26 Eylül 1942 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 1
“ ÇIKTI ORHAN URAL | Karikatür Albümü 4 Fiatı her yerde 25 kuruştur. d Son Posta Sene 13 — No. 4360 Yazi işleri telefonu: 20203 CUMARTESİ 26 EYLÜL 1942 İdare işleri telefonu: 20203 Fiatı 5 kuruş Milli Şefin doğum yıldönümü Dün Milli Şefimiz İsmet İnönünün doğum yıldönümü idi. 1884 yılının 25 Eylül günü, istikbalde Türk mille- finin maküs tal'hini yene - cek ve ona lâyık olduğu hu- zür ve refahı temin için dün- ya karşısında kudretli azmi- ni belirtecek kahraman, şi - rin İzmirin seması altında dünyaya gözlerini açmıştı. Aziz Milli Sefimizi can - dan kutlar, kendisine daima başımızda geçecek uzun ve saadetli yıllar dileriz. vir Londra radyosu dün sa - bahki neşriyatında Cümhur- reisimizin doğum vildönüm- lerini hararetli bir lisanla kutlamış, uzun ömürler te - mennisi ile Milli Şefimizi febrik etmiştir. - Kafkasyada Alman ve müttefik kuvvetleri yeni arazi kazandılar | Alman tebliği: Stalingradda sokaklar ve stratejik noktalar ele geçirildi Berlin 25 (A.A.) — Alman orduları başkumandanlığının teb liği: Kafkasyada Alman ve mütte- |fik kuvvetleri düşman taarruz- ilarını püskürt2rek yeniden top - iyak kazançları elde etmislerdir. Kafkasya kıyıları — açığında düşman deniz hedeflerinin bom- |bardımanı sırasında iki Rus ge - misi bombalarla ağır hasara uğ- ratılmıştır. tad Atlantikte Japon ve Alman harb gemileri birleştiler Berlin 25 (A.A) — Alman or- duları başkumandanlığı — aşağıdaki tebliği neşretmiştir: Müştereken yapılan deniz hare- Kat B A ı': d 1 k a re, Japon harb gemileri Atlantikte hareket yapan Mihver kuvvetlerile temasa girmişlerdir.. Alman harb gemileri, Japonyanın harbe girişin- denberi Hind denizinde Japon kuv- vetlerile Iş beraberliği yapmakta bulunuyorlardı. Japon denizaltıla - rinin meydana çıkışı, mevcud İşbir. liğinin şimdi Atlantiğe de teşmiline imkân vermektedir. Bir Japon denizaltısı blr Alman| lissüne gelmiş ve müteakıben kendi| hattı. Üssüne dönmek İçin tekrar denize açılmıştır. LEL N NB GA Varnadaki Sovyet konsoloshanesinde verici telsiz bulundu Budapeşte 25 (A.A.) — Bu- raya gelen haberlere göre Bul- gar makamları Varnadaki Sov- Yet konsoloshanesinde yaptıkları araştırmada kısa dalga üzerin - en işliyen gizli iki verici telsiz makinesi bulmuşlardır. Bundan başka mahrem bir takım evrak- la bazı infilâk maddeleri de bu- lunmuştur. Konsoloslsanenin aja- nı olarak çalışan bazı Bulgar 8ençlerinin isimleri öğrenilmiş :ie bunlar derhal tevkif edilmiş- a. Tas ajansı tekzib ediyor Moskova 25 (ALA.) — Tass ajansı bildiriyor; Berl_în ve Vichy radyoları, Var nadaki Bulgar konsolosluğunun (Devam 5 inci sayfada| Stalingrad bölg hücum kıt'aları çetin savaslardan sonra — Askeri Şark cephesinde tahrib Moskova, Kızılordunun Stalingradda peyder- pey teşebüsü ele ğeçirdiğini bildiriyor 'Tebliğlere göre son va:iyet edilen bir köprü sokakları ve baska müstahlkem stratejik noktaları işgal etmiş - lerdir. Şimal cephesinde düşsmanın yaptığı şaşırtma taarruzları püs- kürtülmüş ve 36 Sovyet tankı tah rib olunmuştur. Stalingrad doğasundaki düş - man hava alanları gündüz ve ge- ce bombalanmıstır. Saratov civarinüaki petrol de- poları gece bombardımanlarile a- teşe verilmiştir. (Devam 5 inci sayfada) vaziyet — Şiddet ve dehşetini hiç de -| ğiştirmeyen âmansız bir boğaz. laşma şeklinde devam eden Stalin. grad meydan muharebesi bize ayni / e_ı.. Fa N hlfb şe- kil ve usullerinden bzılarını ve bu! arada Nefiriâm usulünü de hatır-| Sayin — okuyucularımızdan | pek çoğu, bu eski tâbirin eli silâh | Merkez ve şimalde başlıyan Alman faarruzları Moskova taarruzunun alâmetleri midir? Yazan: Emekli General K. D. tutan bütün İnsanların muharebe et- mesi demek olduğunu ve milletlerin yalnız muayyen bir kiısşmıniın muha. rebelere iİştirak etmekte olduğu es- ki devİrler ve harblerde mevcudi - yetleri tehlikeye düşen milletlerin bu harb usulüne müracaat ettiklerini bilirler, (Devamı 5 inci syfada) İlk Dil Kurultayının onuncu yıldönümü Bugün ilk Dil Kurultayının top » landığı günün onuncu yıldönümü - dür, On yıl evvel bugün, Dolma - bahçe sarayında Ebedi Şef Atatür- kün emirlerile yapılan ve inkılâb ta- rihimizde mühim bir merhale teş « kil eden bu toplantıda Türk dili, çok eh iyetli bir le olarak ele alınmıiş, yabancı kelimelerin te- sirinden uzak, güzel, temiz bir Türk dili meydana getirmek üzere çalış- malara başlanmıştı, Bu çalışmalar bugün de Milli Şef İsmet İnönünün çok yakın alâkalarile günden güne ilerlemekte ve verimli neticeler ver. mektedir. Dil Kurultayının ilk toplantısı - nin yildönümü münasebetile bugün yurdun her tarafında dil bayramı olarak kutlanacak — ve yapılan tö « renlerde Türk dili davasının ehem- (Devam 5 inci sayfada| Bugün bütün memleket, Dil Bayramını h ku araretle Bze . a Tarihi bir resrm: Ebecii ve Milli Şefler Dil Kurultayınaa Türk - İngiliz ticareti İngilizler Türkiyeden daha fazla mal almıya karar verdiler Londra 25 (A.A.) — Times gazetesi başmakalesini Türk - İngiliz ticaretinin gösterdiği” bü- yük inkişafı tahlile hasretmiştir. United Kingdon Comnuercial Corporation tarafından imzala - nan yeni mukavelelere göre, İn- giltere bu sene Türkiyeden ge - çen seneden de fazla mahsul al- maya karar vermistir. Times yazısında şöyle diyor: aYunanistanla Adalar denizin deki Yunan adalarının Mihver devletleri tarafından işgali, Tür- kiyeye mütemadiyen daha fazla İngiliz malı gönderilmesine mâ- ni olamamıştır. Türkiye İngiltere ve Amerikadan bilhassa demir mamulâtı ithalini artıracağını ü- mid etmektedir. (Devamı 5 inci sayfada) ireik vi Te ea aai Vaşingtonda yapılan kesablara göre muhariplerin askeri kuvvetleri Vaşington 25 (AA.) — Yapı. h DN | .öre, AL a 12 Sahte vesika fanzim eden Dikili kaymakamı dün muhakeme edildi Ankara 25 (Hususi) — Ve - kâlet emrine alınaa Dikili kay- makamı Eskişehirli Çoban oğlu Kemal Etizerin — muhakemesine ağırcezada bugün başlandı. Ken- disine isnad edilen suç sahte ev- rak tanzimi sureti'e kendisini yüksek tahsil yapmış gösterme- sidir. Reis maznunun hüviyetini sor- duktan sortra tahkikatın açılma-| sına dair karargame okundu. Bu Suçlu, istidasında kimseyi izrar etmedigini vekâlet tarafından takdir edildiğini bildiriyor kararda —Kemalia 1936 yı - lnda Ankara Hukuk Fakülte - sine aid Antetli ve altı mühürlü ve imzalı bir kâğıdı silerek hü- viyetini yazmış ve bunu fakülte- den alınmış muvakka! bir vesika haline getirmiş ve bununla ta - puda vazife almış olduğu ve da- ha sonra da dahiliyeye müraca- at 'ederek Edirnede maiyet me- muru olduğu, oradan da kayına- (Devamı vayfa 4/2 de) milyon, Rusya 8 milyon ve İngilte- re 5 milyon asker çıkarmıştır. Bir- | leşik Amerika 12 milyon kişilik| bir ordu hazırlamaktadır. İngilizler- le —Amerikalılar — taarruzlarını son hadde çıkardıkları zaman Alman orduları hemen kâmilen erlimiş o . lacaktır. Bu hâdisenin gelecek son- bahardan evvel vukua gelmesi bek- Tenmektedir. Piyasadaki şeker darlığının sebebi ne Bakkallar Cemiyeti halkı şeker vermiyen esnafla mücadeleye davet edecek Son günlerde piyasada “tekrar şeker buhranı baş göstermiştir. | Bilhassa büyük bakkallarda şe - ker bulunamamakta ve bakkal- lar şekerleri bazı tatlıcı ve mu- hallebicilerin topladıklarını id - dia etmektedirler. (Devamı sayfa 4/2 de) Ticari ve iktısadi işlerle valiler ve belediye reisleri daha yakından vazifedar olacaklar Dahiliye Vekâletinde de iktı- sadi işler adlı bir bro kuruldu Ankara 25 (Hususi) — Ticari dir, Dahiliye Vekâleti bu husus ve iktısadi bakımdan hükümet|lâr hakkında direkt'flerini vali - tarafından alınan ve alınacak lere bir tamimle pek yakında ve- türlü tedbirlerin tatbiki ve ta -| recektir. kibi ve bu arada borçlandırılma Bu yeni vazivet dolayısile Da: işlerinin noksansız olarak yürü -| hiliye Vekâletinde iktısadi işler tülmesi için vali ve belediye reis-| bürosu adlı, bir büro kuruldu lerinin daha yakından vazifedar| Şube müdürlerinden TMemduh kılınmaları kararlaştı. büronun başına getirildi. Bürr Valiler ve belediye reisleri bu| Ticaret ve İktısad Vekâletlerile işler fevkalâde zamanın istilzam | valiler arasında rabıtayı temin eylediği eh iyeti verecekler-İ edecektir, Muhtekire ne yapmalı ? İstiklâl mahkemeleri teşkili hakkındaki teklif halk arasında nasıl karsılandı ? Bir iktısadçı diyor ki : “lüim iflâs etti, son rolü ceza kanunu oynamalı!,, Hakkı Tarık Usun dünkü «Va kit» de şayanı dikkat bir yazısı çıktı. Muharrir bu makalesinde ihtikâr suçlularına şimdiye kadar tatbik olunan asgari ceza hadle- rinin bazı takdiri sebeblerle ar- tırilması yolunda Adliye Vekâ - letinin müddeiumumiliklere yol - ladığı son tamimi bahis mevzuu ediyor ve diyor ki: «— Muhtekire karşı en yü ceza tatbik olunmalı, hattâ bu- nun için de İstiklâl mahkemele- ri kurulmalıdır.» Dün mühim bir iktısadi teşek- külün başında senelerce bulun - muş, bu işlerde ihtisas yapmış bir zatla bu mevzua dair görü- şüyorduk. Bize noklai nazarını şu cümlelerle anlattı: «— Biz piyasayı, ticari, iktı- sadi prensib ve eıus!ı;'lı yürür bilirdik, maalesef yanılıyormu - k I,_ k şuz. Bı:zı büyük çehirierimğıin uru hca ? bugün içinde bulundukları piya- Öğrendiğimize göre ihtikârla de- sa vaziyetleri v kadar gayri müs-'ha şiddetle mücadele için bir müd .. bettir ki, bunu ticari ve iktısadi | dettenberi alâkadarlarca yapılmak- esas ve kaidelerle mütalea ve ta olan tetkikler son safhasiına gel- halletmeğe imkân yoktur. | miş bulunmaktadır. Bu tetkikler s0- Bütün tetkiklere, incelemele - nunda hazırlanacak olan yeni ka « (Devamı 4/2 de) l (Devamı 4/2 de) ağ| Hakkı Tarık Üs Men'i ihtikâr mahkemeleri mi