13 Haziran 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

13 HAZIRAN PERŞEMBE 19365 Wi TAN SAYI: 52 — 3355 16“HAZİRAN PAZAR FENERBAHÇELİLERİN GÜNÜDÜR!- Onbirinci YIL SAHİB ve BAŞMUHARRİRİ Mahmud SOYDAN SAYISI 5 KURUŞ ISTANBUL TELEFON g İdare ve matbaa ; 243 4$10. Müdür: 24318. Yaz işleri: 24$810. BUGÜN B incide » Peyami Safanm “Beklenen tasfiye” — Orhan Selimin “Al abdestini ,, fıkralar — Şehir haberleri, Kamutayda dünkü görüş- meler — Ahmet Ağa oğlu- nun siyasal konuşması — Feleğin “Ne seviniyorum, bilseniz!,, fıkrası. * Casus tefrikamız — Kendi kendimize çatıyoruz. Son haberler — İcmal. Memlekette TAN — Piyan- oda kazananlar. B üncüde; GBüncüde: S incide 1 6 mcıda : ?7 incide : zdil sayfası. 8 incide : Ekonomi — Çarşı-Pazar. Suncudat Spor — Çok gezen çok bilir. 10uncudat — Fatih Istanbulu nasıl aldı? Briç — Sevişmeler, evlen- meler. M incide * —Haftalık radyo proğramı ve duyumları, 12 incide »: Dünya gazetelerine göre hâdiseler. İ4üncüde: Sinema — Kadın ve Moda. Yaparak Değil, Yıkarak! Arkadaşım dedi ki: - — Şaşılacak insanlarız! Bir taraf- tan az zamanda koca Anadoluyu de- mir kuşakla örecek kadar başarıcıyız, öbür taraftan, meselâ şu Yenicamiin Önündeki beş ön tahta barakayı kal- dırarak Türk san'atinin büyük bir şa- heserini meydana çıkaramıyacak ka- dar beceriksiz! Niçin diye hiç düşün- Meyiniz! Çünkü birini başka bir zih- Niyet ve ruh başarıyor, öbürünü baş- ka bir zihniyet ve rüh beceremiyor. Sebep, bu kadar basittir. Diyorlar ki: İstanbul imar oluna- tak. Nasıl? Evvelâ plân yapılacak, Bonra parçalara ayrılacak, daha sonra her parça münakasaya konacak, en Bonra da para bulunacak ve... imar ©- lunacak | Hepsi güzel. Yalnız bir şey sormak ıâzlln: Ne zaman ? ö IFYG buna kimse cevap veremiyor Çanin borç ödeme masalina dönüyor: ©vedikeni ekecek, pamuk yüklü de- Veler gececek, pamuklar dikenlere ili- Secek, sonra bunlar eğilecek, büküle- ğ'kı iplik olup pazarda satılacak ve Oca da... borcunu ödeyecek ! , Su İstanbula o kadar içim acıyor ki, €ğer gazeteci olsaydım, belediyeyi tenkit etmek için değil, hayır, asla, fakat yalnız bu şehrin güzelliklerini Meydana çıkarmak için, mutlaka bir Mücadele açardım. Derdim ki: Şehri hl_' plânla düzeltme hayalini şimdilik 1it tarafa bırakalım. O, yüz milyon- Tca lira istiyen bir lükstür ki, belki Yapamayız, başaramayız. Fakat, Al- lah rızası için, şehrin göreyini bozan Pislikleri kaldırarak, barakaları yıka- ak, viraneleri çimenliyerek, yolları Mümkün olan yerlerde açarak, düzel- terek, asfaltIıryarak, daha ne bileyim, Yalnız mümkünü yaparak bu gü- Zel yurda az çok bir çeki üzen de mi veremeyiz? İşte hiç bir cevabr ve mazereti olma- Yan asıl soru budur. Bunu yaptığımız Bün ise bazısı kenarda bucakta kal- Mış,bazısı hergün önlerinden geçtiği- Miz halde gözümüze çarpmayan tam dört yüz elli Türk şaheseri meydana Sıkacaktır. Ama diyecekler ki : “Para yokl,, Ben de diyeceğim ki: “Tapu daire- Bine gidiniz, defterlere bakınız, göre- Ceksiniz ki on senede inşaat diye zan- hettiğimizden fazla para harcamışız Ve harcamaktayız. Bütün dava, zaten arcanan parayı çarçur etmiyerek ni- famla, metotla, plânla harcamaktır.” onra, gazetemde bir sütun açar- . Sütunun başına: “İstanbula ge- ı'CGk seyyahın görecekleri” diye ya- Zardım. Bu başlıktan sonra bir tarih Ve sanat şaheseri diye, meselâ, Ka- Tiye camiinin ve onun güzel mozayik- trinin resimlerini basardım. Bu Te- ıl_mlerin altına da; seyyahın, Kariyeyi Eörmek için geçeceği yolları, o yol- Şardaki viraneleri, çukurları ve soka- Ba yıkılacakken direklerle payanda - mış binaları, eğri büğrü salaşları Ve bütün pislikleri srralardım. Kariye Tesminin altma: “Bunu görmek için &tlen seyyah...” derdim ve öbürleri- n altına da: “Ondan evvel bunları Börüyor!” diye ilâve ederdim. emek istiyorum ki, büyük imar ıproielerinden evvel, küçük himmet- €rle yapılabilecek şeyleri olsun artık ylpmağa başlamalıyız. Dediğim gibi, İıe! yüz şaheser, karanlıkta kalmış ğ"'_llmz parçaları gibi, herkesin gözü lı’ı'ünde' fakat kimse görmüyor! Çün- Ü kiminin önünü işportacılar kapla- İ'_'şı kimini birkaç Gdükkân gizlemiş, İmi iki yıkık ev arasında sıkışmış Mış. İşte bunları -meydana çıkar- Mak lâzım! ni TArkası 3 üncüde) Ali Naci KARACAN Kamutay Salı Günü Tatil Yapıvor KAMUTAYDA AFYON ve ŞEKER Dünkü Kamutay Toplantısı Çok Aytısmalı Oldu Ankara, 12 Kamutayın dünkü toplantısı çok canlı ve aytışmalı oldu. O- naylanan önemli lâyıhalar ara- sında Yugoslavya ile afyon an- laşmamız ve şekeri ucuzlatan kanun lâyıhası vardı. Afyon işinde söz alan saylav- larımızın düşüncelerini şöyle sı- raya koyabiliriz: dünya afyon ihtiyacının — yüzde seksenini Türkiye ve Yugoslavya temin eder. Buna mukabil Milletler cemiyetine dayanan bir afyon karteli vardır ki beşeriyeti ko - ruma perdesi altında, zahiren insaniğ —bir ülkü öne sü - rer-; hakikatte hususi menfa « atlerin peşindedir. Buna mukabil Türkiye, şim - diye kadar afyon müstahsili bir memleket sıfatile, bu ihraç ma- lınt beşeriyetin kötülüğüne de- gü, iyiliğine kullanmak için al- dığı taahhütlere daima sadık kalmıştır ve kalacaktır. Türkün bütün dünyaya örnek olacak gü zel niyetlerini herkesin iyi bil - mesi lâzımdır. Diğer bir saylavımız anlaş - DEPELTARİİNİ, SiMEŞİKRELA: na verilmesinin daha iyi olaca - gını söylemiştir. Ekonomi Bakanı, eğer Kamu tay, afyon kanununda her han- gi bir değişiklik istiyorsa bunu pek âlâ yapabileceğini, fakat Yugoslavya ile şimdiye kadar yapılan afyon işlerinde memle- ketin fayda gördüğünü anlatmış ve meselenin senelerdenberi tat bik edilen böyle faydalı bir usu- lü yenilemekten ibaret olduğu- nu söyliyerek, anlaşmanın tas - dikini istemiştir. Kamutay an- laşmanın yenilenmesini onayla- mıştir, Şeker ucuzlayor Şeker meselesine gelince, hü Kamutayda söz söyleyen saylavlar - dan Kitapçı Hüsnü, Süleyman Sırrı, 'Türker, Raif kümet şekeri halka daha ucuz yedirmek için vergiden fedakâr lık ediyor. Ancak milli fabrika- lar, memleketin şeker ihtiyacı - nı heniiz t en temin ede - miyorlar, ârâîîıu 1 verim kabili: yetleri, bugünkünden yüksektir. Bu kabiliyetten istifade ederek, hem hiç yabancı şekeri yeme - mek, hem iyi kalite yerli şekeri ucuzlatmak mümkündür. Hükü met vergiyi indirmiştir, fabri - kalar fedakârlık yapmaktadır - lar. Pancar müstahsillerinin va- ziyetleri daima gözönünde bu- lundurulmaktadır. Dün, Kamu- tayda Ekonomi Bakanı bu me - seleyi anlatmıştır. Şeker fiyatları, kanunun neş- ri tarihinden itibaren ucuzlaya- caktır. LKamutaydaki dünkü görüşme- lerin tatsilâtı 3 üncü sayfamızdadır.| DÜN 67 TON BUĞDAY GELDi Kıtlık Tehlikesi Yok! YURDDAKI EKIM DURUMU (HUSUSİ MUHABİRİMİZ BILDIRIYOR] Ankara, 12 Memleketin — zirat vaziyeti hakkında yaptığım tahkikat ne- ticesi şudur: memleketin iç mın takaları kuraklıktan müteessir değildir. Mahsul iyi vaziyette- dir. Trakya mahsulü çok iyidir. Ikinci mıntaka kuraklıktan çok müteessir olmuüştur. Bu sahada tesir nisbeti yüzde on tahmin e- diliyor. Üçüncü mıntakayı ihti- va eden Konya ve Malatya ha- valisi kuraklıktan çok mütees- sirdir. Burada mahsul üzerinde Haydarpaşada buğday boşaltmasın « dan göreyler tesir, yüzde elli nisbetinde tah- min olunmaktadır. Adanada şimdiden mahsul i- yidir. Memleketin heyeti umu- miyesine nazaran mahsul geçen TArkası 3 üncüdej Ekonomi bakanı ay sonunda Rusyaya gidiyor IHÜSUSİ MUHABİRİMİZİN TELGRAFI)| Ankara, 12 Ekonomi Bakanı Celâl Bayar ayın yirmisinden sonra Bursa yolile Yalovaya, oradan da İs- tanbula giderek, kısa bir dinlen tiden sonra deniz yolile Rusya- ya hareket edecektir. i İş ve Sümer Bank Genel Di- rektörleri ile bazı teknisiyenler beraber gideceklerdir. Bakanın Sovyet Rusyadaki tetkikatı on gün kadar sürecek, oradan Almanyaya ve Fransa - ya geçecektir. Yunan Kralı Gelmek istiyor Atina, 12 A.A. — Gazeteler eski kral Jorjun sekreteri tara - fından gönderilen aşağıdaki ya- zıyı yazıyorlar: “Kral Elen ulusunun göste - rimini heyecanla gütmekte ve çağrıldığı zaman Yunanistana kazanan partinin şefi olarak de ğil, bütün partiler arasında ta- rafsız bir yargıç olarak dönme- ye hazırdır.,, Atina, 12 (Husüsi muhabiri- mizden)| — Plebisit için bir ko- misyon toşkil ediliyor. Hazırlık- e- başlayacaklır. Plehisit Ey « iâl veya Teşrinde yapılacaktır. (Diğer tafsilât son haberleri- mizde| YENİ KILIK (Ruhanitler bugtnden itibaren sivil kılıkla dolaşmaya mecburdurlar. Bu resimde Rum papaslarını, bir Erme- ni papasını ve bir imamrı yeni kılığın- da görüyorsunuz. Yazısını da ikinci sayfamızda okuyacaksınız| Prens dö Gal Almanlara Taraftar Londra, 12 (A.A.) — “British Le- gion” birliğinin senelik konferansın « da bir söylev veren Prens de Galles, iki ülkenin eski askerleri arasında dostluk bağlarını sağlamlaştırmak i- çin Almanyaya delegeler yollanması- nı isteyen birlik başkanının dileğini doğru bulmuştur. Dün akşam İngiliz siyasal çevenle- rinde söylendiğine göre, Prens de Galles'in söylevi, yalnız özel olup, İngiliz hükümeti adma verilmiş de- ğildir. Bu söylev, İngilterenin Al - mânyaya karşı genel siyasasını değiş- tirmiş olduğuna bir belge sayilamaz. (Bu husustaki tafsilât 5 inci sayfamızdadır.) ITALYANLARA KARŞI Süveyş Kanalı kapanacak mı? İtalyanlar Şimdiden Buna Karşı Tedbir Alıyorlar İskenderiyeden verilen bir habere göre İngilizler her ihtimale karşı Ha- beş - Sudan hududunda 100 — bin ki- şilik bir kuvvet bulundurmağa hazır- lanmaktadırlar,. Diğer taraftan İtal- yanlar Doğu Afrikasındaki askerlerin beslenmesi için Cenup Afrikasına kül liyetli mikdarda yiyecek ismarlamış - lardır. İtalyanların endişesi, İngilte- renin Süveyş kanalını kapaması ihti- malinden doğmuştur. Bugünkü vaziyet dahilinde Doğu Afrikasında kâfi mikdarda İtalyan askeri vardır. Diğer taraftan da ayrı- ca sevkiyat devam etmektedir. Fa - kat İtalyanlar hazırlıklı bulunmazsa Süveyş kanalının kapanması kendile- rini elim bir muvaffakıyetsizliğe sü- rükleyebilir. Italyadan Cebelittarık ve Kap bur- nu tarikile bütün Afrikayı dolaşarak sevkiyat yapmak ta çok müşküldür. Sahradan nakliyat ta imkânsız görül- Süveyş kanalı kapandığı | takdirde Ttal L Hak z * e e De için katedecekleri yolu gösterir harita va Süveyş kanalını yapan Ferdinand de Lesseps mektedir. Onun için İtalyanlar şimdi- den tedbir almağa başlamışlardır. Kızıldenizi Akdenize bağlayan Sü- veyş kanalı Ferdinand de Lesseps ta- rafından inşaya başlanmış ve 1869 da açılmıştır. Bu kanal, evvelce Cebe- littarık, Ümitburnu tarikile yapılan ve aylarca süren Hint yolunu çok kı- saltmış Asya ve Hindistanla yapılan büyük ticaret daha fazlalaşmıştır. Kanal, 162 kilometre uzunluğunda- dır. Genişliği 100 le 68 metre arasın- dadır. Süveyş Kanalı her zaman her devletin gemilerine açık bulundurul- maktadır. Beynelmilel bir mukavole mucibince kanal hiç bir vakit kapana- maz. Giriş ve çıkış limanlarında ve 3 mil civarında asla harbedilemez, Bü tün bu kayıtlara rağmen İtalyanların Süveyş kanalının kapanmasından en- dişe etmeleri ihtiyati bir tedbir ola- rak telâkki olunabilir. (Bu husustaki tafsilât 5 inci sayfamızdadır. | HAVA TEHLİKESİNE KARŞI Tramvay işçileri 60 l b u | c Bin Li eriyorlar İlbay vekili altın, gümüş, Bronz madalyeleri dağıtıyor IYazısı 5 inci SavfadaT