22 Ocak 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 11

dfş. %(BW 1 inci sayfada) !ihe,e m!mklırdır Eğer bu, İn- onlnk , “AMerikaya düşman beş yüz devletı Mparatorluğun — yaratılması kb dar etmezse, başve- nane temenm'erme herhal- Jı: büyü Donlar Yük Bey l da hesab ediyorlar ve Tİhden müu demokrasilerin çekinmele- ’“'fla: emmel şekilde istifade edi- bîlînın 4 Britanya elçiliğinin — oto- "b sahasının çok uzağında uh' Barb a edilmesi, Japon askerleri- Zafer “îetlerıne karşı kazandıkları dir, BM doğma bir gururun neticesi- anm bir devlete aid bir vapurun beri Görüi, © ise Tamerlan zamanından- V& Emiş bir hâdisedir. âçık :elm'ml“ büyük harb esnasın- m&h Ve kendilerine düşman a '—'lml arbde bulunduğu devletle- hf b“Yle en batırdılar. Fakat Japon- Sörmüz Üyorl T şey aramağa bile lüzum Bömbarg, 0 Diğer harb gemileri de kilde batıı— n edildi. Panay bilindiği şe- nezdlnde di ve Tokyo hükümetinin h' Yağı b Protesm edildiği zaman gayet !ı!n T şekilde farziye vermekle ikti- Bön ; li Unu da bilmek Tâzımdır ki Ja- 'Belleri Ti değil Ti memleketin*hakiki ida- '67 Gcnı dirler, Sadece aldıkları emir l ebilere tarziye vermek vazi- Bayet ee ;dhulşllannda vazife görmek- h bugün *ceklerdir. Yoksa Japonya- #ilerdir. Hku hakiki idarecileri, askeri ğ“de ârbden sonra, ecnebiler elle- Fsa © tarziye demetlerile, Japon- €nmez membaları ve yüz- llerc,_, Eğer B EEEREN (e kalacaklardır. Ğ Veçı,î le Ça ve Cordell Hull'un, temina- Siz, sler hakikaten ehemmiyet- için hu Seylerse yakın bir atide sulh ka"&ıti Ti İr tehlike mevcud olmadığı Yesindg il olabiliriz. Japön harici- dür, la İr tarziye stoku mevcud- &İA ter Teddüd vi Tâzım oldukça kullanmakta ü Ü etmiyorlar, TENİ bi YA Belince, İsnanya harbi için bi tö m:;ı SSUt meyvzuu bahsoluyor. Bene Ülerin geri çekilmesi işi f:if'diı- Ben, |. Fakat bu teşebbüs ilk Tin *Sâsen bu ecnebi gönüllü- î::?r hei:e Yaradıklarına kail değilirn. adec İaüuü' îkbinlıge mahal yok Ünya işleri i ri iyi gitmiyor!,, İyi Yapmaktadırlar ve tam | Unsurlar ş'3yd€?11 evvel pahalı ve fay- [ —— * & * aa İren kazasında bozulan hat 30 saatte tamir edildi Mussolmı, harbedebilecek kadar para- sı olduğunu isbat için kurübarasını sallı- yor ve sesini çıkarıyor. Fakat dolu bir kumbara ses çıkarmaz. İtalyada mali ve iktısadi işler pek iyi gitmiyor. Hitler de büyük ordusunu vücude getirmek, tay- yareciliğini çanlandırmak, cebhane ve iptidat malzeme almak, harb fabrikaları kurmak ve halkını doyurabilmek için gitgide daha güçlükle para bülabiliyor. Bunun için iki faşist diktatör, İspanya- daki gönüllülerin geri çekilmesini se- vinçle karşılarlar ve general Franco'nun barbi kazanmasını temin için başka tek | gönüllü göndermiyeceklerine de eminim. Bugün ihtilâlci saflarında en az yüz bin ecnebi var. Aslen İspanyol olmıyan Faslılar, bu rakama dahil değillerdir. Hükümet tarafındaki ecnebilerse on beş binden fazla değildir. Binaenaleyh gö- nüllülerin çekilmesi işinde ziyan edecek olan karşı taraftır. Teruel harbinin neticesi ne olacaktır? Acaba bu çarpışmalar, İspanya harbinin nihatf neticesi üzerinde' müessir olacak mı? Şimdi herkes İbunu düşünmekle meşgüuldür. Bu harbden evvel Franco bütün şimal İspanyasını aldı. Hiç kimse âsi generalin neticede mağlüb olabileceğini aklına ge- tirmiyordu. İngiltere de kendisini bilva- sıta tanıdı. Herkes artık Madridi zaptet- mesini bekliyordu. Bünu yapmaması da, havanın bozukluğuna ve nihaf zaferin bahara bırakıldığına hükmediyordu. Fa- kat hükümetçilerin bu son zaferi, vazi- yetin epeyce değişmiş olduğunu göster- mektedir. Filhakika isyanın başlangıcın- da İspanya hükümetini anarşistler mü- dafaa ediyordu. Fakat bugün hükümet- çilerin saflarında iyi talim görmüş, iyi teslih olunmuş yarım milyon insan mev- cuddur, Ben daha geçen sene sonbaharda nihat zaleri hükümetçilere zamanın temin ede- ceğini söylemiştim. Hülâsa Büyük Britanya hariciye nazı- rı dünya vaziyetinin son altı aydanberi Gaha iyi gittiğini iddia ediyorsa, bu, ben- ce sırf kendisinin çok nikbin olduğuna üelâlet eder. O, herhalde, İspanya harbi- nin çabuk biteceğine - ki ben buna emin değilim - ve Habeş ilhakını tanımak şar- tile bir Mussolini'nin şemsiyesi altında | bir Avrupa konferansının toplanmasına imkân bulunduğuna inanmaktadır. Lloyd George '"?Ğeuem““"uîı 1 inci sayfada) 7 ym&ındğ: n Bu sahada raylar Tüştiy Bokuhnuş Ve traversleı' ezil- “ahan'ü' Vekilinin alâkası İ Ali Çetinkaya kazanın k"%rhı ha I'dar edildiği zaman se- Srizaya Uğramaması için şahsan uş Ve hâdise yerine İstan- Ü gibi Eskişehir ve İzmitten ble"l yağdırmıştır. Fakat tu, çalışmak kolay olmu- âyrete rağmen tamir 400 İŞMasile ve köylünün yardı- adu— sürdü ve bugün saat Vedikii. Havanm sıfırın al- eeye kadar soğuk olması altl'îele de donmak tehlikesi dadı sıhhi treni gelerek ken- - Müçj ],ı:îtız“fmda İstanbuldan An- de, Ankaradan da İstan- T Yole Ular de hareket etmiş olan “mm3 arıza mahalline her gönderilmiş olan yedek arma ediyorlardı. he htaı- Muhtelif istasyonlarda e birikmişti, mutad prog- Uştu, fakat hat yapılınca Mütad program — tatbike efien, Ğİ numaralı Zöyük istasyonuna Mesafede İnönü ile Bilecik Tampayı İinerken, vagonların- Bîınm tekerlek dingili kırıl- mıştır. Dingille beraber kazaya uğrıyan vagon da çökünce, onu arkadaki vagon- lara rapteden kroöşe ve zincir de kop- muştur. Bu suretle, katarın kazaya uğrıyan va- gönun arkasında kalan kısmile rabıtası kesilmiştir. Diğer vagonlar, gardöfren- leri tarafından durdurulmuştur. Fakat lokomatif, arkasındaki vagonlarla likte, kazaya uğrayıp devrilen vagonu da bir müddet sürükledikten sonra dur- muştur. Atlatılan büyük bir kaza Kazaya uğrıyan vagonu, arkasında ka- lan vagonlara bağlıyan kroşenin ve zin- cirlerin kırılışı ve kazaya uğrıyan vago- nu sürükliyen vağonların devrilmeyişle- ri büyük bir talih eseri sayılmaktadır. Kazaya uğrıyan vağonda, — gardöfren bulunmadığı için, insanca hiçbir - zayiat olmamıştır. Kaza derhal, marşandizatın seyyar telgraf tesisatı vasıtasile, alâka- dar makamlara bildirilmiştir. Vak'a mahalline ilk giden salâhiyettar memurlar, bozulan hattin 120 amele ça- lıştırılmak şartile 9-10 saat zarlında ta- mir edilebileceğini tahmin etmişlerdir. Nitekim, bu hususta, Ankaradan sorul- muş olan suallere de, bu cevab veril- miştir. Bu cevab üzerine, Atatürkü hâmil bu- iunan hususi trenin hareket etmesinde bir mahzur görülmemiştir. Fakat yukarıda da bildirdiğim gibi tah- tessifir 14 dereceye kadar düşen müdhiş soğuk, amelelerin lâyıkile çalışabilmele- rine fırsat vermemiştir. Bu kaza yüzünden, Ankaradan hare- ket eden trenler, Eskişehirde ve İstan- | bir- | Ü a g IOR <P0 813 Ataturk Yalovada (Baştarafı 1 inci sayfada) lâl Bayar, Dahiliye ve Hariciye Vekille- rile mutad zevat bulunuyordu. Tren is- tasyon binasına girerken vaktin gecik- miş olmasına rağmen Atalürk garda top- lanan binlerce halk tarafından coşkun tezahüratla ve alkışlarla karşılanmış- lardır. İzmit garında Büyük Önder istasyonda İstanbul va- lisi Muhittin Üstündağ, İzmit valisi Hâmid, Amiral Şükrü Okân, Amiral Fah- ri, kâğıd fabrikası müdürü Mehmed Ali Kâğıdcı ve diğer erkân tarafından kar- şılanmışlardır. Büyük Önder trenden inmişler, bir | müddet halkla temas ettikten sonra tek- /'Tar vagonlarına binmişlerdir. Kâğıd fabrikası hakkında izahat Atatürk vagonlarına girdikten sonra nezdlerine kâğıd fabrikası müdürü Meh- med Ali Kâğıdcıyı davet etmişler, fabri- ka hakkında izahat almışlardır. Milli mücadele hatıraları Büyük Önder müteakiben İzmit Bele- diye reisi Kemali kabul buyurmuşlar ve nezdlerinde bir saat kadar alıkoymuşlar- dır. Bu müddet zarfında İzmitin milli mücadeledeki hizmetleri etrafında görü- şülmüştür. İzmit belediye reisinin hitabesi İzmit Belediye reisi bu mülâkatı mü- teakip Atatürkün vagonlarınır. pencere- sinden İzmitlilere hitaben hararetli bir nutuk söylemiştir. Halide Edib'e bir cevab Belediye reisi Kemal, milli mücadele hatıralarımmı anlatırken, Atatürk, Gene- ral Fuad ve Halide Edibin bulunduğu bir mecliste. geçen mübahaseyi şöyle anlat- miıştır: «Halide Edib şöyle bir sual sormuştur: — Çok küçük bir kuvvetle büyük ha- sımlarınıza karşı nasıl galebe edeceksi- niz.» O zaman kendisine şu cevab verilmiş- tir: «Bir avuç Türkle» — Bir avuç Türkle bütün dünyaya karşı istiklâlimizi muhafaza etmek her zaman ihtiyarımızda ve kudretimizdedir. Biz bunu yapacağız. Siz de göreceksiniz. Klod Farer hakkında İzmit Belediye reisi sözlerine devam ederek Fransız edibi Klod Farerin İz- mite gelişi hatıralarını anlattı O zaman sureta samimi görünen ve hakikatte Tür- kiyeye düşman olan bu Fransız edibine karşı gösterilen misafirliği, buna muka- bil takındığı namkör vaziyeti saydı ve Farerin Büyük Önder tarafından tutula- rak kaldırıldığını söyliyerek Atatürkün şahsında Türk civanmerdliğinin hatıra- larını hürmetle andı. Belediye reisi Kemal Öz hitabesiniİ: «İzmitin bahtiyar halkı» sözlerile bitirdi. - Halkın heyecanı Bu hitabe halkın heyecanını son dere- ca alkışlandı. Atatürk'ün kahraman bir askerimize iltifatları Büyük Önder bir ara önlerinden ge- buldan giden trenler de Bilecikte bekle- mek mecburiyetinde kalmışlardır. Atatürkü hâmil olan tren ise, tamira- tın itmamını İnönünde beklemiştir. Hâdisenin sebebi tahkik ediliyor Kazanın, kazaya uğrıyan vagonun sa- katlığından mı, yoksa, o vagona fazla yük tahmil edilmiş olmasından mı gel- diği henüz tahakkuk etmemiştir. Bir taraftan, bu hususta da tahkikat yapılmakta ve mes'ulün tesbitine çalı- şılmaktadır. Tevfik Necati Kozol Şehrimizde te'â İlk Ankara treni, İ:tanbula anak dün gece yarısına doğru muvasalat edebil- Bu itibarla, evvelki sabah saat 8 de gelmesi icab eden Toros ekspresinin tam 39 saat teahhurü mevcuddur. Ankaradan yolcu bekliyen birçok kim- seler, bu kaza haberi yüzünden büyük bir telâşa düşmüşlerdir. Yolcularından haber almak istiyenler, dün Haydarpaşa istasyonunu bir mahşere çevirmişlerdir. Fakat, suallere cevab — yetiştirmekten bıkıp usanmıyan memürların verdikleri teminat, endişe içinde bulunanları müs- terih etmiştir. Kazada uğranılan maddi ziyanın da, pek büyük olmadığı tahmin olunmakta- Gir. Eskişehirden, yolun tamirinin saat 16 da tamamlandığını bildiren bir telgraf 'ahndığı için, Ankara treni dün akşam mutad saatinde harek&et etmistir. . Atatürkün ayakları dibine yıkılan Klod. Ekgın de 15 kuruş”'f inmesi mümkün göruluyorş (Baştarafı 1 inci sayfada) mevkiine konulunca müsbet ve hayırlı netice vereceklerdir. Meselâ et fiatlarır- dan kiloda on kuruş tenzil etmek, üze- rinde durulmağa değer bir mikdardır. Çünkü bir vâhidi kıyaside yüzde ondan fazla tenezzül ehemmiyetli bir hâdise teşkil eder. Et meselesinde, hükümetin ayrıca bir sermaye koymak ve Belediye- nin de varidatından 550.000 lira feda et- mek suretile fedakârane hareketlerine şahid olmkatayız. Fakat nakliyat ve tah- liye masraflarında biraz tenzilât yapıl- ması sayesinde et fiatının daha da ine- ceği muhakkaktır. Yalnız bu noktada sade et fiatının u- cuzlatılmasını değil, diğer bir hususu da pazarı dikkate almak lâzımdır. O da ba- lık istihlâkini teşvik etmektir. Et fiatın- da istihsal masrafının ehemmiyetini göz- den uzak tutmamalıdır. Çünkü burada hayvan yetiştirenlerin kâr etmeleri de düşünülecek bir cihettir. Etten başka, ekmek fiatlarınım da ten- zil edilebileceğini umuyorum. Bunun için, ekmek fiatlarını tesbit ile meşgul bulunan kömisyon elile tedkikat yapıl- maktadır. Bence, randmanı «85> e çıkar- mak suretile ekmek fiatında büyük bir tenezzül temin edilebilir. (Bugün çıkar- tılan ekmeklerin randmanı 80 dir). Böy- lece bir kilo ekmeğin fiatında bir buçuk kuruşluk bir azalma temini mümkündür. Diğer havayici izaruriyeden —meseliâ zeytinyağlarını ele alırsak, bu sene yağ mahsulünün mebzul -olması yüzünden zeytinyağlarında da bir tenezzül vukua gelecektir. Şu hale nazaran, et; ekmek; balık ve zeytinyağ fiatlarındaki tenezzülün akis- leri, diğer gıda maddelerine de tesir ya- pacaktır. Bu itibarla havayici zaruriye- nin umumi bir şekilde ve geçim bedelle- rine tesir edecek kadar ucuzlıyacağı an- laşılıyor. w Melbusat fiatlarına gelince: İktısad Vekâletince bir senedenberi yerli kumaş fiatlarının kontrol ve tenzili maksadile mühim tedkikat yapılmaktadır. Evvelâ şunu söyliyeyim ki çorab standardize ol- | muş, ve fiatları makul bir hadde indiril- miştir. Çünkü Sümer Bank fabrikaları | iplik bedellerinden mühim tenzilâ! yap- | Sarıkamış - Erzurum Yolu açıldı Erzurum, 21 (Hususi) — Son günlerde fasılasız bir surette yağan karlardan Sa- rıkamış - Erzurum tren yolu ve Tahir geçidi on gün kapalı kaldıktan sonra a- çılabilmiştir. çen bir askeri nezdlerine çağırdılar. İs- minin Tokatlı Ali olduğunu söyliyen bu yağız Türk askeri Atatürkün suallerine cevaben 13 aydanberi asker olduğunu bütün ceddinin asker olduklarını, şimdi makineli harb vasıtalarını öğrendiğini, askerlikten terhis elsa bile ruhan daima asker kalacağını, Atatürkün — yolunda, her Türk gibi, kanını, canını seve seve vereceğini söyledi. Tokatlı Ali asker olmadan evvel oku- mak, yazmak bilmediğini, fakat şimdi o- kuyup yazdığını minnet ve şükranla bil- dirdi. İzmitli bir gencin temennisi “-Bundan sonra İzmitli bir genç Atatürke hitaben hararetli bir nultuk söyledi ve şu ide bulundu: «İzmit daima yolunu bekliyor, bir defa şehre inmez misiniz?» İzmit Atatürkün huzurunda en heye- canlı dakikalarını yağamıştır. Önderi hâmil olan tren saat biri on geçe dakikalarca süren çılgın alkışlar, yaşa, varol sesleri arasında Derinceye hareket | etmiştir. Derinceden hareket Derince, 21 (Sureti mahsusada giden arkadaşımızdan) — Büyük Önderi hâmil olan tren bir buçuğa doğru geldi. Ata- türk coşkun tezahüratla karşılandı. Büyük Önder bir müddet trende isti- rahat buyurduktan sonra sabaha doğru Heybeliada vapurile Yalovaya kareket buyurdular. l'ırdıhı:r Sevgili yurdunun portakal, elma gibi güzel meyvalarının zamaniıdiır. Bunlar sağlık ve kuvvet kaynağıdır. Bol, bol ye! Büyük | | 'kün değil midir? tarzında bir sual sorar — |dür? Bunun için de iki çaraye teçy =ssul İnazızı Daladier de hükümetin beyan - tılar. İpek çorabların da standardizasyo- nu yapılmıştır. Fakat kadın çorablarında — fazla mikdarda lükse ehemmiyet verik diği için bunlar çok ince yapılıyor ve ta- bit dayanmıyorlar. Tasavvur ediniz ki — bir çift kadın çorabının ağırlığı 28 gra'nı';f__ kadar indirilmiştir. Bu kadar ince ve — adetâ ayakta mevcud olüp olmadığı farkedilmiyen bir çorabdan dayanıklılılı — beklemek biraz da muhali mümkün san. — maktır. İ Çorabın yanı başında kundura hatıra geliyor. Memleketimizde yapılan kundu. ralar hem ucuzdur ve hem de san'atkâm — ranedir. Derileri de dayanıklıdır. Pamuk elbiselik kumaşlarımız da iyl ve ucuzdur. Yalnız yünlü kumaşların fi- — Ş atlarını biraz daha indirmek mümikiü''la etmek lâzımdır: 1 — Teknik tekâmül, 2 — Fiatları &ıkı kontrol. Vakıâ bugün yünlü kumaşlar evsaf ve kaliteleri itibarile Avrupa mallarından aşağı değildir, fakat yapılış tarzlarında bazı ufaktefek farkların temini süretile — 90 de 5 nisbetinde bir tenezzülün yapılar — bileceği kanaatindeyim. Umumiyet itibarile bir hüküm vermei istersek ucuzluk ve pahalılık meselesini — şöyle düşünebiliriz: Fiatların inen tarafı da vardır, çıkan tarafı da. Son 5 senede hayat fevkalâde pahalılaşmış değildir. — Yalnız, hayatı daha da ucuzlatmak müm- — snız, buna bir mikdar daha eşya ve gıda maddeleri fiatları indirilebilir şeklinde — bir cevab verilebilir. Burada şunu da ha- > tırlatmak isterim. Yaptıfım — tedkikatta — kira bedellerinin indiğini müşahede et tim. Tabii bu tenezzüllerin yanında işti- ra şartları güçleşen maddeler de var. Meselâ şimdive kadar Türkiyede mey- cud bulunmyıan bazı sanayi şubelerinin — tesisine ihtiyaç gösteren giıda maddele- — rinin fiatlarının biraz pahalı olması za- ruridir. Çünkü her memlekette olduğd;ji gibi bizde de tesisten mütevellid bir a- — daptasyon masrafının bulunması bünü — tevlid etmektedir. _ Netice olarak şunu sövlemeliyim k! a- lınan tedbirlerle hayatı ucuzlatmak me- selesi metodik ve teknik bir surette h:ıl— ledilecektir.» Fransız kabinesi İtimad kazandı Paris 21 (Hususi) — Meb'usan Met lisinin bugunku toplantısında Başvekil Chautemps 'yeni kabinenin beyanna -— mesini okumuş ve bire karşı 501 rey -A ie itimad kazanmıştır. r Bazı meb'uslar müstenkif kalmış - J» tır. Yeni kabinenin programının ana hatlarını izah eden Beşvekil, Fransa - nın Milletler Cemiyetine merbut ka ş' lacağını ve İngiltere ile teşriki mesâi- sine devam edeceğini söylemiştir. : Başvekil, Amerika - İngiltere - Frar K sa arasında yapılmış olan üç tarafh para anlaşmasının muhafaza edilece « ğini, milli müdafaanın kuvvetlendiri « — leceğini söyledikten sonra sosyal ha- yatın intizam altına alınacağını da i T ve eylemiştir. Başvekil muavini ve milli müda.faa. namesini âyan meclisinde okumuştur. Erzurumda bir banka . Kuruluyor Erzurum, 21 (Hususi) — Vali Haşım İşcanın teşebbüsile Erzurumun mali kal- kınmasına hizmet edecek yeni bir bankı " kurulacaktır. A 4 . â Dünkerk gen isinin mukavemet seferi —— — Brest 21 (A.A.) — 1200 kişilik mureh tebatı ile dün Antilles adalarına bir mukavemet seferine çıkan Dunkergua saffı harb kruvazörü 10 martia avdset Be | decektir. ; _.,.—. ü Stenografi kursu _ Beyoğlu Halkevinden: Evimizde Stenog - rafi sür'at kursu açılmıştır. Bu kursa nazs ri imtihanlarda muvaffak olanlarla ge .w Eylülde diploma alanlar iştirak ndehümi— lerdh' .ıı.ıı_