27 Eylül 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

eee 27-9.935 RAFLAR YENİ BiR KARAR Hükümet Göçmen işlerini Sağlık Bakanlığına Verdi IOzel aytarımız bildiriyor) Hükümet mühacir ve iskân işi cereyanmı temin etmek maksadi! varmıştır. Başbakan İsmet İnönü, yanın. Ankara, 26 lerinin daha etütlü bir tarzda le yeni ve önemli bazı kararlara da Sağlık Bakanı doktor Refik Saydam olduğu halde dün ve bugün İç Bakanlığa giderek, bu iş- ler etrafında tetkiklerde bulunmuştur. Öğrendiğimize göre, muhacir ve iskân işlerinin İç Bakanlıktan almarak, Sağlık ve Soysal Yardım Bakanlığına bağlanması karar altıma alınmıştır. Bu hususta hazırlanan kanun kamutaya verilecektir. Fidanlıkları için Tedbiri "Ankara, 26. A.A: — Ekonomi Ba- kanı Celâl Bayar'ın Başkanlığı altın- da, Bakanlık binasında 7 İlkteşrinde #ındıklarımızın o İstihsal, alım satım, ambalaj ve sevk tarelariyle diş pa- zarlara arzını ve vakib o memleketle- rin vaziyetlerini incelemek (Üzere müstahsil ve tüccar miimessillerinin iştirâkiyle bir toplantı yapılması ka- rarlaştırılmıştır. Bu toplantıda mü» him fındık isühsal mahalleri olan Trabzon, Giresun ve Ordu vilâyetle- rindeki tahsiller ile tüccar mü- messilleri hazır bulundurulması Jüzumu alâkadar ilbaylıklara tebliğ edilmiştir. Toplantıya memleketimiz- den dış piyasalara külliyetli mikdar- da fındık satan başlıca ihracatçı müesseseler mümessiilerinin iştirâki de muvafık görülmüştü lâyihası birincitesrin başında mızın islâhı er Alınacak Memleketimize hariçten her sene 7-8 milyon lira gibi mühim. bir ser- vet getiren bu mahsulümüz son yıl. larda spekülâsyon mevzuu olmuştur. Mabsulüin feyizli ve bereketli oldu- ğu senelerde fiyatlar, rekoltenin yük sekliği bahanesiyle düşürülmektedir. En mühim rakibimiz olan İspanyanın bu yıl fındık rekoltesinin âz olması. na rağmen fındıklarımızın fiyatları mevsim başlangıcından şimdiye ka- dar metodik ve sistematik bir tarzda indirilmiştir. Bittabi bundan Türk ü- retmen eri ve Türk tacirleri büyük zararlara (uğramaktadır. Ekonomi Bakanlığ: buna kati bir nihayet ver. mek içifi radikal tedbirler almaya ka- rar vermiştir. Bundan dolayı 7 İlk- teştinde yapılacak olan toplantıda ve rilecek kararlara büyük © ehemmiyet atfedilmektedir. Dil ve Tarih Fakül- tesinde dersler Ankara, 26 (Özel aytarımız bildiriyor) — Dil, tarih ve coğ - rafya fakültesinde ikinciteşrin - de derslere başlanacaktır. Fa » külteye kiz ve erkek olmak üze- re müsabdka ile kirk IeyfM'talebe alınacaktır. Müsabakaya girmek için lise olgunluk imtihanını bi- tirmiş veya altı yıllık öğretmen okulunu ikmal etmiş olmak lâ - zımdır. Müsabaka Ankarada Gazi Enstitüsünde ve İstanbul ! da yüksek öğretmen okulunda 15-16 birinciteşrinde yapılacak- tır. Karstaki kömür madeni işletilecek “Ankara, 26 (Özel aytarımız Sami kg Çankırıda öldü Ankara, 26 A.A. — Çangırı saylavı Sami Çölgeçen, bugün Çangırı'da nezli Odımağiden Saylavın cenaze$i, ailesi tara- fından. Ankara'ya, kaldırılacak - ir. Ankara, 26 (Özel aytarımız bildiriyor) — Sami çölgeçen'in ölümü burada acı uyandırdı, Ha yat arkadaşı ile birlikte seneler. ce topladığı kıymetli antikaları Ankara Halkevine hediye eden merhumun cenaze törenine Hal kevi yakından ilgi gösterecektir. — — — —— — — tadan kurtarmak maksadile Ko- far kömür madeninin işletilmesi imkânları aranmaktadır. Türko- fisi ve maden genel direktörlü - Bildiriyor) — Karsilinin Sarı ormanını, Göle ormanlarını bal- ğü bu hususta etütlere başlamış lardır. BENCE NÜFUS SİYASAMIZ Bir sene önce “Balkanlardaki Türkler, başlığı ile Varlık'ta çıkan bir yazımda Balkan ülkelerinde yaşı- yan Türk azurlıkların memlekete getirmek için beş veya on yıllık bir lân yapılmasının gerekliğini ve do- pi duracağı faydaları uzun boylu an- latrmıştam. Bugün, ortaya atmış oldu- ğam bu fikrin gerçekleştiğini gör. mekle büyük bir sevinç duyuyorum. Komşu memleketlerdeki Türkleri ana yurda getirmek için beş yıllık bir plân hazırlanmıştır. Bu plâna gö. buna ayrılan kısımlarında yerleştiri- leceklerdir. Böylelikle, beş yıl sonra Türkiye, altı yüz bin kadar yeni nü- fus kazanmış olacaktır. Bir yandan meml ketin gerek tarım ve gerekse endüs tri sahalarında değerlenmesine canla başla çalışırken, bir yandan da değer- lendikçe bugünkünden çok daha faz- Is nüfüs besliyebilecek olan bu top- rakları en kısa zamanda doldurmaya ve nüfus nispetini yükseltmeye çalış- mak başlıca ödevlerimizden: Nüfusumuzu arttırmak müzde iki yol vardır: 1 — Hastalıklarla savaşarak memleketin sıhhat bilgisi yükselterek rü azaltmak ve ayni zamanda evlenmeleri ve doğumu art- tırmanın yollarını aramak, 2 — Komşu memleketlerde yaşı- yan ve gerek ekonomik, gerekse kül- türel bakımlardan çok kötü şartlar içinde bulunan Türkleri memlekete getirmek. Yukardaki mesele, memleketin ge- nel düzeyini yükseltmek meselesidir. Okullar çoğaldıkça, kültür yüksel. dikçe, genlik arttıkça bu gayeye de- tece derece, kendiliğinden yaklaşmış olacağız, Bu hedef için çalışmak Türkiyenin her sahada ilerlemesine çalışmakla birdir. İkinci mesele ise daha kisa zaman- da pratik sonuçlar alınabilecek ve her çareye başvurularak başarılması gereken bir iştir. Buzün Romanya, Yugoslavya ve Bulgaristanda (o sayısı üç milyona yaklaşan o Türk yaşıyor, Bunların hepsini ana yurda getirmek memleke te bir kalemde üç milyon nüfus ka- zandırmak demektir ki bu hiç de azımsanmayacak bir miktardır sanı- rim. İlk beş yıllık göç plânı bu üç mil- yondan ancak altı yüz bin kadarmı memlekete getirecek. Bundan sonra- ki yıllarda da bu yolda ayni nispetle salışıkırsa bu üç milyon Türkün hep- sinin gelmesi için 25 yıl istiyecektir. Ben, kendi hesabıma, bunu çok uzun bir devre buluyor, ve bu beş yılda alınacak faydalı somuçların bi- zi, ondan sonraki plânlarımızı da- ha hızlı tutmıya ve bu üç milyon su ana en çok on, on beş ıtrmeye © sevkedeceğini , Biliyorum ki bu hizm arttırılması ber şeyden önce bir para işidir, bir örgüt işidir. Ancak gitgide daha bü- yük bir kendine - güvenle ekonomi ve endüstri alanlarında başarımlı ve cesaretli atılımlar gösteren devrimci hükümetimizin bu güçlükleri de ye- necek kuvvette olduğuna inanıyorum. Yaşar NABİ 2000 Lira Hediyeli Ev Kadınlığı ve: Ev Kraliçeliği Müsabaka- mız Yakında Başlıyor 1 'A — Ev terjihi. B — Diki; € — Çocul D — Yemek pişil Ev kraliçesi müsabaka, bul kız san'at mekteplerini ida; değerli mütchassısların . fikirleri narak ve onların bir nevi teknik ida. resinde cereyan edecektir. Bu zeva! mn hepsine girerek ünvamnı kazana - okuyucumuzla, kendi- akip edecek ikinci, üçüncü e diğer ev kadınlarına yine mü kâfatlar verilecektir. ŞARTLAR: edeceğiz. üsabakamız Mükâfatlar 4- Müsabakamıza girecek olanlarm fotoğrafları gazetemizde neşredile- cektir, İmtihanlar, kız sal ıt mektepleri muajtimlerinden sc: bir heyet ta- rafından ve herkesin (gözü önünde yapılacaktır, 5 - Müsabakaya girme şartlarını dağıtı- lacak mükâfatları ve müsabakanın ne zaman başlıyacağını yakında ilân “NN gama © HAFTANIN Beşlerin teklifi İtalya-Habeş davasını tetkik ede- rek bir hal çaresi bulmak için teşkil | edilen Beşler Komitesinin kararı, hafta arası İtalya ve Habeş hükümet lerine tebliğ edildikten ve cevapları alındıktan sonra neşredildi. Komite- nin ileri sürdüğü teklif şöyle hulâsa edilebilir: Habeşistanın medeni bir devlete terettüp eden vazifeleri yapabilmesi için medeni devletlerin yardımma muhtaç olduğu kabul edilmekte ve bu yardımm da Uluslar Kurumu ta- rafından yapılması ileri sürülmekte- dir. Yapriacak başlıca ıslahat, polis | ve jandarma, posta ve telgraf maliye ve bilhassa esirliğin ilgası noktala- rındadır. Beşler komitesinin bu teklifine İne giltere ve Fransa tarafından imzâ- lanmış iki protokol ilâve edilmişti. Bu protokolların birinde İngiltere | ve Fransa, denize çıkmasını temin | için Habeşistana Somali sömürgele- İ rinden toprak veriyorlar. İkincisinde de Habeşistanın İtalyaya çenup ta- | raflarından arazi vermeğe hazır ol- | duğuna kani bulunduklarını ilâve &- diyorlar. Anlaşılıyor ki Beşler Komi- tesi, bu arazi mübadelesi teklifini yapmak için kendisinde salâhiyet gör memiştir. Bunu araziye sahip olan devletlerin yapması daha (muvafık görülmüştür. . Italya reddetti Hulâsasini yukarı yazdığımız Beş- ler Komitesi raporundan anlaşılıyor ki Habeşistanın ıslahı için artıulusal yardım teklifinde İtalya veya şu ve bu devlete vazife verilmiş değildir. | Beşler komitesi yalnız Habeşistanm yardıma muhtaç olduğunu ve bu yar- dımın da Uluslar Kurumu tarafından yapılmasın: teklif ediyor. Uluslar Ku- rumu konseyi bu vazifelerin tevzi inde İtalyaya da vazife verecektir. İtalya, Beşler Komitesinin bu teklif lerini reddetti, Filhakika bu teklifle- rin İtalya tarafından kabulünü kim- se beklemiyordu. Çünkü mesele Ulus- lar Kurumuna aksetmezden önce Pa- riste toplanan üçler konferansında Habeşistandaki İtalyan o emellerinin tatmini için yapılan teklifler dahâ 8 rib idi, Beşler komitesinin teklifle- rinde İtalyaya hiçbir yer verilme miştir. Bu demek değildir ki İtalya- ya Habeşistanda önemli vazifeler ve- rilmiyecektir. Beşler komitesi yal- nız bir idare çerçevesini tesbit etti- ğinden ve idarenin kadrosunu yap- madığından İtalyanın rolü tayin edil- İtalyanm teklifi reddetmesi, mü- zakere kapılarının kapanması demek değildir. Şimdi Beşler Komitesi key- fiyetten konseyi haberdar edecek, konsey ne yapılması lâzmıgeldiğini görüşecek. Fakat asıl görüşmeler İn- gütere, Fransa ve İtalya arasında ya- pılmaktadır. Her halde ihtilâfın bir savaşa yer o vermeden halledileceği anlaşılmaktadır. Savaşa benzer bir çarpışma belki de Doğu Afrikada yapılır, Adova'nın intikamını almak ve Mussolini ile beraber İtalyadaki faşist rejiminin haysiyetini kurtar- mak-için Habeşistana karşı böyle bir zafer kazanılmasına muvafakat edil. mesi noktasında Fransa ısrar ediyor. Belki de İngilizler buna imale edile- bilirler,Fakat danışıklı dö i yen bu harekete bir savaş denilemez. . Memel meselesi Haftanm en heyecanlı meselesi Memel'de pazar günü yapılacak olan seçimdir. Hitlerin geçen hafta Nu- renberg'de söylediği nutukta Memeli meselesine önemle temas ettiği hatır- Jardadır. Litvanyaya karşı açıktan meydan okuyan bu mutuktan sonra şimdi seçim yapılacaktır. Hitlerin iddiası şudur ki bu seçimde Alman- ların kazanmalarına mâni olacak ted- birler alınmıştır. Filhakika seçim ka- nunu, o yalda yapılmıştır ki bir k- sım Almanlar reye iştirak edemiyor” Tar, Bu, kanuni bir vaziyet gibi gö- rünüyorsa da Almanlara karşı kasten alınmış tedbir olduğundan Almanya bunu 1924 yılında imzalanan ve bü- tün Memel halkına müsavat vâde- den protokola uygun bulmamakta- Sözün kısası şudur ki, pazar gün- kü seçim, ardrulusal münasebetlerde birinci derecede önemi olan bir buh- ran çıkarabilir. Bazı siyasal kâhin. ler bu seçim esnasında Memel Al manlarınin bir ihtilâ) çıkaracakları- nt sanıyorlar, Bu ihtilâlin şark sınır- larını değiştirmek için Almanya tara- fından girişilecek bir teşebbüsün başlangıcı olacağı da ilâve edilmek- tedir. Bakalım yarından sonra doğa- cak olan gün neler gösterecek. . Jakob geri verildi Birkaç ay önce hile ile Almanya» ya kaçırılan Yahudi gazeteci Bert- ihold Jacob, Almanya tarafından İs- viçreye iade edilmiştir. Jacok Stras- bourg şehrinde sakin ve tabil Fran- sız tebaasından bir yahudi gazeteci- dir. Almanya aleyhine yazdığı yazı- larm intikamını almak için Nazi par- tisi mensupları hiyle tertip ederek Jacob'un İsviçreden Basle şehrine gelmesini temin ediyorlar ve oradan kendisini bir otomobil içine atafak “SİYASASI | Almanyaya kaçırıyorlar, Jacob İsviçre toprağında kaçırıl- dığı için İsviçre hikümeti derhal protesto etmiş ve gazetecinin iadesi- Bi istemiştir. O zamandanberi İsviçre ile Almanya arasında bir ihtilâf mevzuu olan bu mese! cob'un İsviçreye teslimi | bulmuştur. Jacob, derhal memleketi olan Fransaya iade edilmiştir. Al man hükümeti, Jacob'un bazı küçük memurlar tarafından kaçırıldığını ve hükümetin bu işte parmağı olmadığı nı bildirmiştir. Jacob meselenin bu şekilde halin. de en çok nazarı dikkati celbedecek mesele Hitler'in gösterdiği itidaldir. Çünkü bu Alman düşmanı bir defa pusuya düşürüldükten sonra İsviçre- nin protestolarma rağmen, Nazi par- tisi onun hakkından gelebilirdi. . Amerikada seçim hazırlıkları Amerikanın iç politikasını yakın- dan bilenler derler ki bir seçim biter bitmez, gelecek seçim için hazırlık» Tar başlar. Gelecek seçime bir yıl ka- dar bir zaman kaldığına göre seçim mücadelesi artık bütün hararetiyle başlamış demektir. Roosevelt paça- ları sıvıyarak Amerikanm cenup ve garp taraflarına seyahate çıkmak üzeredir. Malümdur ki Amerikada iki parti vardır: 1 — Cümhuriyetçiler; 2 — Demokratlar. Fakat bu partiler aras sında da sağ ve sol olmak üzere zümreler vardır, Seçimden önce cu- murluk namzedi için parti mensup ları arâsında hususi bir seçim yapı. lir. Biri cumurluk partisinin, diğeri tesbit için yapılan bu seçimler, iki parti nâmzedinden hangisinin kaza Bacağını tayin için yapılır. Roosevelt şimdi demokrat partisi- nin namzetliğini kazanmak için uğra" şıyor. Sağ tarafında muhalifler var. Sol tarafında muhalifler var. Sol ta- rafındaki muhaiflerin en kuvvetlisi olan âyan azasından Huey Long ge- çenlerde katledildiğinden Roosvelt bir dertten kurtuldu. Sağ zümrenin namzedi henüz belirmemiştir. Gaze- teci kralı Hearst'ten bahsediliyor. 'Cümhuriyet partisine gelince; eski Cümhurbaşkanı Hoover son günler zarfında ortaya atılmıştır. Hoover, Cümhurbaşkanı o Roosevelt Avru pa diktatörlerin benzettiğini söyl yerek kendisine hücum etmiştir. Es- ki cümhurbaşkanı, en çok kanunu esasinin muhafazası noktasında ısrar ederek O Roosevdife karşı çıkıyor. Malümdu? ki ekonomik. kalkınma tedbirlerini tafbik”'eğörkö Kânuni esasiye karşı hareket ettiği mahkeme kararile sabit olduktan sonra bu nokta Roosevelte'im en zayıf tarafı olrnuştur. Amerika, İngiltere ve Fransa gibi arsıulusal münasebetlerde gerek sr yasa ve gerek ekonomi bakımından önemli rol oynryan memleketlerde seçim yalnız bir iç politika meselesi olenadığı ve arsrulusal önemi haiz bir mesele olduğu içindir ki Arş'rikada gelecek yıl yapılacak olan seçim şime diden dünya kamoyunun yakm alâ- kasını çekmeğe başlanmıştır. A. Şükrü ESMER Ehli hayvan sergisine iştirak de demokrat partisinin namzetlerini | 2 ) A 4 AYNA VE TENEKE Kendinizi görmek isterseniz ay- naya bakarsınız; Aynanın yeşile bakan ayn: mın yüzünü jat rengi gi bul değildir. Aynalar da vardır ki, yüzü düzgün olmadığı için hayali çarpık aksettirir. Bunlar hep ku- surdur, Herkes bir düzgün aynaya bakmak ister, ta ki kendini olduğu gibi görsün diye. Lâkin yokluleta sı da ayna işini pılmadığı halde, bir mazut nünden, ya bir yağ teneke: pağından kesilmiş, yüzünde biraz kalay cilâsı bulunan eğri, büğrü bir parça da aynalık eder. Eder a- mma bakanın ağzını burnunun üstü me çıkarır, gözlerini bi irinden a- na diye kullanmaz. Sade Juma park larda, sirklerin kapılarında ve eğ lence yerlerinde böyle tenekenin yaptığı gibi adamın | şemsilini de Şiştiren kısayı uzun, boyluyu tık» naz gösteren çarpık aynalar vardır. Müşterileri güldürsün, eğlendirsin diye... * Gazeteler hâdiselerin aynasıdır. Hiç değilse öyle olmalıdırlar. Oku. yucular hergün beş kuruş verip bir gazete alırken olan bilen şeylerin İ biçimi bozulmadan akislerini ora. İ da görmek, bulmak ister. Ama bu amacına her zaman erişemez. İ gazete, her zaman tam ve düzgün bir ayna işini göremez. Bu kabahat şüph. ne kâğıtta, ne dizilen harf lerde, ne mürekkepte, ne de rota- #ftedir. Bu doğrudan doğruya ga- zetenin ruhu olan gazetecinin kös bahatidir. Gazeteci hâdiseleri oldu. ğu gibi nakletmeyi de eğip büydükçe aynalıktan çıkar ve bir teneke parçası olur. Nasıl te» neke kendine vuran hayallerin a- kislerini kendi sathmın intizamsız» İiğile ecis bücüş yapıyorsa, hâdise- lerin gerçek şekillerine hürmet meden onu isteğine göre değişlire miye kalkan gazeteci de ayni sevi» yeye iner ve gazetesini de birlikte aşağı çeker, Tanrı cümlemizi tene- ke olmaktan korusun.. B, FELEK — aramamak az Bayındırlık Bakanı G Bayındırlık Bakanı Ali Çetinkâya, dün akşam Ankara trenine bağlanan busuşl vagonla şehrimizden ayrılmış tar. Maden Mühendisliği Ankara, 26 (Özel aytarımız bildiriyor) — Maden işletme enstitüsü mühendislik tahsili için Avrupaya sekiz lise mezu - İ nu gönderecektir. Bunlar Avru- İ pada okudukları müddet kadar enstitüde hizmet görmeğe mec bur olacaklardır. edecek hayvanların müddeti bit: tiği için Baytar Direktörü Ethem Elevli'nin başkanlığındaki bir puvantaj heyeti dün kaydolunan hayvanları muayeneye başla - mıştır, Bu muayene sonucunda hayvanlar sahiplerine verilecek ikramiyeler tesbit edilecektir. Yukariki resimler puvantaj yapan heyeti göstermektedir.