22 Ocak 1932 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 4
74 Böyle İktısat Tütün Meselesi Nasıl ” Islah Edilebilir? Tütün ve tütün inbisarı mesele- si tekrar günün meselesi olmuş— tur. Bir taraftan tütün işlerini daha yakından tetkik etmek 0ze- re Ankarada bir konğre toplan- mak üzeredir. Diğer taraftan in- bisarların o Islahı o münasebetile, Tütün inhisar idaresi bakkında tetkikat yapılmaktadır. Senelerdenberi Almanyada tütün ticareti ve fabrikatörlü- ğü yapan Habip Edip Bey, son o zamanlarda “ Avrupa'da Tütün İnhisarları ve Türkiye Tü- tün İnhisar idaresi, ismi altında yeni bir kitap neşretti, Bu kitap Terkiye tütün meselesini gayet etraflı bir surette tetkik etmiş bulunduğu için, kongre aralarının bilhassa İktisat Vekâletinin bu eseri dikkatle okumalarını tavsiye ederiz. Habip Edip Bey, tütünü iki goktadan tetkik ediyor. Biri ih- racat maddesi olması, diğeri de dahilde bir varidat memba ol masıdır. İhracat maddesi olarak, Ha- bip Edip Bey, evvelâ ihracata yarıyan tütünlerimizin nerelerde yetiştiğini ve cinslerinin tesbit edilmesi lâzım geldiğini söylüyor. Kendi tecrübesine nazaren hariç- te sigara için kullamlan ve ra- kipsiz addedilebilecek olan tü- #tünlerimiz üç kısma taksim edi- lebilir : 1 — Samsun, Bafra, Alaçam, yani Karadeniz havzası, 2 — Seydiköy, — Gavarköy, Ödemiş, Akhisar, Muğla, yani İzmir mıntakası 3 — Bursa, İzmit, Hendek, yani Marmara havzası. Bu mınta- kalarda yetişen tütünlerimize da- ima hariçte (müşteri (Obulmak mümkündür. Fakat Habip Edip Beye gö- re, son senelerde cigara sarfi- yatı bütün cihanda arttığı halde, tütün ihracatımız azalmıştır. Bu azalışın en mühim sebeplerinden biri de, tütün işinin bütün mem- leketlerde ya inhisar altına alın- mış olması veya tröstlerin eline geçmiş bulunmasıdır, Tütünleri- mizin satılabilmesi bu inhisar idareleri ile büyük tröstlerin va- riyetlerini bilmiye, onlarla daimi münasebet tesisine ve büyük istihbarat vasıtalarına malik ol- mıya tevakkuf eder. Tütün İnhisar İdaresi, bun- lan yapabilecek bir müessese haline gelmedikçe, ihracatımızın günden güne azalacağını tabii olarak kabul etmek lâzımgelir. Buna mukabil Habip Edip Bey dahili istiblâkâtın tanzim ve teşvikini tavsiye ediyor. Şimdiye kadar #ütüncü olmıyan memle- ketler bile, dahili istihsalâtı ma- hallen sarfetmek için ellerinden geleni yapmalfan geri kalmıyor- lar. Bizim için ise bu, hayati bir (Omeseledir. o Çünkü der. let (o varidatının oO©n mühim kısmını tütün teşkil eder. Dahil- de tütünün istihsal ve istihlâkini Bizam ve intizam altına almak sayesinde (o yaridatı — artırmak mümkündür. Bunun için de Habip Edip Bey şu tavsiyelerde bulunuyor: 1 .— İmâlatta tasarrufa Azami riayet. Rasyonel bir tarzı mesai, Mamul tütün satış fiatın: arttır. mamak, Halka ucuz olduğu ka dar iyi harman tütün vermek. 2 — Dahilde tütün ziraatini “SON POSTA İzmirde İhtikâr Mücadelesi İzmir (Hususi) — İbtikârla müca- dele kanunu şeh- rimiz tüccar ve esuafı tarafından büyük bir alâka ile karşılandı. Bu kanun, fırsattan istifade etmek istiyen hasis men- faatli bazı kim- selerin gayrimeş- ru kazancına mani olacak ve bu suretle (o hayat pahalılığma im- kân kalmıyacak- tır. Fakat ka- nunun bazı mal- zurla o tarafları olduğu da söyle- niyor. o Meselâ ibtikârla mücâdele kanununda tasrih edilen ( beş liradan fazla mal alanların fatura) istemesi usulü büyük ticarethaneler için kolayca tatbik edilecek bir me- seledir. Fakat ufak bir esnafın Afyonda Susuzluk Tehlikesi Kendini Gösterdi Afyon, (Hususi) — Şehrimizin esaslı bir derdi vardır: Susuzluk, Yaz mevsiminde su azlığı yüzün den çekilen sıkıntı hemen umumi gibidir. Fakat bu kış mevsiminde su fazlalığına rağmen wkıntı geçmiş değildir. Çönkü şehrin yukarı semtle- rine su çıkmadığı için o ma- halleler halkı omüşkülât için- dedirler. Alâkadarların bu sıkın- tıyı balletmelerile büyük bir ha- yır işlemiş olacakları şüphesizdir. Balıkesirde i Küçük Çocuklara Kahveler Yasak Edildi Bahkesir zabıtası yeni bir faaliyete girişmiştir. Son zaman- larda küçük çocukların küme küme' kahvelere dadandığını gö- ren Balıkesir polisi, bu vaziyetin önüne geçmek için o çalışmıya başlamıştır. Diğer taraftan s0- kakta dilenen küçük çocukların babaları veya velileri hakkında kanuni takibata girişilmiştir. ————— a —— vik etmek, Dahili istihlâk için tütün ye- tiştirecek mıntakaları tesbit et- mek, Milli mahsulâtın milli ihti yaçlara tekabülünü temin ve tezyit etmek. Habip Edip Bey, fikirlerini teyit ve tevsik için diğer mear leketlerin inhisar idareleri ve bizim' inhisar idaremiz hakkında ciddi bir tetebbua müstenit ma- lümat ta vermektedir. Tütün iş- lerimizi bu kadar yakından tetkik etmiş başka bir eserimiz yoktur, diyebiliriz. Bu da bir mubalâğa sayılmamak gerektir. i Fatura Vermek Usulü İçin Müş ül ÖL ak İzmirde yerli mamulât satan küçük bir dükkân bu suretle fatura vermesinin tat- biki çok müşkül olduğu zannedi- liyor. Ban kimseler bu (beş lira) baddinin faxlalaştırılmasında, ve meselâ iki misline ee bei fay- , Küçük Esnaf Deniyor da görüyorlar,Ha- hiki vaziyet ka- İ nunun tatbikına | başlandıktan som ra anlaşılacaktır. İbtikârla Mü- cadele Kanunu bir iki gün evvel tatbik sahasına geçmiş bulunmak- tadır. Fakat şim- diye kadar ihtikâr- la mücadele işini kontrol edecek olan bir heyet ta- yin edilmiş değil- | dir. Evvelce Tica- ret odasında teş- kil olunan ve çok değerli mesai - sile halkın ve tüccarın menfaat- lerini gözeten İhtikârla Mücadele Heyeti bazı esaslar (üzerinde çalışmaktadır. Heyet şehrimizdeki esnafın dileklerini Ticaret odası delâletile alâkadar Vekâletlere bildirec :ktir, ADNAN LEE Valiye Hizmet Gören Bir Odacı Adananın emektar Vilâyet Odacısı Ahmet ağa Adana, ( Hususi ) — Hüktü- met konağında kırk bir senedem- beri vali odacısı olan Ahmet Ağayı hemen Adanada tanımıyan Seki ibidir. Henüz dinç denecek Kidir sıhhatli olan Abmet Ağa 62 yaşında bulunmaktadır. 41 sedenberi valilere serhade- melik,jandarmalık, perdedarlık ya- pan Ahmet Ağa,şimdiye kadar ta. 50 valiye odacılık etmiştir.Bu vali- lerin bepisinden iyilik görmüştür. İhtiyar halile damadını ve torun- larını kendisi beslemektedir. Bir Senede Elli Milyon Zeytin Tanesi Muğla 20 (A.A.) — 931 sene- sinde Milas kazasında 50 milyon 900 bin dane zeytin İstihsal edik miş ve bundanda bir (buçuk milyon kilo zeytin yağı elde edil miştir. Dane zeytinin okkası 10, yağın kilosu 80 kuruştur. Bu ka- zada 6 milyon zeytin ağacın kapla saba 800 bin Kagladığı i Adanada Gripten Yatan Talebeler.. Adana (Hususi) — Adanada grip salgın bir haldedir. Şehirde- ki diğer hastalardan maada 700 talebe ve 30 muallim gripten basta yatmaktadır. Sıhhiye Mü- düriyelinin (oifadesine (nazaran şehirde hastalık yüzde 15 nisbe- tindedir. Kaçakçılık Mahkemesi Kaçakçılık Kanunu mucibince Balıkesirde de bir kaçakçılık mahkemesi teşkil edilmiş, hâkim- liğe Muhtar Bey tayin olunmuştur. Evler Arandı, Kaçak Tütün Yakalandı Muğla 20 (A.A.) — Vilâyeti- mizde kaçakçılık şiddetle takip edilmektedir. Şehrimizde bir çok ev taharri edilmiş, kaçak tütün ve sigara kâğıdı bulunmuştur. kilâliahmera Yardım Çankırı (Hususi) — Kurşunlu nahiyesi © Hilâliahmer, belediye ve ihtiyar heyetleri birleşerek bir eşya piyangosu tertip etmiş- lerdir. Biletler (e yakında" satışa çıkacaktır. Tarihi Hafriyat Adana (Hususi) — Trovda hafriyat yapmak üzere bir Ame- rikan grupu hükümete müracaat ederek müsaade almıştır. Hafri- yata mart iptidasınde başlanacak- tır. Arkeolog Remzi Oğuz B. hafriyata komiser tayin edilmiştir, Grip Salgını Adanada grip salğını yüzünden Muallim Mektebi bir hafta müd- detle tatil edilmiştir. Tenkit Çocuk Edebiyatı Doğuyor Yeni harfler, bizde yeni bir çocuk edebiyatı doğurdu. Yeni harfleri ilk öğrenen ve en çok okuyan ilkmektep çocuklarıdır. Kari bulmak ibtiyacile bütün kitapçılar, evvelâ çocukları alâ- kadar eden kitaplara ehemmiyet verdiler. Çocuklar bu neşriyata | karşı lâkayt kalmadılar, ber çı | kan kitabı Bokudular. Kitapçılar bastıkları kitapların satıldığını görünce bu neşriyata daha 2i; sarıldılar. Bu sayede bugün İ ğa yukarı bir çocuk kütüphe yapacak kadar çocuk kitabı bulmak mümkündür. Basılan çocuk kitaplarım bir- kaç sınıfa ayırmak lâzımdır. Bunların bir kısım küçük me sallar, efsanevi hikâyeler, macera romanlarıdır. İkinci kısım, büyük adamla rın hayatlarına ait bibliyografik romanlardır. Üçüncüsü, beynelmilel Bsat lara tercüme edilmiş ve beynel mile çocuk edebiyatna dahil olmuş olan eserlerdir. Kitapçılar daha ziyade birinci ve ikinci kısım neşriyata ehem- miyet verdiler. Üçüncü kısını ib- mal ettiler, Bu kısma ait eserleride Hi- mayei Etfal Cemiyeti tercüme ettirip neşretti. Bir taraftanda “Umum! Kütüphane, ismindeki müessese, küçük kitaplar halinde bu Beynelmilel eserleri küçük kt ada ve ucuz fiatla nakle teşeb- büs etti. Bu teşebbüsleri memr nuniyetle ve takdirle karşılama- mak mümkün değildir. Bu son kısma dahil olmak Üzere neşredilen en son eser “Poli Annanın Gençliği,,ismindeki eser- dir. Bu eseri Vedide Baha Hanım tercüme etmiş, Cumhuriyet mat- baası basmıştır. Tercüme temiz, tabı temizdir. Ciddi, fakat temiz çocuk eseri arıyan anneler, bu kitabı yavru- larının eline emniyetle edebilirler. Bir Dikenin Yaptığı Bir Facia Balıkesir'de oeherimiyetsiz bir diken yüzünden bir facia olmuş- tur. Bir han müsleciri olan Ab- dülkadir Efendinin oğlu Mehmet ismindeki çocuk bir arsada oynar- ken Ahmet isminde bir kasap bu çocuğu yakalamış ve bir çalı ile düvmüştür. Fakat çalının di- keni çocuğun ensesi.e batmış. bütün tedaviye rağmen diken ya rası iltihap etmiş ve yavrucak ölmüştür. Kasap hakkında takibat yapılmaktadır. Pamuk Satışı Adana 19 (A.A.) — Pamuk satışı hararetle devam ediyor. Okkası 145 kuruşa kadar çık- muştur. teslim Hayvan Kesimi Muğla 20 (A.A.) — Vilâyeti- mizde bir sene zarfında yemek için 2116 sığır 1592 kuzu 887 keçi 9089 oğlak kesilmiştir.
