12 Ocak 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 8

a a e m O YY ŞA ŞE Eski Şehremini operatör Cemil Topuzlunun hatıraları Damad Ferid beni divanıharbe vermeğe kalkışmıştı! SON POSTA, Son derecede budala bir adamlı. Evinde kendisini ziyaret edeceğimiz günlerde pencerede bizi bekler, arabamızı görür görmez, piyano başına oturarak gürültü etmeğe başlardı. Biz içeri girerken de “Mütalea ile meşguldüm. Çok yoruldum. Zevki musiki ile dinleniyorum,, derdi Cemil Topuzlu: — Nafıa nazırlığından çekildiğime dair kaleme aldığım istifaname mün * derecatı pek ağır ve hakaret dolu ma hiyette idi, dedi. (*) Bunda, «Kuvvayı inzibatiyes adı verilen serseri güruhu: na aid teşkilâtın yeniden canlanması * na, hortlamasını çalışan Damad Ferid haininin bu hareketini, memleketi hâlâ ikiye ayırmağa çalışmasını takbih ediyordum. Ayni zamanda, eğer bir müddet daha iktidar mevkiinde kalırsa millet ve memleket için tamiri kabil olmıyacak felâketlerin zuhüruna sebe- bivet vereceğini de tasrih etmiştim. İstifanamemin sureti, o zaman Ana- doluda neşrolunan gazetelerde çıktı ve zannedersem iy! bir tesir de biraktı. Lâkin, Damad Ferid ha'n!, istifana- memi okuyunca, küplere binmiş. Hattâ | «vaktin sadrazamına karşı, maiyetin *| deki vükelâdan birinin bu derece it - hamkâr ve hakaret amiz bir istifane-| me vermek cür'etinde bulunmasının. tarihi Osmanide hiç bir misli ve me * nendi olmadığın: » İleri sürerek beni derhal Nemrud Mustafa divanıharbine vermek istemiş! Ayn! zamanda, verime yeni bir naba nâz'rı bulacağı yerde, relakatlerini ar- zu etmediği dahiliye nazırı bay Ahmed Reşid Rey ile maliye nazırı bay Reşad ve diğerlerini aradan silkip çıkarmak, böylece serbestoe harekete kavuşa! mek için Vahdeddine istifasını götür- müş! Tahtaravalli oynundın farksız olan| bu danışıklı döğüşün tabit icabı olarak, Vahdeddin, «Mesnedi sadareti » gene eniştesi Damada tevcih etmiş! Bu defa (9) İstifanamenin sureti İstanbul sehre- minlerine al4 olmak üzere neşredilen kitab- da vardır, İsile teşkil olunan devlet kuvvetlerini S.A mamcı, aralarında bu derece ahenk gösteren ana-kıza âşık ve hayrandı. Karısını el üstünde tutu: yordu. Hayat böylece devam edip dururken. ari bir hâdise bu berrak semayı bulut- Iamdırdı: Ülfet hanım konağa gidip geldikçe Rünânmn her dem inkişaf eden güzelli- ğini medh ede ede, bunu akibet Sami Mollanın kulağına kadar duyurmusıu Mellanm gönlünde derhal eski göz- desine karşı bir iştiyak, yenilmez bir heves uyandı. Günlerce, herif, Rânâ - nın hayalile çıralar gibi tutuşup, yan dı Onu evlendirenlere mâni olmayışı: nın nedametini duydu. Bin tane bahs ne bulup, o vekit, pekâlâ muhalefet e- debilirdi. Rânâ, elden kaçırılacak par ça mi idi? Büyütmüç, bu vasa getirmis tam safasını sürerek İken, enavi £' başkalarının kovnuna atmısti Arama gebe kalmış, çocuk düşürmüstü. ne çıkar? Doğurmadıktan sonra bu rebe- Tik sayılmaz idi ki! Muasakalarının ilk safhalarını yadetfikce, uykusu kaçı - yordu. Rânâyı mutlıka tekrardan ele geçirmeli, perde altında, eski vaziyeti devam ettirmeli idi. Hem simdi bu da- ha da kolay, doha da tehlikesizdi. İş, araya emin, ketüm ve becerikli bir a - dam bulup koymakta idi. Bu, kim ola- bilirdi? Sami Molla uzum uzun düşün- dü. Vaktile. geneliğinde, Fetvahane müsevvidlerinden iken, bazı srkadaş - larile Kıztaşında Senive adındaki bir kadının evine uzun müddet devam et- mişti. Seniye çok kurnaz. üzerine sal- dırdığı avı kaçırmıyan, yezid bir mah- Yüktu. Daha o tarihte, elinin altında, İstanbulun en seçkin kadınlarını bu - Tunduruyordu. Kaç defa, Sami Molla - ya: — Şahinim! Bize geldikçe pek dur - gun duruyorsun, üzülüyorum. Burada- ki kadınları beğenmiyorsan, söyle: Ki- mi ister isen, kimi gözüne kestirdi isen, ayağına getireyim! demişti, Damad Ferid haini kabineye kimler girmişti, biliyor musu- (leyii nuz? Ne karlar Damad Feridin karşı * sında elpençe divan durscak «Evet elendimci'sler varsa onlar! Artık, vaziyetin bir çıkmaza girdiği- ni anlamak Zor bir şey değil idi. Bu sırada, divanıbarbe verileceğim hakkındaki riyayet de tahakkuk etti, Memleketin büyük tehlikeler geçirdiği buhranlı bir sırada sadrazamı tahkir etmek, meşru hükümet kuvvetine kar- $ı cephe almak ve asayişi temin gaye- çapulcu diye tavsif eylemek suçlarile tevkif edileceğimi, bir sabah erkenden Çiftehavuzlardak' ki e gelen kar iy A Şimdi vakıâ ara - dan seneler geç» mişti amma, Seni - ve hâlâ o Seniye idi. Molla daha bir iki 1y evvel, onun evi - ne gidip de cümbüş- er «deh bir dostu - yun venmiş olduğu «fsilâtı dinlemiş - i. Rânâyr, Seniye » vin vasıtasile kan » dırmak, o düşürmek nekâlâ mümkündü . Yâkin onu nasıl bul- malı, kiminle ça - ömtmalı idi. Motla - nın kendi oraya gi- demezdi. Arkasında tümen tümen ha » fiyeler dolaştığı - nı, en ufak hare - biliyordu. Bir tarafla bir kapatması © deşim Nebil merhum telâş ile anlattı ve: «— Ağabey, bana kalırsa (hayatın tehlikededir. Dakika geçirmeden kaç- mağa hak/» dedi. Nel e ise, bana pasaport almak Ü- zere hemen polis müdüriyetine git, ce- vabını verdim. Seyahat esnasında lâ » zım olacak eşvamuı toplamağa, velizimi hazırlamağa başladım. Lâkin, Nebil merhüm bir türlü gel- mek bilmiyordu. Öğle üzeri olmak üze- re idi, Her şeyi hazırlamış, gözlerim yolda, biraderi, hac yolundan dönecek- miş gibi, sabırsızlıkla bekliyordum. Böylece, bir saat kadar daha geçti. Ni- hayet bizim birader de çözüktü. Fakat yüzü hiç gülmüyordu. İlk sözü: «— Ağabey, vaziyet kötül> Demek oldu. Merakla sordum: — Hayrola? Zavallı, kan ter içinde şunları söy - « — Derhal polis müdürüne gittim. Müdüre, ne için geldiğim! anlattım. Bana, yandaki odada bir dakika bek - dedi. Bulunduğum yerden po- İlis müdürünün telefanla konuştuğu işi- İ tiliyordu. Mükâleme esnasında müdü- Tün sarfetti?i sözlerden. hürme'kâr ce vablardan Damüd Feridle konuştuğunu tahmin ettim. O i havra vormadım. Düsündi Beni, tekrar karşısına çağırtan mü - dür: «— Mpalesef pasa hazretlerinin pasa- portunu veremivecor'zis dedi İtiraz ettim. Cevaben: « — Size fazla izahat verecek vazi - yette değilim. Mesele, şahsi kanaat ve (Devam: 10 vncu sayfada) Yazan: Sabih Alaçam Son Posta'nın Romanı :18 ne baygın beyaz şemsiyeli!,, Gülünç bir suratı, koskoca komburu, zurna gibi bir sesi vardı ketlerinin saraya kadar aksettirildiğini| miyeye intisab etmiş, mollalık rüüsu | ni, nazarı itibare almamıştı. kundağının ucuna iliştirilmiş, büyü * bakışın var, Bir Fransız mecmuası «Gazete kâğıd » ları deyip geçmeyiniz. Evinizdeki gaze - teleri iyice muhafaza ediniz. Bu kâğıd - lardan her hususta büyük istifadeler te- min eyliyebilirsiniz» diyor. Fransız mecmuasının sayıp döktüğü bu istifadeleri beraberce gözden geçi - relim. ! - Çöp tenekeleri için : Çöp tenekesinin paslanmasına, kirlen- mesine, fena kokmasına mâni olmak için tenckenin etrafına ve dibine kalın bir| tabuka gazete kâğıdı yayınız. Çöp attık- ga gazete k&ğıdlarını üzerlerine koyu - verirsiniz. Bu suretle çöpler muhafaza altında bulunmuş olur ve koku neşret - mezler. 2 - Bulaşık için: Bulaşık yıkamadan evvel kirli tabak, ve sahanları evvelemirde bir gazete kâ- ğıdı ile temizleyiniz. 3 -Camların temizlenmesi için: Camlarınızı temizlemek için gazete kü.) ğıdı kullanınız. Evvelemirde onları ku- Tu bir gezete kâğıdı ile siliniz. Sonradan| iyice ıslanmış ve buruşturulmuş bir kö- Rıdla ovalayınız. Bundan sonra da gene kuru bir gazete kâğıdı ile iyice siliniz. Camları gazete kâğıdını ispirtoya ba - tırmak suretile de silbilirsiniz. 4 - Bakırları temizlemek icin: Bakır tencere ve tepsilerin kirlerini evvelâ bir gazele kâğıdı ile siliniz. Sonra diğer bir kâğıd ile ovalayınız. Ovalamak için gazete kâğıdlarını bir tıkaç yapacak gibi sıkıştırmız, bununla oyunuz. İyice alip yikedıktan #onra gene güzete kâğıdı ile kurulayınız. 5 - Emaye eşyanın temizlenmesi için : Lâvabo, banyo, küvet, gibi emayeden yapılmış şeyler çabuk kirlenir. Bunları terementiye batırılmış bir gazete kâğıdı YAZAN ERCÜMEND lerini, kapı yoldaş » larını eğlendirip te- veccühlerini, oOih- anlarını, himaye - lerini o kazanmağa çalışıyordu, Dairede olduk - ça nüfuz sahibi bu- Yuhan Sami Mollaya bir kaç defa halin « den tazallüm etmiş, rengi atmış binişini > göstererek, hiç de - dilse bir derece ter fine delâlet etme - sini dilemişti, Sami Molla bu & dama yüz vermi - yenlerden biri idi . Onun için, her de - fasında onu başın - dan savmış, dileği » İşte şimdi sırası gelmişti. Beberühi tabilirdi. Fakat bir fuhuş evi olarak ta-| yünce de birazıcık medrese tahsili| mollayı, Seniyeyi çağırtmak için evine ninan o yere gitti mi, makamınm ve gördükten sonra, babasının ve dedesi- | gönderecek, mukabilinde de herifi taf- vayesinin şevef ve haysiyetini ihlâl et-İnin izleri üzerinde yürüyerek şeyhis-| ralandıracak, yani ühdesindeki ilmi pa- miş sayılacaktı. Uzun müddet, bir çı - kar vol düşündü. durdu. Nihayet, onu da buldu. Babımeşihatte ( Beberühi Molla ) namı gltında, bütün erkân, ketebe nin ve hattâ hademelerin eğlencesi o lan maskara bir softa vardı. Allah bu adamı son derece çirkin, kısacık boylu ve kambur yaratmıştı. Orta seviyede bir ülema silsilesinin son ve en büyük evlâdı olduğu için, o zamanım an'ane * lâm kapısına kâtih olmuştu. Hem gülünç, hem de merhamete şa- yan olan boyu, bosu, koskocaman kamburu, zurna gibi sesi ve hassaten cehli dolayısile bir adım ileri gidemiyor, yüz elli kuruş aylık, yeyi yükselitirecekti. O gün erkenden daireye geldi. Oda- gülünç osuratı,cısına: — Beberühi oralarda mı? diye sor - du — Demin, müsteşarın kapısı önünde günde bir çift de fodla ile ötede beride | dikiliyordu amma, bilmem, bakayım. sürünüyordu. Kendini insanlara birazıcık olsun sevdirebilmek için işi paskallığa dök - müştü. Taklid yapıyor, fasallık ediyor, | molla binişinin önünü kavuşturarak # | yahul — Bul da, bana gönder, — Peki, efendim! Odacı çıktı. Biraz sonra Beberühi sine göre daha beşikte iken tariki fi -İufak tefek hizmetler görüyor, efendi-İçeriye girdi. Yerden, kandilli bir te - ne işlere yararmış? | Fransada gazete kâğıdlarının ev işlerinde oynadığ mühim roller ve Fransızlara göre gazete kâğıdın! sıhhatin korunmasındaki ehemmiyetli mevkii. tıkacı ile temizleyiniz. Terementi 9. bu gib! hususatta kullanılmak tılan tozlarla da temizliyebilirsini 6 - Tavalar için: Her gün kullanılmıyan tavaje da yıkamamalıdır. Tavayı kullanöl. sonra buruşturulmuş bir gazete ““. ile siliniz. Bir kâğıda daha sararak 5 hafaza ediniz. Kullarmadan evvel b dakika müddetle iç tarafını steş€ nuz, Tüvada çok yağ kaldı ise bir avU$ fak tuzu atıp hemen gazete kâğıdı ce siliniz, 7 - Soğuk algınlıklarınaka” Gazete kâğıdları insanı üşütme kurumak için birebirdir, Dörde bir gazete kâğıdını göğsünüze ve si nıza koyduğunuz takdirde müke! rette soğuktan kendinizi korumuş © sunuz. Ayakların soğuktan omuhafaza$i dahi gazete kâğıdları kullanılır. Ge | kâğıdını iyice ayaklarınıza sardıkit$ rü İotin veya iskarpininizi giyisi yg | müdhiş soğuklarda ayaklarımız sea miş olur. B. ii Kunduraların muhafazasi 2 Kunduralarımız çamurlu ve yaf bunları gazete kâğıdı. ile demizleği Bundan sonra içlerine adumakılb e kâğıdı tikınız. Sobadan uzak bir yana yatırıp bırakınız. - İl il : 8 - Odun, kömür. niyetini? Kömürden tasarruf temin eyiemek : de gazete kâğıdlarından istifade tem), Jdlebit r. Su dolu bir kovanın içide & zete kâğıdları koyunuz ve öylece si iBiz, tâ ki bu gazete kâğıdları hari” line gelsin, İyice hamur haline sonra bunları talaş ile karıştırınız ö köfteler yapınız ve birbirlerine Yi maması şartile kurutunuz. # tutuşturmak ve kömürden tasarruf © mek için bunları kullanırsınız. öl İşte gazete kâğıdlarından elde menna çaktı; şaşı gözlerini e mühim İstifadeler! laya dikti; divan durdu, ve: — Esselâmüâleyküm, sultanım! 5 di. Dâinizi ferman buy Sami Molla en mültefit tavriDi kındı.. geldin! Şöyle yaklaş bakayıml NM“ burnunu mu rendelettin? fal nükteli bir mukubelede bulundü” — Dâinizin burnum kudretief f da, sürtülmez de, efendimiz kai biri dehirden birine kıyas buy — Hay Allah lâyiğini varsa Si nafile adam olmazsın! dama benzelememiş ki, kendi adam edey'm. — Kantarlıyı mı? Arada sırağ”” — Hayır. Ötekini! Dem.. demi ki dem çekelim. Bütün hev rette şarabı kevsere saklıyorü” RBeberühi komik bir tavırl8 ö arkasına baktıktan sonra, eğik bi” — Aman, sultanım! dedi. “ “ na'm efendimiz duyarlar da, ğ ; Sami Molla gevrek bir kah? g tı. — Hay köftehor, hay! Sen vd , bakalım ne vaki:? dedikten s0p/# etti: # dir, şimdi? 4 — Tuhl Amma da geri ke geldim. gi — Ve aleykümüsselim Mellâ! Beberühi bu açınaza mutadi yük olduğu için kolay kolay vi” galiba? — Bendet keminelerini rae el Atıyor musun? m olduğumuz akçemiz esi — Sus! Zındik!, ku ile: Bi çağırıyorsunuz sanırlar! bu dilinin belâsına uğriyac: — Bana bak, Molla! Senin 1889” z — Hareketi altmışlı... (Arkan