17 Mayıs 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

YEDİNCİ YIL. No: 5316 ULUS ADIMIZ, ANDIMIZDIR “17 MAYIS 1936 PAZAR Son haberler ücüncü sayfamızdadır aa ea a eeei ee aN aaamanaaienmaemenmaİ A eDa Her yerde 5 kuruüş tatürk gitti Cumurreisimiz Atatürk dün akşam İstanbul'a gitmek üzere şehrimizden ayrılmış ve istasyonda uğurlanmıştır. Başbetke TANIŞMA YOLLARI Falih Rıfkı ATAY Ankara'da alman tezyini sanat- lar sergisinin başında bulunan zat: “— Sergimizi Ankara'da aç- mak fikrini ilham eden, La Tur- gule Kamâlist adındaki mecmua- nız olmuştur. Propaganda veki!i— mize gelen bu mecmuanın bil- hassa Ankaranın kuruluşu hakkın- daki yazıları bizi alâkadar etti.” Geçenlerde Macaristana giden bir arkadaşımız, orada Avrupanın en büyük mecmua - ve gazeteleri- nin sahib ve başmuharrirleri ile buluştu. Onların, hattâ içlerinde Türkiye hakkında yazı ve resim çıkmış olanlarının bile yeni Tüı:— kiye'den haberleri yoktu: “— Bi- ze, fakat kendi adresimize gazete mecmua ve broşür gönderiniz!” diyorlardı. Mısır ehramlarının ne olduğu- nu bilmiyen —avrupalı yoktur. Fakat Mısır turizm organizasyo- nu, her tarafta, broşürler, duvar afişleri ve bin türlü vasıta ile eh- ram edebiyatımı tekrar eder, du- rur. Mesele, hatıraları üstünde dü- şünmeğe az vakti olan insanların herhangi bir şey üzerindeki alâka- sını durmaksızın uyanık - tutmak- tadır. Tanınmanım sırrı, bir defa söylemekte değil, bıktırmıyacak sanat hünerleri ile, her gün tekrar etmektedir. Biz Kamâlizmin maddi manevi inşa faaliyetleri üstünde cihan alâ- kasını uyanık tutmağı, yalnız bir şeref ve gurur değil, büyük bir menfaat, hattâ milli müdafaa menfaati telakki — edenlerdeniz. Osmanlı imparatorluğu bir taraf- tan kendi idare ve kültür düşüklü- ğü, diğer taraftan onu parçala- mak istiyenlerin aksi telkinleri ile, hele neşriyatın büyük bir hız- la kuvvyetlendiği son bir asırlık zaman içinde medeniyet âleminin dışında tutulmuştur. Kamâlizm, osmanlı imparatorluğunun enka- zi altından kurtardığı türklük kısmımı, yalnız mazi - iftiralarına karşı tarihi müdafaalarla koru- mamış, kendi vasıtalarına göre hiç süphesiz hayret verici bir inkılâp ve inşa hamlesi ile, ona medeni- yet âlemi içindeki haklı yerini ka- zandırmağa muvaffak olmuştur. Bu, kendimiz ve bizi yakından ta- nıyanlar için ne kadar doğru ise, uzakta olanlar ve bizi tanımağa vakit ve fırsat bulamıyanlar için eski masalların devamı da öyle bir hakikattir. İfrata ve fazla masrafa sapmaksızın, — yalnız — şimdi - ki faaliyet ve tahsisatlarımızı toplıyarak ve organize ederek ya- pabileceğimiz — işlerin — başında kendimizden mütemadiyen bahs - ettirmek gelir. Her tarafa ajansı- mız Türkiye haberlerini yolla- maktadır. Fakat bu haberler dün- ya gazetelerinde şimdiye — kadar Türkiye için devamlı bir sütun parçası teşkil etmeğe muvaffak olmamıştır. Boğazlar gibi ehemi- yetli bir hâdise, yahud Balkan an- tantına müstesna bir dikkat hali, veya büyük bir yangın ve zelzele olmazsa, Türkiyenin hiç bir gaze- ismi görülmeksizin aylar geçtiği olur. Kendi neşriyatımız hem sayıca azdır; hem tiraj mikdarı ehemiyetsizdir. j Yapacağımız işlerden bir ikin- cisi, normal bayındırlık ve urba- (Yazısı 2. inci sayfada) Boğazlar konferansı 22 haziranda Montröde toplanacak Bu teklifimize Balkan antantından başka Sovyetler, İngiltere, Japonya ve Bulgaristan müsbet cevab vermiştir Cenevre, 16 (A. A.) — Husust mu habirimizden: Bo- Bazlar konferansı « nın 22 haziranda yani, 16 haziranda toplanacak konsey toplantısından son- ra, Montrö'de top- lanması için tarafı- mızdan yapıları tek- Nife bu hususta bi- zimle zaten muta- bık olan Balkan an- tantı — devletlerin- den başka alâkadar devletlerden Sov « yet, İngiltere, Ja « ponya, Bulgaristan müÜsbet cevab ver- mişlerdir. “ Dış Bakanımız Cenevze'ye gelme - den evel Paristeki konuşmalarında kon- feransın toplanması hususunda mutabık Boğazlar konferansının toplanacağı Momtrü'den bir görünüş olan Fransa hükümetinin de bugünlerde müsbet cevabı bekleniyor. B. Eden Londraya | P Metaksas döndükten sonra İngilterenin zecri tedbir- lerin kalkmasına taraftar olduğu söylenmektedir Londra, 16 (A ÖZETT ; A.) — Havas a- jansından : B.Edenle, Cranberne dün akşam — Croydon hava meydanına & Varmışlardır. Dış bakantlık mahfillerinde, B. Eden'in her şey- den Londraya dönen B. Eden siyle uğraşacağı söyleniyor. İşaret edildiğine göre. İngiltere, ha. beşlerin İtalyaya karşı mukavemetleri getçekten hiçe düştüğü sabit (Sonu. 3 üncü sayfada) zecrt tedbirler mesele- önce olursa, ı ! Balkan paktının Bulga- ristana daima açık olduğunu söyledi Atina, 16 (AA.) — Bulgaristanın Balkan paktına girmesi — ihtimallerine dair bir türk gazetesinin haberi hakkın- da gazetecilerin sualine cevab veren başbakan B. Metaksas, Bulkan paktının her vakit için Bulgaristana açık bulun- duğunu kaydetmiştir. «BARIŞ YOLU CENEVRREDEN GEÇER» Fransız sosyalistlerinin politikalarının ana hatları Paris, 16 ÇA.A.) — Sosyalist pattisi dün akşam, seçim muvaffakiyetini kut. lamak için, büyük bir toplantı yapmış. tır. B. Lcon Blum ile parti genel sekte- teri B. For söz almışlardır. B. For, refahı mehvedecek ve istih- lâki azaltacak olan deflasyon siyasasına itiraz etmiş ve sosyalist tezinin istihlâki çoğaltmak ve ulusun servetini inkişaf ettirmek olduğunu bildirmiştir. B. For butdan sonra gelecek hükü- met adına söz söylemediğini tasrih et- mekle beraber, işsizliği azaltmak için a- lmması lâzım gelen tedbirleri saymıştır. Bu tedbirler, ücretler baki kalmak, i. zin günleri tediye edilmek Üzere hafta. iş tedariki için fevkalâde büyük bir program, sanator- da kırk saat çalışmak, yom ve hastanelerin çoğaltılması, sıhhi olmıyan meskenlere karşı mücadele köy- lere clektrik verilmesi gibi şeylerdir. Bu plânın, umumi menfaat ve milli müdafaa menfaatleri adına baş vurula- cak olan tasarrufla tatbiki Iâzımdır. Bu müracaat verimli olmadığı takdirde u- mumi olarak sermayeye baş vurulmalı- dır, B. Pol For sonra orduda ve hâkimler arasında tasfiyeden hahsetmiştir, Genel sekreter partinin dış politikasını “bizim için barış yolu Cenevreden ge- çer” gözleriyle hülâsa etmiş ve: “— Her hirlikte silâhsızlanmak ve ilk iş olarak ferdler elinde bulunan silâh imal ve ti. caretinin devlet eline alınması istene. cektir” demiştir. B. Blum nutkunda, yeni hükümetin kuruluş tarzı hakkında dönen şayiaları reddederek demiştir ki: “— Yarınki hükümetin nasıl kurula- cağını kmise bilmiyor, çünkü bizzat ben de bilmiyorum. Sarfedilen gayretler sa- yesinde yeni bir sösyete kurmaya mu- vaffak olunacağı muhakkaktır. Gerçi, «Ulus' un Dil Yazıları Güneş - Dil teorisine göre su mefhumlu kelimelerin analizi VIL, (. r) ile kıymetlendirilmiş (ağ). Bu ağ kelimesinin bazan bir Atatürk dün, in giliz ve İransız Cumur reisi Atatürk dün saat 16 da İngiltecre Büyük Elçisi Sir Perçy Lor- Büyük Elçi Sa Majeste sekizinci Eduvardın tahta çık- ması dolayısiyle yeni itimadnamesini cumur reisine takdim etmiştir. Fransa hükümeti tarafından Anksra Büyük Elçiliğine tayin edilmiş olan Ek- rain'i kabul etmi; elçilerini kabul etti selans Ponsot da cumur reisine itimad- namesini mutad merasimle takdim eyle- miştir. Her iki merasim sırasında da bakanlık vekili B. Şükrü Saraçoğlu ha- zır bulunmuştur. Resmimiz fransız Bü- yük Elçiğini Çankayaya giderken gös- termektedir. dış Yazan: H. R. TANKUT (. 4 r) unsuru alarak başka ma- nalar verdiğini görüyoruz. Yukar- da getirdiğimiz misallerden Sü- merce ari, ar kelimelerinde oldu- ğu gibi. Bu kelimelerin Sümercede an- lamları temiz, su tarafından sili- nip, süpürülme, kanal ve nehir- dir. Güneş - Dil teorisine göre a- nalizlerini yaparsak aynı manala- vı buluruz: Su ile silinip süpü- () (2) (3) arı & ağ 1 ar * ağ rükme, kanal, ne- hir anlamına Temiz, parlak ma- ar — ağ | ar nasına. (Sonu 5. inci sayfada) şacağız. Fakat göze çarpan neticelere pek yakında irişmek için azmimiz vardı İ ı bu hususta bir çok zorluklarla kargıla- #Fransız sösyali anlaten BB. nın gayelerini n ve For Mermleket bir değişiklik istiyor. Bu deği- şiklikliğ nabilir.” ——— Guatemala Milletler Cemiyetinden çekildi Meksiko « City, 16 (ALA.) — Gua- temala bükümetinin milletler cemiye- tinden çekildiğini bildirdiği resmen te. yid edilmektedir. Bu hükümet bu har Ketine sebeb olarak, bazı ekonomik mec- buriyetler ve milletler cemiyetinin A- merikanın husus! şartlarına kâfi dere- cede tetabuk etmeyişini ileri sürmekte- dir. Bununla beraber Guatamalanın bu hareketinin asıl sebebin. milletler cemi. yetinin italyan - habeş harbına bir hal çaresi bulmak hususunda gösterdiği a- ciz olduğu söylenmektedir. y vuku bulacağından emin olu- Guatemala cekildikten sonra,, Londra, 16 (A.A.) — Havas ajansın- dan : Dış bakanlık mahfilleri, Guatema- lanın milletler cemiyetinden çekilmesi. ni fena karşılamışlardır. Aynı mahfil- ler, İtalyaya karşı-zecri tedbirler tatbi- kine devam olunduğu takdirde, Ekuatör ile Şilinin de cemiyetten çekilmelerin- den endişe etmektedirler. Suriye milliyetçileri Milletler Cemiyetine başvuracaklar Şam, 16 (A.A.) — Dönen rivayetle ve göre Suriye milliyetçileri Suriyenin erkinliği hakkında Franta ile geçen gö- rüşmelerin akamete uğraması üzerine Milletler Cemiyetine başvurmağa ka « rar vermişlerdir. Milliyetçiler, bu ve « selenin hallini, Fransanın dilediği — gis bi, tecile asla taraftar değillerdir. Av rupa'da vaziyetin kötüleşmesi muhtari- yet emellerinin gerçekleşmesinin ko - laylaşmış olacağını milliyetçiler lememektedirler. giz « T e venkHabeş Harbinin Öğrettikleri u00 YAZAN: GENERAL BRATİER Strateji fenni, ları, Habeşistanda, kilametre mesafeye Şu halde, bu yeni vakıalar, cek mahiyette midir? Hayır! beslenme merkezleri; n $ taillement) çok uzak m(-ıalch-rdı-“ Bremi Kdit taarruz hareketlerine geçemiyece, , medeni orduların büyük klerini söyler. İtalyan ordu- asıl merkezleri olan sahilden 700 ve 800 kadar, süratli bir taarruz yapmışlardır. eski strateji kaidelerini değiştire- Fransız vgvnerulleıı'ıuh:n Bratier'nin bu mevzu üzerinde yazmış olduğu bir makaleyi 4 üncü sayfamızda okuyunuz.