7 Mart 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 7

Sd Büyük i Harbde Alman denizcilerini şaşkına döndüren muamma Almanlar her denize çıkışta ingilizleri karşılarında, kendilerile harbe hazır buluyorlar ve hareketlerinin nasıl olup ta haber alındığına şaşıyorlardı, halbuki mesele hakikatte çok hasit idi (“Son Posta,, nın deniz işleri mütehassısı yazıyor | De kuvvetlerini teşkil eden ge- Mmiler arasındaki konuşma ve an Taşma kara kuvvetlerine omazaran çok Büçtür, Ordular, karada harb ettikleri i- omutanlar ne olursa olsun gene u- emiri kâğıda yazarak madun andanlara gönderirler. Fakat deniz aş hürebeleri hem sürat ve hem de emir- isalık bekler, Bundan başka akla ha- Mae, Evimedik şekillerle doludur. Büyük » €mirlerin yanlış gitmesi ve anla - ması yüzünden ve kaçırılan fır - Satlarla doludur. Döyerbank muharebesindeki yanlışlık İngilizlerin, nal en çetin Amirali Biti de - iğ dört tane Alma. gemisini yaka- Şt. Alman Amiral, elindeki dört ge- Sihin Almanyaya çok lâzım © olduğumu lerek, rie'at kararı vermişti. Filvaki İle Fonderton, Moltek ve Bluher deki bu dört gemi Almanyanın en BEL Yavuz yarında, gemileri idi, ğ İelikle Almanlar ile İngilizler ara- e Şok heyecanlı bir kovalamaca oyu- tar araş. İngilizler. bundan evvelki lerde üç defa ellerinden | kurtulan etiy, Yaka anlarını, bu sefer de kaçırmamak orlar ve bütün kuvvetlerini avlarını lamağa sarfediyorlardı... “> İki saat süren muharebede her iki 1 hasmı üzerinde bir çok isabetler te Min €tti. Bilhassa Alman hattımm son ge olan Bluher, aldığı mermi yaraları emen hemen yürüyemez hale geldi. m Amirali diğer gemilerin! de mah- Ram için Bluheri düşmana kurban 1 ve kuvvei külliyesi ile kaçmağa hi, > “tt, Artık Bluherin batırılması İle 47 değildi. Ufscıcık bir torpidobot a koskocaman gemiyi bir iki dakikada rabilirdi, Nia, Biti bu vaziyeti iyi idrak etmiş ve ka “il olsa bu gemiyi batırırız, diğerleri alam, in!) diye kaçan üç gemiyi de ya- v ak istemişti. zl end; t talih ona yâr olmadı ve tam bu kendi Amiral gemisine (düşen bir ayr mermisi hem makineyi ve hem yy nin dümenini zedeledi. Artık A - iş Biti de Bluher gibi deniz üzerin » Bi hemen hareketsiz kalmıştı. vw kritik bir anda Amiralın küman- da , , 2fka bir sağlam geminin kaptanı - e Hrakması lâzım idi. O, bir #ki işeret etegi sadi ikinci Amirala anlatmak 5 ve; — Ai) Düşmanın son gemisini takib edi - ten çekti, Onun merami Bluheri Yanı asan diğer gemilerden üçüncüyü, “ndertonu yakalatmak idi. Çünkü Ülrği masıl olsa yakalanır ve imha e - P, iş > ikinci Amira! bu işereti çok yan. Bip ç Ona göre hattın o son gemisi idi. Filvak! dört Alman gemisi kı dai, e üşünülürse, bu gemi, en sonda. tek ,, , akat ikinci Amiral Bluhetin ha- biz e bir vaziyette durduğunu idrak et a Aydı, herhalde kaçmakta olan di- ku aş gemiyi kovalardı. Çünkü elindeki ü , değil tek Alman ge: Ğİ vak'a deniz üzerinde anlaşma» Kadar güç olduğuna bir misal - ba in dolayı deniz kuvvetleri da- etinin alarmda talim terbiye müd hş him bir kısmımı iyi bir anlaş - dm Sninin bulunmasına ve anlaşma. nine hasrederler. bin, İm Ye, tanzim ettiği şifre kita - 4 kl bir mahremiyetle gizler, Hat- Bire, bu hususta, o kadar dikkatli - evi, ki. kitabların kaplarına © kurşun ıştırıriar ve büylelikle her. 'mi batmak tehlikesi göste - k,, İP va Bang b bil karaya otur rirler, A'manların şaşkınlığı Malümdur ki Büyük Harbin başların- da Almanlar donanmalarını kullanmak istemiyorlardı. Daha doğrusu bu muaz - zam filoyu kullanmak istemiyenler Al - man denizcileri değil, siyasiler ve başla- rındaki İmparator idi. Güya, ordu galib İ gelecek ve bilâhare sulh müzakereleri es nasında donanmaya istinad ederek şeref- İli bir muahede yapacaklarmış... |, Hâdisat bu. fikirlerin ne kadar yanlış olduğunu gösterdi... Bununla beraber do nanmayı idare edenler bazan fırsat kol - luyorlar; ve zaman zaman İngiliz sahi - lerini bombardıman etmeğe gidiyorlar - dı. Fakat Almanlar, her denize çıkışla - rında karşılarında İngiliz (donanmasını buluyorlar ve kaçmağa mecbur oluyor - lardı, Dögerbank muharebesi de böyle ol. muştu. Bu vak'alar Almanları pek ziyade hey rete düşürüyor; bununla beraber alınan fevkalâde tedbirlere rağmen, İngilizlerin haber almalarma mani olamıyorlardı. — Balıkçılar haber veriyor! Dediler, Bitaraf balıkçıları imhe etmek üzere yola çıktılar. Karşılarında gene İn. gilizler göründü. — Mürettebat evlerine mektub yazı - ni Dediler. Uzun zaman asker, zabit kim- se evine mektub yazamaz oldu. Bu kadar sansüre rağmen denize çıkıldığı zaman karşılarında gene düşmanlarını buldular. Velhasıl ne tedbir alındıysa hep boş çıktı. Ve işin esrarı bir türlü anlaşılama- dı. Halbuki bu sır hakikatte o kadar ba- sit idi ki... Anlatalım: İ Muammanın anahtarı Malüm olduğu üzere Büyük Harbde! Almanlar hem Şimal denizinde ve hem! de Baltık denizinde mücadele etmek mee| buriyetinde idiler. Her ne kadar Alman! filasu, Rus gemilerinden çok kuvvetli | se de, esas filonun Şimal denizinde İngi- Uzlere karşı kullanılması lâzım geliyor. du. Eğer Ruslar bu ince noktayı idrak e- derlerse, şüphesiz, Baltıkta harb gemi - Jerile faal bir rol oynayacak ve Ballıkta. ki Alman seyrüseferine man: olacaklar. dı, Halbuki bu deniz Almanyaya, harb malzemesi ve iptidai maddeler getirmek hususunda, pek faydalı oluyordu, Bu yüzden Almanlar Büyük (Harb içinde Ruslara mütemadiyen taarruz ettiler ve böylelikle onları (sanki (oOAlman filosu 'Baltıkta imiş!) gibi (Okandırdılar. Cesur bir Amiral olan Behring iki kruvazör ve bir iki torpido ile Rus limanlarına akın. lar yapıyor ve arkasında muazzam Al. man filosu varmış gibi hareket ediyor - du. Gene, böyle kandırıcı, bir hareket gös- termeğe karar veren Amiral Baltıktaki Almanların Magdeburg kruvazörü Büyük Herbde Filândiya körjezinde duğu yerde rirse bu kitabları denize savurarak balı- Alman limanlarından mâhud kruvazör -| lerile hareket etmiş ve Finlandiya kör « fezine doğru yol almışlı, (Rus sahilleri bombandıman edilecek şayed limandan Avrupa ve Amerika a şehirler yangınlara karşı nasıl korunuyorlar? Nevyork, Şikago, Londra, Paris, Hamburg ve Liver- (Sağda): Nevyork itfaiyesinin talimi, aşağıda: «Şikagon itfai- yesi tam teşkilât ile faaliyette... sanem Türserermeeresasrsamanananazan Rus harb gemileri çıkarsa, o civarda İU-| Birkaç gün evvel Bahçekapıda vuku-| yangın başlangıcı vukubulmakta, fakat zakta bulunan denizaltı gemilerine hü - yujan ve milyonlarca zararı mucib olan | hiç biri büyümemektedir. cum etmek fırsatı temin edilecekti, İşte Amiral bu hayal (ile Finlandiya körfezine doğru koşarken evdeki pazar çarşıya uymadı ,. Büvük bir sis ortalığı kapla ve deniz gözgözü (görmez hale geldi. Amiral bu kesif sis tabakasını talihsiz- liğine hamlediyor ve bununla © beraber,| belki ortalık açılır dive oralarda eğlen » yangın halkı telâşa düşürdü. Kârgir, be- ton binaların tutuşup kül olmalarını akıl birdenbire kabul etmiyor. Nevyorkta yangından ayda on kişi bi- le ölmez!... Bu onun gibi muazzam bir şehir için mühim bir rökordur... Yangın müthiş bir afettir... Rüzgâr ve Geçenlerde M, C. A. Storeste vukun suyun azlığı bu âfeti katmerleştirir. Av- gelen yangın son Üç sene içinde Nev- rupa ve Amerikanm en büyük şehirle. yorkta vukua gelen yangınların en mü- tinde bu afetten ne suretle korunuldu- | himmi, en müthişi olmuştur!... ğunu bu yazımızda izah edeceğiz, Bu bina on dört katl idi!... Meselâ Nevyorkta var ( değillaltı kattan birden baş göstermiştir!... Bi- m Tep Yü iel zinde Mag-|na dahilindeki amudi direkler vasıtasile mek istiyordu. Böylelikle plânını tatbi *| mafıh hiçb'r tehlike yoktur! Yangın bir-| memurların hepsi kayarak aşağıya ka- İleşik Amerika Cümhuriyeti 'şehirlerinde| dar selâmetle inmişlerdir. Yalniz bir tek Fakat s'sde iki geminin peşpeşe seyret. büyük zararlar ika edemez. O büyük şe-| memurun kolu ii ir mesi ne kadar müşküldür; bilir misiniz? birlende (Fire Brigade) denilen itfaiye |lamasından iki de Hiz elm Te N Nihayet Mağdaburg kruvazörü önünde teşkilâtı vardır. Fire Brigade tamamile!'a otamatik yangın muslukla in ayı ke, belki de, fırsat bulacaktı. giden Amiral gemisi kaybetti, oOGerçi gemi kaptanı, önündeki geminin kaybol duğunu biliyordu. Bununla beriber ko ği mutan gemisinin döndüğüne asla hük - metmiyordu. (Ausburg) Okruvazörü na - sl olsa önde gidiyor; binaenaleyh ben seyrimden eminim» diyordu. Halbuki Ausburg Fin burnuna geldi - ğini hesab etmiş ve dönmüştü. Pek az İsonra gafil Mağdaburn kruvazörü kapta. nı gemisinin selâmetinden emin iken bir denbire bir gürültü kopmus ve son sür - atle giden gemi karaya oturmuştu. Düşman sularında karaya (oturmak, sünhesiz bir harb gemisi icin, arzu edi - len şey değildir. Bundan dolayı Msrda. burg kaptanı sis açılmadan. kurtulmak Için cok uğrasmış, komutan gemisinden *mdad istemistir. Fakat gözgözü görmez bir siste komutan gemisi eşini nası) bu - labilir? Ortalık açıldığı zaman Magdsburg kru vazörü, Ausburg kruvszörü yerine, Rus donanmasını karşısında görünce büyük bir inkisarı hayal ve şaşkınlık (o duydu. İmdad işaretini Ruslar da almışlar ve bu güzel avı yakalamağa © gelmişlerdi. İste bu anda Alman komutanı gemisini ken. delile paralamağı karar verdi ve cepha neyi ateşliyerek Magdaburgu havaya u - çurdu. Fakst kurnaz Ruslar dalgıçlar ile o ci. varı adamakıllı arayarak, denize atılan şifre kitabını 20 gün sonra ele geçirdi . ler. Pek az zaman sonra bu kitab İngi - izlerin elinde idi. İşte İngilizler de al - dıkları her Alman telsizini kolaylıkla şilreden kurtarıyorlar ve düşmanlarının. ne yapacağını biliyorlardı, Almanlar bu gafletin cezasını dört se- ne . Onlar: (Bari bu sefer İngi - izler haber almasın!) diye çırpmır du - rurken İngilizler düşmanlarını Döger - bankta bekliyorlar ve ağırlamakta ku - sur etmiyorlandı. AT. müstakil hususi bir idareye tâbidir. Ma. kine ve Jevazımları en mütekâmil cins- tendir. Efradı her hususta seçmedir. ma- kine ve levazım şehrin vüs'ati ve nüfu- sunun ehemmiyeti ile mütenasiblir. Al- İmanya, İtalya, İngiltere, Japonya gibi büvük devletler de ayni presnipleri ka- bu! eylemişlerdir. Avrupa ve Amerikada ateşe karşı en iyi muhafaza edilen şehirler şunlardır: Nevyork. S'kago, Londra, Liverpol, Hambourg, Tokyo, Berlin ve Paris... Fakat bu şehirlerde muhafaza tertibatı hep başka tarzlardadır. Nevyork Nevyork şehri yângına karşı korun- mak için senede bir milyardan fazla mas- rafta bulunmaktadır. Bu şehrin muhafa- za tertibatı eşsizdir. Şunu nazarı dikkate almak lâzımdır ki Nevyork gibi semalara yükselen 40.50. 60 katlı binaları bulunan bir şehirde yan- gına karşı büsbütün başka tedbirler al mak icab eder. Bu muazzam binaların her birinde yüzlerce ve yüzlerce daireler, yazıhaneler bulunmaktadır. İşte bu se- bebleren dolayı Nevyork kadar yangına karşı kendisini muhafazaya mecbur şehir az bulunur. Orada her bir bina kümesi ayrı bir teş- kilâta tâbi tutulmuştur. Meselâ 32 inci kümede bir yangın çık- tı farzedelim: 22, 21; 43, 42 inci sokaklardan mürek- keb olan 32 inci küme itfaiye neferlerin- den bir tanesi bile daha meydanda gö- rünmeden ateş mahsur bir hale derhal vazedilebilir. Bu mıntakanın merkez noktasından kumanda edilen bir düğme- ye basılınca, otomatik yangın muslukları yangın mahalline doğru hem tevcih edi- lir, hemen faaliyete sevkolunur, Esasen dört kattan fazla olan binalar. da dahili süzgeçli yangın borularının bu- lumnası mecburidir. Bundan dolayıdır ki yangın vüs'at kesbedemez ve etmiyor! Nevyorkta günde vasati olarak sekiz - doğru tevcih edilmiş, sular fışkırmağa başlamış, ayrıca bina dahilindeki süz- geçli borulardan boşanan tufanasa sular ber tarafı denize döndürmüştür. Bu binanın civarında bulunan üç b'na » ki biri 26, diğeri 32, üçüncüsü 36 katlı idi - nın üzerlerinde bulunan kalin boru- lardan yangın mahalline doğru yüzlerce ağızdan birden sular boşanmıştır Netice: Tam sekiz dakika içinde altı kattaki yangın birdenbire söndürülmüş- tür. Yirmi ikinci dakikada artık yangın yerinden en ufak bir duman bile çıkmı- yordu! Milyonlarca dolara baliğ Obulunabile- cek olan zararlar o kadar küçük bir ye- kün tuttu ki binayı sigorta eden kum- panya muntakanın koruyucusu bulunan yedinci Fire Brigsde'e on bin dolar mü. kâfat verdil.., Şehrin uzak ve kenar mahallelerinde bulunan bazı küçük bina kümelerini is- tisna eder isek Nevyorkta facia halini alabilecek yangın tasavvur edilemez. Bu- na rağmen büyük bir yangın çıktı, farze- delim. Meselâ: Bir liman deposu, bir fabrikanın bir- den tutuştuğunu düşünelim. Tesisi mecburi bulunan otomatik yan. gm musluklarından maadı, her iki yar. dada bir yangın muslukları bulunur. Bunlarda Pire Brigad tarafından teşkilât efradı tarafından idare edilir. Hepsi bu kadar mı?, Hayır... Her bir fabrikada, her bir depoda, her tesisatta cadde ve $0- kaklarda ««Red arrow» vardır. Red arrow yere gömülü kırmızı am- puilerden mürekkeb oklardır. Bu kırmızı okun boyası daima taze ve görünür hal- de bulundurulur... Yangın müfrezeleri bunları takib ederek istenilen mahalle varırlar. Red arrowların o bulumlukları mahallerde mürur ve ubur dalma mene. dilir, itfaiye teşkilâtânn faaliyeti ser. best bırakılır. Şikago Adına «Yangın şehri» denilen Chicago (Devamı 15 inci sayfada)