13 Şubat 1941 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 3
RE BR Sahibi ve müessisi A. İhsam Tokgöz Neşriyat Müdürü ; H. Fahri Ozansoy > Fiyatı 15 Krş. E T İ F UYANIŞ SİYASİ — EDEBİ —İLMİ —SOSYAL— HAFTALIK GAZETE © Kuraluşe 1891 ÜN U NN ya 50 — cın 89 No. 2321 Tolgraf : Sereetifünun İstanbul Telefon; 21013 13 Şubat 1941 Perşembe HAFTA HASBIHALI İsmail Habib'in Edebiyat Tarihi kitabını nasıl gördük ? Elli yıllık Servetifünun'un başlangıç zamanına aid yanlışlar — Servetifünun ile baba Tahirin Malümat mecmuasını bir sırada görmek edebi tarihde en acıklı dalgınlıkdır. Elli yılık “Servetifünun,, karşımda duran cildleri bunu en canlı bir vesikadır! Akrabamdan sevdiğim bir zatın kızı bana geldi: — Amca edebiyat dersimizde sizden ve Servetifünununuzdan ba- hiş var, dedi. Elinde bir kitap vardı, göreyim dedim aldım. Serlevhası: «Edebi Yeniliğimiz», Yazan İsmail Habib- dâir. Bu kitabın 278 ve 284ncü sa hifelerindeki Servetifünun'a aid parçaları dikkatle okudum, Bun- ların her ikisinde dahi tarih ve hakikat noktai nazarından eksik- ler gördüğüm için bu satırları ya zarak tamamlamağı bir meslek vazifesi sayıyorum. Görülüyor ki Bay İsmail Habib, tarihini yazdığı edebi vak'aların yürüyüşüne canlı bir şahid olan Servetifünun kolek- siyonuna nasılsa bakamamışlardır. Yazdıklarından 284 ncü sahifedeki parça daha ziyade Nabizade merhum Nâzıma siddir. 278inci gşahifede- kiler ise üstad Ekremin Edebiyatı Cedide'yi Servetifünunda kuruşunu anlatmak istiyor. İsmail Habib ar- kadaşımız tarafından yazılıp lise- lerimizin &on sınıflarında okutulan bu edebiyat kitabındaki her iki parçayı aynen aşağıya naklediyo- rum birkere bunları okuyunuz sonra vereceğim tafsilatı okur ve anlarsınız. 278 nci Sayfadan «İlk romancılarımızın dikkate şayan iki siması daha vardır. Bun- lardan biri Nebizade Nâzımdır. Bu bizde realist romanın müjdeciliğini yaptı. O Tanzimat romancılığından Servetifünunun modern teknik ro- mancılığına geçmek için bir köprü rolü oynadı. Kendisi Erkânıhârp zabitiydi. Askerliği bırakarak mu- harrirliğe obaşladı. Servetifünun mecmuasında «Edebiyatı Cedide» devri başlanmadan önce mecmu- anın ebedi muherrirliğini o idare ediyordu. Önce Şiirlerile dikkati celbetti, sonra hikâye ve roman yazdı. Hattâ şiirle ilmi birleştire- rek manzum fizik kitabı bile yaz- mağa kalktı. 1866 de doğup henüz pek genç iken ve henüz otuz yaşına girme- den ölen bu çalışkan adamın «Za- vallı kız» gibi küçük hikâyeleri 1886 da yani 21 yaşında iken in- tişara başladı. « Bir hâtıra» ve «Seyyie-i tesamüh» gibi hikâyele- rinden sonra asıl romauı olau «Zehra» yı yazdı. Kitap evvelâ Servetifünunda tefrika edildi. Zehra hem edebiyat tarihi iti- barile hem bizatihi kıymetlidir. Tarihen kıymetli bu eserin roman- tizmden ilk kurtulan roman olma- sıdır. Bizatıhi kıymeti de üslübun ade, ifadenin diri; ve tasvir ettiği tiplerin canlı oluşundadır. 284, 27 inci sahifeden Bir gün ufak bir vak'adan mü- him bir hâdise çıktı, Pikret ve İsmail Safa'nın evvelce çıkarıp tatile uğrıyan Mâlumatından sonra meşhür Baba Tahir başka «Musavver Malümat'»ı çıkarıyordu. Diğer ta raftan Ahmet İhsan Beyde «Mu- savver Servetifünun»u neşretmekte idi. Her iki mecmuanında bir rengi yoktu. Her ikisinin de isminden anla- şılıyordu ki her ikiside resimlerle karilerine fenni malumat vermek için çıkmaktadır. İşte edebiyatla pek alâkaları olmıyan bu iki mec- mua bir gün edebi bir münakaşa- ya tutuldular. Recaizade Ekrem Bey bir gen- cin kitabına yazdığı takrizde (Abeş ve muktebes) kelimelerinin kafiye yapılmalatını tecviz ediyordu. Arap harfleri imlâsile son harfler aynı olmadığı için bu kafiyenin caiz olmıyacağı hak Nazif Sururi namında biri Mulümüt ga- zetesinde Ekrem Beyi kurü #hi- detli ve bombardıman mahiyetin- de hücuma kalktı. Ekrem Bey hangi — Lütfen sayıfayı çeviriniz — mecmuada 145 —Servetifunun — 2321
