22 Haziran 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

22 HAZIRAN SAYISI 5 KURUŞ BUGÜN “Münevver- Orhan Se- Peyami Safası lerin İmtihanı incide; BUGuN 16 SAYFA ARİ ISTANBUL fıkraları — lgraf haberleri — Ali Rıza Eremin "Türk riminin ile temeli, — Fel ğin “Livama kokusu, ras Göşyüzünün fotoğrafı — Kendi kendimize çatıyoruz. Bon haberler — İcmal Memlekette TAN — Sağlık öğüdü. B üncüde ; TRüncüle 5 incide 3 6 merda 1 ö; Ekonomi — Aske: Spor. ih İstanbula massl al d: ? — Briç — Sevişmeler, evlenmeler. 7 incide $ 8 incide » Suncuda t MO uncada & ik. İsçi ve esmaf arasmda, Dünya hâdiseleri karşısında | gazeteler. Çocuklar için, yazılar — U- | ara karşı korunmak, ma, YI incide 1 12 incile » A3 üncüde: 14 üncü s Ü, g. ATATURK'ün ... Verdiği ya Mülâkat Çağımızm en büyük devrim ve balik, barış ve harb adamı Atatürk'ün, bir iki yüz Amerikan gazetesini tem- sil eden bir kadın yazarla neler ko- Duştuğunu dünkü sayımızda okumuş” sunuzdur. Gittikçe zayıflayan kakikat sesinin hiç duyulmamağa başladığı, tehlike çanmın, şantaj ve tehdit mutuklarmın kulakları sağır cttiği bu zamanda, Atatürk, sakin akla ve açık kalbe hi- tab etti. Eşsiz Önderin görüşünce harb, yakın bir tehlikedir. Fakat büyük halk yığınlarının harb isteme- mekte olduğu da o kadar doğrudur. Suç ve soray (cürüm ve mesuliyet), barışcıl (sulhperver) halk yığınlarını, böğazlaşmak ve öldürüşmek için zor Iavanlarda, harbin lüzum ve zaruret Yürütmek ami çalımı meri keme Iscdadır. Uluslar, kendilerini, Hinden sürüyen serüven (macera) kılavuzları değil, kendileri gibi düşü- hen, kendi istediklerini yapan BAŞ” lâr arâyıp bulmalıdırlar Harb tehlikesine karşı çare, barış İstiyen ulusların bütün dayanım ve sâvgü (mukavemet ve müdafaa) kuv- toplu bulundurmaları, harb özverilere (Fedakârlıklara) hazır olduklarını anlatmalarıdır. Ata- türk, başkalarına saldırmağı faydasız ve sonuçsuz (neticesiz) kılacak olan arstulusal organizasyonlara o büyük değer veriyor. Önderimizin fikrince, uluslar seviyesi, henüz, kesin (kati) | Ve etkin (müessir) bir araç (vasıta) olduğunu gösterememiştir. Fakat ba- rışseverlerin ondan başka da toplanıp dertleşecekleri bir kurum (müessese) da yoktur. Atatürk, barış paktlarını da ayrıca değerlemektedir (takdir etmektedir) : Hemen yapılabilecek olan şey, komşu | memleketlerin kendi aralarındaki me- #eleleri kotarıp (halledip) barış ve savga için birleşmeleridir. Atatürk arsrulusal harb “ve barış davaları hakkındaki dü erini krs saca, fakat h hâkikat tophyarak anlattıktan sonra Boğazlar meselesine geçiyor. Boğazları amak işindeki si - yasamızm ne olduğunu ber fırsattı her yerde anlatmışızdır. Fakat bu Yâsanın ruhunu, Atatürkün ağzın Açık olarak dinlemekte büyü fayda vardır. Biz Boğazları herkese açtığımız vakit, dünya durumu (vaziyeti) böy- 16 değildi. Yeni bir harpten bahset- yek bile suçtu. Herkes uluslar s0sye- tesinin kuvvet ve ekkerliğine (nüfu- Zuna) inanıyor, hele memleketlerinde Tahat oturup çalışan uluslara karşı sal dırışlar olabileceğini hatıra bile ge - tirmiyordu. 1934 havası bu mudur? Silâhlanma Yarışı 1914 ten önceki zamanları göl- gede bıraktı. Bir takım ulusları silâh- $ız bırakan andlaşmalar kökünden değişti. Barış davasının yürür bir ds- vâ olmaktan çıktığını gören büylük devletler, silâksrzların da kendi varlık ve haklarını savgayabilecek kuvvetler €lde etmelerinden başka yol olmadığı- nı gördüler, Boğazlar, yalnız, ikiye ayırmış ol- duğu Türkiyenin güvenliğini değil, Tasgele saldırışlara karşı Ak ve Ka Tadeniz barış ve güve korumak bakımından esaslı bir noktadır. Bo. Zazların ulusal ve arstulusal değeri ne kadar büyükse, onu elinde bulundu. tan devletin, dünya barışı karşısında, ödev (vazife) ve sorav (mesuliyet)la- #t dâ o kadar ağırdır. Boğazları silâhlamak demek, Kara ye Akdeniz barış ve güvenliğinin bir bir YEVTİIÇİN İSTİFASI ÜZERİNE - Küçük Andlaşmanın Toplantısı Geri Kaldı Yevtiç'in İstifasına Sebep Kabinede Çıkan İhtilâftır Belgrad, 21 (Hususi muhabi- rimizden) — Kabine âzasından birisinin İskopçina Başkanlığına getirilmesi. üzerine Başbakan Yevtiç ile bakanlardan 3 - 4 ki- şi arasında bir ihtilâf baş gös termişti, Yeni gelecek bakanm şahsı üzerinde oldu zannedilen bu ihtilâf, daha ziyade Yevtiçe mu halif olanlar tarafından çıkarıl mış ve bunun üzerine Başbakan istifaya mecbur olmuştur. İskopçinanın bu defaki teşek- külüne göre kabine buhranının uzun sürmesi muhtemel değil « dir. Bir iki gün zarfında yeni ka bine teşekkül edebilecektir. Yevtiç kabinesi yeni kabine teşekkül edinceye kadar vazife - sine devam edecektir. Belgrad, 21 A.A. — Saylav » lar kurulu başkanı Çiriç ile ku - rul bürosu üyeleri saraya gide - rek Rejan tarafından kabul edil- mişlerdir. : Küçük andlaşma top- lantisı geri bırakılıyor DUKLEZ, Li Hakeme AAMİESEO. Ppeğie- | asan akşam”Nikola İstasyonuna hareket edeceği sırada Belgrad TArkası 5 incide) YEVTIÇ EDEN ROMAYADA GIDİYOR Habeş İşi Ve Alman- İngiliz Anlaşması Gözden Geçirilecek Londra, 21. A.A. Eden'in, Paris konuşmalarından son- ra, deniz meseleleri ile hava yardım | andlaşmasını görüşmek Üzere Roma- ya gelmesini kabul etmişdir. Burada söylendiğine göre, İngiliz hükümeti herşeyden evvel, İtalyan. Habeş anlaşmazlığı üzerindeki, o İn- gilir - İtalyan anlama ayrılığını gi- dermek arzusundadır. Eden'in Roma Ya gitmesi bu anlama ayrılığını gi- derccek olan içden (samim!) konuş- malara kapı açmış olacakdır. İngiliz siyasal çevenlerinin fikrine göre, İngilterenin İtalyaya Habeşis- tanda geniş ekonomik kazançlar sağ- ası muhtemeldir. r tarafdan Eden, Mussolini'ye İngiliz.Alman deniz andlaşmasmı i- zah edecekdir. Fransa ve İtalyayı özgür hareket etmek fikrinden vazgeçirmek için İn- giliz ve Alman eksperlerinin, Alman Geniz yapıları proğramını uzun bir devreye ayıracakları umud edilmek- dedir. Builgiile yedi senelik bir devreden bahsedilmekdedir. Eden ne yapacak? , Londra, 21 A.A — New-Cronichle in yazdığına göre Kden'in Romaya gitmesi hakkında tezelden karar ve- rilmesi İtalyan-Habeş anlaşmazlığın nın tehlikeii bir şekilde | gelişmekte olmasından ileri gelmektedir. Eden, talyanın yeniden uluslar sosyete< den çıkmak tehdidinde bulunma- tehlikesinden barımak (muhafaza et- mek) demektir. Atatürk en sonra diktatörlükler meselesine geliyor. O, zorla değil, sevgi ve inanla kükmeden bir İlder. dir. Atatürkün, her istediğinin oldu- Zu doğrudur: çünkü onun her istediği halkın istediğidir. Halk iradesinin öldürülmüş şeklini diktatör temsil eder, Atattirk, halk iradesinin canlanarak şahıslaşma, dır, “Ağaoğlünun dedikleri, adi: makale» kısmını silâhlamak, yani bozulmak si yarınki sayımızda #kacaktır.) — Mussolini, | ması için çalışacaktır. Lavalın sözleri Paris, 21 A.A. — Laval, Eden ile yapmış olduğu görüşmenin sonunda JArkası $ ineidel SUVARİLERİMİZİN BUYUK ZAFERİ Bayrağımız Şeref Direğinde! Budapeşte, 21 A.A. — Ekipimiz Budapeşte arstulusal atir müsabaka» lara girmiştir. 20 haziran günü yapı * lan Tuna büyük mlkâfatı müsabaka sına Alman, İtalyan ve Macarlardar $i ve Türklerden 7 at ki ceman 58 | hayvan girmiş ve müsabaka 24 mâni üzetinden yapılmıştır. Bu müsabaka- da Teğmen Eyüp birinci, Saim ikinci, yüzbaşı Cevat sekizinci olmuşlardır. Oh binlerce halkın önünde süvarileri- miz: şiddetle alkışlanmışlardır. Yarış meydanmda İstiklâl marşımız çalınır- ken bayrağımız zafer direğine yük - selmişi Türk ekibi 23 hariranda başlaya - cak olan müsabakalara girmek üzere Viyanaya hareket edecektir. Emniyet Direktörü (HUSUSİ MUHABIRIMIZ BİLDİRİYOR) Ankara, 21 İstanbul Emniyet direktörü Feh: Mardin valiliğine, Edirne valisi Salim Özdemir Denizliye tayin edilmişler dir. İstanbul Emniyet direktörlüğü: Ankara Emniyet direktörü Salih, A: kara iyet direktötlüğüne. de Sadri gelecektir. —— :7090.0UOLira Geri Veriliyor (HUSUSI MUHABIRIMIZ BILDIRIYORJ Ankara, 21 Bayındırlık Bakanlığı ile İs - tanbul tramvay şirketi arasında devam etmekte olan görüşmeler | neticelenmiş, Fatih ve Edirneka pı hattma sarfettiği para indi « m il KİT: A AK o izlo1) SAYI: 61 — 3364 Onbirinci YIL SAHİB ve BAŞMUHARRİRİ Mahmud SOYD. TELEFON | Müdür : 28318. Ya İ İdare ve Matban : 24310, Süvarilerimiz Avrupada Birinci! AN çinden ve dışından iki görünüş) Yeni sebze halindeki yaziha- nelerin ihalesine dün de devam edilmiştir. İki gün içinde 22 ya- | zihane ile lokanta, kıraathane, MESELE ÇIKIYOR Kahvenin seneliği 30 Yeni hâl ortaya karı- şık birvaziyet çıkardı İcap ederse Şarbaylık İşlere Vaz'ıyet Edecek I muhallebici ve Kahve salonları kiralanmıştır. 85, lo incide) rildikten sonra, şirketin halk - tan fazla olarak almış olduğu pa ra tutarı olan 1,700,000 liranın hükümete geri verilmesi esası üzerinde anlaşılmıştır. Ancak bu parann tediye müddetleri ves bit edilecektir. —— Recep Peker Bugün geliyor Ankara, 21 (Muhabirimiz bildiri yor) — Cumuriyet Halk Partisi Ge- nel Sekreteri Recep Peker İstanbula hareket etti. Garda Kamutay başka- saylavlar, Parti ve Bakanlıklar er- ile dostları tarafından uğurlan- dı. Kondilis Kralı İsteyor (HUSUSİ MUHABIRIMIZ BİLDİRİYOR) Birinci“beş senelik endüstri prog- tamına dahil bulunan ve Paşabahçede kurulan cam ve şişe fabrikasına ait bütün inşaat bitirilmiştir. Bir milyon 200 bin liraya mal olan bu modren fabrika ay başımdan itibaren işlemeğe baslayacaktı: Fabrikanın çalışması üç kısma ay- rılmıştır: birinci kısım temmuzda ça- Atina,21 Kondilis Avala ajansma bütün mahfelleri şaşırtan şu beyanatta bu. lunmuştur:: “plebisitin krallık lehine çıkmasını diliyorum, Zira cumuriyet normal siyasa hayatı vermedi. Bunu krallık verirse Yunanistan. kurtula- caktır. Kondilis bu beyanatını yalanlama: makta ve şahsi düşüncesi * olduğunu söylemektedir. Parti arkadaşları ken. disinden izahat istiyecelgerdir. —-— Yunanistanda Bir şehir yandı (HUSUSİ MUHABIRİMİZ BİLDİRİYOR) Atina, 21 Selâniğe yarım saat uzakta Edessa adındaki şehir gece yandı. Yangın i- pek fabrikasından çıktı. Üç yüz ev, Uşmağa başlıyacak, burada rakı, ko- lonya ve gazoz şişeleri yapılacaktır. Bundan on beş gün sonra faaliyete geçecek olan ikinci kısımda mürek- kep, zamk, tıbbi ecza, kondole ve pas şişeleri ile hususi tipte bir çok şişeler imal edilecektir. Piyasa ihtiyacına göre bardak, su- rahi, lâmba şişesi, cam tabak, kava- noz, komposto tabakları, vazo ve saj- Fe imali de fabrikanın Üçüncü sınıf imalâtını teşkil edecektir, Bu üçüncü kısmın imalâta başlamasile hariçten (Arkası $ incide) Cam Fabrikası Bu Başında imalâta Başlıyor TArkası 5 Paşabahçede kurulan Ay şe fabrl- kasından iki görünüş — yıllık bir hava plânı kabul etti. Yüz elli dükkân, Milli ve Atina Ban- kalarının şubeleri kül oldu, —— Üç Yıllık Hava Plânı Yüksek Müdafaa Meclisi toplantılarını bitirdi, üç (Resmi bildiriğ 3 üncü sayfada)