27 Mayıs 1941 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 7
. 27 Mayıs | Meclis yeni bütçe (Başlarafı 1 inci sayfada) Md eti ği vaziyet dolayısile bir ta- Paluya doğru olan demiryollar in- | güne kadar verilen fevkalâde tah- bazı vergilerimizde hasıl 0-! şaat ameliyatı imkânm müsaadesi |sisatın umumi! yekünu 312.216.000 tenakusa, diğer taraftan milli Müdafaa masrallarındaki ehem. Miyetli tezayüce, geçen sene de İ- Şaret etmiştim. O zamandanberi | in sahâsı tedricen genişlemiş İİ VE gösterdiğ yeni veni inkişafla. “8m tesiri bilhassa milli müdafea Ütiyaçları bakımından, gün geç. 'e daha büyük olmuştur. Mas- taf bütçesinin tahlili sırasında bu- dair etraflı izahat vereceğim. indik y şurasmı arzeie- im ki 1949 mali yılımda gerek adi çeden gerek fevkalâde menabi- den Mit Müdafaa Vekâletine ve Milen tahsisatın mecmuz, devlet "çesinin umumi yekünunu mü. İm nisbette geçen bir miktara liğ olmaktadır. Mİ müdafaa tedbirleri Siyasi vaziyetin her türlü inkişaf m karş'larağa müsa'd tır hal devam ettirebilmek üzere önü. || Müzdeki sen? için fevkalâde me- Mabii tamamn bu ihtiyaçlara tah- li 8s etmeği daha faydalı gördük. Bu sebebi> ötedenberi fevkalâde atla idare olunan bütün di- Üer hizmetler adi bütçeye alımın:$ Ve tafsilâtını aşağıda erzedeceğ'm i bazı zamlarla birlikte Mİ Yütçesi yekünu «300734.307s kira Wlarak tesbit olunmuştu. Cümhuriyet devri Mmaliyesinin Ma prensipine sadık kalarsk hu- mütevazin bir bütçe tak. | dim edebilmek için bu sene de ba- X zamlar ve ihdaslarla varidat Menabiimizı takviye etmek zeru- Yeti hâsml olmuştur. Masraf bütçesi Masraf bütçesi: Hükümetçe yüksek Meclise tak. edilmiş olan lâyıhada masraf yekinu «304971.662, İira- İbaret idr ve İâyihanın tanzi- sırasındı elde bulunan $ avlik rakamlarmna (o istinaden iş bulunuyordu. Bütçe enwnce yapılan tetkikat sı. N'sın gayesi itibarnle Zl #vhk tahsilât rakamları alınmış Iğundan varidat tahminleri bu smlara göre tadll cj'lmış ve Vridat, bütçesinin baliğ olduğu Yekâna müvaz! olarak masraf ye. lu da 700734307 liraya çıkarıl. miştir. Aradsk: 5 siyon iirekk düyunu umumiye bütçesinde İsvkalâde *ahsisat karşılığı olan borçların itlasma mahsus tertibe İâve olunmuş ve bu suretle gecen We bütçesinde 10 milyon Jiradar. İbaret olan ve hükümetten gelen 20 milyon raya çıkâarıl. MiŞ bulunan bu fasıHaki tahvsaf milyon Iraya 'blâğ edilmiştir. Bütçe Encümenince tesbit olu- Bah masraf bütçesinde 1940 yılına Mazaran mevcud 41.297.986 hrahk İszlahığın müfredatı şudur: 17.800009 küsur bra düyunu w- İrtümiye bütçesine zammedilmiş. tir, Ayni bütçe içinde yapilan bazt ilâtla birkkte elde edilen tak- n 21,5 Jiranın 45 liraya yakın 25 milyon sterlinik teslihat kredisile diğer kredilerin taksiti 16 15 milyonu fevkalâde tahsisat karşılığı olan borçların itfasına, &eriye kalan kısmi da muhtelii devlet borçlarına aid tertiblere i- edilmiştir, —, Fazlalığın 14 milyon küsur Jira- M“başta demiryollar inşaatı olmak i Ereğli kömür havzasının devletleştirilmesinden mütevellid iâde sarfiyatın, şose ve köp- 'r, muhacir iskân işleri, maske İmalâtı gibi fevkelâde tahsisatla İdare edilegelmekte olan hizmet. lerin adi bütçeye alınmasından nn - ,, 1380000 lira muhtelif mafa hizmetlerin? ayrılmıştır. Şurasını bilhassa “ebarüz ettirmek isterim ki bu miktarın 750000 lirası, fev- i kalâdeden nakledilen miktara ilâ- Veten yol inşaata alddir. Bu su. Yetle yollar ve köprüler inşaatı beş milyon lirava yakın tah. *isat, umumi bütçede dalmi ole- yer almış bulunmaktadır. Demiryolları inşaatı Demiryolları imşaatıns sid mali 1941 yılına ald miktarı 0271.00 küsur İiresı adi bütçeye ulan tahsisatın, bakiyesi de ununu geçenlerde kabul buyur duğumuz dahili istikrazla karşılar. “Mak üzere tamamen nazarı dik- kate alınmış bulunmaktadır. İçin. “e bulunduğumuz fevkalâde vazi- #lin doğurduğu müşkülâ'ta ve eme yok'uğuna rağmen bu Mi .| Enstitüsüne ald mutad nisbetinde ilerlemiştir. Önümüz. deki sene de programı dahilinde bu inşaata devam edilecektir. Farkın 15 milyon lirası maarif bütçesine ayrılmış ve başta köy enstitüleri olmak üzere devamlı bir inkişaf gösteren muhtelif ma- arif hizmetlerinin takviyesine tah- sis olunmuştur. 600.000 iirası dev- let ziraat işletmeleri kurumunun sermayesin3 mahsuben verilmek üzere ziraat hizmetlerine 1.100.000 lira ayrılmıştır. Fazlalığın 1.100.000 Jirası de mühtelif sıhhi ihtiyaçlara karşılık tutulmuştur. Bu arzettiklerimden başka pet. rol aramaları masrsflarına karşi- Tık olarak Maden Tetkik ve Arama tahsisala bu sene için ilâveten 600.000 lira verilmiş, müteferrik okanurların ve fevkalâde ihtiyaçların icabı o- larak ta muhtelif dairelere ecm'an 1.500.000 Vira kadar tahsisat ayrıl. muştar. Milli Müdafaaya taallük eden masraflar Nihayet, doğrudan doğruya mil- U müdafaaya tâallük eden zaru- retlerden doiayı jandarma ile güm rük ve orman muhafazs idarele. rindeki askeri #eşkilâtın takviyesi için de ilâveten 2.5 milyon Jir: tahsisat verilmiştir. Bütçenin masraf kısmındaki fazlalığa siâ maruzatım bundan İ- barettir. Biraz evvel arzetmiş olduğum gbi, adi bütçe haricinde kalan bü. tön varidat menabiimiz ba “sene milli müdafaa #htivaçlarına karşı. Hk tutulmuş olduğundan yüksek Meclise ayrıca takdim edilmiş 6- lan fevkalâde tahsisat lâyihasile şimdilik istenilen 83 milyon lira münhasıran muhtelif müdafaa hiz. metlerine aid bulunmaktadır. Adi | ya baliğ olacaktır. Şurasını derhal arzedeyim ki mili müdafasnm senelik hakiki fhtiyeç miktarı u- mumi vaziyetin inkişaf tarzına ve bununla müvezi olarak alınması lüzumlu görülecek tedhirlerin şü- mul ve ehemmiyeti derecesine bağ lıdır. Nitekim 1940 mali yılında milli müdafaaya verilen adi ve fevkalâde tahsisatın yokünu mali sene bidayetinde 151 miyon mik. tarında olduğu halde sene iç'nde yeniden alman tedbirlerin netice- si olarak bu rakam 302.5 milyon liraya baliğ olmuştur ki bu miktar devlet biteesinin umumi yekânun dan 34 milyon bira fazlâ bulon- müktadır. Milli Piyango hasılatı Mili Piyango İdaresinin elde ettiği safi hasılat olarak mali yıl içinde hava bütçesine tahsisat kay dedilen 2.620.000 küsur lira bu ra- kama dahil olmadığı gibi askeri i- ; cablardan doğan IlMtiyaçları sarfe- dilmek üzere, hizmetin ifasile alâ. kadar olan jandarma, gümrük ve orman bütçeleri'e maske imalâtı, yol, askeri iskeleler Inşaatı (gibi işler İçin mağa ve diğer daireler bütçelerine konulmuş olan tahsi. sat ta bunun haricindedir, Arzet- tiğim bu rakamlar bir taraftan memleketin sulh ve, emniyetine verdiğimiz ehemmiyetin derecesi. ni göstermekle beraber, d'ğer da- raftan da şirmdiy> kadar aldığımız emniyet tedbirlerinin istilzam et- tiği mali fedakârlığın vüs'atini te. bariz ettirmektedir. Adi bütçe !- çinde temini mümkün otmıyan bu #htiyaçlar için fevkalâde karşılık- lar bulmak zarureti meydandadır. Geçen senaki maruzatım arasında, muayyen bir programa bağlı işler işin 1936 yalındanberi o muhtelif kanunlarla verilen fevkalâde tah- sisatın ve karşılıklarının tahlilini yapmıştım. Bu progtama dahil iş. lerden doğrudan doğruva mili Tıranış olması dolaywile bugüne ka- lanların tamamen adi bütçeye & mrs olması olayısile bugüne ka- dar verilen fevkalâde &tahsisatın son vaziyetini bri kere daha göz- den geçirmeği faydalı buluyorum. Fevkalâde tahsisatın umumi yekünü 1934 ve 1935 senelerinde sar - fına mezuniyet yermiş olduğunuz 14.180.000 lira ile son tasvib bu. iyurulan kanunla kabul buyurduğu-. liraya baliğ olmaktadır. Bu miktarın muhtelif hizmetler ara: sereti tevzli şudur: SON POSTA yi müzakereye başlad ———— m m Bakırdan Cizreye ve Elazıgdan|nuz 8 milyon Hira dahil olarak bu -İ bir mukayese de şu neticeyi ver.J borçların itfası faslına 15 milyon. mektedir» Merkez Bankasındaki altın mecmuu Yüzde 71.89: 368.237.000 Kiral (Bugün Merkez Benkası emrin. Mili Müdafaaya taallük eden muh.|de mevcud altının mecmu kıyme- telif hizmetlere, Yüzde 13.45: 68.992.000 lira demiryollar inşaat maaraflarına, Yüzde 5.58: 28.604.000 lira maadin ve sanayi tesisatile münaka. lât gibi ikbasdi ve ticari ihti Yüzde 2.61: 13.595.000 kira sıh hat ve iştimai muavenet hi rine. Yüzde 1.—: 5.123.000 ira Ma. arif hizmetlerine. Yüzde 0.58: 2.730.000 lira zirai mevzulara, Yekün: 512.216.000 Bu rakamların tetkik ve muka- yetesi bize şu neticeyi verir ki şim- diye kadar alınan fevkalâde tahai. satin yüzde 71.9 u Mili Müdafas hizmetlerine, yüzde 13.45 i demir- yolları inşaat o masraflarına, yüzde 3.6 m diğer nafia ve ima yüzde 4.90 i iktisadi ihti kiye yüzde 4.1 i de Sil ve Ziraat mevzularına aiddir. Fevkalâde tahsisatın karşılıkları Fevkalâde tahsisat karşılıkları - nin bir kısmı, madeni ufaklık para darbiyatından elde edilip kat'i va- ridat meyanına giren ve mevcud ka nunların esaslı hükümlerine inüste- nilen avans ve kisa vadeli isüikraz şeklinde daimi olarak hazinece isti. fade edilebilen menabiden tahas - sul ettiğini, diğer kısmının da muh. telif kanunlarla kabul buyurduğu muz hususi salâhiyetlere müsteniden temin ğe geçen sene arzet - miştim. Bu karşılıkların o bazıları, Cümhuriyet Merkez Bankasi tara- fından banknot ihracını isülzam et. mekte olduğundan bankanın emis- vi kemal m biraz malü. vermeği faydalı bulmaktayım, Banu, bilhassa, evrakı o nakdiyenin artış nisbetini endişe verici telâkki etmeğe temayül edebilecekleri ten- vir için yapmağa lüzum görüyorum. Tetavüldeki kan'not miktarı Bankanın 17 Mayıs 1941 tarih- li vziyetine göre tedavüldeki bank notların umumi yekünü 505 mil - yon 495 bin 392 liradan ibarettir. Bunun 137.495.392 liratı Osmanlı İmparatorluğu zamanında ihraç ve Cümhuriyet Merkez Bankasınen de.| ruhde edilmiş olan evrakı nakdiye- nin bökiyesidir ki mukabilinde, 46 “ İyonu esham ve tahvilit olmak üzere muhtelif kıymetler tevdi e: dilerek hazincce bankaya borçlanıl-| mış ve tasfiyesi banka kanunile mu ti 119 milyon liraden ibaret ol masıns göre tedavüldeki umum ev rakı nakdiyenin yüzde 23,54 üne ve imparatorluk zamanından dev- reğilip hususi bir tediye tarzına başlandığını demin arzetiğim mik- tarın tenzilinden sonra kalan cüm. huriyet devrinde çıkarılmış olan bakiyenin yüzde 32,33 üne teka- bül etmektedir ki emisyonu istiL zam eden içinde bulunduğumuz fevkalâde şeraite nazaran bu mis- Metleri hattâ normal telâkki et. mek icab eder. Emisyon mevzuuna ald imahatı- ma nihayet vermeden evvel şu - rasmı da kaydedeyim ki mevcud kanuni salâhiyetlerin müsaadesi. ne rağmen tedavüle “ çıkarılacak evrakı nakdiye miktarını asgari had dahilinde tutmak için gerek hazinece gerek Merkez Bankasın. cn muhtelif tedbirlere müracaat edilmekte olduğu gibi diğer taraf - tan yapılmış olan emisyonları tedricen kâpatmak çarelerini de ehemmiyetle hazarı dikkate al. maktayız. Bu cümleden olarak düyunu umumiye bütçesinde fev- kalâde tahsisat karşılıklarına ald Sıra (o Mükellefin adı ve işi sy adı Panayot kundüracı Beko Lojes elektrik T. Pahri kahveci Ahmed Afif gazeteci ve Tü. Tersi Cemil İçkili lokanta 7. Kohen lüstükçi Ekserci oğlu çemaşirc! Toma Paspas Osman Şevki hasır mamü, Abdullah 'Hulüsi ipek kumaş Avrüm thecer tersi Civan Bepen ağalıkçı Erik Blokvisk İhracat Ko, Anesti tersi Babrik terzi Hacı Resulzade ipek K. Kıra Eşarpçı Mustafa Kâml halı taciri Anjel yastıkçı Sadi Armağan elektrikçi Elkiyadi şapkacı Niko sobacı ayyen bir şekle bağlanmıştır. Bi -|90 naen bu evrakı makdiye uzun vade-İt li muntazam bir borç haline gel .J30 möetir. evrakı nakdiyenin (33 17 milyon lirası da karşılığı tama-/34 men altın olarak bankaca tedavüle) 35 çikarıkmış olduğuna göre tamamen|38 klı vaziyettedir. 250 milyon|37 Bra reeskomt mukabili tedavüle'38 vazedilmiştir. Buna mukabil ban -139 kanin senedat Sizdanında mevcud | 40 yekünu 274 imilyonlsi 915 bin 229 liradır ki ee hazine bonolarından, ticari usuller-|43 Je idare edilen devlet mücmesele -|64 arzedeyim ki bu kıymetlerin milyon 798 bin 986 lirasını iktısa-!50 di devlet mürseeselerinin hazine ke- 51 faletini haiz bonoları teşkil etmek-|58 213; te ve bu mümeveselerin 1940 bilün-|58 rm zi sermayeleri | 54 ne ise ilyon liraya ba.|56 Miğ olmaktadır. Tedavüldeki evra -|88 ki pakdiyenin 101 milyon liram da|&7 ve mukabilind. i venlen avanstan mütevelliddir. hin edilen © alinin ile 78.124.167 biradan ibaret duğuna göre bı yapılmış olan emisyon miktarına|69 mazaran altın karşılığı halen yüz-|64 le 77,3 ü mütecavizdir. Ba altınla. |05 rın terhini muksbilinde hazinece!08 alınabilecek avansın azami haddi kanunen 250 milyon lira ile tak.|07 yid edilmiş olduğuna göre bu mik- term tamamına muadil emisyon yapılması halinde de altın karşı. lık nisbeti yözde 31 küsurdan oşa- > ğı düşmiyecektir, Bu izahat, emis- Ri yonun bugünkü vaziyetinin karşi. lik #ibarile endişe verici olmak-İ|73 tan uzak bulunduğunu tebarüz et- tirmeğe kâfidir zannederim, Di. ğer taraftan Merkez mevcud altın miktarı ile halen te-| rumu davülde bulunan evrak: nskdiye SGALUFUBREGESEL EZE Bemuensenely Teofili Patri ters AN kundura imali Ahmed Özdemir ressam Bamol aaat lamin Avram Mahrhopolo pastahane Erifiki terzi Ali Denktaş ve Kenda lokanta Olga Kork sinema susllimi Hikmet ve şeriki elektrik 'T. Mari pansiyonu Nikoli Terzi Nikoli Terzi Nikoji Terzi İbrahim ve Fethi manav Resi pansiyoncu Besi pansiyoncu Resi pansiyoncu Rıza ve Balâhattin fotoğrafçı Mehmed "Tahir fotoğrafçı Olga bakkal Olsa bakkal » Yani Beridiki bakkal Ahmed oğlu Riza kahveci Osman oğlu Mehmed kahveci Osman oğlu Mehmed kahveci Hasan “Güler yemişçi Mustafa Arzuhalci Aleko oğlu Menardo berber İlya terri Yahya kunduracı Sadik berber Simon berber Ömer kömürcü Hüseyin Hüsnü Turkuvaz Hüseyin Hüsnü Turkuaz Metopolilsik gazete matbaa Ojeni pansiyoncu Şehir tiyatrosu san'atkârlar kooperatifi Şehir tiyalrosu san'atkârlar kooperatifi Elektiro Tranopolo manifauraci Hümi kunduraci Ahmed manav Büleyman kahveciye ald kömürlük Hakkı Hayri Dr. Galatasaray Maliye Şubesi m terki ticarelle yeni adreslerini bildirmemiş ve tebiğe Bankasmda| mada da bulunamamış olduklarından hizalarında yea Ma le v0 EE Ml e 3092 sayılı kanünü 10 ve 11 imei lira ilave edilmek suretile bu fa- sıldaki tahsisat miktarı 25 milyon Jiraya çıkarılmış bulunmaktadır. Önümüzdeki senelerde de bütçe de artırılmasını düşündüğümüz bu tahsisat yapılmış emisyonların tas fiyesine ehemmiyetli surelte yar- dım edecektir. Masraf bütçesi ve bununla alâ kadar muhtelif mevzular hakkında- ki maruzatim bundan ibarettir, Şim di de sanayi, maadin ve su işleri gibi mevzular hakkında biraz iza. hat vereceğim: Sanayi işleri Sanayi işleri: Gerek iktısadi devlet teşekkülle- ri tarafından kurulmuş olan, gerek hususi teşebbüsler mahsulü bulu - nan sanayi müesseselerimizin istil salâtında kayda değer inkişaflar gi rülmüştür. Gayrimüsaid bazi âmi lerin mevcud bulunmasına rağmen bütün alâkaderlarin gösterdikleri umumi gayret sayesinde bu istihsa. Bi gerek hacim, gerek vasif iiba- #le yükselmiştir. Sınai istihsalâı mızda görülen bu artışin, bugünkü fevkalâde ahval içinde memleket iktisadi ve mali nizamının uzis yeti bakımından müsbet tesirleri bilhassa kayda değer. Maden istihsalâtımız olmak üzere muzda da artışlar Başta taş kömürü maden istihmalât İstanbul Defterdarlığından ! İstiklâl 320 . 32 İstiklal 320 - 322 İstiklâl 320 - 322 İstiklâl 420 - 322 btn 30. 322 İstiklin 320 - 322 Eski Panaya 10/4 İstiklal) 360 İstiklâl 390/5/7 Hamalbaşı S/U2 Emirnevruz 10/8 Kallari 13/1 Kallavi 8/2 İstiklâl 320-312 İstiklâl 320.372 İstiklâl 920.322 İstiklal 200-329 Yeniçerağası 38 Piremeci 9 Piremesi 48 Gönül sokak 19 Gönül sokak 32-94 kaydedilmiştir. Döviz membaları « mizm başlıcalarını teşkil eden Er - bir evvelki senenin 6 bin küsur ta, nuna mukabil 1940 senesinde 9 bin tona yakın bakir jetihsal edil- miştir. Ham isthsalâtımız müsaid sey » rini 1940 senesi de dahi muhafaza (Maliye Vekilinin nutkunun de- vamı ve Başvekilin nutku ajans ta- rafından çok geç verildiği cihetle, yetiştirilememiştir. Yarınki nüsha » mazda neşrolunacaklardır.) HİKÂYE (Baştarafı 5 inci sayfada) biriydi. Her ikisi birden bankerin İ üzerine çullanmışlardı. — Kaç adın var biliyoruz, Fle, indell, Loujen, Dumaco, Bergeran nihayet Harace.. Nasıl kapana kisıl dın mı? Şef tam zamanını intihab edip bizi göndermiş. Haydi ellerini vzat ta kelepçeyi. takalım. Merak etme, istintak hâkimine ifade ver- mek için fazla yorulmıyacaksın, biz hepsini ona anlatırız. Şoförüne ha- ber yollamana lüzum yok. Pohuin otomobil şuracıkta bekliyor, ne olsa misafirimiz sayılırsın, Yaya gö. türmeyiz. gani ve Kuvarsan işletmelerimizde Gönül sokak 15/1 ULU VU Kütibmustafa Hocazade 17/4 İstiklal 65-1/1 İstiklâl 85.1/1 İstiklâl 65.11 İstiklâl 79 Anadolu 40. 29 Anadolu So, Anadolu 80. İstiklâl 115-1/1 İstiklal 77 Ahududu 21/1 Ahududu 21/1 Büyük Parmakkapı Ahududu 5 'B. Parmakkapı 34 Kuloğlu B «PK» 4 Ahududu 8/1 Tornacıbaşı 13/1 Kuloğlu 20 Tornacıbaşı 50 Hava &. 1/1 Boğüzkesen 191 İstklâl 265 ... : 3m Tomtom ei . 233 00090 Oi ma 108 15429 20,62 431 1m A 204 14 051 ABI 203,26 #8 o 6020 Asmalimesçid İstiklâl 278 Yüruzağa D. Yokuşu 6) Füruziğa Boğazkesen 108 500 15,15 15,70 100 315 3,14 14,55 52,04 Boğazkesen 128 » 72,16 Tomtom İstiklâl 300 311/2 3388 © 3 2 aasanmaşanannasaşana$4a24553444345993453 ükelleflerinden olup yukarıda adı, işi ve ticaretgih adresleri yanlı şah'alar salâhiyeti: bir kimse de gösterümemiş ve yapılan araştır. gösterilen yulara sid kazanç, buhran ve müvazene, H. Ku- kararları bizzat tebliği mümkün olamamıştır. geçmek üzere âân olunur. # (4058) mâddelerine tevfikan tebii yerine
