22 Ocak 1937 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 10

SON POSTA Cenevrede K oönseyin İlk celsesi dün Arap pOıiS ve mıl5? kdedildi . * #KreL Antakyada Türk ziyetlerinin müsalt olup olmadığırın tetkiki ile iştigal edilmiştir. SAA wam| mekteplerine saldırd! ları hakkında şu teb- Biz ne teklif ettik Fransal ne cevap verdi? Hükümetimizin 1 Kânunusani 1937 tarihinde Fransaya verdiği bu muhtıra ile buna cevap olarak Fransız Başvekilinin 19 - 1- 37 tarihlîrmekiubunun metinleri (Baştarafı | inci sayfada) İik parlâmento intihaplârı Türkiye Suriye, Lübnan ve Sancak üç| ile Fransa arasında akdolunacak bir iti ere d eşkil eder. lâfnamei mahsus ile tayin olunacak şe i müşterek işlerde kon | kil ve sureite vuku bulacaktır. akılan salâhiyet mah- 13 — Yukardaki maddenin hükmü- fuz kalmak üzere her devlet kendi hâ-| ne göre, halen yabancı bir tabiiyeti ha-  kimiyetini tam ve mükemmel olarak | iz olmıyan, bizzat veya babası Sancak t muhafaza eder: ta doğmuş olan ve bir de 20 Teşriniev j A — Diplomatlar ve konsoloslar gön | vel 1920 tarihinde orada yerleşmiş bu dermek ve kabul etmek suretile temsil | lunan her şahis Sancağın yurdda dahil olduğu halde harici münasebet-| — 14 — Sancağın ana yasası ancak liği meşretmiştir: — — (Baş tarafı 1 inci sayfada) met tarafından teşvik $' w'kîîıl'î“-ıîğîi-ıîîâ"fı;ğnî n î:ğ nucunu Büyük bir aabırsızlıkla bekli- :g.!;.:r 'ııı:ı :ı'.dnb enböndü iemkalein De eRİMüRİ vn al namında HLAT a ER N Y mletisi S yamlüder Halepte — - l rafmdna karyanle Gece Başvekil evinde İcra Vekilleri| — Müşahitler hey'eti vazifelerini ik-|masıdır. Ağır yaralı olaf Heyetini Mareşalle beraber tekrar top|mal ederek Antakyadan Halebe git-|kânünuevvel hâdiseleri lamıştır.» mişler, orada bir gün kaldıktan sonra|seyrinin evine tecavüz " İsveç Hariciye Nazırı bir itilâf zemini Şama gitmişlerdir. Müşahitler Suriye |atfolunmuştur. bulmaya çalışıyor büyüklerile görüştükten sonra Be- Tahrikât , Cenevre 21 (Anadolu Ajansının hu-İruta — gidecekler, orada —da yüce| — Hama 21 (Hususi) — ğ da bulunmakta olan V& raftan Türk olmıyan ç yorlar. susi muhabiri bildiriyor) — Raportör |kamiserlikle temas ettikten sonra Ce- M. Sandler bu sabah Fransız heyetiyle nevreye giderek raporlarını vrecekler- ler, kiye ve Fransa hükümetlerince tasvip | €masta bulunduktan sonra saat 15,30| 1 aleyhine tahrik etmaklil B — Konfedere devletler arasında| olunduktan sonra meriyete konabile - taraftan da bilhassa ld gümrük ittihadı, cektir. Bi N beük , a Araplar #f ni &i r. Raportör tarafın teklif D e Z Fransanın cevabı ve iddislerimı dinliyerek bir iHiM ve-| — Suriye hükümeti Milletler Cemiye-İkak aralarında - «iâhlMl li ü Ankara, 21 (AA.) — Fransa Baş-| mini bulmaya çalışmaktadır. tinde Sancak meselesinin müzakerele-|Türkler vak'a çı 4 — Konfederasyonun yukarıda zik| Bakanı M. Blum tarafından 11-1-937 bulunan devletler, bil-İrini takip etmek üzere Cenevredeki | mektedir. redilen müşterek işlerine müteallik | târihli muhtıramıza cevap olarak gün-| hassa dost ve müttefiklerimiz İngilte- İhsanül Cabiriye telgrafla müracaat et- masrafları konfedere devletler arasın- ?"n!' 19.1-1937 _“""'u mektubu aşa Sti da her birinin nüfusu misbetinde ifraz | Ödâ aynen neşrediyoruz: — edilecektir. Mesaimin ve düşüncelerimin netice- 5 — Konfedere devletler parlamen- si şudur: K gf h toları tarafından müsavi adette intihap | — Tamamen juridigue noktai nazardan edilecek murahhaslardan mürekkep ko "f'—'sî"eb'î mülâhaza edersem, İ*rnı_!sız ti mite konfederasyonun müşterek işle - hükümeti tarafından Cenevrede müda rinde icra kuvvetini haizdir. hî_e:üe: ılezı ğı'ıl!lvağın:tmîu:ğm. t Harici münasebetlere ve müşterek | Yetinde kalacağım. n lena- masrafların ifrazına ait bütün ı'u:csde- mesinde mevzuu bahis hâkimiyetin ter Jene mütedair kararlar ittihadı ara ile| Ki. Sancağa taallük eden kısmı için, ittihaz olunur. Konfederasyon devlet- oon:;i;uti:iu_ bir mahiyet arzetmi - lerinden birinde tatbikı o devlet mev-| Yor fikrindeyim, zuatı kanuniyesinin tadilini mâsm -| Fransanın İ9Zİ senesinde mandater zim kararlar için de ittihadı âra lâzım | biT devlet sıfatiyle müzakere ettiği mü iİlgünü Türkiye hud i-İrayılan köyüne gelmişler .Jdun Yücel, Kamiserlikte, Sancak me-|mas etmişlerdir. p selesi hakkında görüşmelerde bulun-| « Yaşasın müstakil Hatâyf'ij e lamışlardır. Müşahitler€ |/ Cenevre, 21 — Dr. Rüştü Aras bur Propagandaya istihbarat tercümanı Yât gün İngiltere Diş Bakanı Eden ile gö- Şamda vatani meb'uslardan Fahri|lık etmiştir. Yanko rüşmüş, konsey içtimaından sonra da|Barudinin başkanlığında Sancak için leri cevapları tahrif Litvinofla mülâkatta bul - — |bir propaganda komitesi teşkil edilmiş,| — Reyhaniyedeki Yarın hususi mahiyette yeni bir top|bunlar muhtelif Hsanlarda broşürler |aranmakta — olan Yantı yapılarak Türkiye - Fransa nok- kalkışmışlardır. tevkif edilmiştir. Diğet neşrederek Sancağın Araplığını ispata j Silâh Dağıtıyorlar tal nazarlarının raportörün bhuzuru ile B müzakeresine devam olunması beklen SS SRĞ Si da emir verilmiştir. ç dir. Jâhazasındayım. 1921 muahedeleri tat| mektedir. 21 (Hu İ ütür |bikmın, mandanın tamamen i - e mühtaç bir haber Halep, ( susi) — Fransızlar Tehditler Bütün mukarrerat için ekseriyet kâ b ca Kran vU Cenmi (A.A.) — Pransız . Türk |tarafından Suriyenin Türkiye hudu-| — Humus 21 (Hususi) İ fidir. retiyle Fransa tarafından temin edilme ME LK Cemiyetçe #tihaz olunan bir kararın | düği müddetten itibanen, Sancak istik- konfedere devletlerden birinde mevleli | lâlini istilzam edeceğini zannetmiyo - tatbika konulması için bir kanuna Tü -| tum. Lâkin juridigue sahada itilâfim te zum görüldüğü takdirde, o karar ancak | Hininin müşkül olduğunu tecrübe gös alâkadar devlet parlamentosu tarafın-| 'Ermiştir. Binsenaleyh itilâfı başka bir ihtilâfı bazı müşkülât arzetmekte oldu |duna yakın olan kısımlarında kendi'da Türkler, Fransızlar w& iHundan, mesele osaslı bir şekilde tet- İvamtaları sayabilecekleri şahıslara si-İkümet tarafından tahrif kik edilmeden muvakkat bir tarzı hal|lâh tevzi olunmaktadır. Bu meyanda /(mes'ul şahıslar aranılacaktır. Fransa ve Türkiyenin üç | Aneze aşireti efradına silâh dağıtıl.'mektedir. Ermeni mahallef”) sene için stalükoyu muhafaza etmeye muştir. Türkler canlarını, BM ) dan Aasir hükümler kabul olunduk | Sahada aramak lâzımdır, ve bu mülâha | razı olmaları ve Fransanın 1921 anlaş BAA - ç in Türklef? tan sonra ierası mecburt bir kuvvet | Za iledir ki cemiyeti akvam rolünü der | masından doğan Türk haklarını tanı - ş.quuMni)— Dün öğleye f,':mknı.n îmı“e iktisap edebilir. piş ediyorum. ması mühtemel görünmektedir. nee” ça aÜa | yakın bitaraf müşahit hey'eti ansızın Ermeni i 6 — Konfedere devletlerden her bi-| emiyeti akvam, bizim malik olma-| Anadolu Ajansının notu: ÖD O gi diğerleri nezdinde bir irtibat memu | dığımız tam serbestiye maliktir. Cemi| —Bu son haberi keydi ihtiyatla veriyo b ru tarafından temsil edilir. yeti akvamım, azası bulunan ve ona| Tuz. ğ 7 — Konfederasyonun müşterek Işle, tterbut olan iki devlet arasındaki siya rini alâkadar eden muahedeler icra ko| Si Mahiyette bir ihtilâfın, 11 inci mad mitesi tarafından müzakere ve akdolu| de mucibince hallini aramasını mem- nup üç devlet parlamentolarının her bi| Nüniyetle kabul ediyorum. ri tarafından tasdik edilir. Fransa hükümeti, raportörün kendi- Maamafih şurası mukarrerdir ki kon | Sine verilen mandayı envüsi surette kul * federasyonun ihdası sırasında mevcut lanmasına hiç bir suretle mümanaat et Glan siyasi muahedenameler, yani| Miyeceğini ve könsey tarafından veri- Fransa - Suriye, Fransa - Lübnan, mu | lecek kararı peşinen kabu! edeceğini be #hedeleri - mer*? olmakta berdevam ©o/ Yan eder. /— İacak ve müddetleri iktıza edince tem-| Bu kararı aramızda şimdiden hazır- dit edilebileceklerdir. lamak mümkün müdür? Bunu kuvvet 8 — Komfedere devletler meyanın -| le temenni ederim. da, Sancak gayri müsellâh daimi bita-| Benim temayül gösterdiğim düşünce | Ve başlıc Taf bir hale kanmuştur. ler şunlardır. Zannedersem tamamen | Şülmüştür. — İnamamıştır. Bulunabilenler Duryo'nun $ Orada hiç bir mecburf askertik hiz-| &yrı iki mesele mevcuttur. ; Konseyin ikinci toplantıcı yarın öğ-| 1 . — pi müşahitler bey'eti huzu- selesile alâkadar bulun eti ihdas olunamaz, hiç bir askeri is-| — Fransa - Suriye muahedesinin tatbi- Yağlbeklie runa çıkarılmışlardır. Müşahitler ken-| dilen bu görüşmelerine tihkâm yapılamaz ve dahilt emniyetin | ı;k x;'udu itibaren Sancakta tat- tirinei he;nmy;ı &Ğ'ğğ'ğ“; Talli iktiza ettirdiği teslihattan gavri hiç bir. ilecek kat'i statü, ve ara devrede aŞ teti, ancal TI teslihat !kır:,e >va eei MAĞA Ktatbik aölecek rejim. konsey toplantısı haricinde, kendi ara| — Niçin mektup “’.ı":'"' ne Bt Pransız heyetleri arasıPi 9 — 1921, 1923 ve 1926 muahedati| Bunlardan birincisi en mühimmidir, | larında muhtelif temaslarda bulunmuş | yorsunuz, diye sormuşlar. reler devam etmektedir. ” İ " gn Santağaa taallük eden ahkâmı yeri| Fransa - Suriye muahedesinin tatbika | lardır. Köylülerden yekavaz olarak şu ce-| neotice elde edilememiştii, eçi e kaim olmak üzere bir Fransız - Türk| vaz'ından sonra, Türkiye Cumhuriyeti-| Fransız Hariciye Nazırt M, Delbos, | vabı dmııhııdn:_ y ü muahedenamesi akdolunacaktır. İşbu|Nin 1921 muahedelerinin tatbikı ile ya| bugün, M- Eden şerefine bir ziyafet| — İstiklâl istiyoruz, hükümet bize muahedename, konfederasyonun Thda-| Rinen alâkadar olması sizin noktai na-| vermişlir. İki nazır gerek sofrada, ge-İCok zulüm ediyor. Bunun için müraca» &ı ile tarzı fazliyeti hakkındaki ahkâm | Zarınızdan meşrudur. Antak bu muahe dan manada Türkiye ve Fransanın San | delerin tatbikı, Fransa devleti ile aynj| * cağın mülki tamamiyetini hariçten ge-| Sayeyi güden Suriye devleti tarafın - len - Öteki iki devlet dahil - her güna | dan yalnız olarak garanti edilmeyip ay taarruz ihlâl ve müdahaleye kârşı müş | Ni zamanda mandaler devletin 1921 de tereken ne suret ve şekillerle zamin oe | Namına hareket etmiş olduğu cemiyeti Jacaklarım tesbit gayesine matuf ahkâ| akvam tarafından da garanti edilmesi mt ihtiva eyleyecektir. iktiza eder 10 — Bundan maada bu husustaki te| Binaenaleyh Cemiyeti akvamın 1921 “Münat Sancağın bitaraflığına ve mua -| Muahedelerinin tatbiki ile mükellef ka hedenin tayin eylediği statüye dahi şa| lacağı mülâhazasındayım. Bundan mil olacaktır. neticeyi çıkarıyorum: Fransa « Suriye İ — Türk - Fransız muahedename | muahedesinin tatbika vaz'ından sonra si, İskenderun Himanında 20 Teşrini -| dahi yalnız Sancağa münhasır olmak evvel 1921 tarihli 'Türk - Fransız itilâf| üzere, mandanın bir nevi devamı mü , hamesine ilişik imza protokolunda| lâhaza olüunabilir. Bu mânada dolayısi- Mmünderiç olduğu veçhile Türkiyeye ta|le Sancakta hususi bir rejim tesis edi- “nınacak hak ve faydaları tasrih eden| lir ve Cemiyeti akvamın göstereceği bir maddeyi dahi ihtiva eyleyecektir. |bir hawt commissaire nasbolunur. Bu 12 — Sancak yurttaşları devletin a-| haut commissaire tabiatiyle Fransız o- İ çma yasası hakkında reyini verecek o -|lacaktır. Bu suggestion bana mühim — ON ülk parlâmentoyu intihap edecek-| görünüyor. Ve hükümetinizin esas gai 'V"d"'-ıı yasa, mecburi olarak, vic-| lesini karşılıyor zannederim. den serbestisini ve din serbestisini tas-| — Diğer taraftan, Fransa kendisini is - dik ve İlön eyleyocektir. Bundan ma- | tihlâf edecek devlete geçen tanhhüda - ada devletin cumbhurlyet şeklini ve| tı Türkiyeye karşı tecdit ve garanti e-| Tek bir kaygım vardı ve vardır: İh- Türkçe olacak alan resmi Ailimi tesbit | decektir. tilâfımızın hakiki sebeplerini anlamak | işleyemiyecek olan konfederasyon pro- “vleyocektir. Ara devrede tatbik edilecek rejime| ve buna çare bulmak. Bu çak dikenli | jesinden beni çekindiriyor. - , İskenderuna gelerek — kendilerine pro-| — Hama 21 (Hususi) Tj testo mektubu gönderen Türk köyleri-| Ador Leonyan kumand nin ileri gelenlerini görmek istemişler- |300 kişilik müsellâh bir Fiğİ Ğr. teşkil edilmiştir. Bu $ Tebligat Geç Yapıldı ihtiyaca göre g : Müşahit hey'eti köylülere daha ev-|Leonyan çeteciliği ve Lar velden tebligat yapılarak geldikleri gün | ğü ile şöhret — kazanit, öğle vakti İskenderunda bulunmalarını | mensubudur. Kumandan " 4 Fransızlardan istemişlerse de bu tebli-| binbaşı Kolenin bu sahada gat Fransızlar tarafından sureti mah-| mat ettiği şahıstır. a susada geciktirilmiş ve müşahitlerin " geklikleri gün öğle vakti köylüye teb.| İngilfere ve Hariciye Naz igat yapılmaya başlanmıştır. n ı,. köylülerin hepsi bulu-| Tavassut teşt" Bu sebeple köylülerin hepsi bulu- eaf ı _.ı v Konsey Cenevre, 21 (ALA.) — Konsey bugün ilk içtimainı yaptı. Alelüsul yalnız ruz name işi ile meşgul oldu. Hatay meselesi ruznamede mevcut otmakla beraber gelecek hafta içinde ne gün müzakere olunacağı henüz ma Jüm değildir. Cenevre, 21 (Husust) — Billetler Ce miyeti konseyi, bugün saat 17 de, Çin murahhası M. Velington Ku'nun riya seti altında İk tolantısını yapmıştır. İki saat süren bu toplantı haft olmuş ve başlıca İspanyadaki vaziyet görü - gelince, bu rejim devam ettiği müddet | > dülerin tercümanlığ ifesini de $i l l'ım“ için endişenizi Mucip -Pi düşmanı olan — istihbarat tercü- $ manı Yanko namında biri yapmıştır. Bu ara rejim, kat'i rejimi hazırlaya PY İ aü ':Ğd: 'tanzim edilecektir. Ya Tercümanın Türklerin dediklerini ni Sancağı şimdiden tamamen ayrı «entite» olarak gösterecektir. göuverneur'ün sureti tayini mesele - si ki bu işe mandalar komisyonu mü- dahale edebilir, zannederim. Ve Suri.- ye meclisine Sancak mebuslarının işti rakidir. Lâkin cemiyeti akvam konseyi nin bu hususta bir sureti hal veya bir uzlaşma metni bulamıyacağını zannet miyorum ve tekrar ediyorum. Böyle|| bir kararı peşinen kabul ediyorum. liğe müracaat ederek İ satnameyi almaşıtır.