| Tarihi tedkikler | Rus- Japon kavgasının tarihi ve (1904-1905) harbi Çuşima deniz muharebesi nasıl cereyan etti ve harb nasıl bitti? nakliye gemisinden ibaret #losile dokuz mayısta büyük filo - ya katıldı. Japonlar 13 birin. clkânunda yaptıkla- ri son torpito hücum- larile Rusların Por Artürdeki son zırhlı ları olan Sivastopolu da batırmışlardı. Do Zİ Ruslar Por Artürü muvaffakiyet ve ce « Saretle müdafaa edi. yorlardı. Çünkü böy- lelikle donanmaları. nin düşman eline geçmesine mâni o « Jacaklar ve Japonla- rın şimaldeki Rus Wi dularına karşı bütün d ki k Wi ki mişti, Wladivostokta. ki üç kruvazörle tor- kalmamıştı. Bu hal Her iki devletin saffı harb gemileri 12 idi, fakat Japonların 177 topuna karş retti, Diğer altı muhrib don şi açan torpil tarama terpikolari ile birlikte le Meşhur ve mühim 203 rakımlı tepeyi ele geçirdiler. Buradan Por Artürdeki filo- gz Des 4 zırhlı kruvazör, 9İ yu kolayca bombardıman edebilecekler | Ruslarda 98 top bulunduğu gibi cinsleri e birçok muhrib ve torp'tolarla| ve yok edeceklerdi. Nitekim yaptılar, muhtelif ve sistemleri eskimişti. $ Rus ” ka tlimeti ki fi 16 Japon kruvazörü; 9 Rus 21 Japon muh- sıldılar, Amiral Togo Ruslara! Rus hükümeti yoldaki filoyu daha çok P ; saol mili in ribi; hiç Rus ve H Japon torpitosu kor- h kmwlesine| yist verdiriyordu. Nihayet on ay dayan- Amiral ile |dıktan sonra 2 kânunusani 1905 de Por DCİ| Artür zaptedildi. Fakat bu zafer Japon- lara 60,000 ölü ve yaralıya malolmuştu, Rus donanması henüz Hind denizinde iken bu haber alındı. Bütün Japon de- Çareviçin prova direğile zır Yirmi dörtlük iki gülle vurdu. e birçok zabit ve asker öldü: ve ei düşerken birdenbire dümen K m ir daire çizdi dine döndü ve zırhlı tam pr gemiler yorlardı. Üçüncü fırka Çuşimânın cenu- bu garbisinde keşif yapıyordu. Diğer ge- miler de gene başka yolları tutmuşlardı. Deniz dalgalı olduğundan torpitolar li- ta Tul Buhu bir manevra sanan karış” ki â arşı koyamıyacağına göre Z z arını değiştirdiler. Rus saflar nanmmasına a mana sığınmışlardı. 17 mayıs sabahı bir ME e aş Jar ve fazla İSİ") yaziyetleri büsbütün fenalaştı, Japon gemisi hir hastane gemisi gördü, tı. Japonlar sokulmuyor birli davranarak işi Ky birer ta- ları. BİF Sİ yaponlar Por Artür önündeki ordula- Biraz yaklaşınca Rus ana filosunu da ta- yapı da şimale sürdüler. Böylece kuvvet- o deki topları Japonlara va ge! du. Asıl Japon filosu da yetişmiş, yerle. gösteremedi. Ruslar gemiler rini almıştı. Saat 11,20 de Orel zırhlısın- Japonların ve askerleri karaya çıkardılar. çok üstündü. Büyük fedakârlık örnekleri R uıllandılar ve bU İSİS| e teriyorlardı. Meselâ bir dereyi Veya| ga kazaen bir top ateş aldı. Diğerleri de) — Safa bulduk. he gi İsi gösterdiler. Jar) ğı geçmek için a &leş açtılar. Rus amirali «Cebhameyi is-| — Hayrola böyle?. Ne münasebet? Gi Aman bayım, merdiven başlarına İ yonlar hem Por Artür önünde, aa lar ve arkadan gelenler raf etme, aleş kes!» Kumandasını verdi.) — İrana gidiyorum. ii ar yatmışlar.. iki kahve masasını bir- Mukden tarafında cebhe kurmak mme0 fi. |tüne basarak yürüyorlardı. eşi se | Sonra askere yemek yedirilmesini bil) — Efendim?!. era Take ll. riyetinde kaldılar; yeni kuvvete Bİ parebesi dört yy çarem ei Girdi, O arada Japımlar da yemek Yiyor.| — İzana dedim. Asıl er şimdi bendim. ne yapa- e e e Mi ve atti. iki yi harb maydahmda - Devamı 10 new sevfada. a eğ recektim ?. el “gi mek —. a Dekiyili ride © yılımıyarak m ve hesabsız harb levazımı bı-|, 5 ei pe kapısını çalar da, cerre çıkan softalar gi- kavi tato için karada ve denizde YERİ| yarak darmadağın bir belde gimale ; İyi yürekli, temiz düşünceli; kimi İs-| v4 sonr, miafiriyim. Aman bana bir k luyorlardı. Daha Por Artür|X ildiler. Ahtapot değil, tanbullu, kimi onun civarından. Hepsi | yaş &” “iyebilirdim. Saat ilerlemiş, on a yerler çark ue Se yonaki 18 matte Hindis. 9 İresmi devlet memuru gençler. Beyaz bizi Bulmuştu.. bu saatle hiç şühhesiz sein ban olmalığı lp doğru yola çıktı. Bazıları| tayyare Pervanesi! | saçisı da var. Ama © da genç bell ki|butün Karaköse uykuda idi. gözü açık filosunun kâfi olmadığı aplaşılrid, » tan cenubuna GOR Ye Sean yy Me e olarak işte şu masanın başında toplanan tık denizinde kuvvetli tir gilonle ve | Avustralyanım Ce al en kasa Şol kiç erler a bileni Kron | birkaç kişidik... Onlar aralarında kulak lanarak büyük Okyanusa gön ANİ söylüyorlardı. boğazım tercih ett. Bal Kopdağıni z e “ope |tân kulağa bir şeyler fısıldaşıyorlar.. aca” için hazırlıklara başlamışlardı. usta de- olan Bi beş ay yirmi gün sonra beer be azlık yok a *. Dağ da |ba, Benim için yatacak yer mi dilşünü. mütehassıslar yoktu. Askerler tıktan çıktıkta lir ld 1. Dağında ©-| yorlardır. Ümtd dünyası bu. artık ken 8 nisan 1905 de boğazdan geçtikleri gö- öldü, Annam kıyılarında Kamran Mev Kine gidildi ve kömür alındı. Bitaraf bir inni işgal ettiniz diye protesto edilince açığa çıktılar. Orada Baltıktan çıkmış 0-) lan Nebogatof filosunu beklemeye baş- İadılar. Donan! ildi. Manevi kuvvet çok sarsılmıştı” vaziyette ve 18 birinciteşrinde y wz yola çıkıldı. Henüz Baltık ilmini lundukları sırada Japon torpit9i# hücumlarından kor! es Japonların bütün donanmaları Japon? le harb sahası arasında bulamayan Rus gemilerinde her taraftan Japo? mada korku ve inzibatsızlık son z i heyecan zırhlısında ihti.) “© z — Aman efendi torpitoları saldıracakmış gibi b dereceyi bulmuştu. Orel an efendim zahmet buyurmayın.| Masa arkadaşlarımın uzun uzun «fi vardı. Bu yüzden İngiltere saluilerinde 41 çık, Amiral bunu şiddetle bastırdı. e ki amele era ya-| — O ne demek? Siz bizim misafirimiz, | koslar» ından sonra, biri bana dönüp de, İngiliz balıkçı vapurlarmı dÜŞüZ e | nu zarının süvarisi eJaponlara teslim)piin ban m a ee vi di ha Pitosu sanarak topa tuttular. olsak İyi “ emma ea ub e ezsiniz bayım ne müşkül V itiraf ve tarziye vereni halde yola) o el Nebogatof bir zırhlı kruvazör, man tayyaresinin pervane aksamı bu ha-| nuz... kideyiz. Sizi bir gece mrb 4 devam ettiler. fngilzler közâiler Ka | aç sahll muhatın, bir kruvazör ve birkagle gelmiştir. — Yoo vie ederim “Devamı 10 ncu sayfada) © testolar başladı. Mesele en! Askeri mahfelde bütün odalar dolu imiş. Otelde ise masaları bile birleştirip üstüne müşteri yaltırmışlardı. içinde, aç ve uyku - suz, karşıdaki lokan- tanın ışığına doğru, çeri girdiğim za - kuvvetlerini o gön « nanma havuzlanmış,| man, (Karadeniz - dermelerine Oimkân tamiratı o yapılmışlde sise © tutulmuş bırakmıyacaklardı. Singapordanberi Rus| bir vapur kapta - Makarofun yerine ların hareketleri a «| nı gibi önümü göre- dım adım takib edil| mez oldum. içi * len sigaranın, kıza - ran ızkara köftesinin Retvizan o zırhlısına pitoların çıkmama -| karışık dumanlarile, esasında loş olan) — Ben size rica ederin. düşünce vaziyeti u - ları için de limanın dükkânı bulutlar istilâ etmişti... Gündüz! — Hâkipayiniz. mumi vali ve kuman- Sezareviç zırhlısı ve amiral Makarof ağzına torpil dök -| elokantas diye anılan bu aşçı dükkân-| — Estağfurullah bendeniz. dan Aleksiyef'e bil « komisyona havale olundu. İngilizler altı | müşlerdi. nin, gece «meyhane» ye döndüğü anlaşı- zunca içilmiş bir solrada sarfedilen diri, Vitheft: üm-| kruvazörle Rus filosunu takib ettiler,| Ruslar bazı silâhlı ve silâhsiz makliye| lıyordu... Kirlenmiş, vazifesini bitirmiş bu ve bunun gibi kelime ve cümlelerden — Japon donanmasını ç : ü itimadları gemilerini Japonyanın şarkına ve Korenin | boş masaların arasında ikisi daha işgalİsonraoda gitti... kün değildir. Vladivostoka gidemeyiz.) çünkü büsbütün sarstı, Ruslar Tanca-| garbına yolladılar. Böylelikle Japon do-| altında idi.. her birinde beş sltı mest o-| Ön dakika sonra sür'atle geri dönen bu Bunun için ister istemez burada kalarak | Ruşları ir aldılar. Büyük gemiler Ü-|nanmasından, ufak ta olsa, bazı kuvvet-|turmuş, zum olup akabinde sızmağa ça-| Zât, ehemmiyetle; nd şürak etmeliyiz! in tuttular, diğerleri Sü-|lerin ayzılacığını umuyorlardı. Ondan) tışıyorlardı... — Zamami, Diyordu. Fakat ğa Mi doğru gittiler. Aylarca sü-| sonra Japonyanın şarkından dolaşmalş-| İlerledim. geride'bir masanın, örtü) Dedi. > mış olmak için ağustosun ONUNCU orb; ölen sonunda iki filo birleştiler. |tansa Kore boğazından geçmiye karaİmakamında kullanılan, yağlı ve sirkeli,| — Oh, teşekkür ederim. sabahı limandan çıktı. Filo, altı m5a ri sırada Japonlar Por Artür üzerine | verdiler, Bu sırada Rus ve Japon donan-| piyaz ve yoğurd lekeli kâğıdını kıvırıp m şey değil. İşi anladım. Yer yok- dört kruvazör ve sekiz mL yol | yaptıkları hücumları sıklaştırmışlardı. | maları arasında büyük bir fark vardı. dirseklerimi tahtasına dayadıktan sonra, gen öde öneli son uğrarsa kendime yemek te ısmarlıya- caktım... Kulağıma: dı k denize Ş€-| tak Balıkta kalan diğer gemi- pen saki ap GRİ GE lin şılaşacaktı. Rus e tekneleri | karanlık gecenin am Tokuntasında, mii ai see» arbetmeyi değil, kolayını bulup| Por Artürde su kaynakları yoktu. Bir imepğamzaziz. ruya Ki ME ver eri sie gesi ) Si ei a ee a LİME sıvışmayı düşünüyorlar- | muhasara için sine : ie 5 ald Rus gemileri 1 milden eitli Wi Efendim? i — Bir otelden bahsediyorum. a yıf idiler. Halbuki harbde ©©-İ değildi. Bunun için çok müşkülât demiyorlardı, Japonların hızları 15 den) — Bu; : mısınız? — Evet. Vâr. ama yatılacak gibi de- wp ali zayıflığı telâfi eder. İdi, Şehirde ve asker arasında &olera, di- a ri ii dl Ede Ni gil. “Akşama Kadar uzaktan top ateşi ça ga a lg eg | ac ogi Md ulama gre) MNnOKAMMMM Mandi; — Zarar yok efendim, bu yağmur, ça- İni tarim isabetle oldu. Sest'beş ke e | diğer taraftan, Be Manbalıklar Zell EE: yaaa ii aka oeağa niayorlardi. — Aman efendim, estağfurullah. mur ve soğuk havada sokakta kalmak değil, Yüzüm güldü, içim ferahladı; doğ- kadeh getir!! i R Rus e nıdı. Hemen amiral Togo ve Kataokaya| — M. redersiniz?, iu m Alman liman-| nen ordu Mukden üzerine yürüdü. ©İ bildirdi. Gün açılınca Ruslar da Japon) © Am derdin pi Çene efendim. na rai Eskold Şanghaya vE İZA martta iki De sağ ları gördüler. Rus filosunun iskele pro-| — Rica ederiz! Garson, salata, böbrek, O anna bulan da gali, : la gi 0! ai — Novik batırıldı. Diyana ise GANİ lk yük Meri mr Fe le ve bol | V853İa 4, sancak tarafında 1, iskele baş| yoğurü falan filân... i pan kalandı. Diğerleri Por Artüre © ete tuştular. Ru: z id vetle ii omuzluğunda 7 Japon kruvazörü onların| — Efendim müsaade etseniz... — Ne gibi? Yİ e girmişlerdi i —N i X Togo bu harbde kâfi cesaret Ve silâh ve cebhane > clean hareketlerini tarassud ederek ilerliyor. Ne demek efendim... Garson! Ne| | Hiç yer yakl, Tan, insanında neye olmasın?, — Yatak, yani otel meselesini ne yap- tınız?.. — Askeri mahfele müracaat ettim.. bir misafirhanesi varmış. genç, nazik bir zabit meşgul oluyor.. neticeyi haber ver- mek için buraya gelecek. — Ben de gidip bakayım., Yazan: Vasfi Rıza Zobu Karakösede bir lokanta âlemi Peki ama ben geceyi nerede ve nasıl geçirecektim? Çamurlu bir mey- andan, karanlıklar OR er uzu görmüş aç bir urd yürüyüşile iler- yardum... Kapalı apısını aralayıp i- Karakösede un fabrikası mdiye kadar başıma gelenlerle gelecek- ri düşünüp hayale koyularak, eğer gar-| caba dili mi sürçmüştü?. «Yer kalma- mış!» dedi. acaba eyer hazırmış'» mı di- yecekti... — Ne buyurdunuz?. Bay Vasfi Rıza Zobul , — Yer kalmamış. Bütün odalar doluy- Diye bir ses geldi!. Bu gurbet ilinde, «Kiği gurbet diyarında edermiş dşina- | (959. hiç olmazsa bir dam allıdır.. den haze) pol Ne olursa olsun, buralı bir bildik. ben! || Hüseyini mımadım sma, herhalde faydadan hâli! | Efen, dim? — Koş! Otele giU Beyefendi hazretle- ri için tek Yataklı bir oda... Ben de ama attım ha.. çift yataklı da olabilir. — Ben iki çiftine de razıyım... — Hülâsa yatacak bir yer işle. Idum; yürüdüm, oturdum. Seslendiler? — Garson! Tabak getir, çatal, bıçak, Bana döndüler: rsa. Haydi çabuk... Ey efendim safa ldiniz bakalım... — Canım bir tarafa bir karyola koyar maz mı? dimi zuhurata bağlamıştım.. tek yataklı bir odada temiz ve rahat bir karyola içi- ne girmeği hayal eylerken şimdi artık sokakta kalmıştım. «İstiarede ölümü gö- ren hastalığa razı olur» derler; ben de, yataktan, yorgandan vazgeçmiş, bir dam altında sandalya üstüne çoktan «eyval- lah» demiştim.