13 Ekim 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

SÖON FOSTA TELGRAF HABERLERİ Fransanın m yeniden tah üdafaası için sisat ayrıldı ÇA GİNEE L : , Fransız Cumhurreisi kabine toplantısına riyaset etti, ye Bone harici siyaset Paris 12 (A.A.) — Nazırlar, bu sabah relsicumhur B. Lebrönün riyasetinde bir i akdetmişlerdir. B. Bone haricf va- ziyeti izah etmiştir. B. Daladye, harbiye nezaretine milli müdafaanım muhtelif servisleri için 1938 ni kararnameler imza edildi, hakkında izahat verdi lâhiyet veren kararnameyi imza ettir » Paris 12 (A-A.) — Nazırlar meclisinin toplantısından sonra elde edilen malü - mata göre halen Berlin büyük elçisi bu - /lunan B, Fransua Ponse yakında Romaya L" Moskova büyük elçisi B. Kulendr, B. Pariste Belçika Kralı Alberin heykeli merasimle - açıldı Paris 12 (Husust) — Bugün Fran- sanın büyük dostu Belçika Kralı Birin- ci Alber'in hatırası tebcil edilmiştir. Bütün resmi daireler Fransız ve Bel- çika bayraklarile süslenmiştir. Bir - Çök evlere iki menileketin bayrakları asılmıştır. Kralın heykelinin âçılma merasimi saat 14.45 te yapılmış ve merasime Kral Üçüncü Leopold ile Valide Kra- liçe Elizabet, Prenses de Piemoan, Kont de Flandr, Reisicumhur ve Fransa ve senesi zarfında 1420 milyon frank taah -| »— D D Bürline, hari -| Belçika ricali iştirak etmişlerdir. Sen hüde girişilmesi için salâhiyet veren ka- rarnameyi imza ettirmiştir. Bahriye nazırı Kampinşi de bahriye ne- zaretine 1838 - sonesi zarfında — 887 milyon 500 bin franklık krodi kar - şılığı olan taahhüde girişebilmesi için sa- Filistinde yeniden 25 ev daha berhava edildi Kudüste bir Arab asıldı, İngiliz kıtaatı Arab köylerine karşı harekâta devam ediyor Kudüs 12 (A.A.) — İngiliz kıtaatı Moydan şehri civarındaki Arab köyle- rine karşı tenkil hareketine devam e- diyor. Gaze'nin şimalinde 25 ev berhava edilmiştir. Şimal Filistininde, bazı köylere müş- terek cezalar kesilmiştir. Bu köyler, mıntakaya gelen munzam polle kuv- vetlerinin masraflarını - ödiyecekler - dir. Nezaret, Tiberyad, Cüneyn, Tulha - rem, Yafa, Betlem, Zaze, Kudüste ve Yurdda belediye seçimlerinden alınan netice şükranla karşılandı Kastamonuda, Adanada, Şark vilâyetlerimizde kadın müntehiblerin sayısı erkeklere nazaran fazla... Ankara 13 (A.A.) — Ulus guç;;ı bugün birinci sayfasında çerçeve için- d:mı;ole:liyı uğmltri- başlığı altın- da bir makale neşreunıştir.'Bu lede belediyeciliğin tarihçesi Ve b'ku- diye meclislerinde düşen vazifeler tâ- dad edildikten sonra son yapılan se n çimlerde v:ıtanîıuşıiınî;h hrî::îhâ*- sinin reylerini anı tefikan C, H. Partisine rey verdikleri tebarüz eluri!melde ve makale şu sır relle dev r: M'—“:ıelerâlmlzde 62 si vilâyet, 367 si kaza ve 92 si nahiye; 23 ü köy beledi- yesi olmak üzere 544 yerde belediye teşkilâtı mevcuttur. Bu yerlerde oturan nüfusun miktarı 4.200.000 kişi olup bunlardan 1.386.000 i intihab hakkını haizdir. Çok yerlerde seçicileri ğ 90 nt intihabata iştirak etmişler, Sey- hanın Bahçe kazasında intihab hakkı- ni haiz kadın erkek bütün vnundıîşlnr Beçime iştirak etmiş ve nisbet yüzde yüzü bulmuştur. : -'knkınd.uıîz.uı müntehibden kırk bini intihaba iştirak etmiş, nisbet yn: de 93 e çıkmıştır. İstanbulda mevcu' 327 bin müntehibin 270>bini rey hak- kım kullanmış, nisbet yüzde 80 | geç- Miştir, _ İzmir merkezinde 59439 — seçiciden 48 bini imtihaha iştirak ettiğine göre hisbet yüzde 90 1 mütecavizdir. Rakamların mânalı ifadeleri arasın- da intihaba iştirak eden kadınların ba- z1 yerlerde erkeklerden fazla oluşu ve medeni hak üzerinde yüksek alâka ve hassasiyet göstermiş bulunması keyfi- yeti bilhassa kayıd ve dikkate lâyık görülmüştür. uurîınnuda. Adanada, şark vilâ - yetlerimizin birçok kaza merkezlerin - de kadım müntehiblerin sayısı, erkek - lere nazaran fazladır. & Bu devre intihabında alınan neticeler in yüzde B0 - maka- | ciye nezareti siyasf işleri müdürü B.ı Massi Gli de diğer mühim bir yere ta - yin olacaklardır. | Bu sabahki nazırlar içtimamdaj bu ta- yinler, alâkadar hükümetlerin tasvibine intizaren resmen yapılmamıştır. birçok köylerde gece seyrüsefer tahdi |datı devam etmektedir. Hayfa - Kan- İtara demiryolu bölgesile Lidda tayy re meydanı etrafında gece dolaşmak yasaktır. Küdüste bugün bir Arab asıl- mıştır. Hayfa kapısında bir Yahudi rovelverle yaralanmıştır. Kudüs 12 (AA.) — Küdüs - Heb_- ron yolu üzerinde bütün münakalât durdurulmuştur. (Bu tedbirin askeri hareketlerin inkişafına imkân vermek üzere alındığı tahmin edilmektedir. arasında gene esaslı surette üzerinde du-| rulmıya lâyik nöktalardan biri de inti - |habın memleketin her tarafında bir haf- |tada ve ayni zamanda büyük bir sökün | ve intizam dahilinde yapılıp bitmiş ol- masıdır. Milif iradeyi doğrudan doğruya | temsil eden bir dereceli intihabların bil- |hassa nüfusu kesir ve sahası geniş olan İyerlerde tevlid etmesi tabit olan müş - küllere hemen hiç bir tarafta tesadüf e - dilmemiştir. Bu neticeler bir araya getirilip muka- yese edilirse, manası şu olur: 1 — Halkımız, Atatürk rejimine, cum- huriyet kanunlarına ve cumhuriyet Halk Partisine candan bağlıdır. 2 — Millf ve mahallt davalar üzerinde çok hassas ve alâkalıdır. A 3 — Hâükimiyet ve iradesini şuurlu ve duygulu şekilde büyük bir vakar ve inti- zam dahilinde kullanmıştır. 4 — Yabancı memleketlerde çok uzun bir devre geçirmiş olmasına rağmen bil- hassa bir dereceli intihablarda bunun naziri bir misale tesadüf etmek ve onun la karşılaştırıp mukayeseler yapmak im- kânı bulunamaz. Her sahada olduğu gibi belde işlerin- de de reel ve müsbet esaslara dayanan Atatürk inkilâbınin feyizlerinden ilham alan ve onun yüksek irade ve idaresin - den tam bir inan ile inanan halkımızın en mühim bir davada yarattığfı bu neti- İceyi şükranla karşılamak ve bütün va. tandaşları hürmetle selâmlamak vazife- mizdir. 18 bin İta'yan amelesi Trablusa gidiyor Milan 12 (A.A.) — 18 bin ziraat a - melesi ailelerile birlikte bu ayın so - nunda Libyaya gidecektir. Bunlar Trablus ve Bingaziden gidecekleri yerlere 2000 kamyonla sevkedilecek - lerdir. 1 nehrinin kenarına Konkord meydanına dikilen bu heykel Kral Birinci Alber'i seferi üniforma ile at üzerinde temsil etmektedir. Heykelin altında şu ibare yazılıdır: «Bu heykel, Belçikalıların asil Kralı Albere karşı minnetlar kalan Fransa tarafından dikilmiştir.» | Bulgar erkânıharbiye reisinin cenaze merasimi Sofya 12 (AA.) — Bulgar ajansı bil- riyor: Evvelki günkü suikasdde ölen Ge - nelkurmay reisi Peef ile binbaşı Sto - yanof'un cenazeleri bugün merasimle kaldırılmıştır. Dini merasim Kral, saray erkânı, meclis divanı, kordiplomatik, yabancı ataşemiliterler, eski başvekiller ve devlet adamları, yüksek memurlar ve subaylar ve çok müteessir bir kalaba- lık hazır olduğu halde Harbiye mekte- binin kilisesinde yapılmış ve Sofyı başpesköposunun kısa bir hitabesini a Harbiye Nazırı General Daska- lof da bir nutuk si italyada 95 Yahudi profesörün vezifelerine nihayet veriliyor Roma 12 — Yahudi olduklarından dolayı 16 teşrinlevyelde derslerine ni- hayet verilecek olan üniversite pröfe- sörlerinin sayısı 95 tir. Alman İktısad Nazırı Sofyada Sofya 12 (ALA.) — Alman Ekonomi Nazırı Funk, bugün öğleden sonra bu- raya gelmiş ve istasyonda, Bulgar Ma- liye Nazırı Gunof, Ticaret Nazırı Ni- kiforof ve Ziraat Nazırı Bankof tara- fından karşılanmıştır. Türkiye elçisile Bulgar Milli Bankası direktörü de Funku karşılıyanlar arasında bulun - muştur. Funk, Kral sarayına giderek hususi defteri imzalamıştır. Sofya 12 (A.A.) — Başvekil Köse İ- vanof, bu akşam Dr. Funku kabul et- miştir. Görüşmeler bir saatten fazla sürmüştür, Nafia Vekilinin Doğu seyahati n vlemiştir. Ankara 12 (Hususi) — Nafia Vekili Ali | Çetinkaya ikinciteşrin içinde işletmeye açılacak olan Erzincan hattı - töreninde bulunduktan sonra Doğu vilâyetlerimiz - de bir tedkik seyahati yapacaktır. Rodos ve İskenderuna uğrayan vapurlarımız hakkında yeni hükümler Ankara 12 (Hususi) — Rodos ve İs- kenderuna uğrıyan Denizyolları İşlet- mesi vapurlarile nakledilen eşya ve yolcular bakkında tatbik edilecek mu- amele şekline dair olan talimatnameye bazı hükümler ilâve olunmuştur. Ek - lenen bir hükme göre gemide kadın yolcuların muayenesini yapmak üzere mevcud muayene memuruna bir de kadın kolcu terfik edilecektir. ispanyadan çekilen ilk gönüllü kafilesi Fransa hududunda Perpinyan 12 (AA.) — Cumhuriyetçi- ler tarafından geri alınan ilk ecnebi gö- nülü müfrezeleri hududa gelmişler ve silâhları alımmıştır. Burada Fransadan geçmeleri için verilecek müsaadenameyi beklemektedirler. Salamanka 12 (A.A.) — Franko umum! karargâhının tebliğinde deniliyor ki: Kıtaatımız dünkü salı günü de Ebre cebhesinde yeni muvaffakiyetler kazan. mış ve düşmanın bir çok mevzilerini ele geçirmiştir. 100 esir aldık ve düşmana ağır zayiat verdirdik. Elimize geçen mev- zilerden yalnız tek birinde 408 ölü say - dık, 9 ve 10 ilkteşrin tarihlerinde tayyare - lerimiz Valensiya limanile Barselana ve diğer bazı şehirlerdeki askeri hedefleri müessir bir tarzda bombardıman etmiş « |tir. Pazartesi günü Kartejana limanına yaplığımız hava taarruzunda düşmanın |iki torpido muhribi hasara uğramıştır. isveçle yeni ticaret anlaşması yapılıyor | —Ankara 12 (Hususi) — Türkiye - İs- veç ticaret ve klering anlaşması 939 yı- h başında mer'iyetten kalkacaktır. E- konami Vekâleti İsveçle yapılacak yeni anlaşma müzakereleri için hazırlıkla- ra başlamıştır. Yeni anlaşmanın iki memleket arasındaki iktısadi münase- betlerin genişlemesine yardım edecek şekilde tanzim edileceği şimdiden te - min olunmaktadır. Başvekil Ankarada hararetle karşılandı Ankara, 12 (Hususi) — Baş Vekil Ce- İlal Bayar bu sabah İstanbuldan döndü. Kendisini Gazi istasyonunda çiftlikte sı- gören Zıraat talebesi hararetle alkış- Başvekil Ankara garında Vekiller, seler direktörleri tarafından karşılandı. Grandük Syril Dün Pariste öldü manofların en yakın vâürisi Grandük Syril, 62 yaşında olduğu halde bu sa- bah ölmüştür. Grandük Syril, Kent Düşesinin de amcasıdır. Devlet binalarındaki mozaik ve duvar resimleri Ankara 12 (Hususf) — Devlet büdce - sinden yaptırılacak binalarda bulundu- rulacak mozaik, yahud yağlı boya, yerli duvar resimlerinin memlekette dikilecek âbide ve heykel işlerini tedkik etmek üzere kurulan jüri tarafından tedkiki es- |tetik bakımdan faydalı görülmüştür. He- kalılara bildirilmiştir. 'Kırşehir zelzele mıntakasında inşaat |mantakasındaki yapı faaliyetinin usta ve ameleleri çoğaltmak suretile takviyesi Sabahtan sabaha : meb'uslar mülki ve asker! erkân müesse- Paris 12 (Hususi) — Eski Rus Çar- lık hanedanının en yaşlı azası ve Ro - yeti Vekilenin bu husustaki kararı all« | Ankara 12 (Husust) — Kırşehir zelzele | TI AT TTT AM BC A ©Münih konferansı neyi yaptı, neyi yıktı? Yazan: Selim Ragıp Emeç fnih anlaşmasının orta Avrupa- da husule getirdiği yeni vaziyet, yeni bir Avrupa vücud bulmasının ilk adımıdır, dense yanlış bir telâkki olmaz. Çekoslovakyanın parçalanması ise, Fran- sanın asırlardanberi takib edegeldiği &e yasetin inhidamından başka bir şey we « Bildir. Çünkü: 1929 yılında Çek devleti ihyaen tesis e. dildiği zaman, Fransız haritiyesinin asıre lardanberi takib ettiği siyase' esas alına- rak bu yeni devlet Bohemya, Moravya, Slovakya ve Karpatlar arkası Rusyasını | dan teşkil olunmuştu. Bunun haricinde Avrupada vücüde ge- tirilen muahedeler ise şu esaslatı na « İzarı dikkate alıyordu: Almanyadan aras — zi koparmak suretile bu devleti zfifa dü. şürmek; böğründe bir Lehistan yaratas rak bu züfı arttırmak; askeri tayyareck. liğine mâni olmak ve ordusunu silâhla < rından tecrid etmek; Ren mıntakasını askerlikten tecrid ederek bir nevi rehim temin etmek; Avusturya - Macaristanı parçalamak. Bu müahedeler ve Avrupa«s ya verilen bu düzen bir çok milletler « den mürekkeb olan Çekoslövakyayı, ge- niş hududlarına rağimen emniyetle ya « şatmıya kâfi idi. Nitekim yirmi sene müd. detle, bu böyle oldu. ; Çekoslovakya, bu arada Fransanın Jat'avt Avrupada takib ettiği siyasetim bir müttefiki olmuştu. Bu siyasetin he « defi, Almanyanın garba doğru yayılma « sını önliyen Fransanın hareketine benzer İşurette ayni Almanyanın cenubi ve ş. | vrupaya yayılmasına mâni olmaktı rasında destekliyen diğet müttefikler de yok değildi. Fakat bu sis- temin büyük bir zâfı, Fransanın ayrı ayrı müttefiki bulunan Çekoslovakya ile Le. histanın barışmaz birer düşman halinde bulunmaları idi. İngiltere ise bu sistemin haricinde idi ve buna muarızdı. Bu zayıf sistem, 1984 de Alman « Leh anlaşmasile ilk darbeyi yedi. Bir sene sonra Almanya tekrar silâhlanmıya baş- hyordu. 1937 de ise gayri askeri Ren mmn. takasını işgali altına alıyor ve nihayet Avusturyanın flhakfle Çekoslovakyanın ablukasını tamamlamış bulunuyordu. Şimdi Çekaslovakya, Bohemyanın te « min ettiği askeri hududları kaybelliği gi- bi sanayiinin büyük bir kısşmı, toprakaltı servetinin azim bir parçasını ve muva » sala hatlarının tabif sürette işleme ka « biliyetini de elğen çıkarmıya mecbur ol muştur, Mali kabiliyetinin mahdudluğu, nüfusunun azalmasile artık ne bir siyasf, ne de iktısadi bir bütünlük ifade edemez. Çarnaçar ya civar devletlerden birile birleşecek, yahud İsviçre gibi, garanti al- tında bir bitaraf devlet haline gelecektir, Bu hâdise, yukarıda da kaydettiğimla gibi Fransanın an'anevi harici siyasetine indirilmiş en kuvvetli darbedir. Ve bu darbe, Münihte, Fransanın da mümessili |bulunduğu meşhur konferansta havale e& dilmiştir. — Selim Ragtp Emeç (Prans Miltterde görülen esaslardan mül hemdir.) T kararlaşmıştır. Yapılmakta olan 1080 ev cumhüriyet bayramında tamamlanacak. tır. a | Fransayı, bü dav İsmail Müştak ——maişamami eei Yerine koyamadığımız zekâ ve irfan hazinelerinden birini daha kaybettik İsmail, Müştak. Karihası geniş, selikası temiz, zekâsı işlek bir cevherdi 0.. bildiğini iyi bilen, okuduğunu hazmeden bir insandı o.. Mülkiyenin yetiştir- diği dolgun başlardan biri idi o.. Ben İsmail Müştağı gazetecilik bayatında tanıdım. Aramızda bir devrin "'ı' yasi ve hattâ içtimal perdeleri vardı h. Buna rağmen onun datma taze kalan fikirleri bizi dost yapmıştı. İsmall Müştak her şeyden evvel kudretine mağ- Tur olmıyan mütevazı bir insındı. Bu meziyeti onu herkese dost yapmış ve o fıtratındaki bu cevherle her muhite intibak etmiştir. Garb kültürünü en fena şartlar içinde bile hazmeden müstema zekâsı ile fikir inkılâbımızın her safhasında yı er almıştı. Onun bilgisi bazılarına füzult | kıymet verdiren yaldızdan ibaret değildi. Tam manası ile olgun bir insandı. Onun hafızasına, talâkatına ve zeki Asındaki cevvaliyete hayran olanlar soh- betindeki zevke kanamıyanlar hemen bütün tanıdıklarıdır. İsmail Müştak he- müz genç denecek bir yaşta aramızdan gitti. Türk matbuatı kuvvetli bir.un- surunu kaybetmiştir. Ne edebiyatta, ne gazetecilikte mevcudların yerini tu- tacak genç istidadlara hasret çekerkı hazinesini kaybetmek çok acıklıdır. en İsmall Müştak gibi bir zekâ ve irfan Kendi kendimizi teselliye çalışalım. Bürhan Cahiâ