26 Eylül 1942 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

| # | MA - eee UH UULULLULURUKU! &e- Üat UU d CC g K 1U/1942 (UMARTESİ | Y US 26 Çankırı Caddesi. Ankara Telgraf : YL US Ankara —( Telefon ) — ısmı EYLÜL Başyazarlık 1 9 4 2 | razı İşleri Müdürü — tosi —a Müesıtese Müdürü 1144 5 KURUŞ | füzre ” 1064 BASIMEVİ DIMIZ ANDIMIZDIRM | — ANADOLU LASTİK DEPOSU Bilcümle kauçuk malzeme emsaline faik UCUZ ve GARANTİLİ olarak imal edilir. İstanbul, Çemberlitaş, Yeniceriler Caddesi No: 13, Telgraf: Lâüstiktaş İstanbul, Telefon: 20677. lBugün Halk idaresinin .. Facianın öbür tarafı da Var ! ğ Falih Rıtkı ATAY , Millt Haki in ve halk idaresi. nin en önemli tezahürlerinden biri olan C H. Partisinin kongreleri Ey- lölün ilk günündenberi yurdun her ta- rafında bütün canlılığı ile devam et. mektedir. 4 Br!ediye ve Vilâyet Umumi! Mec. lislerinin seçim hazırlıkları ile birlikte başlamış olan bu köngrelerden, hemen her gün (1000) küsur köy ve mahalle (.H.P. ocak ve nahiye kongreleri büfün yurfla hararefle devam ediyor Bugüne kadar 24.000 küsür kongre yapıldı Dil Bayramı Ankara Halkevi bugünkü dil bay« ramı münasebetiyle bir kutlama töre- ni hazırlamıştır. Tören gece saat 21 de, Türk Dil Kurumunun ilk mensupla- rından Peşte Elçisi Ruşen Eşref Ünay- dın'ın “Türk Dil Kurumunun kuru » luşu” mevzulu bir konuşmasiyle baş- lıyacaktır. Bünu, Ahmet Muhip Dranas'ın “Dil dâvamız” mevzulu bir konuşması ve Abdullah Taymas'ın “Türk yazı di- linin eski işlenme devirleri ve bizim devir” adlı kouşmasiyle İshak Refet Işıtman, Ceyhun Atuf Kansu ve Muhtar Kumral'ın halk edebiyatından alarak okudukları örnekler ve kendi şiirleri takibedecektir. Şiirlerden sonra, Mesut Cemil ida- resinde radyo sanatkârları tarafından koro ve solo halk türküleri okuna - caktır, ilk ve son Teşrin ile İl ayla. rında Kaza ve Vilâyet koöngrelerinin arkası alınmış bulunacaktır. Bütün dünyanın içinde kıvranmakta bulunduğu umumt buhranın bizim ül. kemizi de müteessir eden sıkıntıları arasında yapılan Köy Ocak Kongrele. ri hakkında aldığımız haberler köylü. lerimizin siyast terbiyelerinin sevini. lecek derecede olgunlaştığınt ve Parti kongresi yapılmakta olduğu. na göre bugüne kadar (24000) küsur köy ve mahalle ocağının kongresi ya. pr köyün ve köylünün kal. kınması dâvası ile ilgili prensipleri üzerinde halkımızın etraflı, şuurlu ş_::ıve şerefin —münasebeti - olmadığı Meki nda hiç bir mektepte ders veril - __T değildir. Bilâkis, eski Osmanlı & lığında ve tüccarlığında, doğru sö- lete hak ve kanun saygısının sön devir- t y Kadar korunan bir gelenek olduğu 4 biliyoruz. Eğer her vatandaş, elinin Ktbildiği her şeyi çalmıyorsa, bu, bü- & Eşyanın başında nöbet beklenilmek. q_oldlliu mâüânasına gelmez. Acaba ne- kq!lhsî hayatlarında yankesicilik, do- d'ıl"mhk ve hırsızlık etmiyen vatan - M'—'dın bir haylisi, bu suçlardan asla N“' Olmıyan hareketlerde bir nevi mu- Teni görmektedirler? Kanun ve - halk , Satini esas tutan kararlara — karşı, o7 D '!lıiı' bir kaçamakçılık teşkilâtı -büyük de tleri Sdeta k e. G n .—E:hnbnl oü'ırinde. hıfı_ıten_ Aönr_e pilmıştir. ö ve çok samimi konuşmalar yapmala- Mı'dme gelmiş olduğu için iyi bit H_alta sonuna L_md_ar bütün ocak ve | rına değerli bir vesile teşkil ettiğini *aha yeni gelen kötü bir maldan| tahiye kongreleri bitmiş olacağı gibi | göstermektedir A aç | UCuza veren lar vardır. Bun- ahi eski ve şerefli firmalardır. Ticaretle Memurlara dört taksitte kömür satışı Bu karar memurlar arasında büyük bir sevinç uyandırdı Devlet memurlariyle âmme hiz - meti gören müesseseler ve devlet teş- killeri memurlarına taksitle kömür ve "f“llın veya cezalandırılan vurguncu hn::ıled isimlerini. okuduğumuz. vak in şeref ve haysiyetlerine ehemem Wım gereken itibarlı - kimselet clarını görüyoruz. Esefle haber ve- :!;: ki şu veya bu unsura yükletilmek ve (etlerine rağmen, öz beör Türk esnaf “_'fkmı.m.,.. adlarına pek sık tesadüf Olduk. tuç cenlerde Bükreş'te bir vurguncu- tt gün teşhir direğine bağlandı- Bazetelerde okumuştuk. — Bizi - hiç aa suçları — belli olan kimselerin Tinı, soyadlarını, adreslerini — ve fağ Vlş arını gazetelerde — neşrettirelim. tej FÜhcuya tam bir yankesici, dolandı- ni * hirsiz münmelesi yapalım. Ken - di 45 çocuklarının ve ailesinin şöbreti- Köşük altina düşürecek olanların sayısı &Ce gittikçe azaldığını görebiliriz. ç.m"'kuncuıuiu ve kanunlara karşı ka- Keçaktılığı, garip bir şuursuzlukla, he kaçş “lar ve esnaflar, ne de biz müşteriler diği, PT çirkinlikte bulmuyoruz. -Alabil- e fiyat yükselten bir vurguncu, kaç Vatar Ağn büsbütün yahut yarı aç, kaç K 'Aşın esvapsız ve papuçsuz kalma- H,M"beb olduğunu — düşünmüyoruz sek e Bu sınıfın hareketleri bazan yük Nm?mleku menfaatlerine hiyanet de di ç Oİduğunu besaba katmıyoruz. Mad- ©: qu'llrın hafif olduğu söyleniyor: ı:.,xf"ma hemen hemen hiç yok! Ce- Veti in asıl kontrolü ve disiplin kuv - Teti dur. Hiyle yapan esnaf ve tüccar, ı.ı,'_kı“unçı elden gittikten başka, bir Bi ;l’ ve hırsız manzarasında kalaca R.g!rek titremelidir. Miş | Yomuz, Halkevierimiz, kürsüleri- lşn'm"luelerimiı_ bütün telkin vasıta lllıı.d'x bu manevi cezanın vasıtaları ol- lağı Tlar, Şu İstanbuldaki kömür yolsuz- Tuş © Vicdanı acımadan okuyanlar ol- bizleş Cdur? Komşunun ekmeğini ze u' Süyunu keser gibi, ısınma hakkı- İçyaçlan muteber efendiler, yahut, bin ; Yatandaşın önümüzdeki kış soğuk- dı,,_"ı:'f-uesini donmasıni şimdiden ken Se, “İr kaynağı edinmeyi düşünen kim: kapı' Ptların ceplere el sokanlardan a) pi Sandık zorlıyanlardan ne - farki Beç; Fakar bu farksızlığı önce biz, ser- Vipç, Tandaslar görmive — baslamalıyız 'q:'“nmllrdın kaatillerden kaçar gibi K Smalıyız. aldı ki böylelerini özürlü — telükkı Ükzeyiçi tivenler bile var. Sefil bir poli ik hırsi, bazan, her kusuru hükü- Yüredareye yüklemek için, en teril Cu ve soyguncuları masumlar rüt- lıp,:; Sıkarıyor. Gazetelerimizin — hazı- İhtikay n zaaflara rastladık. - Köylü 'tıh.' Tidtn Vurgun sayılmıyacağı — gibi leçğ (St aykırı iddialar, fazilet mücade- k'"du_ Par görünen gazetelerimizde yer ıx,ıf_’:ı:mmıım ki Türkler — ticaret ve tağıAYatındaki yarlerini veni veni al- Ye fişyillar. İvi bir ticaret ahlâkı, şahıs Tei VETEfİ mesuliyeti - bu kurulma Rkabej, YS olmak Tâzımdır. Fiyat nü trine memer edilecek kadar iti baz 'lım“.hn'i Gimmeş ölatlearın, vurgunculuk 'er gini dünkü say da haber vermiştik. Hayat pahalılığının sıkın- tısını en geniş ölçüde çekmekte olan devlet memurları Hükümetin bu ka- rarını büyük teşekkür ve memnun - lukla karşılamışlardır. Diğer taraftan haber aldığımıza göre memurlara taksitle kömür da- ğitılması işi için gereken hazırlıklar bitirilmek üzeredir. En kesif memur şehri olan Anka: ra'da taksitle kömür dağıtımı işini Memurlar Kooperatifi üzerine almış- tır. Kooperatif bu hususta gereken hazırlıkları yapmış — bulunmaktadır. İktisat Vekilliğinin göndereceği tali- mat dairesinde pek yakında tevziata başlıyacaktır. Taksitle kömür alabilmek için me- murlar basılı beyannameleri doldu - racaklardır. Paralar dört taksitte ke- silecek, ancak tevziata — bugünlerde başlansa bile ilk taksit ikinciteşrin satışından kesilecektir. Kömür dağıtımı gününü Etibank tayin ve ilân edecektir. Geçen yıl Ankara Halkevinde yapılan dil bayramında salonu dolduran halk Dil Bayramımızı kutluyoruz en güzel tezahürü Halkevimide — Bu münasebetle bugün - yurdun her tarafında toplantılar yap ıilacak L A Ankara Halkevi de gehiş bir kutlama programı hazırladı Bugün, dil bayramıdır., Türk dilini yaban dillerinin sultasından kurtarmak, onu sadeleştirmek ve özleştirmek yolun- da atılan ilk adım olan Birinci Türk Dil Kurultayı bundan tam on yıl önce İstan- bul'da Dolmabah d n NN ğinden tı. Türkler, bu büyük günü Türk Dil Bay- ramı olarak kabul etmiş ve her yil 26 eylülü dil bayramı olarak kutlamayı mil- 1t gelenekleri arasına koymuşlardır. le bü lek Bu gün her köşesinde, bütün Halkevlerinde top- lantılar yapılacak ve büyük bayramımı - zın mâna ve mahiyeti anlatılacaktır., Ulus, Türk milletine bu büyük y ramını kutlar ve Türk dilinin büyük SAET M Fak Bayesi y yetler dilemeyi bir borç sayar. Türk Dil Kurumunun tebliği Türk Dil Kurumu Genel Sekreterli - Onuncu dil bayramı dolayrsiyle Türk Dil Kurumu mensupları, başta Kurum Başkanı olduğu halde bugün saat 10.38 da Ebedi Şef Atatürk'ün muvakkat kab- rini ziyaret ederek Kurum adına bir çe. lenk koyacaklardır. Kutlama ziyaretlerini kabul için bur gün saat 15.30 dan 18.30 a kadar Ku « rum açık bulundurulacaktır. Akşam saat 19.45 te Kurum — adına Türk Dil Kurumu Genel Sekreteri Bur « dur mebusu İbrahim Necmi Dilmen tarak fından Ankara radyosunda bir söylev vek rilecektir. Türk Dil Kurumu, Onuncu Dil Bayras miniın bütün yurttaşlara kutlu olmasımı candan, yürekten diler. Suykast suçluları hakkında bugün mürafaa yapılacak Almanya'nın Ankara Büyük Elçi- si Fon Papen'e suykast yapmaktan suçlu Pavlof, Kornilof, Abdürrah « man ve Süleyman haklarında Ağır Ceza Mahkemesince verilen mahkü. miyet kararını zanlılar temyiz €et-. mişlerdi. Temyiz Birinci Ceza Dairesi, bu gün saat 9 da bu hususta bir karar vermek üzere zazılıların da — hazır bulunduğu bir mürafaa yapacaktır. Çiftçinin mahsulünü teslim tarihi bazı vâliliklerde uzatıldı Ticaret Vekilliği çiftçimizden alına- cak mahsul hakkındaki tahmin talimat - namesinde yazılı mahsulün teslim tarih- lerini bazı valilikler ve kazalar için ey- Tül sonuna kadar uzatmıştır. Bu kaza vej) vilâyetlerimiz şunlardır: Gaziantep, Urfa, Mardin, Manisa, İzmir, Muğla, Aydın valilikleri Antalya- nın merkez kazası, Serik, Manavgat ve Finike kazaları, Almanlara göre biğiçil mahkemeye sönderilmesi — zibi **” DPekaz yerde görülür facialar- ( Sonu 2 inci sayfada ) Stalingrat yakında düşmese de Sovyetler zâfa uğramışlardır Şehir We yeni müsfahkem yerler alındı Berlin, a. — Yarı resmi bır kaynaktan riliyor: “Stalingrad'ın yakında — düşeceği iddla edilemese bile alman kıtaları- nın kaydettiği büyük terakkiler neti cesinde düşman kuvvetlerinin zaafa uğradığı tahmin edilebilir.,, 'Alman askeri Mahfillerinde Sta- lingrad'daki durum hakkında dün ak- şam ileri sürülen mütaea bu mer- kezde idi. İleri hareket durmadı Berlin askeri mahfilleri şehir ü. zerine yapılan ileri hareketin asla durdurulmamış — olduğunu, — bilâkis bir plân dahilinde terakki etmek. te olduğunu kaydediyor. Sovyetler, kayıplara bakmaksızın ellerinde ne varsa müharebeye sür. mektedir. Halbuki alman komutan. hğı büyük bir hamle — yapmaktan kasten çekiniyor. Alman milleti ve bütün dünya büyük Stalingrad zafe. rini bildirecek haberi daha bir müd. det beliyecek olsa bile alman komu. tanlığı plânını değiştirmiyecektir. Alman tebliğine göre orduları , Berlin, 25 aa. — Alman başkomutanlığının tebliği: Kâfkas bölgesinde, alman ve mütte- fik kıtaları, siddetle müdafaa edilen Mmevziler karşısında yeniden arazi kazan- mıslar ve birçok karşı hücumları püs- kürtmüşlerdir. Kafkas kıyısı saçıklarında denizdeki düşman hedeflerine karşı mü- cadelede, tam bomba isabetleriyle iki şi. tep Giddi hasara uğratılmıstır. Stalingrad şehri arazisi içinde. hücum ( Sonu 8 üncü sayfad ) Camenn) Burer. LN C, ç UN A, ,, 1 125 TU Ve ven Ha 0 “x Ürlovsca| Göorodi- CÜSCE Son cihan harbinin en kan Stalingrat bölgesinin son h safthalarına sahne - olan durumunu gösteren harta CH.P. Genel Sekreteri Diyarbakır'da Diyarbakır, 25 (Hususi) — Doğu Anadolu'da bir tetkik seyahati yap- makta olan C. H. P. Genel Sekre- teri B. Memduh Şevket Esendal bu- Bgün şehrimize gelmiş ve törenle karşılanmıştır. Genel Sekreterimiz Diyarbakır'da Parti ve — Halkevi Ü ini tetkik i Milli Müdafaa istikrazı satışları Ankara, 25 a.a. — Bugtin de muh- telif yerlerden aldığımız - telgraflar Milli Müdafaa İstikraz Tahvilleri sa- tışının hararetle devam etmekte ol- duğunu bildirmektedir, The Economist'e göre Dünya politikası Türkiye'nin dış siyaseti Londra, 25 aa. “Economist!,. adlı ingiliz mecmuası — Türkiyenin dış siyasetine tahsis ettiği bir ma- kalede şöyle dıyor: Türkiye'nin hareket tarzı İngilte rede her zeman gereği gibi takdir edilmemiştir. Fakat bu memlekelin 1939 ilkteşrininde imzalanan karşı. lıklı yardım muahedesiyle müttefi. (€ Sonu 8 üncü sayfad ) Sovyetlere göre Teşebbüsün Stalingrat şimalinde Sovyetlerde olduğu bildiriliyor Moskova hücumların geri atıldığını bildiriyor Moskovar 25 a.a. — Gece yarısı neşredilen savyet tebliğine ektir: Sövyetler Stalingrad — çevresinde düşman hücumlarını püskürtmüş - lerdir. Siper havanlarının açtığı ba. raj ateşi iki alman piyade taburunu yok etmiştir. Bir sovyet birliği 250 alman öldürmüştür. Volga filosuna mensup gemiler sekiz alman tankını tahrip etmişlerdir. Stalingrad'ın batısında — harekât canlılığını muhafaza etmiş ve sov. yet kıtaları bazı kesimlerde ilerle. mişlerdir. Alman karşı hücumları. nın püskürtülmesi ile — neticelenen muharebelerde 35 tank tahrip edil. miş ve takriben bir alman piyade taburu yokedilmiştir. Mozdok çevresinde sovyet topçu- su düşman tank ve piyadesine ağır kayıplar verdirmektedir, Bir . kesim. de sovyet kıtaları çetin bir muhare- beden sonra meskün bi ryeri terk etmişlerdir. W Linyavina çevresinde almanların sovyet müdafaalarına — sokulmaya teşebbüs etmesi Üzerine — başlıyan (Sonu 3 üncü sayfada) b Mevsim açılış futbol müsabakaları Demirspor - Tayyare D, Gücü Saat: 16.15 te Ankara Gücü sahasında BU BUGÜNKÜ MAÇ ı | NG Üİ | lHuiciye Vekilimize muvalfakiyetli |bir ameliyat yapraiş bulunan Prof. Dr. Sauerbruch dün bir konferans verdi Nümune Hastanesinde Numan Hariciye — Vekilimiz mencioğlu'ya — ameliyat vte Ankara'ya gelmiş bulunan — pro- fesör — doktor Saverbruch, dün sa- at 16 da Nümune hastanesi konferans salonunda “harp cerrahlığı” hakikında çok enteresan bir könferans vermiştir. Pek büyük bir alâka uyandıran bu kon- feransta, Sıhhiye Müsteşarı ile Sihhiye Vekâleti ileri gelenleri, Nümune hasta- nesi, Gülhane hastanesi ve Ankara'daki diğer hastaneler talkim ve tedavi kadro- larına mensup profesörler, daktorlar ve talebe e şehrimizdeki diğer doktorlar ve İstanbul'dan sırf bu konferansşı din- lemek üzere gelmiş olan bazı profesör ve doktorlardan — mürekkep büyük - bir kalabalık hazır bulunmuştur. Konferanstan sonra, Nümune hasta- nesi salonlarında — profesör Sauerbrucr şerefine bir çay ziyafeti verllmiştir. Mene- * Konferansın hülâsası Dünyanın tanınmış tıp ötorite'; rinden biri olan Profesör Dr, Sau bruch dünkü konferansında harp c rahisinin umumi hatlarını çizmiş « demiştir ki : ( Sonu 3, üncü sayfada ) y Doktor şerefine bir çay verildi yapmak — üze , Yukarıdaki resim, dün profesör Dr. Saverbruch'un konferansını dinliyen ha, kimlerimizi, yandaki dünyaca — tanınmış olan değerli hekim| göstenmektedir. Alt- taki resimde de, Dr. Sauerbruch, Sihhiye Vekilliği Müsteşarı Dr. Asım Arar ve Rümune Hastanesi Başhekimi Dr. Rüştü Çapçı arasında görülmektedir.