29 Ekim 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 11
kire murabbama 40 milyon ton ar kömür isabet etmektedir. Bu bil wzanm kömür mevcudü Yarlarca tona baliğ olmaktadır. atihsalâta gelince, 1884 te istih- ağ 0,994 tonken bu miktar har » 65) başlangıcında yani 1914 te baş'ge0 tonu bulmuş ve 1934te yo, Söndürücü bir fırlayışla 2 mil. » 288,000 tona yükselmiştir. Yeni İstihsalât havzada yapılan Bili tesisat sayesinde çok yakın bir uyanda daha çok yükseleceğine #he yoktur. Kömürlerin nevileri teş lavzada istihsal edilen kömür. x bilhassa uzun alevli kuru taş ürü, uzun alevli yağlı taş kö » or, tamamile yağlı taş kömürü ak başlıca üç kısımdır. kömgee şok zengin olan kuru taş az herü, havzanın imalâtının. pek Tün kısmını teşkil etmektedir. Mi kömürleri herşeyden evvel, başk sa3i için gayet iyidir. Bundan ilen €am fabrikaları fırınları, ye- wıtma fırınları, porslen fi yoları, tuğlaları pişirme fırınları, tay ma işinde kullanılan sıcak köm gadüstrisi ve boyacılık için bu zürler gayet münasiptir, Kök ta tesis edilen Sömi- bir 1 Sabrikası, “kömürün “mühim | kayı smından evlerde teshinat için anılmayı temin etmektedir. Ni Kömür ticareti v2a madenleri, gemiler vası - yle ihr, lari, pihanik tahı #uldak ve Ereğliye varması, kör teti, 5 Anadoluda d i e di teesüs eden fabrikalar için Şok önemli bir meseledir. ömür ticaretine gelince 1934 Sevi tahmilleri © yekünunun 692.208 tonu iç pazarlara, ve sevkedilen da ecnebi pazarlara Mür miştir. Bizden en çok kö - alan memleket, İtalyadır. Bu, | free ihracatın yüzde 39,88 ini teşkil e- der. İkinci yüzde 33.08 le Yuna - nistandır. Üçüncü 11,52 ile Mısır gelir Bakır Türkiye çok zengin bir bakır mem- leketidir. Muhtelif yerlerde 90 kadar bakır madeni keşfedilmiştir. B: başlıcaları Diyarbekir #nni, Artvin vilâyeti İnebolu civarmda Küreinühas, Ka - radeniz sahilinde Arhani, Hendek, Bo lu, Şile, Gemerek, Göztepe, Ihsani- ye, Kilis, Sizman veTepehan maden leridir. Bu madenlerin en ehemmiyetlile - rinden biri, Ergani Bakır madenidir. Bu maden sahile 600 kilometre uzak olduğu için şimdiye kadar bundan is- tifade edilememiştir. Ancak son sene | lerde Cumuriyet hükümetinin bu ma denleri behemahal işletmek hususun daki kararı kizerine demiryolunun Er- ganiye temdit edilmiştir. Bu suretle buradaki damarlardan esaslı bir su - rette istifade etmek (kabil olacaktır. Erganide bakır istihsali için çok asri tesisat yapılmıştır. Hükümet madeni tecek şirketin o sermayesine üçte nisbetinde iştirak etmiştir, Şirke- tin imtiyaz sahası 1200 kilmetre mu- rabbaıdır. fedilmiştir. Demir, bilhassa sahile ya | kın arazide bulunmaktadır. Bu husus- ta birçok teknik araştırmalar yapıl » | mıştır. Alman neticeler, madenin ek- serisinin manyetit halinde bulunduğu nu ve cevherdeki demir nisbetinin yüzde 40-80 olduğunu göstermiştir. Bu mikdar gayet ehemmiyetlidir. Çün kü bir demir bloku telâkki edilen Kü- ba adasında bile demir cevheri an- cak yüzde 43 tür. Demirin sahile ya- kın yerlerde bulunması bundan i Ende etmeği daha ziyade kolaylaştıra- caktır. Başlıca demir madenleri şunlardır: Bulgurdağı civarında Beyrutdağı, Iz- mir vilâyetinde Ayasluk, Aydın hat- tında Torbalı, Trabzon vilâyetinde Demirdağı, İskenderon körfezinde Payas, Kayseri dahilinde Torostadır. Petrol Türkiye dahilinde şimdiye kadar 19 yerde petrol sızıntıları ve ömâre - leri keşfedilmiştir. Ekonomi Bakanı geçenlerde Şark vilâyetlerinde yaptı. İı bir gezide yanında bulunan müte - hassısların yaptıkları sondajlarla çok yakından alâkadar olmuş ve bu suret- le petrol işine çok önem verdiğini gös termiştir. Şimdiye kadar belli olan, petrol zuhuratı mevkileri itibarile şun lardır: Mürefte ve Hora, Mardin ve Siirt dahilinde Savur, Turusbidin, Ker - bend, Kercuş, Zuenguk, Zişirik, Har bol, Katmiş, Vanda, Küzat, Cakır. bey, Erciş, Erzurumda: Pulk, Katran Wi, Divanıhuseyn, Naflik, Hasankale, Gümüşhanede: Gimagil, Çoruhta: Ma pavri, Sinopta: Alınveren, Antalya - da: Cirali - Yanartaş, Muskaryayla. Son seneler zarfında petrol bakı - mından memleketin baştan başa etüdü kararlaşmıştır. Bu maksatla bir petrol arama ve işletme idaresi teşkil edil- miştir. Bu suretle hükümet petrol ma denlerinin araştırılması ve işletilme- si işile yakından ve filen alâkadar ol- —iede Krom Türkiye çok zengin bir krom mem- Teketidir. Senelerce cihan krom piya- salarına hâkim olmuştur. Bu maden Türkiyede 1848 senesin- de Bursa civarında keşfedilmiş ve der hal istihsale başlamıştır. Türk İkrom- ları gerek madendeki evsafa ve gerek | istihsaldeki fazlalık sayesinde cihan piyasalarına müessir olmuştur. Harpten sonra biraz duraklayan krom istihsalâtı yine Cumuriyet bü- hemmiyetini kazanmağa başlamıştır. 1924 senesinde yalnız 3,400 ton krom istihsal eden Türkiyenin 1934 senesi istihsali 119,944 tona çıkmıştır. Türkiyede 117 yerde krom keşfe - dilmiştir. Şimdiye kadar 70 imtiyaz verilmiştir. Daha şimdiye kadar el sü rülmemiş birçok İerom damarları da mevcuttur, İstihsal olunan krom cev herleinrin maden nisbeti yüzde 48 dir. Cihan krom istihsalâtı 400,000 ton olduğuna göre Türkiyenin istihsalâ - & bu mikdarm yüzde 33 ünü teşkil etmektedir. Gümüş Türkiyede gümüş, altın, demir, ba kır ve bilhassa kurşunla karışık bir halde birçok yerlerde bulunmaktadır. Simli kurşun madenlerinden manda, Gümüşhanede, Merzifonda, Erzurum ve Diyarbekir vilâyetlerinde gümüş madenleri mevcuttur. Diğer madenler Bütün madenleri burada mam saymak uzun düşer, burada yalnız bi kaçına işaret edelim: Çimento bilhassa Istanbul civarın” da istihsal edilmektedir. Çimento istihanlâtı, 1934 senesinde 168,000 küsür tönü bulmuştur. Bu istihsalât memleketin dahili istihlâkitma tekar bül etmektedir. - Son zamanlarda çimentonun fiyatı- mı 22,5 lira üzerinde tesbit etmek için yerilen karar yeni inşaat için herbal- de çok faydalı olacaktır. ile Ne TN kaz lnrini - İUKARDA PAŞABAHÇE CAM FABRİKASI — İSMET İNONÜ ve CELÂL BAYAR BİR KÜŞAT RESMİNDE — MENSUCATTA ÇALIŞAN AMELELER — AŞAĞIDA İZMİT KÂĞIT FABRİKASI VE ESKİŞEHİR ELEKTRİK MUHAVVİLE MERKEZİ, e
