27 Mayıs 1941 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

Makineye Giridde 250 Alman Milli Şef dün | Ankara dil, tarih ve coğrafya | Verilirken İkinci deni muharebe başladı Başta Bismark olduğu ha'de çarpışmalar devam ediyor Londra 77 (AA) —B.B,C.: Amiral Rederin beyanatı hakkım. da mütaleat serdeden Cordel Hull; Almanya bülün denizlerin haki- Miyetini tesis etmeğe muvaffak ol. duğu güne kadar Birleşik Ameri. kayı müdafaadan hariç tutmak isti yor. Yaşington askeri mehfellerinin İşmret ettiğine göre amiralin beya- netı İngiliz bahriyesine meydan okuyuş telâkki edilmektedir. Nevyork Daily Muror ge- zetesinin Oslo radyosundan aldığı bir habere göre Danimarka açık - larmda Bismarkı da ihtiva eden (Alman donanması ie İngiliz do - mamması arasında bir demiz imuhs- rebesi devam etmektedir. Irakta Reşid Ali bütün idareyi eline aldı Iraklılar 12 tayyare tahrib ettiklerini bildiriyorlar Ankara 27 (A.A) — Raşid Ali Bağdadda bulunmaktadır. Hemen hemen ibütün vekâletlerin idaresi. Mİ üzerine toplamıştır. Yanımda Yalnız iktısad ve adliye nazırları bulunmaktadır. Hariciye ve ma - Üye nazırları Tahrandedır. Hükü- Metin diğer azaları Musukdadır. Eski Başvekil Berut 27 (A.A) — Raşid AH iktidar mevkiine gelince Bağdadı terkeden kral natbi Abdullah eski başvekillerden hususi bir vazife İle Bisraya göndermiştir. Cemil tayyare ile Basraya mu. Vasalat etmiştir. Habbaniye tayyare meydanı Bağdad 77 (AA.) — Bağdad Hiraç mıntakasında feyezanlar tehdid edici bir mahiyet almakta. dir. Habbaniye tayyare meydanı tecrid eilmiş ve su baskınına uğ- ramak tehlikesinde bulunmakta - dır, Irak tebliği Bağdad 27 (Hususi) Irak :esmi tebliği: p Irak kuvvetleri Ramali mınta- kasında düşmanın O ilerlemesini tardetmişlerdir. İngilizler insan ve malzemece ağır zayiat vermiş- lerdir, Cenub cephesinde 160 düş. man âskeri öldürülmüş ve esir &- hınmuştır. Hrak tayyare kuvvetleri Hunel. debbaniyi bombardıman eden tay. yarelerimiz 12 düşman tayyaresini hasara uğratmış. 8 tanesini tahrib etmişlerdir. Irak Harbiye Nazırı yeniden Ankaraya geldi Ankara 26 (A.A) — Bir müd. det evvel şölirimizi ziyaret etmiş ve sonra Iraka (dönmüş olan Irak harbiye nazırı Nesi Şevket, bügün wkrar Ankaraya gelmiştir. Bvwel. ce bildirildiği gibi Nâci Şevket, bundan bir müddet evvel refi ve çocuklarını Ankaraya gönder - i Şevket ozun bir rağddet daha leri oturacaktır. Giridde şiddetli muharebeler fakültesine taarruz eden mütecavizin Ankara, 26 (Hususi) Bir müddet evvel, Dil, Ferih ve Coğ rafya Fakültesinin kapı camlarını kıran ve mahalle bekçisi Murtaza Babacanı yaralıyan İzmitin Öm ağa mahallesinden 354 doğumlu İshak oğlu Sadettinin mühakemesi- ne bugün Ağirceza mahkemesinde başlanmıştır. Mazmun hâdiseyi mah keme huzurunda tafsilâtile anlat - muşlır, Suçlunun ifadesine göre, ken disi o sırada Ankaradan ayrılmak üzere olduğundan, Fakülteyi gez - meğe gitmiş, fakat çimenleri çiğne. diği içim bekçinin ihtarına maruz kalmış ve amlarında bir münakaşa geçmiştir. Bundan fena halde sinir. lenen suçlu, bir gazinoya giderek bira içmiş, Fakültede geçen hâdise kendisini mütsessir ettiği ve hid - detlendirdiği için © zaman sübay olduğundan Yanina üç süngülü ala- rak gece bekrar Fakülteye gitmiştir. Fakat bekçiyi bmlamayinca, süngü- Mlere camları kır emrini vermiş, dö nerken takib edildiğini o anlayınca takibi bertaraf etmek için iki el si- lâh atmişter. o Suçlu, mahkemede kurşanların bekçiye isabetinden ha. berdar olmadığını, bu işleri sar - boşlukla yaptığını söylemiştir. Bundan sonra reis bazi sualler Meseleler (Baştarafı 1 inci sayfada) 100 gram, çuval 50 kiloluk olsa 50 gram düşmesi icab ederdi. Her eve bu müddet zarfında yarım kilo, bir kilo çekirdek, sahici kahvenin gir miş olması Jâzımgelirdi, Muhitinizi gözden geçirin! Bu muvaffakiyete ermiş olan - ların nisbetini yüzde kaç bulursu- muz? Türkiye Avrupa memleketleri arasında vesika kullanmak zaru - retine düşmmiş olan tek memle - kettir. Fazla ihtiyat ve uzak gö rürtük veya bir mahzuru önleme mecburiyeti çıkmazsa bu muhafaza etmekliğimiz lâzım. Esasen nedretini duyduğumuz maddelerin sayısı başta bu kahve üçü geçmez, Hat- tâ işte bu dakikada düşünüyoruz, ikincisi ile üçüncüsü pek htırımı- za da gelmiyor, O halde nedreti görülen bu tek maddey) satıcı elinden saklanma, karıştırılma veya zincirlenme şek linde neden gayrımeşru bir ka- zanç vesilesi yapalım? Meselâ hü viyet varakasının ibrazı ve dam - galalırılması gibi vesikasız tatbik «dilebilecek bir şekil de bulunabi- lir, diyoruz. içinde (Baştarafı 1 inci sayfada) nin ileri karakolların: tutmağa kat- Vaşingtonun bazı mahfelletinde ki telikkiye göre Amerikanın gemi kafile sistemini tatbik ettiği takdir. de hâsl olabilecek vaziyete dair Al man donanması kumandanının ih. tari ve diğer taraftan Hindi Çinide. ki Amerikan mallarnin Japonlar tarafından e ya yarmki beyanatında ikmal edemi- yeceği âmillerdendir. Son deniz harbi ve Amerikalılar Vaşington 26 (A.A.) — Hood er -; şerefi ii muhakemesi sormuş, suçlu kisa cevablar vermiş tir. Reis demiştir ki: ,— Hükümet merkezinde bun - l nasil yapıyorsunuz; bu ne ce - seret? Maznun bu sözlere muhatab o - hınca başinı önüne eğerek osüküt etmiştir. Müteakıbeni dinlenen bekçi Mar taza Babacan, kendisine durması için haykırdığını, onun ise, «Yak - laşma yakarımin diye tehdid etti- ğini ve bu rada göğsünden yara- landığını söylemiş ve tabancanin İnişan alınarak atıldığını ilâve etmiş- tir. Bekçiden sonra dinlenen şahid. ler, kurşunun bir tesadüf eseri ola- rak bekçiyi yaralamadığı mütalea - sında bulunmuşlardir. Bilâhare söz alan suçlunun avu- katı, müekkilimin o asabi olduğunu söyliyerek müşahede altina alin - masını taleb etmiştir. Bu talebe iddia makamı itiraz ederek, bu hakkın şimciye Okadar niçin kullanılmadığını sormuştur. Buna karşi suçlu, sicili tetkik edilirse küçük Oyamanbeni sinirli olduğunun anlaşılacağını ileri sür - müştür. Mahkeme, maznunun Tıbbı Ad- ide musyenesine karar vererek mu hakemeyi talik etmiştir. ii. Son resmi tebliğler (Baştarafı 1 inci sayfada) bomfbardımanının himayesi altın. da Hanyanın garbındaki kıt'aları- mıza karşı şiddetli bir taarruzda bulunmuşlardır. Düşman ağır zs- yiata uğramış olmakla beraber mevzilerimize girmiştir. Yeni Ze. landa kuvvetleri mukabil taarruza geçmişlerdir. Şiddetli bir muhare- be devam etmektedir. Alman ii tebliği Berlin, 38 (A.A.) — Alman or. duları başkumandanlığının tebli- Giriâ o muharebesinde Alman hava kuvetleri Akdeniz İngiliz fi. losuna karşı fevkâlâde o muvaffa- kiyetler elde etmiştir. Alman ha. İva kuwwetelri 20 Mayıstanberi düşmanın 7 harb veya hava dafi| kruvazörünü, 8 distroyerlerini, bir denizaktısını ve 3 hücum botunu batırmışlardır. Başkaca, tam bir bomba isabetile bir safı harb ge- misi ve mütemdd'id kruvazör ve distroyer öiddi hasara uğratılmış- tır, yan deniz ve hava kuvvet- ni müddet içinde 4 düşman kruvazörünü batırmışlar ve diğer müteaddid cüzütamları hasara vğ- ratmışlardır. Bu suretle şarki oAkdenizdeki İngiliz hâkimiyeti, Mihver mütte- fiklerinin deniz ve hava kuvvetle. ri arasındaki mükemmel işbirliği ile mühim bir darbe yemiştir. Girid adasında da, burada hâr- be tutuşmuş olan leşekkülleri ve bilhassa kara ve hava kuvvetleri. nin savaşı, muvaffakiyetle tetev. vüçe devam etmiş ve mütemadi- Girid adasında yapılmakta olan kara muharebelerinde Alman hâ- va kuvvetleri dün de muvaffaki. yetli taarruzlarda bulunmuşlar, muharebe kruvazörünün ziyaı, İn - gihareye yapılacak bahri yerdimin ritayıkması meselesi etrafındaki mü makaşalar üzerinde büyük bir rol ie görünüyor. il âyandan B. Noris ga- zetecilere beyanatta bulunarak A - merikanın kafilelere refakat (o vaz” i görmek üzere Kanada veya İn- giliz donanmasına derhal ehemmi - yetli miktarda barb gemileri dev - İngiliz üslerini ve mühimmat de. polarını ateşe vermişlerdir. 104 bin kilo ekmek tasarruf ediliyor Ankara 26 (Hususi) — Memle. ketin diğer birçok ovilâyetlerinde de ekmek tartısının 950 granu in- 682 sekmesi İâzmm geldiğini söylemiştir. Son deniz muharebesi, Ruzvelt'in günü irad edeceği nutukta, A- medkenin harb gemilerile kafileleri dirilmesi ile günde 104 bin kilo ekmek tasarrufu temin edile. cektir. —— ———— a kat usulü kabul edildiği takdirde ALEMİNDE e Bugün Amerikadan yükselecek ses merika Cümhurr: seveli sabırsızlıkla beklemekte oldu nutkunu bu akşam söyliyecekt Amerika muharebeye bir daha mı yaklaşacak, yoksa bir müddet daha beklemek yolunu mu #&utacak, r'hayet birkaç saat sonra anlamış olacağız. Amerika oümhurreisi hakikat- te bu nutkunu ön beş gün evvel söyliyecekti, çünü, saati, hatti söylenmesi için münasib görülen yer peşinden seçilmişti. Fakat bir- den tehir edildi, Mister Roose veltin geçirmiş olduğu küçük bir soğuk algınlığı da buna sebeb ola-| rak gösterildi. Siyaset Aleminde mühim karar- lar verileceği bir zamanda çıkan hastalık yüzde doksan dokuz bir bahanedir. Kararın tehirine lüzum görüldüğünü saklamaya yarar. Bu defa da öyle oldüğundan şüphe etmiyelim. Mister Roosevelti pek sert. pek ateşli nutuklardan sonra 15 gün daha düşünmeye sevkeden sebeb ya dahili, ya harıci, yahud da hem dahili, hem de harici olabilir. Amerikada umumi Oo efkârın dörtte üçü İngiltereye maddeten yardım edilmesine taraftardır, fa- kat bu yardımın Amerikayı fiilen harbe sokması bahis mevzuu olun- ca dörtte üç ekseriyet hemen kuv- vetini kaybeder. Bu sahada infi- radcıların elân kuvvetli bir du. rumları vardır, bu durum son gün- lerde Amerikanın en tanınmış muharrirlerinder /birinin de ilti- kı ile manen biraz daha kuvvet- lenmiştir. Bunun har'cinde işçilik âleminin gittikçe daha ziyade yükselen ses ve talebleri de harb yolunda yürüzken önlenmesi icab eden manlalardandır. Bu bakım- dan Amerikada umumi elfkâr biraz daha işlemeye lüzum görül müş olabilir. Amerika cümhürreisini mu- karrer nutkunu 15 gün tehire sevketmiş olması muhtemel tesir- lerin harici olanlarına gelince. Ja- pon hariciye nhazırının otâkriben yirmi yün evsel bir gazeteciler toplantısında sorulan bir suale verdiği cevabı hatırlıyoruz. Bu ce- vabda Amerikanın şu veya bu se- beble harbe sürüklenmesi halinde Japonyanın da Mihvere yetinde kalacağı gayet sarih ola- rak ifade ediliyordu, Bu sahada en son vak'aya ge- lince onu da Aiman deniz kuvvet- leri başkumandan: amiral Rederin Gin söylemiş olduğu bir cümlede görüyoruz. Axmirahn cümlesi ay- nen şudur: — «Birleşik Amerika tarafın- dan kafile sisteminin kabulü bir barb vesilesi teşkil edecektir,» Görülüyor ©, Amerikanın bir müddet daha teenni ile hareket etmesini icab ett.ren sebebler az değildir. Fakat diğer taraftan İn- gilterenin âcil bir yardıma muh- taç olduğu da meydandadır. Bu vaziyette verilecek olân karar ne olabilir? Gaze*ci için iptidai ihti- yat 12 saat sonra hakikat: anlaşı- lacak vaziyec'er üzerinde hüküm vermekten çeknmeyi emreder, Bununla beraber biz Rooseveltin hutkunda İngiltereye cesaret ver- mekle berabe: harb suhasında bir adım atmayı tehir edeceğini dü- şünüyoruz. ** 6 ayda pratik Kaf adım! vermiş | olduğu şeref sözünü tutmak vazi-| tayyaresi düşürüldü (Baştarafı 1 indi sayfada) vardır. Fakat Malemede olduğu göbi bu mıntakalarda tayyare mey danma malik değildir, Bazı haberlere göre düşman tayyareleri tanklar getirmişlerdir. Mâaamafih bu tankların İngiliz kıt'a) » temasa geldiğine dair henüz kat'i malâmat yoktur. Düşmanın kütle halinde deniz. den tevessül ettiğı ihraç teşebbüs. leri hakkında mat yoktur. Yeni Alman kuvvetleri Kahire, 26 (A.A) — İngiliz or- duları umumi karargâhı tarafım- dan dün akşam neşredilen tebl Almanlar Cumartesi günü Gi. ride yeni kıt'alar indirmeğe mu. vaffak olmuşlardir. Fakat bu kıt'a lar daha evvelki günlerde indiri- lenlere nazaran daha azdır. Kan. diya ve Resmo bölgelerinde şid. detli muharebeler devam etmek- tedir, Maleme ile Kandiya arasında göğüs göğüse şiddetli çarpışmalar bütün gün devam etmiştir. Yeni. den şiddetli ve kesif pike hücu ları yapılmıştır. Daha önceki gö lerde olduğu gibi kuvvetlerimiz bu mımtakada düşmana bürük za. yiat verdirmiş ve yerde bulunan düşman tayyareleri topçu ateşi. mizle tahrib edilmiştir. Taymis diyor ki: Londra, 26 (A.A) — Timesin Kahire muhabiri hare. kât hakkında meraklı tafsilât ver. mektedir, Bu muhabir şunları ya. zıyor: Giridde, plânörler hesaba katıl. maksızın 250 den fazla Alman tay- yaresi tahrib edilmiştir, Almanlar büyük fedakârlıkları göze almışa benziyorlar ve muhareb» meyda. nına sayısız asker, malzeme, gemi ve tayyare atıyorlar, Yunkers tay. yareleri hafif toplar nakletmeğe muvaflek olmuşlarsa da ağır deç- hizat getirememişlerdir. Bu ağır malzemenin şimdi denizin dibinde bulunan veya darmadığınık kaç. mağa mecbur olsn vapurlarda ol. duğu anlaşılmaktadır. Almanlar, son zamanlarda işgal ettikleri M- Ios adasında Giride karşı üs olarak kullanılmak üzere, rekor teşkil e. decek kadar *i3a bir zaman zarfin. da bir tayyar: meydanı vücuda getirmişlerdir. Eğer düşman Giridi ele geçir. meğe muvaffak olursa Süriye ta- rikile Irakta beliren Alman tehli. kesi hiç şüphesiz büyümüş ola. caktır. Iraktaki Alman tehdidi, Gi- ride karşı yapılan harekâta ben. zer hareketler Kıbrisa karşı da muvaffakiyetle yapılsın veya ya- pılmasın, artmış olacaktır. Yunan kralmin beyannamesi Kahire, 25 (AA) — Yunan kralı Jorj, Giridi terketmeden ev- vel bir beyannams neşrederek, harekâtı işkâl etmemek için hükü. metle beraber adayı terkeylemek. te olduğunu bildirmiş ve ezcümle demiştir kiz «Adadaki bütün muhariblere hit#b ediyorum ve kendilerinden arkadaşlık havası içinde sıkı dur- malarını ve bu suretle milli birli. ğin idamesine yardım etmelerini Sabahtan Sabaha: “İgliz sübaylarının oldular Ankara 26 (Hususi) — Refsi . ma doğru Büyük Millet Meclisine gelerek dairelerinde bir müddet meşgul olmuşlardır. Habeşistanda incilizler 8.500 esir daha aldılar Kahire 26 (A.A) — İngiliz or- duları umumi karargâhının tebhi - ği: Habeşistanda Göller mntakasn daki harekât memnuniyet verici bir şekilde devam ediyor. Daha şimalde, Nisan iptidasında Debra Markos'dan kaçmış olan ve o zamandanberi yakalanmamak â- çin oAddis-Ababa'nın oşimalindeki yokuz ve dağlık mintakalara sığın- mış bulunan bir İtalyan koluna İn. kumandasındaki Sudanlılarla Habeş cengüverleri hü cum etmişlerdir. Üç gün süren mez İ buhane muharebelerden sonra İtal yanlar teslim olmuştur. 570 İtal - yanla 5 bin müstemleke askeri ve İüç bin yerli çetesi esir edilmiştir. 7 top ve 170 mitralyöz iğtinam edil - miştir, İtalyan kıt'aları arasında 700 sivil bulunuyordu. Yardımsevenler Cemiyeti bir beyan- name neşrediyor (Baştarafı 1 inci sayfada) caktır. Hastanelerde profesörlerin ne. zareti altında harb cerrahisi, ço runia ve cerrahi sargı movzula. rında bütün talebeye ameli ve na. zari dersler gösterilecektir. Ders- ler 6 Haziran Cuma günü akşamı. na kadar hergün söat 9dan 13 e kadar devam edecektir. Diğer ta- raftan dün öğleden sonra Eminönü Halkevinde &oplanan o Yardımse. venler Cemiyeti mahalle ve kaza- lardan gönüllü hastabakıcı kurs larına iştirak edecek bayanların kayıd şileri etrafında müzakere. lerde bulunmuştur. Yardımsevenler Cemiyeti bü. tün münevver bayanlarımız: mem leket hizmetlerine davet eden bir beyannamenin neşrine karar ver- lanacak olan beyanname polis va. ıtasile evlere dağıtılacaktır. taleb ediyorum. Nihai zafere imanım vardır. Nihal zafer bizim olacaktır, Sizle- ri bekliyen şeref büyüktür. Çünkü sizler Yunan milletinin son çşanlt seddisiniz. Öyle bir sed ki Allahın yardımı ile yıkılımyacaktır. Bütün dünyadaki bütün Yunanlılar, na- zarlarını, itimadia ve hayranlıkla sizlerin üzerinize çevirmiştir.» Osmanlı çadırı Eski dünyanin iki haşmetli devleti Akdenizi bir boks ringi ola. Mecliste meşgul cu bakımı, zehirli gazler, pasif ko. cümhur İsmet İnönü bugün akşu. © miştir, Birkaç güne kadar hazır. * rak kullanıyorlar, Bu ring. dedemizin gençliğinde bütün çevresile bir bayrak altında idi. Afrika kıyılarında Osmanlı kalyonlar, Nil boylarında Babiâli adamları, Cezayir, Tunus ve Fasta Türk beyleri, Girid adasında ve Morada Osmanlı dilâverleri vardı. Akdeniz sa- dece bir Osmanlı denizi idi. Osmanlı saltanati her kazığı bir kıt'a- © ya çakılmış azametli bir çadir gibi havzayı kaplamıştı, i Akdenizin tatihteki macerası da bir efsaneye benzer. Kleopatra « nın altın direkli, ipek yelkenli çektirileri o kıyılarda o yüzmüştü. Safo'nun iltihablı aşkı o denizde sönmüştü, Finikenin servet tarihi bu denizde nihayet bulmuştur. Dara'nın, Serhas'ın O saltanatlarına bu deniz sed çekinişti ve Roma'nın, Atina'nın ocihangirlikleri gene : i & bu denizde inkıraz bulmuştur. Mukadder akibet döne dolaşa Osmanlı saltanatının da başini Akdenizde yedi. Akdeniz milletler tarihinin doğum ve ölüm sicili halinde kanlı bir dosyadır. Osmanlı saltanatı hantal bir çadır sibi Kahire 27 ( AA.) — Kahire| himaye ettirmek veyahud İngilte -İbunun bir harb hareketi ve Alman usul ile sök eltindaki yabancı triileti bir k lü > mahfillerinde o Malema ve mya civarlarındeki şiddetli mu - in devam ettiği söylenmek etmek-İrine beyanatta bulunarak, Amerika | sine ya karşı tahriksiz bir tecavüz teş - kil edeceğini söylemiştir. Diğer taraftan muhabirine de beyanatta amiral demiştir ki: İngiliz donanması lehine ve Ak manyaya karşı Amerikalılar tara - findan devriye faaliyeti gösterilme v lâkayıd veye yeniden harb gemisi temin &- decek (tedbirler alamk oşıkların dan birini tercih etmesini tesrie ya- Domei ajansının yen takviyeler gönderilmiştir. bulunan Yirmi üçüncü ders Yarınki sayımızda zesi sandılar. Fakat hakikatte kurtulan yalnız Türktü Her dilimi parça parça sallanan köhne çadırdan dipdiri kurtulan Türk dimdik ayaktadır. Kurtulduklarını zannedenlere gelince öyle bir mengene- ye ki kurtulmaları için hakiki ve semavi bir mucize ister, Çünkü bu hârbin galibi kim olursa olsun Akdenizin tarihini göz önünde tutarak bu denizi hâkimiyetin tulamı gibi çelik silâk- Tarı altında tutacaktır. ” Baskan Cahid :