25 Ekim 1936 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 9
: SON POSTA TiHAD#TARAKKİDEONSENE Yazan: Eski Tanin Başmuharriri Muhittin Birgen 25 Birinciteşrin L İttihat ve Terakki hakiki meşrutiyeti bir türlü tesis edememişti hakkında düşüncelerimi Doktor Nazıma söylemiştim, Doktor yarak şu sözlerle mukabele etmişti: “Muharrir Bey | pek doğru, bunları iyi okumuşsunuz, ancak biz mam tatbik etmiye imkân görmüyoruz , Meşrutiyet fikirleri | beni biraz azarlayıp biraz okşa, nazariyeleriniz iyi, misalleriniz bu nazariyeleri bu memlekette ta İttihat ve T n hen ittihatcılar n ilk haftala çıkmış ver ve di a daha ink tiba- | âfı sen meydi Cemiyet, hüküm 4 fik tle ki yet kaideleri ıdisini vardı. ayırır, hükü | le mükellef hükümetin disini de meşrutiyete muhalif bir siyaset tâkil tte rdi. Buna mukal ni Üzerine etmesini hin bekci farze Yâbın s'üliye m bulunan mi lar da İttih gy BallI hükümetin ve gerek meclisin üstünde, | e işlere müdahale eden bir te -| | ak: ekline girmesini isterlerdi. ül olmaktan çıkarak siyasf bir fır- ifta her iki taraf da haklı i t tesis edilm nin ki meşruti i İ meşru akkinin iyi günlerinden bir hâtıra: Ahmet Rıza Beyin Beykoz Kasrında âyüna verdiği bir ziyafet nünü yapması lâzım |Hakkı Tanin'in direklerinden biri ola-|yesi bir gencin doktar gibi bir İttihat Bu siyast hukuk nazariyesine |rak kâh ağızla, kâh kalemle bu fikrijve Terakki piri karşısındı - nâzım kuv - İmüdafaa ederdi. Ancak İttihat ve Te : Kanım ya-İrakki bir türlü bu yola gidemiyordu “adalet da-|Bunda haksız mıydı? O zaman kendi ız görmekte olduğum halde yerna kalıp bilgiler | kten kustulup içti- İttihat ve Ter: gi siyasi hukuk mazariyesinin men bhü daha fazla Öre bir devlet içini münakaşaya gitmesini küstahlık olarak vet bulunmak icabederd Pan, kanunlı ğBitan kuvv için bu cevab üzerine sus. kani olma! m. Bi i bir kuvve-|&n rutiyetin esaal nde bir yer be liyorum ve o va kkinin, başın 4 imkân yokt şeyin | türk çerek onu bugünkü tarzda bir teşkilâta sürüklememiş ol - masından dolayi teessüf ediyı Bununla beraber, İttihat ve Terakki, zariyecilerin arkasından — gitmedi; yahud da, doaktorun bana daha bida - yette açıkca söylemiş olduğu gibi, gi- der gibi döründü de sonradan gene kendi bildiğini okudu. Şu fark ile ki u yolun sahasında hiç bir etmek ve i «|m k ve mücerred hakikatler halin- de mütalea edilemiyeceğini anladığım | baren onları da haklı bul -| ddüt etmedim. Haksızlık | kültür noksanında — idi, memleket için nle: Vet balinde işlere nezaret Sabında he rşeye hâkim olmak istiyor du. Hukuk nazariy zdi. Fakat Ziyetin nazarıyeye an ibaret de değildi. Gayri m teşekkül ö ğ '"knıı: ün mes'ül teşekkülle Gökks m. i buna müsaa - |devirden iti l bir |H k İ meşrutiyetie idarc & doğrusu, es'ü : Taka b fikri lüks bir fi - doğruluğundan olamadığı için, yapltığını ve yapacağını, doktorun de- bulunmasından | Strdı debilir | ilir bir vaziyetti amcli olarak çıl ükieeZ Alleri, kuvvet ârenk mozaik bir levhayı an- dıran o zamanki Osmanlı impa: ğunun, bütün parçalarını ve unsurlarını yukardan aşağı tesis edi - le id. ralor - i de pek emin bütün | ğ gibi, herkese karşı açıkca söyleme- bir zaman cesaret edemiyerek kulland i'len baş- nın ilk meşrutiyet sadr i muhitin « A]:ı. bir meşrutiyet Bunun için, İt meşrutiyet hukuku esasiyeci - le ve nazariyata düşkün ol-| şı kendileri de bir nazari- Lil LA g areye imkân ola- ğ n yt daima iki taraflı bir siyaset Terakk at ve Terakki n at a türlü söyledi, f Resmen İ f ka türlü yaptı. fırka programı yaptı ve bunu siyasi bir fırka kadrosunun çerçivesine giren bir teşekkülün eline verdi, diğer tarafi da eski komitenin fa: terketmedi. bu ikiliğin bütün sebeblerini o orluğu bünye: Daşl yetie ihat ve Terakkinin hükür Zerind , z sdeki müdahaleleri bükür yan şik unmaşına | ma ye göstererek, ilmi bir tal j e faaliyette bul 1 teşkil ediyordu. yaparak edememelerin nen, &- kılâbcılarâ mahsus bir sezişle, Ne samimi bir meşrutiyetci, ne de |mukab sa- |melt r nevi siyasi sevki tabil ile, tuttuk - yolda var kuvvetlerile direnerek imiz şeyleri ya, önceli hiç yapmıyorlar, yahudda, — sonraları, sadece zâhiren yapar görünüyorlar - İRRE ışına göre olsun, Si oei iebate dememiş bir devi leçi, mil paşa, İttihat ve T $ p ne vaziyet almıya b n daha Ük adımda etrafına bu şikâyeti yayı - Yor, Ali Kemalin «İkdam» da yaptığı Muhalefetin de esası bu şikâyetlere da- Yanıyordu. vatanperver olduğunu , Osmanlı impar bütün memleketin &i sanında aramak İâzımdı İşin bütün ruhu şu idi: İttihat Çe Terakki, BOYÜR proğramımıa öena” nı teşkil etmiş olan bir meşrutiyet te- İzsdli dEne düşmüştü. Memleker, mây dı. | Hiç unutmam, doktor Nâzımı ha - İreket ordusunun İstanbulu temizlemi sini müteâkib ilk defa olarak tanıdı » ğım sıralarda bir gün, kendisi ile şun- dan bundan bahsederken, bir aralık 4 gençlere mahsus bir hararetle, rutiyetle idare edilmeğe değil, İtt la idare etmek idealiyle harekete gel - nazari i di O bE j Ka a miş bir kuvvet idi meşrutiyeti fakat, korka korka bu fikri müdafna | MĞTEİREAİ YE T ö TRM P B levletl edemez, memleke Meşrütiyeti be- etmiş ve bunun için Avrupa devletle-| (. giyemezdi. Bunun için, İttihat ve rinden harıl harıl misaller getirmiştim. Daoktor bi kendisine mahsus keskin ve sert ifa - Jıyarak, biraz da okşı mukabele etti: hazırlanmış Hukuk, ilim, nazariye — tarafından t ve Terakki ise onu bunun- bakıldığı zaman bu şikâyetlerin haklı *lduğunda şüphe yoktu. Fa Tihlerde henüz hukukla, ilimle meşgul olmıya çok lüzum görmiyen inkılâbcı ilekette Mmev - at, o ta- Hihat ve Terakki, me Cüd vaziyete bakarak bu yoldan gide- Miyordu. Hükümet işlerinde kerdisini hükümeti 'Terakki bir taraftan bir idarei ürfiyeli dinledi, dinledi, — sonr k ONTA | meşrutiyet şekli icadına, diğer taraf - ir siyasi fırka oldu. Bun- tan da komite tarzında Mütel © 1 İtehassis görmed A tesil desile, biraz aza Ka nümunesi yapmıya mec! ların aksini yani ida - rel ürfiyesiz bir meşrutiyet, tama - men bır fırka mâhiyetini hâiz bir te - şekkül vücuda getirebilmek için, İtti- at ve Terakkinin serbest intihabata kıp ekseriyet kazanması ve bu ekse doğrudan doğruya ele alamıyor, eski adamlardan —Mhürekkeb —hi in Meşrutiyete sadakat ceğ emin olamadığı için de hükümeti: tünde bir kontrolcü olarak ve hattâ i-|bunları iyi okur €abında bir âmir bulunmaktan da v bu memlekette bu nazariyeleri tamam geçemiyordu. tatk O zamanlar ben de ,hanıl harıl çalı-|ki sizin dediklerinizi kısmen yapaca- tarak, Avrupa kitabları okuyarak ye -İğız, çünkü bunu — yapmazsak en çokl güvendiğimiz sizleri de ker | yarak şu sözlerli | yapabilme den| — Muharrir bey, nazariyeleriniz iyi, üs- |misalleriniz pek doğru, tebrik ederim, Ancak, biz göste uşsunuz. riyetle memleketi meşrutiyet kalde ik etmeğe imkân görmüyoruz. Bel rine göre idare edebilmsi lâzımdı. O i öğrendiğimiz bu nazariyelere kuv - mize mu-|zaman idin bunun ne birine, ne de ö- Vetle inanmşı münevverlerden biri i -|halif yapacağız. Fakat, yapsak da öy-|tekine imkân olmadığından zavallı | jim .Bütün Tanin bu fikirde idi. Ollesir tihat ve Terakki kendi icadının çıkar- levrin en salâhiyet sahibi bir hukuk|diğimizi okuyacağız! dığı tezad içinde, tam ba Baban O zamanlar, bize verilen aile terbi-| müddetin yalnız sekiz buçuk ayını ida- lesine bir yapmak olacak, biz gene bil- | en sene, Esasivacisi alan zâde İsmail Bir taraftan bir siyast | .” & . . 1” Sevgimin masalı _J 4 Muazzez Tahsin Bı-raıl mış bir y başlıyor. Gözlerimi kapıyor, kendimi görüyo J|bir saniye duruyor ve düşünüyc «Pervin on sekiz yaşında» O tekrar sorüyor: Cevap versen z j B mdan evvel sen Hayat ve neş'e ile dolü küçük bir ki- zım. Bukle bukle düşen kumral saç- t4 başımın e yır kızım. nin & nde benden bir öi t ne güzel! şretle d eviyorsun değil mi kan demla aralık ve f genç kız. © t n üstü kevrilip b Dudetear b at bu sol K fa T n unluk yü min mana: k üY tatlı düşür ne:erdenber muhayye! $ onu bekliyorum.. © hiç mi ek? gibi oluyorum sından bir su gib k n patl bir çoğu d nunla mın ara- o * yavaş kapı aş yör; — içeriye ö.» v giriyor. Yas beraber yenden kaçıp gi - Yarınki nushamızda uya ormuşum çok mes' avallı- rum Çingene kızı... Yazan : Kadircan Kaflı göl tu ru yö rum amma iç şini ve okumaktı rum. ve ya ediyo- | | güzler Şetadi durgün, çekingen. az k'nuşan | t6 >k düşünen bir rı-| Ona olimi min ve rüm - Gel sevi ni sonsuz eneler iştemiştim tık | İste benden | y bekliyor: di Ne bekliyorsun Grdçr ey Senin El defa yılmamak yanıyorum. bitti? | Bu «hiç» de benim için her ş 1 ı ve güzelli; va verdiğim | yorum.. gelmey zıma bakıyorum. şınm iki tarafınd Dudakları ık | geçip gitti. Masal iki > vermeden | d Dİttİ GÖ b İstra;nb;l' Ü;fl:_—rdarri.ığmda'n $ Muhamıneen bedeli Cins ve saklı bulunduğu yer L Kr Ayasofyada Sultan Ahmet Çeşmesi arkasında yanmış Adli- ye binası bahçesindeki Debboyda saklı 363 kalem elbiselik | kumaş, fotoğraf makinesi, Bakır, Çinko, Kurşun, Matbaa burufatı elbise vesaire gibi muhtelif eşya : İ | Bahkhanenin tamirinden kalıp elyevm Şehzade başında Selim ki Belediye Tanzifat ahırları bahçesinde dur- makta olan potrel ve sair hurda demirler. (potrellerin beher kilosu (hurdaların Sıtma Mücadele teşkilâtından müdevver olup Dolma bahçe- de mülga İstablâmirede saklı 28 model 4 silindirli ve 4914052 motör numaralı açık Şevrole marka otomobil Yukarıda cinsi ve bulundukları mevkiler yazılı emval hizalarındaki be - deller üzerinden açık arturma 'usulile ayrı ayrı satılacaktır. — İsteklilerin va yenmek istiyenlerin 5/11/936 perşembe günü saat on toplanan Ko- n (23î1) paşa yokuşund 90 tediye şeraitini dörtte yüzde 7,5 pey akçelerile Milli Emlâk Müdürlüğünde ona müracaatları (M.) k, mütemadiyen |ketler, açıkta, millet tarafından müne tehab mecliste değil, İttihat ve Terak- Je, kapalı kuliste, İt- kki direğine mutlaka U tezadın içinden Ç #hat ve Terakkinin, |kinin iç yerde tihat ve T di bayrağını çekmek isteyenler da cereyan etmiştir. — (Arkası var) Talât paşayı a0 tile, nihayet hükü aras İle kâfi gelmemiş, bütün siyasi hare -
