14 Mayıs 1942 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 6
GgsEr VETIFÜNUN» ve ölümünün 1I2inci Yılında MAHMUT Mahmut Sadığın benimle doüt- lağu tam kırk yedi genelik idi; gazetemle rabıtaları ayrı ayrı za- manlardadır ve devamlı değildir. Mahmut Sadığın gerek şahsımla, gerek gazetemle, olan yarım asır- lık rabıtasının arasına bizi tanıya- mıyanların yazıları karıştığını gö- rüp okuduğum zaman içimden gül- düm. Servetifünunun teesgüdünde Mahmut Sadık, Nabizade merhum ile beraber yazmağa başlamışlardı ; Mahmut'un ve benim çok sevdiği- raiz bu genç muharriri daha genç yaşında kaybetmiştik ; bu Mahmu- dun en derin hicranlarından biri idi, O zaman Mahmut Sadık hane- dandau bir zâta İransızça okutur- du; ve Beşiktaşta «Feyziye» mek- tebinde hoca idi ;ş Babiâli yokuşun- da romanlar tercüme ederdi, Fi- lip'in eski «VYakıt> gazetesinde dahi çalışırdı. Hanedandan bir zatın evine de- vam, Abdülhamit'i kuşkulandırdı- ğındau Mahmut Sadık'ı takibe başlamışlardı ; ona Saraydaki dost- ları uzaklaşmak tavsiye eyliyorlar- dı. Kıbrıs'ta bir mektebe türkçe mualimliğe çağrıldığı halde o ta- rihte saray kâtipliğinden Kudus mutasarıflığına giden mektep ar- , kadaşımız Tevfik Beyin (es- bak Maliye Nazırı) davetini tercih eyledi, Kudusa tahbrirat müdürlüğüne gitti. 1898, Mahmut Sadık Kudua'tan 1903 de döndü. Servetifünun müthiş bir vartadan yeni kur- tulmuştu ; Abdülhamit Ede- biyatı Cedide ailesini dağıtmış, çoğunu sürmüş ve beni de Hüseyin Cahit Beyle Cinayet mahkemesine vermişti (1901). Adliye Nazırı Merhum Ab- dürrahman paşanlu ve yine mektep arkadaşımız Mabeyin-. oi merhum Ârif Beyin yardı- mile men'i muhakeme kararı alarak gazeteyi tekrar çikar- mıştım. Mahmut Sadık dağılan Edebiyatı cedidenin boşluğu- 304 — Servetifünun — 72386 Mahmud Sadık Merhum Olümünün on ikinci yıldö- nümünde « SERVETİFUNUN » vefakâr arkadaşı Mahmut Sa- dık'i anmayı bir borç bilir. Bu hazin yıldönümünde ona makale tahsis etmiş olan «Ye- ni Adam» refikimize teşekkür ederiz. Aşadaki yazıyı öldüğü gün hatırasına tahsis edilen 1930 yilının, 7 Ağustos 1773 No -lu sayımızdan alıyoruz Ölümünün on ikinci yılında andığımız Mahmvi Sadık merhumun “Servefifiünun,, idarehanene- sinde çizilmiş bir karikatürü (1013) SADIK nu doldurdu, Servetifünun'a yer- leşti, (1904). 1908 inkılâbında Servetifünunu beraber yevmi yaptık, çok uğraş- tık, yorulduk ; ve biraz sonra Mah- mut Sadık Servetifünundan ayrıldı, Abdullah Zühtü'nün «Yeni Gaze te»sine gitti. Ben de yevmi gaze- temi kapadım. (Matbuat hatırala- rıma bakınız) Yeni gazete yaşamadı; Mah- mut Sadık Yeni gazeteden sonra bir çok gazetelerde dolaştı ve ça- lıştı, çok bunaldı... tekrar haftalık Servetifünuna evdet eyledi, (1912) Umumi harp çıktı; Servetifü- nunun tekrar yevmişini çıkardık ; günlük ve haftalık gazetelerimizle Mahmut Sadık mütarekeye kadar ççalışttı ve mütarekede yine Ab- dullah Zühtü'nün tesvikine kapıl- dı tekrar çıkan «Yeni gazete»aine geçti; zaten o zaman ben İstan- bul'da değildim, gazetelerin hep: sini işgal kumandanları kapatmış- tı. 1925 de Servetifünnnu yeniden kurduk; benim sadık dostum tek- rar bize geldi; bize arasıra fenni musahebe yazacaktı. Karagözde çalışıyordu. Yavaş yavaş mecmua- cılık buhrana düşüyordu. Devlet Demiryollarını o zaman idare eden Behiç Beyfendi çok kadirşinaslık yaptı, Demiryolları Mecmuâ- sının bağmuharrirliğini ona verdi; Mahmut Sadık ölün- ciye kadar Deylet Demiryol- ları İdaresinin mecmuasında kaldı; Mahmut Sadık Servetifü- nun'ün baş muberrirliğini günlük Servetifünunlarda yap- İstanhul'dan ayrıldığım bir zaman, Harbin kanuni meç- buriyetile üstüne almıştı. Son üç senede dahi mes'ul müdürlüğümüz benim eski dostumun uhdesinde idi; ve bu da Suat Derviş Hanimın yazdığı hikâye yüzünden te" cilli mahküm oluşumuzdan ileri gelmişti. Amed İhsan TOKGÖZ
