23 Haziran 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

—H SsSON HABER HEP HARP HAZIRLIGI İtalyanlar Yeniden Beş Yüz Uçak Yapacaklarmış Roma, 22. A.A. — Bakanlar konseyi 1 temmuzdan itibaren hava kadrosuna yeniden 500 parça uçak katmaya karar vermiş- tir. Bunlar için ayrıca pilot, mühendis ve komiserler de atana- takdır, İtalyanlar Habeşistanı İçten Vurmak İstiyorlar Londra, 22. A.A. — Nevs Chronicle gazetesinin haber verdi- ğine göre, Habeşistanda karışıklık çıktığı takdirde, oradaki İn- Bgiliz tebaasının çabucak dışarıya çıkarılmaları için hazırlık görül- mekdedir. Ingiliz, Fransız, Alman, Amnerika tebaalarının emin bir yere ulaşdırılması için Mısırda, bi lardır. ik süel uçaklar fırsat kollıyacak. Bu gazetenin Adis Ababadaki aytarının bildirdiğine göre, yağ- mur mevsiminin başlamış olması, İtalyan ve Habeş askerleri arasında önemli tutuşmalara engel, oluyorsa da, İtalyanlar bazı kabile başkanlarını ve bilhassa Müslümanları İmperatora karşı ayaklandırmaya uğraşdıklarından, içeride karışıklıklar çıkması muhtemeldir, İmparatorun aylesi içinde yardım hususunda birlik yokdur. Viyanada Nazi Teşkilâtı Viyana, 22, A.A. — Hükümet, binlerce üyeleri bulunan ve gizli bir nazi kurumundan başka bir şey olmıyan “eski Alman Avusturyası muharipler federasyonu” nun dağıdılmasını em- retmişdir. Bundan böyle Avusturyada 'ski yurdsever muha- ripler” adile bir tek eski muharipler kurumu bulunacakdır. 68 Ölü Daha Çıkarıldı Vittenberg, 22. A.A. — Resmiğ - bildiriğe göre, Raynstof barut fabrikasının yıkıntıları altından yeniden 68 ölü çikarılmış- 4 işçi de kaybolduğuna göre ölülerin yarı resmiğ sayısı 1 bulmuştur. Yaralılar da sayılmak şartiyle kazaya uğrı- işidir. Halk arasında söylenildiğine göre ölüler 102 Kondilisin Kralcılığı İstediği Zannedilmiyor Atina, 22 A.A. — Başbakan yardımcısı General Kondilis Ka vala ajansma yaptığı diyevini buradaki gazetelere aşağıdaki şekilde izah etmiştir: Şahsiğ olarak,genel oyun kuv vetli bir çoğunlukla krallıktan yana çıkmasını dilerim. Çünkü cumurluk yurda normal bir sıya sa hayatı sağlayamamıştır. E - ğer monarşi bunu sağlarsa Yu- nanistanı kurtaracaktır. Başbakanın haberi yok Atina, 22 A.A. — Havas ajan sının özel aytarı bildiriyor: General Kondilis -krallıktan yana olan diyevinden daha ön - ce Çaldarise haber vermediğini bunun için diyevdeki fikirlerin Şehnameyi Türk- çeye çeviren bir şair Moskova, 22. A.A, — Kazan üniversitesi kitab evinde şehna- menin Türkçeye çevrimi bulun- muştur. Bu çevrim, ikinci Bayazıd a- dma yapılmıştır. Bu çevrim 16 ancı asırda “Firdevsdüi tavil,, “a- dınt takınarak eserler yazmış o- lan Bursalı bir Türk şairinin ol- duğu sanılmaktadır. Not: Edebiyat tarihimizde yalnız adı bilinen bu şairin şim- diye kadar hiç bir eseri ele geç- Memişti .Şair, İkinci Bayazıda 380 cüz üzerine büyük bir diz- ge (manzume) vermiş. Bayazıd bu dizgeyi uzun bulmuş, en eyi- leri seçilerek bunun seksene in- dirilmesini istemiş. Bundan gü- cenen şair de Firdevsi benzetle- Mesi (taklidi) hiçviyeler yaz- dıkdan sonra Horasan tarafla- Tına kaçmış ve orada ölmüştür. kendi şahsiğ düşüncesi olduğu - nu bildirmiştir. Cumuriyeti se- venler, şimdiye kadar cumuri - yetçi olan generalin bu hareke- :lipden dolayı hayrete düşmüşler ir. Muhaliflerin fikirleri Atina, 22 (Hususi muhabiri- mizden) — Muhalif liderlerden Kafandaris gazetecilere Kondi lisin krallık lehinde bir şey sö lediğine inanmadığını ve eğer söylemiş ise hakikaten hayrete Şşayan olduğunu söylemiştir. Yine muhaliflerden Papaan- dreu Kondilisin sözleri her ne olursa olsun Cumuriyetçilerin Yapacakları savaşa tesir edemi- yeceğini söylemiştir, Hitlerci gençlerin Bir protestosu Koblens, 22. AA.— 23 i- çüncü alayın eski subayları ku- rTumu başkanı General Fon Olt- man'ın Kaysere bir — bayrılık- (sadakat) bitiği göndermiş ol- masını Hitlerci gençler - birliği Protesto etmişlerdir. ——— Paris borsası Paris, 22.AM.A. — 21 tarihli borsa durumudur: Değerler borsası, daima sey- rek alış verişler arasında, çok düzensiz bir gidiş muhafaza c- diyor. Çok aranılan — bir takım kimyevi madde sehimleri gibi, Fransız rantları da oldukça can- H ve belli olacak kadar kal- kınmakdadırlar. Öbür yerli fondolarla arsıu- ulusal değerler, pek geniş ölçü- de olmamak üzere aşağı yukarı oynamakdadırlar, BALKANLARDA HU- SUSİ ISTIHBARATIMIZ Edesa'da Çıkan Yangın Atina, 22 (Hususi muhabiri- mizden) — Edesa yangımnı hak- kında yeni tafsilât alınmıştır. Yangın kasabanın orta yerinde bir evden çıkmış ve hemen ya- nındaki ipek fabrikalarına sira- yet etmiştir. Bir taraftan esen şiddetli rüzgâr, diğer taraftan da fabrikaların ahşap ve kolay yanan mevad ile dolu olması yan gının pek hızlı olarak genişleme sine sebep olmuştur. Kasabadaki itfaiye teşkilâtr - nın yangını söndürmesi kabil olamıyacağı anlaşılmış ve Selâ- nikten itfaiye çağırılmıştır. Bü- tün uğraşmalara rağmen yan - Bın ancak söndürülebilmiştir. Kasabanın yarısından fazlası kül olmuştur. Yanan umumi bi- nalar içinde adliye ,müddeiumu- | milik ,ilk mektep binası da var - dır. Maddi zararın mikdarı hesap edilemiyecek derecede çoktur. Bir çok ipek fabrikası bütün müş temilâtile kül olmuştur. Selânik garnizonundan, açık- ta kalanların iskânı için, yüz ça- dır ile beş yüz battaniye gönde- rilmiştir. Mahkümların emvali üzerine konan haciz Atina, 22 (Husust muhabiri- mizden) — İsyan mahkümları - nn malları üzerinde bulunan haczin kaldırılmasına dair olan yeni kararname hazırlanmış ve Pazartesi günü neşredilmek üze Te resmi gazeteye verilmiştir. Fa kat muhaliflerin kararnameye karşı makul itirazlar yapabilme SAÇ BUTEL ŞUNÜÜ CÜ MüdiÜMa ta da verilmiştir. Mahkümların cezalarının af - ft hakkında muhaliflerin yaptı - &ı teklifler hükümetçe tetkik e- dilerek bu hususta her ne suret le olursa olsun konuşmanın mümkün olduğu cevabı veril - miştir. Sürgüne gönderilen Metcopolitler | Atina, 22 (Hususi mühabiri- | mizden) — Eski takvim tarafta rı olarak kıyam eden ve Sent-Si- notça rütbelerinin kaldırılması ile sürgüne mahküm edilen üç Babah infaz edilmiştir. Emniyeti umumiye müdürü yanımda lâzım olan mikdarda po lis bulunduğu halde sabahleyin saat altıda metropolitlerin bulun duğu eve giderek metrepolitleri almış ve doğru sevkiyat dairesi ne götürmüştür. Bu arada bu metropolitlerin taraftarlarından bir kısım halk sokakta toplan - mış ve diz çökerek dualarımı is- temişlerdir. . Zabrta bu ahaliyi dağıtmıştır. Metropolitler tayin edilen yerle re gönderilmiştir. İçişleri Bakan lığından gönderildikleri mahal- lerin valilerine verilen talimat - ta taraftarlarının nümayiş yap- malarına meydan verilmemesi için tedbirler alınması bildiril - miştir. ASA AA eee aa İKUÇÜUK HARICI| HABERLER | he Karçermel * Paris, 22. A.A. — Fransız- parlamento grupu dün saylav- lar kurulunda yapdığı toplan- tıda Mareşal Pilsudekiyi anmış- tir. * Varşova, 22. AA — AL man donanmasının çağırısı üze- rine Lehistanm Viser ve Burga kontrtorpiyörleri 25 haziranda Kumandor Frankovskinin ko- mutanlığında üç günlük resmiğ göret için Kil'e gidecektir. adat e a A , Mmetropolit hakkındaki karar bu | ICMALğ Bay Eden'in Seyahati İngilterenin yedek Dış Bakanı E- denin Parise ve Româya yapacağı se- | yahat günün en önemli siyasal sesidir. Eden bu seyabatini iki mak- satla yapıyor: 1 — Almanya ile İngiltere ar: daki deniz anlaşmasının şümül ve m kiyetini Fransız ve İtalya hükümetle- rine anlatmak. 2 — Habegistan meselesi üzerinde İtalya ile bir anlaşmaya varmak. Almanya ile Tngiltere arasındaki deniz anlaşmasının Paris ve Romada kötü bir tesir bıraktığı aşikârdır. Ital- ya ve Fransa, İngllterenin bu kadar önemli bir meselede ken- dilerine danışmadan Alman- ya ile anlaşmasmı, genel savaştan beri sürüp gelen dostluk ile telif ka- bul etmez bir hareket telâkki etmiş- lerdic, Bunun içindir ki Pransa, deniz silâhları hakkında şimdiye kadar imra edilmiş olan bültün anlaşmaların hü- kümsüz olduğunu ilân etimiştir. iliz - Alman anlaşmasmın F da ve Italyada meydana getirdiği fe- na telâkkiyi gidermeğe çalışacaktır. ik Edenin Romada göreceği |- kinci iş te daha az önemli di gilterenin son haftalar içinde Habeşis tandaki İtalya emellerine engel olmm- ya çalıştığı görülüyor. İngiltere tar: fından ileri sürülen zorluk, İtalyayı Balil avlamıştır. İtalyanın — böyle bir zorluk ile karşılaşmayı hesaha kat - madığı şüphesizdir. Çünkü 1928 yı- | lında imzalanan mukavele aşağı yu - | karı Habeşistanı taksim ediyordu. Bu | mükaveleye göre, Mavi Nil'in kayna- ği ve Tsana gölü mıntakası İngiltere- ye terkedilmek şartile Habeşistanın gerk kalan komı İtalyaya ait ola tı. İngiltere bu mukaveleyi imzal; elmakla beraber, 1924 yılımdanberi va zlyet iki noktada değişmiştir. 1 — Önce Fransa, Habeşistanda !- talyanın yerleşmesine itiraz etmekten vazgeçmiştir. İngiltere Tsana gölünü alıp ta Habeşistanın geri kalan kıs - mını İtalyaya terkederken, Fransa - nın buna razı olmiyacağını sanıyor- du. Fransanın razı olmryacağını bildi- ği bir şeye kendisi engel olup ta İti yanın düşmanlığını kazanmak İngil terenin işine elvermiyordu. Halbuki ikinci kânun 1935 Roma anlaşmasile Fransa İtalyaya Habeşistanda ser - bestlik vermiştir. 2 — İkinci değişen variyet şudur: Italya, Arabistan yarımadasına katşı bir İlgi göstermeğe başlamıştıı K'TekİyÜ için togil K sak edilmiş bir mıntakadır. Yemende Imam Yahya ile İbnisssut arasındaki da) bir ucu da Tagiltere ve İtal- yaya dayanmakta idi, Bunun içindir ki İtalya, Habeşistan | üzerinde hegemenlik kurmak için el uzattığı bir dakikada İngiltere de diş- lerini göstermiştir. Bunun üzerine İ. talya gazeteleri İngiltereye karşı atıp tutmağa başladılar. Ingiliz gazeteleri, | bunlara cevap verdi. Şimdi İngiltere- nin İtalya ile bu Habeş işini görüş - | mek için vaziyet hazırlanmıştır. Bu görüşmede Arabistan ve Doğu Afri- kasının bir hamur edilerek bir arada görüşülmesi ihtimali vardır. İşte E- den İtalyaya bunun için seyahat edi. yor, İngiltere ile İtalya arasında böy- le genel bir anlaşmaya varılırsa, ar- tık Habeşistanın paylaşılmasına filen de başlanacaktır. Anlaşrlıyor ki Ede- nin bu seyahatinde kabak Habeşista- nın başında patlayacaktır. * —HHHHLE ingiliz diplomatları Arasında değişiklik Londra, 22.A.A, — tesi diyor ki : * Sir Cön Simon'un yetine Sir Sa- mucl Hoare'in geçmesi üzerine, İn- giliz diplomatlarının arasında önemli değişiklikler olacakdır. Sir Hoare'in dış işleri bakanlığına geçmesi, siyasa ve metod hususlarında ve bu cümle- den İngiltere-Almanya — barışı, İngi- Tiz-Amerika el-birliği ve Japonyanın Çinde ilerleresine karşı daha seri bir durüm gözetme mescleleri hususun- da da önemli değişikliklere sebeb o- lacakdır. Aynı gazetenin sandığına — göre, dış işleri bakanlığı temelli müsteşarı | Sir Robert Vaan Sittart yadında Va. sington'a büyük elçi olarak gidecek ve Paris büyük'elçisi Sir Core Klark da onun yerine temelli müsteşar ola- cakdır. ——— Madridde siyasal gösterişler Madrid, 22. A.A. — Kabine, ge- genlerde yasak etmiş olduğu siyasal gösterişlere yeniden / izin vermişti Ayni zamanda siyasal partilerin miforma, rozet ve — alâmetlerini dü- zen altına alan bir karar vermişdir. Bu kar; mal rejime ve genel özgenliğe (hürriyete) doğru gittik- çe dönüleceğini gösteren bir hareket Star gaze- olarak sayılıyor. y c P_A_RİS KONUŞMALARI BiTTi Laval, Eden'e Çekindiği Noktaları Anlattı Fransız-İngilir saat 15 de bit- Paris, 22.A.A. — konuşmaları bugün miştir. Eden Romadan — dönüşünde Laval ile yeniden görüşecektir. E- den'e bu sabah Londradan gelen ta- limat, konuşmaların sonu hakkında ümid verici gibi gözüküyor. Ancak Fransanın ortaya attığı meselelerin çok önemli olması dolayisiyle İngil- tere hükümeti kesin kararmı kabint toplantısından sonra verecektir. Laval bugün Eden'le yaptığı ko- nuşmalar sonunda şu — diyevde bu- hunmuştur “Bugünkü arsıulusal durumun or- taya koyduğu Avrupa meselelerini gözden geçirdik ve iki hükümet ara- sındaki beraber çalışma işine 3 şubat tarihli Londra bildiriğini temel tuta- rak verilecek şekli inceledik - ve gör: dük ki, Londrada — görüşülen bütün meselelerle beraber yalnız iki mem- tarmak için pratik lâzımdir.,, araçlar iki hükümetin de kob sıyasasına bağlı bu. lunduklarını tekrar etmiştir. Anlaşmadan az evvel Paris, 22.A.A. — Eden'le dün öğ- leden sonraki konuşmasını müteaki gazetecileri kabul eden Laval eu tir ki : “ Konuşmalarımızda — tam bir iç- tenlik (samlmiyet) vardı. Eden, İn- giliz-Alman — deniz uzlaşmasındaki son İngiliz durumunun iç yüzünü an- lattı, ben de kendisine, Fransanın bu hususdaki ihtiraz kayıtlarını — bildir- dim. Avrupa durumunun Fransa ile İngütere arasında sıkı - bir - elbirliği gerekdirdiğini kabal etmekde uyuş- dük.,. Görüşmeler bugün de devam ede- cekdir. Eden, ihtimal ki bu sabah Londradan yeni — talimat alacak ve bunları, yemekde, Laval'e bildirecek- dir, Eden öğleden sonra deniz bakam Pietri ile görüşecekdir. Haber verik diğine göre İngiltere hemen bir hava Lokarnosunun —akdini — istemekde, Fransa ise, güvenliğe ilişik olan bü- tün meselelerin birden kotarılmasını gözeten —3 şubat tarihli bildiriğin prensiplerine tamamile bağlı kalmak- Bilhassa bundan — ötürüdür ki, E- üü talimat iste- z ç T ancak — Romaya gidip gel dikten sonra, Laval'e kesin bir cevab verebileceğini sanıyorlar. Dün, İtab yan-Habeş, meselesi " görüşülmemiş- dir .Bu mesele, Eden'in Mussolini ile lerin başlıcasıdı Rusyaya haber verildi Moskova, 22. AA. — İngiltere büyük elçisi Lord Chilston 20 hazi- randa Litvinofu görmeye giderek, GÖMBÖŞ'ÜN PlIETRİ deniz silâhlanması hakkında Alman- ya tarafımdan — yapılan ve İngiltere tarafından kabul edilen önergenin i- çinde neler bulundağunu — bildirmiş- tir. Sovyetler vaziyeti nasıl görüyor? Moskova, 22. AA. — Journal de Moscou, İngiliz-Alman — deniz anlaş- maşından bahsederek diyot ki : İngilizler, kendi bazı devlet adam- larının İngiliz-Alman deniz anlaşma- 81 hakkında bunun — silâhsızlanmaya bir yardım olduğu — yolundaki sözle- rinin ciddiğ karşılanacağını düşünü» yorlarsa, herhalde aldanıyorlardır. Şurası unudulmamalıdır. ki saldırım fikirleri açıkça belli olan bir memle- ketin silâhlanması öteki devletleri silâhsızlanmaya değil tersine olarak dikkatlerini daha ziyade — artırmaya ve silâhlanma yolunda kargılık ted- birler almaya sürükler. Devletler ara- sındaki silâhları rakam üzerine kare şılaştırmak imkânsızdır. Çünkü, 400 bin tonilâtoluk bir Hitler donanması saldırım amaçları — beslemeyen — bir devletin 800 bin - tonilatosundan üs- tündür. Londra anlaşması, rışın korunması — kaygusuna düşü müştür. Çünkü, Sovyetler bütün ar- srulusal badiseleri ancak - barış bakı- mından gözetir. Büyük harbten az ev velki zamanr andıran - bügünkü Av- n boğucu havası içinde barış için çalışmayı dölenmiş olan memle- Ketler yalız kendilerini korumak $- çin değil, köllektif güvenliği tutmak için de bütün emeklerini birleştirme- lidirler. Şayed, umulduğu gibi, İngiliz v Alman eksperleri, Alman gemi ya, sının mını bugün — büsbütün acak olurlarsa, Alman de- Jegasyonu — belkide yarın Berlin'e dönecekdir. BiR SÖYLEViİ Avrupa Vaziyeti Her Hafta Yeni Bir Manzara Alıyor Budapeşte, 22. AA. — Bütçeye mütcallik müzakereler esnasında baş- bakan Gömböş, âyan meclisinde dı- şarı siyasaya ald olarak — aşağıdaki beyanatta bulunmuştur #Hükümet, Avrupa vaziyetinin her hafta yeni bir manzara almakta ol- duğunu nazarı dikkat Önünde tut- mak mecburiyetindedir. Binmetice, hükümet büyük bir ihtiyat ile vu- kuatı takib etmeye karar vermiştir. 'Tuna koönferansı tebir edilmiş ve ge- ri plâna atılmıştır. hukuk mü- savatı meselesinde vaziyet — almaları lâzım gelen devletler konferansa iş tirâkten istinkâf eylemişlerdir. Başbakan hukuk müsavatı derken mecburi ve umumi askeri hizmeti ve bu hizmetin müddetinin âzami iki sene olmasını ve milletlerin ayni si- Mihlara malik — bulunmasını ' kastet- meokte olup, bu silâhlar meydanında küçük itilâfın elinde bulunan hava silâhları da dahildir. Macaristana bu silâhlar — verildiği takdirde bile Macar ordusu — küçük itilâfm askerlik bakımından en zai! olanının ordusundan daha küçilk bir orduya maâlik bulunacaktır. Binaena- leyh Macaristan tarafından bir taar» ruz yapılması ihtimalinden bahse im- kân yoktur. Bu delilin herkesce kabul ve tes- fim edilmesi icab eder. — Eski Avus- turya-Macaristan —imparatorluğunur varisi olan devletlerin topraklarında Macar ekalliyetlerinin maruz bulun- dukları mütemadi — zulümlere bütün dünyanın nazarı dikkatini celbetmek icabeder. Aymı zamanda beynelmilei teşekküllerin Macaristanın ekonomik vaziyetinin islâhr zarnretinden ha- berdar edilmesi de Yârzımdır. Zira, Macaristanın halihazırda maruz bu: lunduğu buhran, — kendisinin husus! iktisadi arzuları — ve bilhassa, mali yardım meselesi hakkında beynelmi- İel unsurlarla müzakeratta bulunma- dıkça halledilemez. Bu — mescle ayni zamanda Macar hükümetinin beynel- milel efkârı umumiye muvacehesin. de ortaya atmak istediği —meseleler meyanına dahildir.,, Diktatörlük şayiası Peşte, 22.A.A. — — Saylavlar ku» rulunda, — kendisinin — diktatörlüğü kurmakda olduğuna dalr ileri sürü- len bir takım İttihamlara — karşılık Gömböş demişdir ki : “ Herhangi bir diktatörlük kurmak için, hükümet partisinin ezici seçim zaferinden hiç bir vakit istifade ede- cek değilim. Ulusların — yaşayışında, her türlü diktatörlük ancak geçiddir. Bilhassa Macaristanda, süngülere da- yanan bit rejim kesin bir amaç ola- Tak gözetilemez.,, Asığların (menfaatlerin) geniş öl- çüde oruntanmasını (temsilini) ve sendikaların birer — siyatal kurüm o- larak dağıtılmalarını — haber verdik- 'ten sonra da, şu sözleri eklemişdir: * İşçi kardeşlerimiz, burjuva sos- yetesine katılmak — imkünını elde debilmelidirler. Kapital ile emek a: sında uyğunluk bulunmak - gerekdir, Kapital, hüküm sürecek yerde, üret. menin hizmetkdâri olmalıdı! ———H—M— 24 HAZİRAN PAZARTESİ Saat 16 ,30 da Süadiye plâj gazinosunda, Elek- trik fırınının tatbikatı gösterilecek ve bu' meyanda ,gelenler arasında kur'a çekilerek, bir Elektrik Aleti Hediye Edilecektir. Bu ders Bayanlara mahwustur. (Hlerkes girebilir) ğ