2 Temmuz 1942 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 5

- İnsanlık Tarihinin Mukadder Bir Hükmü İnsanlık tarihinin en keskin hükümlerinden biri de, filozofinin Antropolojik bir dram olduğudur. Halbuki hazır asırda bile filo- zofiyi diğer ilimlerden metot, mey- zu ve gaye itibatile ayırmağa ça- lışanlar oluyor. Bu, çok mücerred bir telâkki- dir. Çünkü, ilimlerin tarihi geliğ- mesi karşısında böyle müstakil ve hâkim bir saha kalmamıştır. Deniliyor ki; illmler ne kadar inkişaf ederse etsin, felsefenin mev- zuu daima kendini hissettiriyor. Meselâ «hayır ve şer» meselesi hiç bir zaman ilmin mevzuu olamaz. deniyor, Bu telâkilerin ne kadar itimada şayan olduğn sosyoloji ilminin bugünkü mütalâaları göstermeğe kâfidir. Daima felsefenin »ev- zuu diye gösterilen meseleler ise, hakikatte objektiftir. Keyfiyetsiz kemiyet, kemiyetsiz keyfiyet ola- maz, sürur, elem ilh.. Birer esrar- engiz vak'a değildir. Esasen mevzuu buut mücerred olan hiç bir akıldan baksoluna- maz. fikir beşerin buğün ve yarın- ki endişesi, hayat memat mesele- sidir. Hayat memat ise, gayet ob- jektif bir vak'adır. Felsefenin felsefe olabilmesi, bu hayat memat meselesinde oy- nadığı role tâbidir. Koyunlarını, kurtlar, canavarlar yerken, çitler arkasında havlıyen çoban köpeği gibi, insanlık mah- volup giderken, bulutların üstün- den aşağıyı göremiyen metafizik de odur. Binaenaleyh; filozofi demek; akıl yapma ilmi demektir. Netekim; bu tarif; bilhassa U- mumi herptenberi hükümran ol- maktadır. Bu tarif bize öyle bir istitlâl telkin eder ki; içtinabı gayri ka- bildir. Çünkü orta zaman felsefe- sinde hâkim olan nmumi bir te- lâkki, felsefenin akla tâbi olma- sıdır, aklın kalıbı ise, bütün insan- lar da aynıdır, Binaenaleyh, akıl- lar değil, akıl, filozofiler değil, filozofi vardır. — Devamı 83 ncü sahifede — İzzettin METE Yaşamak saadeti — İlhan Berh'e — Hastalıktan yeni kalktığımız zaman Dünyayı daha tatlı buluruz. Asık yüzlü fırıncımızı, Sarılıp öpesimiz gelir. Tramvay biletçisi Üstünü vermezse on kuruşun Helâl olsun. Değişik şeyler görür gözlerimiz Temiz dükânlarımızın vitrinlerinde Yeni gazetelerimiz Ve yeni keşide Milli Piyango biletlerimiz. Mümtaz Zeki TAŞKIN Iztırap — Cavit Yamaç'a — Ne yazık gülmek için soğlam değildir beşer, Yalnız şair elinde totlilaşıyor keder.. Ey bütün yer yüzünün tek ilâhi güzeli, Senin verdiğin gibi vermez kimsenin eli. Hasılı ölürken de yanımızda kalırsın, O» Âşina kalbimize girmek için hazırsın; Ne yazık gülmek için sağlam değildir beşer, Yolnız şair elinde tatlılaşıyor keder.. İhsan BORAN istasyon Bir mârfı uçuşunu unutanlar, Beyoza hasret kalanlardır; İstasyona dolup dolup boşalanlar... Ben, Sevgimden haberi olmıyan, Fakat sevişliğimiz Bir tren memurunun kızını Sevdiğim için giderim Yazdığım İstasyona.. Şükür Allaha'ki, Trenlerimiz Ajanslardaki gibi Yaralı taşımıyor!... Riza BEŞER 79 — Servetifünun — 2393.