4 Eylül 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 10

zirat kısım, bugün için ancak haydud a p ' v laeik Siyekdi e AE İ ÜĞÖ AA D e e ÜN l GA LA ĞÜDÜ S İ ee Lf | İse en mühim yolları emniyetsizlik al - - kurtarmak lâziımdı. Umuümi müfettişlik _ ’ı - Dersım davasını nasıl halledıynruz"' !(Başta.rafı 1 inci sayfada) Dersimde devlet nüfuzunu kurmıya ça- lışan Osmanlı idaresinin usullerinden bi- ri vurmak ve çekilmek, diğeri reis ve a- ğalarla uyuşmaktı. Asayiş oturarak ve yerleşerek tesis olunabilir. Uyuşmak u- sulü ise reis ve ağaları bir de devlet nü- fuzu ile kuvvetlendirmek ve halk üze - rindeki zulüm ve tazyiklerini arttırmak demekti. 1877 de Osmanlılarla Rusların arası açıldığı vakit, Erzurüm Rus kon - solosu ile müzakereye giden Dersim ağa- ları, ayni zamanda, hükümetin kayma - kamları idiler. Dersimde iki türlü arazi vardır: Eki- len, biçilen ve üstündeki nüfusu doyuran barındırmıya yarıyan dağlık kısım! Halk da iki türlüdür: Bir tarafta reisler, ağalar ve seyitler, diğer tarafta cisimle- rini ve ruhlarını onlara vakfeden yılgın, şuursuz ve mâsum sürü! Umumi müfettiş İbrahim Tüâli 1929 ge- nesinde Hozat - Ovacık yolu üzerinde çıplak sefil Dersimlilere, cumhuriyet hükümetinin kendilerine Elâzığ ovala - rında toprak, çift, tohum, ev ve her şey vereceğini söylediği zaman: «Yaşlı er - keklerden biri aşiret reisinin bulunduğu tarafa, sanki işitecekmiş gibi, korkarak baktıktan sonra yavaşça: — Efendim, bi- liyoruz, biz de gelmek, çift ve çoluk çocuk sahibi ölmak isteriz, fakat - gözü ile rei: sin bulunduğu ayni yeri göstererek: — Bunlar işitirlerse bizi öldürürler! de- mişti.ı Dersim haydudluğu, sulh zamanında, civar ovalarda alın teri ile geçinen yüz elli bin vatandaşın sükün ve sâyini teh- did eder. Seferberlik ve harb zamanında tında bulundurabilir. Dersim meselesini halletmek lâzımdı. Evvelâ haydudluk tasfiye edilmek;, a-| #alar ve seyitler devri sona erdirilmek, | halka toprak verilmek ve yeni nesillerin mekteblerde terbiyesine başlanmak, hü- dâsa Dersimden kurtulmak için Dersiıni bu maksatla teşkil olunmuştur. Cumhuriyet idaresi şoseler, köprüler, kışlalar, karakollar, mektebler, hükümet konakları ve meskenlerle Dersim dağ - larına sokulmağa başlamıştır. Artık bu| bir sefer değil, bir teessüstü. Teşkilât başladığı tarihten şimdiye kadar 9 kışla, 5 nahiye karakolu, 3 bölük karakolu, 5 hükümet konağı, 92 memur ve sübay evi, 10 mekteb, şose yahud toprak tesviyesi olarak 420 kilometre yol, 684 metre uzun- 'luğunda 9 beton köprü yapılmıştır yahud inşa halindedir. 1000 kilometre yeni tele- fon hattı uzatılmıştır. Cumhuriyet hükü- meti bunlar ve diğer ziral ve idari ısla- hat için 3 buçuk milyon liraya yakın pa- ra harcamıştır. Pertekte beton köprüler- den birinin başında medeniyetimizin gu- rurunu duyarak Murat suyunu .seyredi- yorum. Burada devletin kendilerin2 va- zilfe ve mes'uliyet emanet ettiği insanlar, başta sayın General Abdullah Alpdoğan olduğu halde, Atatürk rejiminin şerefine lâyık hizmetlerde bulunmuşlardır. Ağalar ve seyitler, bu teşebbüsleri gör- “dükleri zaman, bu sefer devletin gerçek- ten muvaffak olacağına şüphe etmediler: ve bazı jandarma karakollarını basmak gibi son nevmidane taarruzlarını yaptı - lar. İşte bu sene Elâzığ manevrasına ge- len kıt'alar, bu itaatsizlik bölgelerini baştan başa taramışlar, ve geçen seneki tedip hareketini tamamlamışlardır. Şim- diye kadar toplanan silâhların yekünu 12 bine yaklaşıyor. Diğer taraftan müfet - tişlik ahşap köprüleri betonla değiştire- rek, muvakkat karakolların yerine kışla- Jar yaparak, yol ve mekteb açarak Dersim meselesini halletmeğe devam etmekte - dir. ; Dersim davası karışık değildi; bilâkis sade idi ve sadeliği nisbetinde güçtü. Çünkü hiç bir zamanda bir tenkil davası | olmamıştır: İlk temas edildiği andanberi, bir ümran, kültür ve ekonomi davası ol- mak karakterini muhafaza ediyor. «Dersime sefer olur, zafer olmaz!» sö- zünü duyduğu zaman, Başbakanımız Ce- lâl Bayar, gülümsiyerek, cevab verdi: «e— Fakat cumhuriyet idaresi her seferi zafer için yapat!» —| (Ulus) ”- -— Mahkümlar adasında bir gün (Baştarafı 9 ncu .say;fadal rılıyoruz. Evet, biçare Ömercik, babası - bın ölümüne sebeb olan adamı öldürmüş.. Eğer yaşı müsaid olsaymış ip boynuna geçecekmiş. Temyiz yaşının küçüklüğü hasebile kararı üç defa nakzetmiş. Yemekhaneye giriyorum. Güzel iki sof- ra hazırlanmış. Nefis kuzu kızartması, fıstiklı pilâv, patlıcan kızartması, salata, yoğurt ve üzüm, incir, karpuzdan müte- şekkil âlâ bir yemek. Bol da maden suyu. - Acıkmışız, hepimiz çala kaşık tabaklara. Mahkümlar hizmet ediyor. 30 seneye mahküm bir katil güler yüzle salata ta- bağını önümüze bırakıyor, yıllarca Ana- dolu dağlarımnı haraca kesmiş bir eşkiya suyumuzu dolduruyor. Dışarıda canlı çeşmeler bizi beklemek- — te, Mahkümlar bir ellerine ibrikleri al - mışlar, bir ellerine de sabun, dizilmişler. Ellerinize su döküyorlar, arkadan biri — havlu koşturuyor. Bu ne misafirperverlik, bu ne içten gelen ikram böyle. Gezmeğe başladık. Sırasile demirha - neyi, marangozhaneyi, dokuma tezgâh - larını, süthaneyi, diğer atölyeleri, am - barı, yatakhaneleri dolaştık. Her taraf tertemiz ve intizam içinde. Yolun bitimine yapılan üzeri saatli za- — rif bir çeşmeye (saraç Mehmed usta) çeş- - mesi adımı vermişler. Ayrıca merkezin arkasındaki dağa (Atatürk), Mete burnu- na doğru giden tepelere (İnönü) ve (Çak- imak) ismini koymuşlar. Bir dere de (Sa- racoğlu) ismini taşıyor. Bu yıl 150 bin kilo buğday ve 80 bin ki- do soğan mahsul almışlar. Meyyvayı yal - nız kendi ihtiyaçları için saklıyorlar. Biraz dinleniyoruz. İçli bir kaval sesi. Bunu bir cura takib ediyor. Bu nefis kon- | serleri zevkle dinliyoruz. Yanık memle- ket havaları. Çalanların gözleri tellerde dile geliyor. Göz yaşı, hasret, nedamet tellerde ifade ediliyor. Marangozlar, — çiftçiler, — duvarcılar, dokumacılar, balıkçılar, demirciler, ber- berler sıra ile, ellerinde kendilerine mah- sus İş âletlerile muntazam bir şekilde cumhuriyet marşını söyliyerek geçiyor- lar. Beraberlerinde atları, öküzleri, inekle- ri, yavru buzağıları arabaları ve niha - yet bütün sermayeleri. İki sene evvel yalnız şu başı önünde giden kıdemli mer- kebden başka hayvan yokmuş. Vapura dönüyoruz, adanın diğer tara- fında tesis edilen ikinci merkeze girece - ğiz. Mete burnu denilen bu yerde bir de karaya oturmamız mukaddermiş ki, bu- nun da hikâyesini size üçüncü yazımda anlatacağım. Nusret Safa Coşkun Gümrük muhafaza genel komutanlığı İstanbul satınalma komisyonundan : Eşyanm cinsi Tasınlanan tutarı İlk teminatı Eksiltmenin _ Lira kuruş — Lira kuruş tarihi günü saati — | Kumkapı Mh. Kulübe- sinin tamiri. 217 14 ı1700 6/9/938 — Salı ll de Sarıyer Mh. Kulübesi- | nin boyanması. 89 88 07 00 6/9/938 Salı — 11,30 1 — Yukarıda yazılı kulübelerin tamiri gösterilen gün ve saatlerinde pazarlık- ları yapılacaktır. 2 — Fenni şartnameleri komisyondadır. Görülebilr. 3 — İsteklilerinin gün ve saatlerinde ilk teminat makbuzları ve kanunt vesi- kalarile birlikte Galata eski ithalât gümrüğü binasındaki komisyona gelmeleri. " «GÜĞİ> 1 — İlk; Orta ve Lise kısımlarına 3 — Eski talebe eylülün onuncu yedisinde başlıyacaktır. İstiklâl Lisesi Direktörl 2 — Bu yıl yeniden az talebe alınacağından mektebe girmek isteyenler biran evvel müracaat etmelidirler. melidir. Eski talebenin eylülün onundan sonra yapacakları müracaaf kabul edilmiyecektir. 4 — BSekizinci ve on birinci sınıflarından başka 5 — İstiyenlere mektebin kayıd şartlarını bildiren tarifname parasız gönderilir. Adres: Şehmdebaşı Polis karakolu arkası: Telefon: 22534 00 w 060 üğünden : yatılı veya yatısız kız ve erkek talebe kaydına başlanmıştır. gününe kadar gerek mektuhla, gerek mektebe başvurarak kaydımı yenile- diğer sınıfların bütünleme ve engel sınavları öylülün İngilize », Eski Türk detektifleri (Baş tarafı 9 uncu sayfada) — İkiniz istasyonda kalın — ikiniz de trene atlayıp arama yapın. Bir dakika daha geçti. Bir dakika da- Nihayet hareket kampanasi çaldı. Bu .sırada telâşla trene atlıyan bir adam görmiyelim mi? Hemen işareti verdim. Vaziyetten haberi olan makinist yol kes- ti. Herifin üstüne, rağbi oyununda topa çullananlar gibi, atıldık. Baktım, aradı- Bımızın tâ kendisi! — Gel tonosum, dedim, böyle acele a- cele nereye teşrif buyuruluyor? İ — Ne susuyorsun öyle arpacı kumru- su gibi? Korkma canım, biz de seni bo- B#acak değiliz! Şimdilik ufacık bir seya- hat yapacağız, hapishaneye kadar! Sabih Alaçam Sivaset âleminde (Baş tarafı 3 üncü sanfada) lerin davasıdır. Dava, müstakil Hatayın ve onun Türk olan yüksek varlığının da- vasıdır. Binaenaleyh, eski zamanın yan- lış düşüncelerini birakıp mutlak bir dir- lik ve düzenliğe girmeyi Hatavlı kardeş- lerimizden bir borç olarak bekl'voruz. Türk Cumhuriyetinin ve biz Türklerin dileğimiz, Hatayın mutlak istiklâli ve Hatay halkının refah ve ibarettir. Her türlü gillüğsıştan âri olan bu siyasetin, istikametinden hiçbir suret- le inhiraf etmiyerek dosdoğru tatbik ye- ri bulacağından şübhe etmemelidir. Bu tarzı hareketin dürüstlük ve samimiliği üzerinde ise, bir zerre tevakkufa mahal yoktur. Yaşasın müstakil Hatay ve onun hür çocukları. — Selim Ragıp Emeç Tekirdağ maarif memrurluğu Tekirdağ Çiftlikönü başmuallimi Arif Bil- Be Tekirdağ maarif memurluğuna tayin e- dilmiştir. saadetinden | Karaköy, Topcular Cad. 43 Doktor A. KÜTMEL Son Posta Yevmi;, BSiyasi, Havadis ve Halk gazecesi Yerebatan, Çataîçeşme sokak, 25 İSTANBUL Gazetemizde çızan yazı ve resimlerin bütün — hakları mahfuz ve gazetemize aiddir. ——— ABONE Fi&âTLARI () Ây Kr. TDU 1220 TÜRKİYE YUNANİSTAN ECNEBİ ' 1400 . ——— ORARA Abone bedeli peşindir. Adres değiştirmek 25 kurüştüur. ——ran— Gelen evrak geri verilmez. İlânlardan mes'uliyet alınmaz. Cevab için mektublara 10 kuruşluk Pul ilâvesi lâzımdır. £ Posta kutusu : 741 İstanbir Telgraf : Son Posta Telefon : 20203 Telefon. 42517 Nişantaşında Tramvay ve Şekayık caddelerınde ' yarıcı | Şişli Terakki Lisesi | ANA - İLK - ORTA - LİSE KISIMLARI Kız ve erkek öğreniciler için yanyana ve geniş bahçeli iki bınada ayrı YATI teşkilâtı vardır. Fransızc&, Almanca kurlarına dokuz yaşından başlayarak bütün öğreniciler iştirak edebilirler, Okul hergün saât 10 — 16 arasında açıktır. Kayıd işlerine Pazartesi, Çarşamba ve Cuma günleri bakılır. g—a BEYOĞLU - TÜNELBAŞI - YENİYOL Kız ve ve Ticaret ee ALMAN LİSESİ "4 Tam devreli Lise, Ticaret mektebi, Almanca öğretmek için ihzari sınıflar. Derslere 16 Eylül Cuma günü başlanacaktır. Kayıd müamelesi 9 Eylülden itibaren hergün saat 8 den 12 ye kadar: Nüfus teskeresi veya ikamet tezkeresi; mahalli hükü- met doktorluğunca tasdikli sıhhat raporu, çiçek aşısı kâğıdı ve tifo aşısı kâğıdı; altı fotograf ve mekteb tasdiknamesi veya diplomasile yanpılır. Fazla malümat için 49486 ya telefon edilmesi. Kayıdlar 15 Eylül Perşembe günü saat 12 ye kadar devam edecektir. T. C. ZİRAAT BANKASI Sermayesi : 100.000.000 Türk Lirası Şube ve ajans adedi: 262 PARA BiRİKTRİENLERE 20800 Lira IKRAMiIYE VERECEK Ziraat Bankasında kumbaralı ve ihbarsız tasarruf hesablarında en az 50 lirası bulunanlara senede 4 defa çekilecek kur'a ile aşağıdaki plâna göve ikramiye dağıtılacaktır: 4 Adet 1,000 Liralık 4000 Lira ğ .—. SO0 2000 » 5: illrer ei N OÜ ğ 1,000 , 1D HŞA NETNO0O UŞ KOĞ0i 100 , SÜİ saytbır BAA Z 20 . d A D00 Ş 160 ,, . ER Z. . 1 : Oğüpin DİKKAT: Hesaplarındaki paralar bir sene içinde 50 İiradan aşağı düşmiyenlere ikramiye çıktığı takdirde 76 20 fazlasile verilecektir.. Kur'alar senede 4 defa, 1 Eylül, lBırmcıkânuıı,lllartannıınn tarihlerinde çekilecektir. Gümrük Muhafaza Genel Komutanlığı İstanbul — Satınalma Komisyonundan: Eşyanın cinsi Mikdarı — Tasınlanan İlk teminat Eksiltmenin tutari Lira Kur. Lira Kur. Tarihi Günü Saa!l Gü. Mh. eratı için 4294takım 22328, 80 — 1675 00 — 14-9-938 Çarşamba 14 yazlık elbise 1 — Yukarıda yazılı eşyanın gösterilen gün ve saatlerinde kapalı zarfla eksilt. meleri yapılacaktır. 2 — Şartname ve evsafları komisyondadır. Görülebilir. 3 — İsteklilerin o gün eksiltme saatinden bir saat evveline kadar 2490 sayıh kanunun 32 nci maddesi hükmüne göre hazırlıyacakları teklif mektublarını Ga- lata Eski İthalât Gümrüğü binasındaki komisyona vermeleri, — <5658» Kültür Bakanlığı İstanbul Erkek Terzilik Okulu Direktörlüğünden : Kayıt ve kabule devam edilmektedir. Bilgi için Divanyolundaki okula müracaat, - (6019)