9 Haziran 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 10

10 Sayfa SON POSTA Haziran 9 rta Anadolunun en güzel şehri : Sivas Sivasın zirai, sınai ve ticari vaziyeti Yakında kurulacak fabrikalar nyğıinde Sivasta yeni iş sahaları açılacak. Halıcılık büyük bir inkişaf arzediyor v n İstasyon civarında yepyeni bir şehir daha kuruluyor 1939 da tamamlanacak olan Erzurum demiryolu ile yeni Sivas halı atölyesinde çalışan Sivas 400,000 i aşan nüfusunun çoğu çilte Çi olduğu için bir zi raat ülkesidir. Buğ - day, arpa, yulaf, pa « tates mebzulen yeti- şir. Ova ve yaylâlar- da gezen sürü sürü koyunlardan ise yıl - da 8-9 bin balye ya- Pağı ihraç — edilir. Köylü kendi giyim ihtiyacını küçük el kızlar ve atölye müdürü tezgâhlarile karşıla - maktadır. Çimento fabrikasının kurulduktan sonra alacağı şekil Sümer Bankın Sivasta bir şayak fab- | çük San'atlar ser - rikası kurması için vilâyetçe yapılan te- | gisinde, İzmir fua Şebbüsün nazarı dikkate alınacağı anla -| rında, Sivası tem şilmıştır. til ettiği gibi An. Sınai müesseseler :;ı: toplana « Önümüzdeki aylar içinde Sümer Ban- yük ziraat ti kongresinde — de kın kuracağı çimento fabrikası da yur - dun en büyük çimento fabrikası olacak- tır. Bu fabrika günde 6000 torba çimento yapacaktır, Günde iki yüz elli amele ça- lıştıracak olan fabrikanın yanında bir de modern çimento mahallesi kurulacaktır. Siyas - Erzurum demiryolunun ikmalin - den sonra faaliyete geçecek olan cer a - tölyesile beraber bu sınaf işlerde binler- ce amele ve usta iş bulacak ve ülken'n refahını tamamlıyacaktır. Balıcılık Sivasta halıcılığın da büyük bir yeci vardır. Halıcılık büyük harbden evvel pa;lak bir şöhrete de erişmiş bulunu - yordu. Şark halı kumpanyalarına aid 2000 i geçen balı tezgâhları Sivasın iktı- sadi durumunda büyük rol oynardı. Bü- yük harbin sarsıntıları arasında bır hay- Hi gerileme gösteren bu san'at ta rejimin hamlelerinden feyzini almağa başlamış - tır. San'atlarevi halı atölyesi yıilda 300- 400 metre murabbar halı imal cğcrek bu işte başı tutmuş bulunuyor. Bu atöiyede 120 genç kız çalışmaktadır. Kalitesinin iyiliği ve desenlerinin inceliği sebebile Sivas halıları yurdun birçok yerlerinde tutulmaktadır. Kaza, nahiye ve köyler- aid esaslı dilekleri z hazırlıyarak işti - Sivat Ticaret odosı Tak edecektir. Vi. zeisi Rahmi Çeltekli lâyet çevresinde üçü merkezde ve yedısi kazalarda olmak üzere on banka şubesi mevcuddur. Sivasta sağlık ve baytarlık işleri Sivas hükümet Sivas — baytar doktoru direktörü İhsan Özkan Akif Telli Sıvas (Hususf) — Memleketin sıhhi vaziyeti çok normaldir. Bültün kazalar- de de bine yakın tezgâhlarda güzel ki -'da birer dispanser ve doklor — olduğu Himler ve küçük eb'adda halılar dokunur,' gibi mücadele teşkilâtı olan yerlerde Bu halılar Ankara küçük san'atlar sergi-|Ikişer doktor vardır. Merkezde bilhas- yapılacak binalar şehrin değiştirecek, halkın refahını arttıracak YAT * tamamen çehresini Sivas (Hususi) — b Sivas Orta Anadolu yaylâsının en verim- H köşesidir. Dumanı başından hiç eksik olmıyan yüksek yay- lâları, ciğerleri ko « kularile gdolduran çamlıkları, yer yer fışkıran —kaynakları, tatlı bir uğultu ile a- kıp giden şelâleleri ile etrafına hayat ve bereket saçar. Güneş bile doğar ve batar - ken Sivasın dağların. da başka başka gü - zellik ve renk çeşid- leri sıralar. Sabahları başka bir koku, ak « şamları başka bir ıtır taşır. Güzel ve eski Sivas, bağrında Türk medeniyetinin ölmez eserlerini — barındı - rır, Anadolu Selçuk - larının bıraktığı eski eserler, Sivas çev - resinde büyük bir mebzuliyetle sıralanır. Bu yüksek medeniyetin hâlâ dipdiri du- ran eserleri Sivasın güzelliklerini tamam- lar, onlar eski ve mamur Sivasın yaşıyan birer ifadesidir. Tarihf sütunlar, minare- ler, medreseler, künbedler zayılamıya - cak kadar çoktur, ve bunlar eski Türk medeniyetinin orijinal vasıflarını — bize kadar naklederler. Sütunların üzerinde, âbidelerin kapılarında göze çarpan ne - fis çiniler, ince oymalar; bugünün mi - marisinin bile erişemiyeceği bir kud - rettedir. j Divrikteki Ulucami bu büyük medeniyet tarihinin ve büyük Türk yapıcılığının bü- tün ifadesini taşır. Sıvasın inkılâb tarihindeki yeri Sivas cumhuriyetin temel atımı olan kongresile yeni rejimin tarihinde de ken- dine lâyik olan yeri almıştır. Nitekim c- nun feyzinden de bol bol payını almakta olduğu gibi... Samsun - Sivas, Ankara - Sivas, Ma - latya - Sivas çelik yolları buraya refah taşıyıp duruüyor. Bu, yarın da; Sivastan, Erzincan ve Erzurum ovalarına doğru taşıp gidecektir. Doğu illerine refahı ulaştıracak alan çelik yol bütün hizile ovaları, tepeleri perçinliye perçinliye önüne gelen granit mânlaları dele dele; yurdun kalkımması- na koşan can damarının ilerlemesine en- gel olan çukurları daldurup, dağları öe- virip kâh üstünden, kâh altından aşarak koşup gidiyor. Bu yol, 'Türk azminin çelikleşen ifade- sidir. Ve tüneller, yarmalar, köprüler es- ki Türk medeniyeti eserlerinin yanında bugünkü Türk medeni bamlesinin birer Abideleridir. 1939 yılında Erzuruma ulaştığı zaman doğunun refahı bu verimli ovalardan fış- kıracak, onun feyzini, bereketim Ak ve Karadenizin kıyılarına taşıyacaktır. Yeni bayındırlık faaliyeti Te Çelik yol granit dağları dele vek Sivastan Erzuruma doğru ilerliyor. a vasın güzelliğini tamamlamaktadır. Bul| sonra yüz bin lira sarfile bir de yil istasyona giden Cumhuriyet caddesi| yapılacaktır. Belediyenin Malatya * parke ile döşenecektir. Yolun iki tara -|üzerinde otuz altı bin lira harı fındaki ağaçlar bilhassa yaz geceleri çok güzel bir manzara arzetmekte, pazar gün- leri geç vakitlere kadar halk bol ışıklar altında gezip yürümektedir. İnşastı bir hayli ilerliyen devle: de - miryollarının cer atölyesi, etrafında ya- pılacak 440 evile Sivasın yeni şehri ola- caktır. yaptığı mezbaha da bütün fenni ve gartları haizdir. gee Adliye Vekâletinin yapmıya karar V' diği adliye sarayile, kurulacak büyük hAY tana de şehre bambaşka bir güzellik Y recektir. Kütüklük mevkiinde de 95 bin'lira #” file büyük bir stadyom yapılacakti” Yeni imar plânı da N. Nofit | Sivas buyıl yeni kültür müesseseleri kazanacak İMeskezde bir kız san'at sastitüsü acdacak, Şarkalil ve Koyulhisarda yeni mektebler yaptırılıyor aa Ka v , 5 $ K m:a[w&m nt Te ee Ğ, ua Yd Tarih$ Siv as Tisesl Sivas kültürel sahada da öndedir. Mer |nin toplandığı U - kezde 47 bin lira sarfile yükselen Ata- | sede talebe sayısı A4İC türk ilk okulundan başka Sivas ve çev- resinde yüz yedi ilk okul vardır. İlk okul öğretmenlerinin sayısı 107 ve bu- her yıl artmakta - dır, İlk okul kill - tür elemanları ye- sinde ve İzmir fuarında büyük bir rağ - bet ve takdir gürdükten başka madalya- Jar da kazanmıştır. San'atlarevinin çı - kardığı nefis işlerin meydana gelmesinde atölyenin direktörü Rasim Çelikerin de büyük emekleri vardır. Ticari durum Ticaret ve Sanayi odası da — ilerleme hamlesinde kendi payına düşeni yapmak- ta ve dokuz kazadaki mümessilliklerile vilâyotin ticari ve iktısadi kalkınmasın - da büyük başarılar temin etmektedir. O- danın her yıl artan varidatı da bu saha- da çalışmalara hız vermek imkânlarını hazırlıyacak kadardır. Oda Ankara Kü - sa trahom ile amansız bir surette mü- cadele edilmektedir. Tam teşkilâtlı nü- mune hastanesi de orta Anadolunun şila kaynaklarından biridir. Baytarlık işleri Hayvanatın sağlığı ve cinslerinin 18- lahı hususunda sarfedilen emek ve a- lman tedbirler hayli verimlidir. Neslin slâhı için hususi muhasebe tarafından köylere boğalar tevzi edilmiş ve damız- hk danalar seçimine başlanmıştır. Vilâyet dahilinde hayvanatın üre - mesine ve neslinin düzelmesine verilen ehemmiyet dolayısile 936 — yılında 1,656,270 hayvan mevcud iken bu mik- dar 937 de 1,798, 630 u bulmuştur. Eski çağlarda Sivas bağrında 120,060 raya devam nüfus yaşatmış ve her sahada Tleri git -| 12157 dir. miş tarihi büyük bir Türk şehri idi. Os-| yakında Kültür Bakanlığı tarafın - manlı imparatorluğunun ihmalkârlığı bu | gan bir akşam kız san'at okulu açıl; güzel yurd parçasını da metrük — bir |< x ve bu yıl vilâyet büdeesinden ay- halde kalmasma sebeb olmuştu. rılan tahsisatla bir kız san'at enstitüsü Fakat 4 eylül 1919 Sivasın damarma | vücude getirilecektir. Şarkışlada yeni yeni bir kan zerkederek onu taptaze ola-İve modern bir okula başlanmış, Ko - rak ayağa kaldırmıştır. Yeni yeni yolls- ' yulhisarda da bu yıl bir okul inşası ka- rı, caddeleri, bulvarlarile Stvasın soluk İşarlaştırılmıştır. çehresi güzelleşmeğe başlamıştır. Srvz -| İlk okullarda talebe sayısının artma- sın yorulmağın ne olduğunu bilmiyen va- |ç bu yıl kadroya an beş muallim daha lisi Nazım Toker imar işlerile her an ya- ( ilâyesini intac etmiştir. Vilâyet dahi- kından alâkadar olmaktadır. lindeki Ulus dershanelerine 3395 kadın Yeni binalar, kültür kaynakları ve şeh- | ve erkek devam etmekiedir. rin içindeki yer yer cadde ve yollar Sı-| 4 eylül 1919 tariht Sıvas kongresi- eden — talebeler — ise| tiştiren öğretmen mektebi de yük « sek bir muallim kadrosile — çalış - maktadır. Kültür direktö- tü Cemal Gülte « kin enerjik çalış - malarile vilâyetin kültürelt çalışma - sına büyük bir hız vermektedir. Biri, bu yıl Divrikte Nuri D“'::" tarafından açılan, biri de vilâytt orkt kezinde bulunan iki orta okül d:k’ tahsil çağına gelen çocukların fhtiyacını karşılamaktadır.