S E R V Sahibi ve müessişi A. İmsan Tokgöz Neşriyat Müdürü : H. Fahri Ozansoy Fiyatı 15 Krş. E T İ F UYANIŞ SİYASİ — EDEBİ —İLMİ—SOSYAL— HAFTALIK GAZETE “ Kuruluşa 18491 ÜN U N yur 50 — cu 99 No. 2324 Telgraf : Servetifünun İstanbul Telefon: 21013 6 Mart gida! Perşembe HAFTA HASBIHALİ Ülkü mecmuasının Mart ayı nlishasında merhum Üstad Recaizade Ekrem'in eserine ve Üstad'a gösterilen alâka — Araba “Araba sevdası,, unvanlı sevdasını ilk resimli milli roman 1891 de Servetiflinunda çıkmışdı, Ülkü bundan da bahsederek bizi müteşekkir etmişdir Yazan :; — Halkevleri ve Halkodaları Dargisi (OLKÜ) aylık mecmuasını daima alâka ve merak ile gözden geçiririm Mecmuanın Mart nüsha- sında Recaizade Ekrem merhumun Araba Sevdası romanı hakkında Fevziye Abdullah imzalı çok güzel bir tenkid makalesini okudum. Muh- terem Üstadım merhum Recaizade Ekrem'in 1311 tarihinde ve 258 nu- marali nüshamızdan başlıyarak tef- rika ettiğimiz Araba Sevdası unvanlı romanının İstanbulda Kanaat kitap- evi tarafından yeniden basılıp 'or- taya çıkarılmış olduğunu Ülkünün bu makalesi sayesinde öğrendim. Bayan Fevziye Abdullah diyor ki: «Üstat Recâizâde Ekrem'in Türk edebiyâtının ilk realist ör- neklerinden olan ve neşri, devri- nin en büyük edebi hâdiselerinden biribi teşkil eden Araba savdası isimli romanı, son zamanlarda, kanâat Kitabevi tarafından, yeni harflerle neşredildi. Hsere, B. Mus tafta Nihad Özön'ün bir mukaddime- si ile,* başlanıyor eserde geçen ya- bancı kelimeler için biri fransızca, diğeri arapça - farsça olmak üzere iki kısımdan ibâret bir lügatçe'de ilâve edilmişdir. «Biz burada, evvelâ esere ya- zılan mukağdimeye dâir bazı dü- Ahmed İhsan şüncelerimizi söyledikden sonra, Araba sevdası'nın edebiyâtımızdaki mevkiini imkân derecesinde aydın: latmaya çalışacağız. Muhterem yazıcı Araba Sevda sının edebiyatımızdaki mevkiini ay- dınlatmak kısmında Servetifünunu çok alâkadar eden kıymetli malümat veriyor ve diyor ki: “Araba Sevdasının ne zaman neş- redildiği bile gösterilmiyen bu yeni baskı mukaddemesinin; neşir dev- rinde büyük bir edebi hâdise olan bu romanın ehemmiyeti hakkında dahi malümat yoktur. Bu fıkradan sonra Fevziye Ab- dullahın Araba Sevdası hakkında yazdıklarını aynen naklediyoruz. Araba Sevdasının, ne zaman negredildiği bile kaydedilmeyen bu mukaddime vasıtasıyle, neşri, devrinde büyük bir edebi hâdise olan bu romanın ehemmiyeti hak- kında, malümat elde edemiyoruz. «1888 senesinde, D. Nikolaydi, Servet ismiyle öğleden sonraları neşredilen türkçe bir gazete çıka- rıyor; A. İhsan da, bu gazetenin, ajans ve telgraf havadisleri mü- tereimliğini yapıyordu. Gazetenin TOKGÖZ İstanbul 5 - Mart - 1941 resimli bir de ilâve kısmı vardı”). Bu kımm, Adbülhamid'in emriyle verilen'Gervetifünun ismini taşıyor- du. 1891de, günlük Servet, maddi zaruretler dolayısıyle kapandı, Fa- kat A. İhsan, haftalığı devam et- tirdi ki bu, memleketimizin, dev- rinde en büyük edebi şahsiyetleri- ni etrafında toplıyan Servetifünun dur. İlk zamanlarda fenni mâhiyet de olan bu mecmua, bmeşredilen Kızkulesi fotoğrafının, Abdülhe- mid tarafından çok beğenilmesi üzerine, Babıâli tarafından himaye görmeğe başladı. Meomuanıu ilk edebi tefrikası Nabizade Nazımın, ölümünden iki sene sonra, Mahınud Sadıkın teş- vikiyle ve Milli Roman başlığıyle neşredilen, Zehrasıdır. Zehra, Ser- vetifünun mecmuaşının 254 üncü sayısından (11 İkincikânun 1811) itibaren neşre başladı. Bu Roma- nın neşrinden daha evvel R. Ek- remin, Araba Sevdasınin neşredi. leceği ilân edilmişti (No. 251, 21 (9) Ahmed İhsan bir resimli mucmua çıkarmak istiyordu, fakat o tarihte yaşı 80 cimiyanlara ifüteis. müsaadesi verilmiyordu. Öhruz İçi Alrmed İhsan (Servet) gazetesi- nin İlâvesini kirminİi ve haftalik Servetifü- Rim, kurdu. 27 Mart 16y1 de Servet sahibi Nikolaydi namile çıktı ve bir yıl sonra Ahmed İhsana müşaade verildi. 181 — Servetifünun — 2324