4 Eylül 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SABA Radyosu Dünya harikalanndan biri Beyoğlu istiklâl caddesi No. 34 Edison müessesesi nnhocinpi vıl umhuri C9uı> K\Â\ tSTANBUL C A G A L O G L U r Amerikada 1,000,000 satı DOST KAZANM ve insanlar üzeriı Tesîr Yapmal Pazar 4 Eylul 1938 UnücŞlllUİ yil Sayi • OI*H Telgraf va mektub adresi: Cumhuriyet. tstanbul Posta fcutusu: tstanbul. No 246 Telefon: Başmuharrlr ve erl: 22366. Tahrir beyetl: 24298. Idara ve matbaa tasmı 24299 24290 Ahmed Halid Kitabevr . 100, cildli 125 kurf^ Mütercimi; Ömer Rıza ^, J imralı adasından afınan ilhamlar Şehir sokaklarında sürünen işsiz, giiçsiiz vatandaşları kurtarmak için hükumetin nezareti altında ziraî teşekküller vücude getirmek çok faydalı olur. emıyet için en büyük kıymetın insan olduğu şüphesizdir. Üzıim üzüme bakarak karardığı gibi ferdler de karşılıkh münasebetler netıcesinde tekemmul veya tedenni ederler. İleri cemiyet odur ki, kendisini teşkil eden ruh zirvelerinden her birini ayni hassasiyetle sever, ayni titiz itina ile kucağında barındırır. Turk bütünluğünden, Türk birliğinden bahsederken on yedi miiyonumuzu teke irca etmiş oluruz. Hepimiz bir kişiyiz! Demek isteriz. Meb'uslar, Şarkın Atası Büyük Şefe Japonya 450 bin kişilik kuvvet tahşid etti bütün Hataylıların sonsuz minnet Çin membaları şimalde ve Hankov mıntakasînda ve bağlılıklarını teyid ettiller Japon kuvvetlerinin hezimete uğradığını ve harb Antakya 3 (a.a.) Anadolu ajansıhususî muhabiri bildiriyor: Hatay devletinin ilk reisi Tayfur Sökmen, bugün saat 10,15 te Hatay Millet Meclisi önünde yemin etmiş ve müteakıben kısa bir nutuk söylemiştir. Tayfur Sökmen Meclise girerken merasim yapılmış ve gerek girişinde ve çıkışında, gerek yemin ederken vc nutkunu söylerken hararetli bir surette alkışlannv.ştır. Hatay devlet reisi nutkunu müteakıb locasına avdet ettikten sonra Türkiye fevkalâde murahhası Cevad Açıkalını, Fransa mümessili kolonel Kole'yi ve albay Şükrüyü riyaset locsına davet ede rek kendılerine iltifat etmiş ve celsenin niyahetine kadar yanında alıkoymuştur. nın Haiayda istiklâl bayramı Çinde umumf taarruz hazıılıpı Devlet Reisinin mühim nutku gemilerinin tahrib edildiğini bildiriyorlar Arab çeteleri, Suriye hududunda bir köyü basarak üç Türkü öldürdüler Mıllî topluluk halinde yaşıyan insanlar arasında, duygu ve düşünce yakınlığı esastır. Mılleti et, kan ve sinirden yapılmış bir varlığa benzeteceğiz. Biz teker Devlet reisinin yemini teker, o varlığı teşkil eden hüceyreleriz. Antakya 3 (a.a.) Anadolu AjanParmağımızın ucuna dokunan bir iğne sının hususî muhabiri bildiriyor: bizı nasıl müteessir ediyorsa, ıçimizden biJaponların Hankov'u zaptetmek için, iki sahilinde ilerlemeğe Hatay devlet reisliğine intihab edilen rinin veya birkaçının geçirdiği sarsıntıyı çalıştıkları Yangçe nehri ve geçtiği arazi da toplu olarak ayni hassasiyetle duyma Tayfur Sökmen, Meclis huzurunda şu suretle yemin etmiştir: hyız. HongKong 3 (a.a.) Japon mili lerdir. Bunların ekserisi 17,18 yaşındaki «Devlet reisi sıfatile müstakil Ha^ay taristleri, Çine karşı son teşebbüslerini ic genclerdir. Işte ideal cemiyetin tarifi budur. BüHataylılar, tarihî sinema binası önünde, bir tezahür esnasmda..^.devletinin kanunlarına, cumhuriyet esas ra etmek üzere takriben 45,000 kişiden Harb cepheleri 300 kilometreden da * tün gayretimizle bu tarife uymağa çalışlarına riayet ve bunları müdafaa, Hatay mürekkeb 18 fırka sevk ve tahşid etmişHatay halkının emniyetine teveccüh edeve deruhde ettiğim vazifenin icabına neflArlcası Sa. 3 sütun 4 de] mak başlıca vazifemiz olmahdır. vatandaşlarının saadetine sadıkane ve cek her tehlikeyi kemali şiddetle men'e, simi hasretmekten ayrılmıyacağıma na * ** bütün kuvvetimle mesai sarfedeceğime ve Hataym şan ve şerefini vikaye ve ilâya [Arkası Sa. 7 sütun 1 de] imralı adasında gördüklerimi bir arkadaşıma anlatıyordum. Orada üç senedenberi yapılan tecriıbelerden, memnun edici ve istikbal için ümid dolu neticeler alınmıştı. Alınlarında katil damgası taşr yan yüzlerce adamı, yarın müspet vatandaşlar olarak tekrar kazanacağımıza inanmıştık. Hapisanenin yıkılması henüz karârlaşmadı» Arkadaşım itiraz etti: « Mahkumların, anlattığın şekilde bir hayat geçirmeleri doğru değil, dedi. OnJar, herşeyden evvel, cürüm diye ilân ettığimiz fiilleri işlemiş kimselerdir. Ceza, mahkumlara karşı tedib vasıtası olduğu gibi, henüz hapisaneye girmemiş vatandaşlar için de daimî bir tenbih yaftasıdır. Eğer kanunun pençesine düşen katiller, dışarıda geçiremedıkleri rahat, emniyetli ve kolay bir hayata kavuşurlarsa bu, cinayetler üzerinde teşvik edici bir rol oynamaz mı? Ben, masum bir adam olarak köyümde binbir meşakkatle tarlamı sürüp ekmek paramı çıkarmağa uğraşırken, mücrim olan bir başkası nasıl olur da benden daha iyi hayat şartlan içinde senelerini doldurur? Sefalet çamurlarile güreşen vatandaşlar bunu duyarak gücenmezler mi?» Arkadaşıma, haksız ettim: olduğunu ispat Adliye Vekili muhtelif meseleleri izatı etti Şükrü Saracoğlu, cürmü nıeşhud kanununun ağır suçlara da teşmilinden muhakemelerin sür'ati bakımından iyi neticeler alındığını söylüyor Hitler'in Nüremberg'de, Südetlerin Almanya ile Başvekil, Hataym da birleşmeğe hakları olduğunu bildireceği söyleniyar halâskârı olan Ulu Şefe Prag 3 (a.a.) Henlein, Hitler'le yaptığı mülâkattan sonra gece geç vakit hükumetin minnet ve Asch'e dönmüştür. şükranlarını arzetti Prager Mittag gazetesine göre, Hen 1 Ankara 3 (a.a.) Hatay meclisinin içtımaı münasebetıle Atatürk ıle Başvekil Celâl Bayar arasında aşağıdaki telgraflar teati edilmiştir: Başvekil Celâl Bayar lein, Hitler'in Prae; hükumetine mukabil tekliflerini getirmiştir. Bu teklifler niha yet yarınki pazar günü neşredilecektir. Atatürk. hükumeti tebrik etti Henlein Prağa Hitlerin tekliflerini getirdi 1 Mahkumlar orada cennet hayatı yaşamıyorlar. Muayyen bir arazi p a r ;ası üzerinde serbest olmak, hürriyet de|ildir. Filân saatte yatmak, filân saatte kalkmak, emir ve kumanda altında çalış•nak ve, hepsinden mühimmi istediğini papamamak çok büyük bir cezadır. 2 Cumhuriyet Adliyesi, istisnasız ıer caniyi bu gibi müesseselerde toplanağa karar vermiş değildir. Bir katilin reni cezaevlerine alınabilmesi için profesronel olmaması şartı var, yaş kayıdları 'ar ve nihayet halini ıslah etmedıği taklırde adliyenin elinde daha şiddetli ltlib vasıtalan var. Konuştuğumuz mah.umlardan çoğu, köylerinde daha aşağı • i r hayat standardına malik kimselerdı. ürümlerini işlemeden evvel yerde, otmin[er üzerinde yatıyorlardı. Belki et yiyeıiyorlardı. Burada karyolada yatıyorlar, ergün sıcak yemek yiyorlar. Tarlada laha modern vasıtalarla çalışıyorlar. Faat buna rağmen hürriyetlerine kavuşaakları günü dörtgözle beklemektedir'er. Ah bir çıksak, diyorlar. Bülbülü altın kafese koymuşlar da vatanım» demiş. 3 Mücrimi menfur bir şahsiyet adletmek yanhştır. O, bir hastadır. Vaktde üzzamlıları da tıpkı kalebendler gıbı ezaya çarparlar, bir yere sürerlermış. ierbest vatandaşlardan bazıları hayatlaını kazanamıyorlar diye, ruh hastası lan zavallı mahpusları aç köpekler gibi liründüremeyiz. Devletin elinde bulunan er adama insan muamelesi yapmak, ndan cemiyet namına azamî istifade inr Adliye Vekili Ağır suçlarda Şükrü Saracoğlu, ANKARA cürmü meşhud dün Adliyeye gele Bu gün Hatay millet meclisinin kanunu rek Müddeiumumi açılma ve devlet reisi intihabı ve bu Cürmümeşhud kalikte meşgul olmuş suretle Hatay devletinin teessüs etnununun ağır suçlave bazı tetkikatta tiğine Hariciyeden verilen malumat ra teşmili meselesine bulunmuştur. üzerine muttali oldum. gelince: Bu kanu Vekil; kendisile Cumhuriyet hükumetinin bu munun, ağır suçların akonuşan arkadaşı vaffakiyetini tebrik ederim. zalması üzerinde miimıza, hapisanenin K. ATATÜRK essir olup olmadı?; yıkılması ve cürmüAtatürke hakkında esaslı bir meşhud kanununun İSTANBUL kanaat edinebilmek ağır suçlara teşmilinYüksek sevk ve idarenizle büyük den şimdiye kadar için tatbikat devre milletimizin bir hizmetinde Ulu Şealınan neticeler haksinin biraz daha uzafimizin iltifat ve tebrikine nail olmak kında şu beyanatta Adliye Vekili Şükrü Saracoğlu ması icab eder. İlegibi bizim için tasavvur edilebilen en bulunmuştur: ride alacağımız neticelere göre ve lüzum büyük saadete ulaştırdığmız Cum« Adliye sarayı yapılmak üzere ha görülürse kanunda bazı tadilât yapılahuriyet hükumetinin yürekten gelen pisane binasının yıkılmasına teşebbüs et rak ihtiyaçlara daha fazla intibakı temin minnet ve şükranlarını arzeder, sonmemiz üzerine, binanm tarihî kıymeti bu edılebilir. suz baglılıklarımla en derin tazimlunduğu ileri sürülmüş ve bu hususta eCürmümeşhud kanunu, ağır suçlara lerimin lutfen kabul buyurulmasını sash tetkikat yaparak bir karar vermek teşmil edilmekle behemehal ağır suçun istirham ederim. üzere bir komisyon teşkil edilmisti. A bu kanun çerçevesi içinde kalması icab Başvekil lâkadar kimselerden müteşekkil olan bu etmez. Bazı suclar cürmümeşhud kanuCELÂL BAYAR komisyonun tetkikatına ve verdiği karara nuna göre ele ahndığı halde tevsii tahkiaid dosyalar Vekâlete gönderilmistir. An kat ve saire gibi zarurî sebebler dolayıkaraya gittiğimde bunları tetkik edece sile bilâhare bu çerçeveden çıkarılarak KENDt KENDİM1Zİ TENK1D: ğim. Lüzum görülürse, şimdiye kadar umumî hükümlere tâbi tutulabilir. vapılan tetkikat biraz daha tevsi edilebiEsasen meşhud bir suca dair tahkikalir. Bununla beraber kat'î netice gecık tın bu kanun çerçevesi dahilinde idarc Belediye, seyrustfer intizamını temin miyecektir. lArkast Sa. 3 sütun 6 da] için bir takım tedbirler aldı idi. Mü • >«IIIIIIIIIIIIIIIIIH||||H|ltırMIIIIIMIMIIIIIIIIIIU1imilllHIIIIIIIIIHIIItllMIMHIIIII( him geçid yerlerine çiviler çakılmıştı. başmda kinları aramak, medenî seviyemizin nik hastalıklardır. Büyük şehirlerde sefa Belediye memurları bunların arabalara ve yayalara yol gösteriyor yüksekliğini gösteren iyi bir ölçüdür. let çeken insan bulunmasın, mümkün de lardı. # ** ğildir. Bunu düşünerek, muhtemel vazıistanbul halkı tam rahata kavuşmak Maamafih arkadaşımm ileri sürdüğü yetleri de önlemek maksadile İstanbul, üzere idi ki yapılan yeniliklerden vaziddia, bize yeni bir fıkir getirmesi itibarile İzmır gibi vilâyetlerimizde, hükumetin geçildiğini huyretle görüyoruz. Çivili nezareti altında ziraî teşekküller vücude geçidlerin basında ne belediye memu boş değildir. Imralıda mahkumlar için kurulan getirmek çok faydalı olur. Buralarda, iş ru, ne de renkli bir işaret var. Buralara koloniden ilham alarak, bunun serbest siz kalmış vatandaşları kabul etmek, on biriken Jmlk, bir ejderha heybetile salörneklerini, şehir sokaklarında sürünen ları bir mukaveleye bağhyarak metodla dıran kcmyonların önünden nasıl kurtulacağım şasirıyor. Bazan da tesbih taişsiz güçsüz vatandaşları kurtarmak üzere çahştırmak, ziraî teşekkülün temin edîceneleri gibi arka arkaya gecen insanların meydana getiremez miyiz? Vakıâ Tür ği kârlardan kendilerine hisse ayırmak ve karşısmda taksiler acınacak bir hale dükiyede işsizlik diye birşey yoktur. Fakat mukavelenin hitamında ellerine, kendi şüvorlar. ne de olsa, sefalet çeken vatandaşların emeklerile biriktirilmiş bir sermaye hazırBasında, yol qösteren bir memur busayısı her zaman üzerinde durulmağa de lamak, mümkün olmıyacak şeyler sayıl lunmadıkça çivili geçid yerleri neye yarar? Belediye, sokaklan başıboş bırağer. Büyük şehirlerimizin inkişafı ilerıde maz herhalde. bunu daha da artıracaktır. Toprağa Birimiz hepimiz, hepimiz birimiz için! kacak olduktan sonra bunlart ne diye yerlere kaktı? bağh olan insan, orayla alâkasını kesti mi Diyen bir millet bu gibi mevzuları inMaymun iştahlılıktan kuriulamıya müskül vaziyetlere düşebiliyor. İşsizlik, ceden nceye düşünmelidir. cak mıyız? medeniyetin ve tekniğin doğurduğu kroNAD1R NAD1 * * Hitler'in Nüremberg'de »öyliyeeeği nutuk Berlin 3 (a.a.) Büyük Almanva kongresi pazartesi günü Nurembergde açılacaktır. Kongre programı spor ve a«kerî ma nevralardan tutun da meş'aleli merasime varıncıya kadar herşeyi ihtiva etmekte dir. Kongrenin esas mevzuunu bütün Al manların Almanya ıle bırleşmesi teşkil edecektir. Südet Almanları hakkında da bunların Almanya ile birleşmeğe hakları olduğunun Hitler tarafından resmen beyan edilmesi bekleniyor. Hatta Berhnin İngilterenin, Çek meselesi hakkında siyasî mehafili bu münasebetle fevkalâde kendisile mühim temaslar yaptığı, Po« lonya Hariciye Nazın Baron Bek [Arkası Sa 3 sütun 1 de] ıımıiıntııtıııııııııııımnı Ankarada dünkii güreşler IMIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIMIIIIII nıııııııııııınıımııııııı ıııııı ıııııııtıı ıtııııı ıııı lUHlllııllllllH Millî takımımız Fin takımmı 43 mağlub etti Müsabakalar çok çetin oldu, 72, 79, 87 ve ağır sıklette güreşçilerimiz galib geldiler Maymun iştahlılık Dün Ankarada yapılan müsabakalarda galib gelen Türk ve Finlandiyah güreşçiler, sağdan sola: Çoban Mehmed, Finlandiyah Pihlaymoki, Mersinli Ahmed, Finlandiyah Kortela, Büyük Mustafa (Yaznı 6 ncı sahifemizde)