7 Mart 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

AAT ABEK “TİCARETHANESİ Muvakkatei” Aşit efendi Kütüphane p Ş Yosifidis h NAKLETMİŞTİR. TELGRAF: TAN, Milli Şefimizin Tarihi Nutukları: Milli Şefin | Yeni Nutku Karşısında Yazan: M. Zekeriya SERTEL C ümhurreisimiz dün İs - .— tanbul Üniversitesi kür- Süsünden gençliğe ve millete ben en mühim nutukla - Tından birini daha söylediler. U nutuk yeni bir nur gibi or- t"i_l.lğl aydınlatmakta, Türkiye çümhuriyetinin takip edece - gl_;terakki ve tekâmül yolunu Ütün vuzuhu ile göstermek - ir, 3 Milli Şef bir takım tehlikelere Saret buyuruyorlar: ünya siyasi ve içtimai bir ta- M buhranlar içindedir. Bu buh- Tanlar karşısında bir takım mil - ;tleî fena imtihan geçirmişlerdir. (& dahili nifak ve ayrılıklar yü- Zünden zâafa üuğramışlar, ya anar- îıye düşmüşler veyahut cebir ve Ora müracaata mecbur kalmış - _d”'— Bu milletlerin, “Beynel - "şılel siyasetin yarın için bekle - iyen hâdiseler ihtimali kar < SSında,, vaziyetleri — tehlikelidir. “haenaleyh Türk milletine bir - hk( tavsiye ediyorlar: “Milletler için en büyük kuy - Vet, her silâhtan keskin, her kud- *tten üstün en büyük — kuvvet, kendi evlâtları arasındaki birlik | Üvvetidir.,, diyorlar. | z Ailış Oal ilsimai a.i | Şaret buyuruyorlar; Ye—l'yıiz'unde nüfusları çok bir ü im milletler vardır ki, bir hırs Yaseti takip ediyorlar. Bunlar | küçük —milletlerin istiklâllerine | — Söz koymuşlardır. Onlara yeryü- | — Zünde hayat hakkı tanımıyor ve Unları yutmağa çalışıyorlar. Mü- &viz siyasetlerile dünyayı mü- madi harp korkusu içinde yaşa- fn bu milletler karşısında “Nü- Usları az milletlerin başlıca da - ya"îicîıkları kuvvet, kendi içlerin- be i, kendi aralarındaki nifaksız *raberlik kudretidir.,, Fakat bu iki tehlikeye işaret *ttikten ve bize birlik ve beraber- lüzumunu anlattıktan sonra, EJŞİR' ediyorlar: “Memleketimizin - hali, bu ba- k_'"ldan çok kuvvetli ve çok ümit- lidir. Bo A Ve YEE NN * onra — Cümhurreisimiz bize Türkiye Cümhuriyet reji- vasfını ve bu rejimin takip *Ceği terakki ve tekâmül yolu- “ıi_isvir ediyorlar: mium?’ diyorlar, halk idaresinin i €timizin bünyesine ve arzu - enf €n uygun geldiği kanaatin- Yiz. Halk idaresinin en nazik Gf da bunu anarşiye ve zora Ydan vermeksizin tanzim ede- İmektir.,, 'llüıu tarif bize, demokrasinin en |tekâmil ve en ileri şeklini tas- idî';relmekl:edir. Halka dayanan e eler, son bir asırlık tecrübe - €n sonra ya anarşiye, ya zora __yanmışlardır. Biz onların tec - Ş lerinden istifade ederek zora h Anarşiye varmıyan ahenkli bir idaresi kurmakla meşgulüz. r:;_a_henk dahilinde Türk demok- dirm terakki ve inkişaf etmekte- a. Ve “Halkçı bir idarenin bütün Sek ve ileri tekâmülleri siyasi AYatımızda mütemadiyen tahak- ettirilecektir.,, Minin smet İnönü'nün bu terakki *K ve tekâmülde en ziyade mîî]'_mmyec verdiği nokta, bütün | İrade ve kuvvetlerin Büyük ü ılllet Meelisinde toplanmasıdır. 'Büyük Millet Meclisi, milletin (Soııu.: Sa. 10, sü. l SALI 7 MART 1939 TAN EVİİstanbul Ankara cad: 102 Dördüncü Yıl — No: 1291 İSTANBUL TELEFON: 24310, HÜSEYİN tarafından tercüme edilen Jacgues bainville'in FRANSA TARİHİ CAHİT YALÇIN H Andr& —Maurois'nın İi İNGİLTERE TARİHİ İkinci ciltleri çıktı. 24318, 24319 Her iki cilt Fransa tarihi 225, İngiltere tarihi 250 Kuruştur. KANAAT KİTABEVİ V — aa ee İsmet İnönü, Üniversitedeki Nutkunda, Tü Ve_ Türk Milletine Hita Et Aziz Şef Dedi ki: “Milletimizin Birlik Kudreti Çok Kuvvetli Ve Çok ÜUmitlidir,, Milli Şefimiz İsmet İnönü, dün sabah İstanbul Üniversi- tesi balkonundan, gençliğe ve bütün millete hitaben çok mü- him ve tarihi bir nutuk söylediler. —Binlerce Üniversitelinin heyecanlı tezahüratı arasında söylenen ve “Yaşa, var ol!,, avazeleri ile sık sık kesilen bu nutuk aynen şudur: “İstanbul Üniversitesinin kıymetli mensupları: İstanbula gelişimde beni muhabbetle selâmladınız. Bu - gün de Üniversitenin, müesseselerinde yakından gördüğüm memleket ve millet için ümitlerle dolu olan çalışmaları, ben - de iyi intıbalar bıraktı. Size teşekkürlerimi . ve takdirlerimi söylemek isterim. Bilirsiniz ki Cümhuriyet, İstanbul Üniver - sitesinin mükemmel olmasını, rejimin ilk gününden itibaren eme! erlindi. Muhtelif istikametlerde samimi gayretlerden sonra Üniversitenin bugünkü şekli teessüs etmiştir. İlim sevi- yesinde ve tedrisat malzemesinde, İstanbul Üniversitemizin kıytnetine umumi olarak güvenebiliriz. Cümhuriyet hüküme- ti, yeni Ankara Üniversitesini tedricen meydana getirirken İstarbul Üniversitesinin eksiklerini de durmadan tamamla- mağa çalışacaktır. İstikbal İçin En Emin Teminat Fakat, asıl mühim olan nokta, Üniversite mensubu — talebemizin istikbal için verdiği teminattır. Kız erkek Üniversiteli arkadaşlarımız, çalışkanlıkta, idealde, ahlâk ve karakterde, Türkiyenin sağlam istikba- line en ınandırıcı delil olmak mevkiindedirler. Dikkat ediyor musunuz, talebemizin meziyetlerinden bahsederken zekâ ve istidatlarından, yâni daha ziyade fıtri olanlarından, bahsetmedim. Çünkü, bu meziyetlerin ç (Sonu: Sa. 10, sü. 1) I. mhönü e— w rk Gençliğine Bi İSMET İNÖNÜ, ÜNİVERSİTE BİNASININ BALKONUNDAN MÜHİM NUTKUNU SöYLÜYOR Gençliğin Tezahüratı Dün Çatalca ve Silivride de Köylünün Dertlerini Dinlediler Reisicümhurumuz Milli Şef İnönü dün sahab saat onu çey- rek geçe Üniversiteyi teşfit ettiler. Gençlik, günün ilk saatlerin den itibaren günlerdenberi heyecanla beklediği büyük ve tarihi ziyaret için hazırlanmağa başlamıştı. İnönü, daha Üniversiteye gelmeden talebe iç kapı ile dış kapı arasındaki yolun iki tara- fına dizilmiş ve Reisicümhurun nutuklarını söyliyecekleri bal- kona hususi tertibat yaptırılmıştı. Dershaneleri başka bina- larda bulunan talehelerin de hepsi Üniversite bahçesine gel - miş ve meydan iğne atılsa yere düşmiyecek bir vaziyete gir- mişti. Üniversite Gençliğinin Tezahüratı İnönünün otomobili dış kapıdan göründüğü zaman binlerce ağız- dan çıkan (yaşa) sesleri ortalığı çınlatmağa başladı. Üniversitenin içi dışı, büvük günlerin heyecaniyle dolup taşıyordu. Üniversite kapısında İnönü beşüş bir çehre ile otomobilden indiler. Kendilerini Üniversite namına Rektör Cemil Bilsel ve Tıp Fakültesi Dekanı Nurettin Âli kar- şıladılar ve İnönünün iltifatlarına mazhar oldular. İnönüne — Dahiliye Vekili Faik Öztrak, Vali ve Belediye Reisi Lütfi Kırdar, İstanbul Ko- mutanı Korgeneral Halis Bıyıktay, Riyaseticümhur Umumi Kâtibi Ke- mal Gedeleç, Hususi Kalem Müdürü, yaverleri ve Muhafız alayı ko- mutanı refakat ediyorlardı. Mili$ Şef gençliğin büyük sevinç tezahüratı arasında içeriye gire- rek birinci kata çıktılar ve Rektörün odasını teşrif ederek kısa bir müd- det istirahat ettiler. Bundan sonra etrafı, alkışlayan ve (Yaşa, var ol!) diye haykıran gençlerle dolu olduğu halde ikinci kata çıkarak evvelâ Hukuk Fakültesi ikinçi sınıfına girdiler. Burada Profesör Tahir Tamer ( Sonu 7 inci sayfada) f_—_ İspanyada Bir Hükümet Darbesi Oldu —— Kartacadaki İsyan Bastırıldı, Miaha Madride Döndü Londra, 6 (Hususi) — Dündenberi İspanyada iki mühim inkisaf olmuş- tur. Cümhuriyetçilerin Madritteki Negrin hükümeti, bir darbei hükü- metle sukut etmiş ve yerine bir mü- dafaa konseyi idareyi ele almıştır. Bu son hareketin lideri Miralay Ka- sadodur. Negrin, Miralay Gasadoyu generalliğe terfi ettirmek istemiş, fa- kat Kasado bu terfii reddetmişti. Darbei hükümetin başariılması üzeri- ne kurulan müdafaa konseyi, sivil ve askeri bütün makamların müzahe- retini kazanmıştır. General Miaja, darbei hükümete iştirak etmiş olma- makla beraber müdafaa konseyinin riyasetine davet olunmuş ve Madr te dönmüştür. General, bütün cümhuri- yet topraklarında tam bir nizam hüküm sürdüğünü söylemiştir. Kasado'nun beyanatı Müdafaa konseyi askerlerden boş- ka sosyalistlerin, sol cümhuriyetçile- rin, anarko - sendikalistlerin mümes- sillerinden müteşekkildir. Miralay Kasado bugün radyo ile bütün İs- panyaya hitaben bir nutuk söylemiş, ve yaptığı hareketin maksatlarını i- zah etmiştir. Kasado, İspanya milleti arasında birliği temin edecek, İspanyanın is- tiklâl ve hürriyetini koruyacak. İs- panyayı her yabancı müdahale ve nüfuzdan uzak bulunduracak — ve başkalarının emperyalist mahiyette- ki ihtiraslarından azat edecek bir hükümet istediklerini söylemiş. da- ha sonra Frankist İspanyaya şu şe- kilde hitap etmiştir; “Sulh istiyorsa- nız sizinle beraberiz. Harbe devam etmek istiyorsanız sonuna kadar dö- ğüşürüz.,, Müdafaa konseyi de bir beyanna- me neşrederek bu beyannamede cüm huriyetçilerin: harbe devam ederek harbi kazanamıyacakları,hariçten yar dım görmiye de imkân bulunmadığı anlatılmakta, faakt cümhuriyetçile- rin kayıtsız ve şartsız teslimiyetine Tazı olmıyacakları, icap ederse sonu- na kadar döğüşecekleri de ilâve ©- lunmaktadır. Beyannamede Negrin hükümetinin liyakatsizliği yüzünden düşürüldüğü bildiriliyor, fakat Neg- rin ile arkadaşlarının tevkif edilip e- dilmediklerinden bahsedilmiyor. Ha- li hazırda Negrin ile arkadaşlarının (Sonu: Sa, 10, sü. 6) gö Sigortalar Yangındaki Bütün Zararı Ödüyorlar Üç gün evvel çıkan Sultanhama- mı yangını tahkikatı dün de bir te - vakkuf devresi geçirmiştir. Tahkikatı idare eden müddeiumumi muavini Necati Kütükçüoğlu evvelki gün be- lediye fen heyetine yangın mıntaka- sının bir haritasını yaptırmış ve yan- gın daloyısiyle tehlikeli vaziyet ar - zeden yerleri siyaha boyayarak po - lise göndermiştir. Polis bu mıntaka- ları teller ve iplerle çevirerek hicç bir kimsenin girmesine müsaade etme - miştir. Yanan yerlere itfaiye dün de su sıkmakta devam etmiştir. Alâkadar- lardan bazıları yangın yerlerinde kasalarını aramak istemişlerse de po- lis müsaade etmemiştir. (Sonu Sa: 8, Sü: 5)