7 Mart 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

p Bir Yıldönümü , Münasebetile Yazan: M. Turhan TAN ün bir arkadaş tam köprünün ortasında yakama mübalâğa etmiyorum, hakikati söyliyorum, dü pedüz yakama - yapıştı: — Hiç mi, hiç mi, dedi, insafınız yok. Hiç mi şükran duygusu taşı - mazsınız, Yoksa kendinizi ölmezler - den mi zannediyorsunuz? Bu arkadaşın bir bardak suda tay. funlar ve hattâ tufanlar yaratmakla ün almış olduğunu bildiğim için gü- lümsedim; onun da şevki ziyadeleşti, heyecanı biraz daha (o köpürdü ve tekdirlerini şu biçimde tamamladı: — Dirilerin doğum günlerini, eş- leriyle baş göz oldukları tarihi, ik « bal merdivenini basamak © basamak aştıkları dakikaları birer birer bel - lersiniz, o günlerde, o tarihlerde, o dakikalarda kasideler yazarsınız, ne- şideler çiziktirirsiniz. Fakat ölüleri, ne kıymette olurlarsa olsunlar çar - çabuk unutursunuz. Şimdi yakamı bırakmış, koluma takılmıştı. Biraz o yorgun birazda mahzun sesiyle anlatıyordu: — Hocamız, müdürümüz, ilim yo- lunda rehberimiz Ali Nâzimanın ge- çen cüma, ölüm yıl dönümü idi. Çün. kü o, 1935 senesi mart ayının üçün- cü günü hayata gözlerini kapamıştı. Ben, yetmiş dört yılık ömrünün her dakikasını memleket irfanının yük - selmesi uğrunda feda etmiş olan bu ik mektepçinin, bu büyük maa - rifcinin, bu büyük ilim adamının ha- ırasını kutlamak için siz muharrir. lerin neler yazdığınızı görmek işti - yakiyle cuma günü bütün İstanbul zetelerini aldım, satır salır gözden geçirdim. Fakat rahmetli hocamız hakkında tek bir kelime yazılmadı. ğını gördüm. Zavallıyı unutmuşsu - nuz, hepiniz unutmuşsunuz, Bir bakımdan dostumun © hakkı vardı. Ali Nâzıma bu yurdun nura kavuşması için aziz ömürlerini he - ENCEREMDEN İ Sinop, Boyabat yolu kardan ka- Ülgen Vapuru Fırtınadan Dört gündenberi Karadenizde ve Ege denizlerinde hüküm süren fırtı- na dün nisbeten sükünet bulmuş, Bü- yükdere önünde demirliyen vapurlar dün Boğazı geçmişlerdir. Evvelki gün sast 12 de llmanımı- za gelecek olan Güneysu Samsuna gelirken şiddetli bir fırtınaya tutul- muş ve saatlerce denizde bocsladık- tan sonra güçlükle Samsun limanına iltica etmiştir. Bu sebeple Güneysu ancak bugün gelebilecektir. Bartın- den evvelki gün gelecek olan Ülgen vapuru da ancak dün sabah gelebil- sonra fırtına ve tipiye tutulmuş, çok tehlikeli anlar geçirerek Ereğli lima- tuna sığınabilmiş, fakat orada da tu- tunamadığından dalgalarla boğuşa, boğuşa 10 saatlik yolu 21,5 saatte al- mak suretile limana gelmiştir. Fırtmanın şiddetli olmasına rağ- men ehemmiyetli bir hasar kaydedil- memiştir, Sinop - Boyabat yolu kapandı Sinop, 6 (LA. — Üç gün evvel başlıyan fırtına bütün şiddetile de- vam ediyor. Deniz çok dalgalıdır. Vapurlar sığındıkları limanlarda kal mişlardır. panmış ve münakelâtın temini için karla örtülü yollara amele çikarıl- miştir, * Ş. Karahisar, 6 (A.A.) — Bir haf- tadanberi fırtına ve soğuk devam et- mekte iken dün kar yağmıya başla- mış ve kasaba içerisine dokuz santim kar düşmüştür. Bu gün de Eğribel dağında yol kapandığından fırtınaya tutulan on bir erkek, üç kadın Eğri- der edenlerin, koyu. bir. -karanlıkta|. en siyah ıztıraplarla yüz yüze gel - * dikleri halde o nurun tekevvün ede). bilmesi uğrunda her mihnete taham- mülü şiar lerin en ileri gelen- lerinden bi: i. Onun muallimi, mü- dür, ders nazırı sıfatiyle veya başka isimle hizmetinde bulunmadığı yük - sek ilim müessesesi . İstanbulda - yok gibidir. Galatasaray lisesinin, mil - , Kiyenin, kız ve erkek muallim mek - teplerinin şerefli tarihleri karıştırı « linea Ali Nüzımanın © tarihlere pek sıkı surette bağlı ve ilgili olduğu gö- rülür, Ali Nünma yalnız ders takrir e - den bir hoca, mekteplerin © kademe kademe yükselmesi için çabalamış bir müdür, ilim mücesseselerinde di - #iplin tesis ve temin eyleyen bir ders nazırı değildi, İlk mekteplerde, ortn — mekteplerde ve yüksek mekteplerde - okunmak üzere pek değerli kitaplar kaleme aldığı için maarifimizin bu bakımdan da velinimetlerindendi, Onun irili ufaklı (120) tane eser sa- © bibi olduğunu söylemek bir kaç nes- n kendisinden ne derece nur aldı . ğını göstermeğe kâfi gelir. Şu halde, Ali Nâzima hakkında, biz gazetecilerin gösterdiğimiz ka - “© yütsizlik ve ölümünün yıl dönümün- de - bilmeye bilmiye - takındığımız — sessizlik ayıplanmak icabeder, Lâ - kin bir memleketin ebediyet âlemi - .ne intikal eden bütün büyükleri için her yıl merasim yapılmak ve onların her biri hakkında yine her yıl sütun sütun yazilar neşretmek kabil veya caiz midir? Başka memleketlerde bu gibi ha- otıraların yirmi beş, elli ve yüz yılda bir kutlandığını görüyoruz. Acaba aramızdan ayrılan büyüklere - nesil nesil - borcumuzu ödemek için biz de muayyen şekiller tesbit edemez miyiz? Hocamız Ali Nâzimaya yüreği - min bütün samimiyetiyle rahmet 0- kurken - ne yalan söyliyeyim - bu noktayı da derin derin düşünmek - ten geri kalamadım. Ölülerimizi gö- »ül birliği ile anmakta bilş benüz bir kaide sahibi olmamak ne acı ve we acı şeydir? girketi Hayriye mensuplarındarı Bey Ahmede: Sual ve Cevap sütunumuza mektubu" muzun da cevabı konulmuştur. MET bel jandarma karakoluna sığınmıştır. POLİSTE : Kocasını Çakı İle Yaraladı Üsküdarda Sultantepede oturan Neşet ile karısı Neriman arasında geçimsizlik yüzünden kavga çıkmış- tır. Bir aralık Neriman eline geçir- diği bir çakı ile kocasının üzerine hü- cum etmiş ve kolundan yaralamıştır. Suçlu kadın yakalınarak tahkikata başlanmıştır. İki Kişi Bir Adamı Dövmüşler Beşiktaşta Şair Nedim sokağında kahvecilik eden Ahmet ile kardeşi Cemil, ayni mahallede oturan Kemal ile eski bir kin yüzünden kavga et- mişlerdir. Neticede iki kardeş birden Kemali hem dövmüşler, hem de çakı ile muhtelif yerlerinden yarvlamış- Jardır. Yaralı tedavi altına alınmış, suçlular yakalanmıştır. Entarisi Tutuşmu: Şehremininde oturan e ismin- de bir kadın maltız yakarken enta- risi tutuşmuş, vücüdünün © muhtelif yerleri yanmıştır. Fatmanın feryadı- na yetişen komsuları kadıncağızı miştir, Vapur Bartından kalktıktan | Maarif Şürası Için. Tehlike Geçirdi || Yapılan Toplantılar Ekalliyet ve Ecnebi Mekteplerirdeki Türkçe Muallimleri Dünde Bir Toplantı Yaptılar Ekalliyet ve ecnebi mektep- lerindeki türkçe tedrisatr, inzi- bat ve mâaş meselelerinde rast- lanan zorlukları tesbit edip Maarif Şürasına bildirmek üze- re bu mekteplerdeki türkçe muallimleri dün Maarif Müdü. rünün Tivasetinde Notr Damdö- siyon kız lisesinde bir tonlantı yapmışlardır. Toplantıyı Maarif Müdürü Tevfik Kut açmıştır. Maarif Müdürü ecnebi ve ekalliyet mekteplerindeki / türkçe mual Iimlerinin gerek maaş ve gerek tedrisat ve İnzihat meselelerin- de uğradıkları müşkülâtı tesbit edip Maarif Şörasina arzetmek maksadile toplanıldığını söyle miş bunun için her muallimin bu noktalar etrafındaki düşün- celerini açık bir lisanla söyle melerini teklif etmiştir. Cere- yan eden müzakereler esnasın- da bilhassa şu noktalar etrafın- TAN DAHİLİ HABERLER 1 — Maaş, 2 — Tedrisat, 3 — İdare, 4 — İnzibati meseleler. Bu meselelerin tetkiki ve tet- kikat neticesinde birer raporla heyeti umumiyeye bildirilmesi için dört komisyon teşkiline lü- zum görülmüştür. Bu komis- yonlardan biri dil komisyonu- dur. Bu komisyona Hayati, Tevfik, Hatice, Neşide, Selim Cavit, idare komisyonuna: Sıt- kı, Mükrimin, Emin, Sadiye, tedrisat komisyonuna: Muazrez, Hasan Bedrettin, Pakize, Nadi- de, Necati, Nigâr, inzibat ko- misyonuna: Bülent, Sabahat, Selâmi Aka, Fahri, Ulviye se- gilmişlerdir. Komisyonlar yarın Beyoğ- Tunda Zapyon Rum lisesinde toplanarak kendilerine tevdi edilen meseleleri tetkik öderek 14 martta yine Notr Damdösi- yon lisesinde | toplanacak olan heyeti umumiyeye verilmek fi. da mutabık kalımmışaır: MÜTEFERRİK : Türkkuşu Yeni Kamplar Açıyor Türkkuşu her sene olduğu gibi bu yaz da temmuzda faaliyete başlıya- cak ve muhtelif şubelerde havacılık kampları açilacöktir. Türkkuşüns ye zılmak üzere vak! olan müracaatlar bu sene çok fazla olduğu için mevtat kampların ihtiyaca kâfi olmadığı 'da anlaşılmış ve şubelerde yeni kamp- lar kurulması mecburiyeti hâsıl ol- muştur. Yeni aza kaydına başlanan Gaziantep, Balıkesir, Denizliden ya- zılacak talebeler ise yalnız bu senâ ye mahsus olmak üzere İnönü kam- pında talim göreceklerdir. Türkkuşu umum müdürlüğü bu seneki talim ve terbiye için 40 tay- yare, 260 da plânör hazırlamıştır. Bu kadroya göre Türkkuşunun önü- müzdeki yaz devresinde yetiştirece- ği talebe miktarının bin kişiyi bula- cağı anlaşılmaktadır. Şark Demiryolları Kongresi Tasfiye halinde bulunan Şark de- miryolları Türk Anonim şirketi se- nelik kongresini dün saat 10 da Şark demir yolları mümessili Zeki Tane- rin riyasetinde toplanmıştır. Kongre de hükümet komiseri Şevket Er, kon- trolör Cevdet te bulunmus, 938 se- besi heyeti umumiye ve murakıp ra- porları okunarak hesaplar tetkik e- dilmiş ve bilânço tasdik edilmiştir. Gümrükte Terfiler Gümrük başmüdürlüğü © seflerin- kurtarmışlardır. Yaralı Gureba has- tanesinde tedavi altına alınmıştır. Elektrikle Öldü . Hasköyde Muvakkithane saddesin- de Eminin fırınında hamurkârlik e- den İbrahim kazaen kendisini elek. trik cereyanına kaptırmıştır. Emin san kurtaranla Beyoğlu hastanesine kaldırılmış ise de b'raz sonra ölmüş tür. Hâdise etrafında zabıta tahkikst yapmaktadır. * Sürücü Mevlüdun ideresindeki yük arabası Ankara caddesinden ge- çerken Cağaloğlunda oturan Ayşe İs- minde bir kadına çarparak bacağın- dan yaralamıştır, Yaralı tedavi oltına alınmış, suçlu yakalanmıştır. k Üsküdarda Pazar sokağında o- turan Zehra isminde bir kadın yak- tığı kömürden zehirlenmiştir. Zehra, baygın bir halde Nümune hastenesi- ne kaldırılmıştır. Ortüköyde Sinema apartmanın- da oturan 35 yaşında Ayşe aportma- Bın çamaşır yıkama mahallinde vak- tığı kömürden zehirlenme alilmi gösterdiğinden Beyoğlu hastanesine kaldırılmıştır. den Aziz Kaner 35 liradan 40 liraya, Şevket Etikan 30 liradan 35 İraya, memurlarından Sadettin Turgut 25 li Tadan 30 İiraya tayin edilmiş ve me- murlardan Sadettin 30 liralık şefiiğe nakledilmiştir. Halk Sandığı Umumi Halk Sandığı bütün hissedarlarını martın yirminci pazartesi günü tmu- mi bir toplantıya davet edecektir. Toplantıda kâr ve zarar hesapları görülecek, murakıplar tayin oluna caktır. —— —— Elbistanda Cocuklara Yardım Elbistan (TAN) — Burada Çocuk Esirgeme Kurumu iki ay evvel te - şekkül etmiştir. Bu müddet içinde on fakir talebeye elbise yaptırılmış, 20 fakir talebeye de hergün öğle yemeği verilmesi temin olunmuştur. Kurumun azaları günden güne ço galmaktadır. Simdiye kadar 100 18 - raya yakın teberru temin olunmuş - tur, zere birer rapor hazırlıyacak- lardır. BELEDİYEDE ; Belediyede Bütçe Hazırlıkları Belediye muhasebesi, yeni sene bütçesine sit hazırlıkları ikmal et- miştir. Bütçe tetkik edilmek üzere bu hafta valiye verilecektir. Lütfi Kırdar tetkikatını ikmal ettikten son Ya daimi encümene gönderteeki; Bütçe daimi encümenden geçtikten sonra şehir meclisine sevkedilecektir Yeni bütçeye, her senekinden fark lu olarak bir de messi progri- ma ilâve olunmuştur. Bu programa göre bütçeye mevzu olan tahsisat muâyyen zamanlarda sarfedilecektir. ii tahsisat hangi tarihte yapılacak uşsa o tâ- ran ia Si « Yangınlara Mâni Olmak İçin Son yangında, “şehirdeki Terkos yangın tesisatmdan başka semt semt su depoların bulundurulması zaru- reti bir daha ortaya çıkmıştır. Bunu nazarı dikkate alan belediye şehrin wabtelif semtlerinde, icabında İsti- fade edilmek üzere yeraltı sn depo- ları tesisini düşünmektedir. Şehir plânı yapılırken de mütehas- sis İstanbulun mebzul yangınlarını nazarı dikkate alarak bilhassa ahsen evli semtlerde açılacak çaprazvari #okaklarla yangınların önüne geçii- mesini düşünmlş ve bu plândo esas olarak kabul edilemiştir. Beş Milyonluk İstikrat Vali ve belediye resi Lütfi Kırdar Belediyeler bankasından almacak o- Jan beş milyön liralık istikraz için nisan içtima devresinde şehir mecli- sinden salâhiyet isriyecektir. Bu sa- lâhiyet alındıktan sorra beş Milyon liranın belediye emrine verilmesi hu- susunda icap eden formalite tekem- mül ettirilerek para alımacaktır, Yeni Terşih Havuzları Belediye Sular idaresi, şehre aki- tılan su miktarım çoğaltmak ve ay- ni zamanda bu suların temizliğini temin etmek maksadile yeniden bazı tedbirlere baş vurmuştur. Bentler mıntakasındaki bitüm sular bentlere akıtılacaktır. Suların temizliği için de Avrupadan bir çok mâkireler si- pariş edilmiş ve bu makinelerin bir kısmı gümrüğe gelmiştir. Bu makine çıkarıldıktan sonra süzme bavuz. larındaki kumların da teedidi ican edecektir. Bunun icin Sular idaresi bugünlerde 2100 metre mikâbı yeni kum satın alacaktır. Ayrıca yeniden | kuruşa olan kömürün (kilosu otuz terşih havuzları da yaptırılacaktır. | paraya kadar düşmüştür, z Ingiltereye Tütün Satmak Teşebbüsleri İnhisarlar umutn müdürü Mithat Yenel dün akşamki ekspresle Lon- draya gitmiştir. Umum müdür Lon- drada dört gün kadar kalacak ve bazı şirketlerle tütün işleri üzerinde te maslarda bulunacaktır. İngiltere piyasasında revaçta bulu- nan tütünler Amerikanın Virjiniya tütünüdür ki, bu tütün evsaf itibari- le bizim Taşova tütünlerinin muadili dir. İnhisarlar umum müdürü, geçen #ene de Londraya ayni maksatla bir seyahat yapmış, fakat bir netice a- lnamamıştı. Hattâ kendisinin Lon- drada kaldığı bir kaç ay zarfında bu- rada da Londra piyasası için hususi harmanlar yapılmış ve Taşovada bir tecrübe tarlası tesis edilmişti. Bu defaki seyahatten müsbet bir netice alınabileceği ümit edilmektedir. ———— DENİZ ve LİMANDA : Etrüsk Dün Tetkik Edildi Almanyada yaptırılan vapurların noksanlarını ikmal için Almanyadan gelen heyetle Denizbankta teşekkül eden muhtelit komisyon müzakerele- rine devam etmektedir. Alman heye- ti Etrüsk vapurunda, bir de Alman teknik mütehassıslarının tetkikatta bulunmasını ileri sürdüğünden Al manyadan bir güverte ve bir kazan mütehassısı gelmiştir. Alman mütehassislar dün Etrüsk vapurunu tetkik eden komisyon aza- sı ve Denizbank fen heyetile birlik- te Sirkeci Rıhtımında bağlı olan Et- rüske giderek tetkiklere başlamışlar- dır. Bir müddettenberi İstinye fab- rikasında tamir edilen Cümhuriyet vapurunun son tecrübeleri yapılmış. cikacaktır. ” Açıkta Kalan Memurlar Denizbankta açıkta kalan memur- lar için dün de bir münmele yapıl mamıştır. Açıkta kalan memurlara birer maaş nisbetinde İkramiye ve- rildiği hakkındaki haberler doğru de- Hidir. Denizbank kanununda teşek- külü sırasında işlerin #antralize edil- “açıkta kalan memurlar. için hükümler mevcutsa da teşekkü!- den sonra açıkta kalanlar hakkında ne gibi munmele yapılacağı hakkm. da sarih bir madde yoktur. Öğrendi. öimize göre Denizbank Umum mü- dürlüğü keyfiyeti vekâletten sormuş- tur. İki Serseri Mayin Karadenizde evvelki gün iki serse- ri torpil görülmüştür. Torpillerden birisi Midyede Çatak mevkiinde, di- Zeri de Şilenin batı karayel istikâ- inetinde ve 500 metre uzağında sey- retmektedir. Deniz Ticaret müdürlü- günce vupur'ara, motörlere müteyak kız bulunmaları bildirilmiş ve torpil- lerin imhası için de iki motör gönde- rilmiştir. ——— — MAARİFTE Fransızca Kitapları İçin Resim Maarif Vekâleti, liselerle orta mek tep sınıflarında okutulmak üzere ha- ! arlamıya karar verdiği fransızca kı raat ve gramer kitaplarına konula- cak resimler için bir müsabaka aç - mıştır. Müsabaka şartnamesine göre. kitaplara konulacak resimlerden gay ri, ayrıca 38 adet te renkli levha ya- pılacaktır. Müsabakaya girecek res- samlar tarafından hazırlanacak olan resimler, Galatasary lisesinde teşek- kül edecek bir heyet trafından tetkik edilecektir. Renkli levha resmi beğe- nilen ressama yaptırılacaktır. Beğe- nilen her resim için onar lira verile- vektir, e Erzincanda Kış © Hafif ti Erzincan (TAN) — Bu sene şeh - rimizde kış, hiç olmadı & denilecek derecede hafif geçmiştir. Yazın iki 1-3.939 » ——— DİP eN Yeni Doğan Çocuğa Eski İsim Takılır mı? $ — Yeni doğan bir çocuğa es ki isimlerden birini takmak « ta mahzur var midır?, C — Yoktur. * S — Ebüzziya zade Velit ne rededir? C — İstanbuldadır, matbaasiyle meşguldür, * S — İngilizcemi ilerletmek ür zere İngiltereye gitmek isti « yorum. Sırf lisan tahsili için döviz çıkarılmasına müsaad€ ederler mi? € — Londrada bir mektebe giref ve bü mektepte bulunduğunuza dai” vesika ibraz edebilirseniz, masrafın za karşılık ayda muayyen bir parâ çıkmasına müsaade ederler. * S — Sovyet - Fransız pakti hâlâ meri midir? € — Mer'idir. * S — İstanbulda Libreri Mon * dialin adresi nedir? C — Beyoğlunda Libreri Mondisl adresine gönderiniz, kâfidir. * ; S — Evvelce Tanda “Muvaf * fak olmanın sur, serlev * hası altında bir takım yazı “| lar çikiyordu. Bu mevzua & it bir kitap çıkmış mıdır? i C — Halit Kitabevi Dale Kare ginin “Dost tutmak sanatı, adlı es8 rini neşretmiştir. Tavsiye ederiz. * l $ — Takas ve Kliring nedir? C — İktisat sütunumuzda bu tâ birler zaman zaman izah edilmek 1 tedir, j olarak giren ecnebi parasın. sek fiyatla alındığım o dum, bu doğru mudur? yaba sefarethanelerden giDL Çekti uğur ye böyle yüksek fiyatla alınıyot mu? Alınıyorsa bir İngiliz li rasını kaça alıyor? Yine gazetelerde Merkez Baf kasının harice çıkarılmak ü * zere yüksek fiyatla istenildiği kadar döviz verildiği, yahtl! verileceği yazıldı, eğer Dİ doğru ise İngiliz lirasını kağ fan veriyor? c— Yüksek fiyatla satın almsfi dövizler Merkez Bankası tarafındaf amortisman sandığı hesabına sat”; alınmaktadır. Bu dövizler ğ ibarettir; 1 — Eenebi kördiplomatiğe dövizler, 2 — Ecnebi memleketlerden pi “| yanko, veraset, irad olarak gelen izler (Kambiyo müdürlüğünün mi #andesi ile bu paraların yüzde yü kat “| biyo müdürlüğünün müsaadesile de yüz bu paraların yüzde (ellisi Harlce çıkarılmak üzere yüksek fi yatla döviz satıldığı doğru değildir” abmb hdi ruuh rlu d upm fbmömt İsindi: 15,38 — Akşam: Yatsı: 19.57 — İmsâk: Yurtta Hava Vaziyeti Yeşilköy meteoroloji İstayonundan nan malümata göre, hava yurtta doğu Yutlu geçmiş, rüzgârlar umumiyetle gö istikametten orta kuvvetim o Karsd Marmara ve Eşe denizlerinde kuvveti esmiştir. İstanbulda hava çok bulutla rüzgâr simali şarkiden saniyede 7 - 9 re hızla ermiştir. Saat 14 te hava tafi 7690 milimetre İdi. Sühünet en 7/6 ve en düşük 08 santigrat olarak Ki dedilmistir. i pe pe