12 Ekim 1939 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 10

SERVWEMFÜNUN No. 2351-3566 gazetenin sahib-i imtiyazıy- alâkadarlanının alâdere- çilihim tecziyesi ve neticesinin ib- bâ iradeli senniyei hazret-i Hi tebliğ olunur olbapta... Keşiiteyvel 1317, (s. 109). | seri biş işlerle uğraşan ve e hye de EY Mülkiye'den ar- kr yifler. bunu esas z #aytirmca, bir yalan seliyor ; fakat ma- Bn işin tam mânasıyle bir engel teşkil ep m çıkmaya Bir aralık “Baba Tahir'in türk» ge günlük ve haftalık gazeteleriyle Üzreei isimli fransızen gazeleşi'res- ii devlet gazelesinden çok mühim olmuştu, “Abdülhamid devrinin ga korkunç şekli, Said Paşanın yor, meşryjiyetten evvelki son sadareti şamaaısda kendini göstermişti,. “Seroolif ünen'da Edebiyat Ce- gide muharrirleri tekmil dağılmıştı ; Halit Ziya Bey Kırık Hayatlar rşmanını yarım bırakiş saraya men sap, muhasrirler görülmez olmuştu. Bir çokları da nefyolunmuşlu, Hü- seyin Cahit Bey uğradığı mu- Agbamıe bolümndan sonra haklı ola- sah kendisine başka bir iş aradı; şgğrğzam Said Paşa'ya ettiği bir müyaoagi nastlaa iyi bir kabul gör- dü. Hüseyin Cahit Boy Mercan İdadisi'ne muallim olarak bizden ayrıldı, deniliyor. Sa'id Paşa'dan sonra Ferit Paşa'sın sadrâzamlığı üzerine, Ser- veiifiinunoular da nefes alıyorlar. Baba Tahir, birlalim 40n6- mişandoveil eylediğinden tev- kif ediyorlar; onbeş sene küreğe mahküm ediliyor. Bundan sonra Servet-i füünun'da Ahmet İhsan, Mahmut Sadık'la başbaşa veriyorlar, Mahmut Sa- dık, Müsahabe-i fenniyeler, Dr. Be sim Ömer Paşa hıbbi ve sshht eserler yazıyordu. Ahmet İhsan, gaze- tedeki edebi boşluğu doldurmak için, bilhassa resimlerin neşrine faz- la yer ayıfıyor: “Bizde bu zamana kadar renkli goyler bastlmıştı; fakal renklerden mülehasiş camlarla Avrüpa'da ya- lerden mütelğaşis yoni toai pidklarla vilbüde getiriğin üc tane klıgeyi bir- biri üzerini Basıp on yüne levhala- rm örneğini çıkarmak kahji olmuş- Hu matbaayı bu yeni iöadi Serveti- da çldjk 10 Temmuz 1908... Mahmut Sadıkla, yevmi olarak çıkarmaya karar verdikleri Serçetiftüinun'un ilk anshasını hazırlıyarak; “Temmu- z'un 13 üncü pazar günü, yevmi Barveşıf ünun'un oOilk numarasını, çıkarıyorlar. “Meşretiyei ilânının ük on gü- nünde doğrudan doğruya içine ka- rışlığım siyast rollerim bitliklen son- ra hergün #brete, tetkike ve hikâye olunmağa değer ilrlü türlü vâksa- larla tezahürlerin seyiroisi oluyor. dum, diyen ve bunları nakleden muharrir, bu yılların matbuât haya- tını şu satırlarda hülâsa ediyor: ' “Temmuz'un 32 sinde İstanbul da günlük olarak “İkdam”, “Sabah”, “Terçemân-ı hakikat, fen başkası yok iken “ Servelifünun , un yevmisi başia olarak liste gittikçe uzayordu. Kitaba Harabet'in Resimli gaze- te ismiyle çıkarimakla olduğu sönük bir risâle, Abdullah Zühdü merhum tarafından Gazele unvanı alında günlük yapıldı. Sonra ya- nına bir Yeni katarak Yeni Gazele oldu ve Kâmil Paşa'nın gazelesi idi. HüseyinCahii Bey Tevfik > > Xx x x r Fikret merhum ile Hüseyin Edâzım Bey'i yanına alarak Ta- nin'i kurdu; İtiladd terakki komi» tesinin emellerine hizmet eyleyordu. Çok geçmeden Tevfik Fikrel çe- kildi, Hüseyin Kâzım Bey Seld- mik sahliğine yönderilerek Tanin sade Romile gaseleri oldu,. “Siyasi ve oldukça mühim menbalardan kuv- vet alan bu iki gazeteden sonra İt- tihadüi terakki'nin vektiyle Pariy'ie çıkardığı Şurdyi Ümmet moydan aldı,. Meşrutiyetten sonra, batıp çıkan birçok gazeteler vardı. “Bunlardan gimdi ortada yalnız Karagöz vardır. Karagöz'ü merhum Fuat Bey meş- ruliyelin ilk haftalarında çikards, Fuad Bey dahi Abdülaziz &a- mananın Hayâl gök meşker sizah gazetelerinde çalışanlardan biri idi. Mizâh gazeteleri Abdül&ziz dev- rinden Abdülhamid devrine in- #kal eyledikten sonra 1878 de sik Meclis-i Meb'usan'ın karariyle hep birden ortadan kaldırılmıştı; o vak- tn meb'usları mizâh gazetesi çık- ması istememişlerdi.. “Bugün ortada Abdülhamid devrini görüp yaşamış ve İfihad-ü terakkt zamanımı geçirmiş, benim Servetifünun - Uyanış ile İkdam'- dün başka gazete kalmamışlır; Ka- ragöz ise 1908 denberi bize arkadaş ek ediyor, denilmektedir (8: 35-37). “17 - 30 Temmuz'da Türkiye'de ilk Maibüat Cemiyeti teşekkül etmiş- tr. Bu cemiyet 1908 de kurulduğu halde Büyük muharebenin ortasına kadar uykuda kaldı. 19117 de “Bar- lin Matblat Cemiyeti, Türk gazele- cilerini dâvet eyledi. Derhal uyku- daki “Matbüat Cemiyeti,ni uyandır- dık. Mahmut Sadık Bey reis oldu. Dâveli kabul ettiler. Almanya ve Avusturya'yı gezdiler. Şimdi “Matbüat Cemtyeği,, 1908 de kuru- lan cemiyetin halefidir ve vi safhalar geçirmişiir.. — Devamı gelecek sayıda —