hakkında bir istalislik..... Fiatler düşt ...—. halde istihlâk miktarı bu sene biraz daha azalmıştır Istanbul Mezbal Belediye tarafından yapılan © bir istatistiğe göre 1020 O senesinde 16.628.371 kilo, 1930 da 18.381.081 kilo, 1931 de 17.073.576 kilo, 1932 dı 18.021.858 kilo ve 1933 senesinde İs: 16.521.808 kilo et sarf ve istihlâk edilmiştir. Bu istatistiğe göre 1929 da adam başına bir ayda 24 kilo, 1930 da 26.4 kilo, 1931 de 24,5 kilo, 1932 de 2” kilo ve 1983 te ise 24 kilo et düş mektedir. İstanbul mezbahasında 1934 sene sinde 632.906, 1935 te 621.025 dans kesilmiştir. Bunlardan İs tihsal olunup şehirde sarfedilen et miktarma gelince, 1994 te 17.128.780 kilo ve 1935 te 16.612.638 kilodur Etlerin toptan satış fiyatları hak- kmda yine belediyece yapılan diğer bir 931 de karaman 50, dağlıç 55, kıvırcık 62.5, keçi, 32, kuzu 65, sığır 35, manda 30, da- na 50 kuruştur. de Karaman 40, dağlıç 45. kıvırcık 50, keçi, 35, kuzu 60, sığır 30, manda -25, dana 45 kuruştur 933 te karaman 34, dağlıç 35, kıvır cık 38, keçi 28, kuzu, 45, sığır 25. manda 20 ve dana 44 kuruştur. 934 te karaman 36, dağlıç 40, kı- mize dönmüştür. varcık 40. keçi 30, kuzu 48, sığır 30, hasına bir bakış manda 20 ve dana 35 kuruştur. 935 yılmda karaman 35, dağin 38, kıvırcık 36, keçi 28, kuzu 45 uğır 30, manda 25 ve dana 28 ku ruştur. Et sarfiyatmın aylara nazaran yapılan bir teftişe göre 934 ve 93 senelerinde en çok mayıs, sonra &)- asile mart, nisan, haziran, temmuz :e ağustos aylarında et İstihlik e dilmiştir, En az et ise eylül ve teş rinlevvel aylarında istihlâk edilmis tir. Et sarfiyatının yazın çoğalma $ı, balık İstihsalâtının azalmasın dandır. Istanbulda en çok sarfedilen e strasile karaman, kuzu, öküz, dağ liç etleri, en az da oğlaktır. Yedi sene zarfında istihlâk ediler et miktarmın 935 te azalması bi hâdise teşkil edecek mahiyette gö rülmemiştir. Et fiyatları 1929 dan 1933 senesi ne kadar durmadan düşmüştür. 93" te ise et fiyatları umumiyet itibari le 934 tekinden daha düşüktür. Fa kat 934 fiyatları 983 ten epeyce yük sektir. Perakende fiyatlara gelince 93” ve 934 te karaman 45, dağlıç 984 t 54, 935 te 52, kıvırcık her iki sene MAİ HE Ne Dersiniz: İyi muamele ! Maliye teşkilât kanunu Kam: dan geçerken birçok mebuslar ye işlerini inceledi ve halka hi mwzmele edilmesi üzerinde HU edildi. Bu arada biz de bazı hatıra getirmek İsteriz. Bizde maliye ve para işleri rna yetle çok girift bir kontrol sie ne tâbidir. Hattâ bu kontrol sist. nin her yeni vak'adan bir parça #xi rak eklene eklene bu hale gelmi$ sistem olduğunu gösteren vardır. Bu sistem halkı ve memurlar! hude yormaktadır, Meselâ bir vergi vereceksiniz. Evvelâ tahsil Kuk müzekkeresi kesecek, Onu neye götüreceksiniz, Vezne ıp bir makbuz verecek. “ekrar o müzekkereyi veren “ireceksiniz, Orası deftere sek, sonra şube memuru cek, Hepsi iyi, Lâkin para; tam, maliye şubesinin bütün Haf vili işleri yapılırken peşinden “W neden zaman zayi etsin ve neğfi, cayıtlar falan yapılırken gişe Ön saatlerce #ıra obeklesin?. zelip şubede bir yere parası" tır, makbuzunu alır. Bu pars lefterlere geçecek ve ne gibi auameleler yapılacaksa onlar “© sapılsın. Mükellefi bekletmeğ? e man gözü önünde iş görmiye vo z yi “ gır inek ve öküz ie vet * de 54, kuzu 934 te 58, 935 te 52, si- 36 kurustur.