12 Ekim 1939 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 1

SAYI: 935 Nihayet idrak edilen bir hakikat ——— Romanyadan yükıelen ittifakını harekete geçirmiye çalışacağı anlaşılıyor Yük hakikatin ııllııycl 80s, Sofyadaki idrak Yazan; ırnııııı-ııımı:ı Baraf, fakat dalma Çecavüne karşı 'l—*»nınw b 'l'ıııun ve ı—ı geçirilen ,,., Kaybolda. Hat veya sevabin üze- olan böyle bir birliğin te- ::.* timesindeki faydanın yeni yeni Bizi A lümiye / başlandığını — görmek | Memnun ediyor. > Rümen hudutlarında — son askerlerine geriye çekilmesi, - Rümen - Yuzoslav mükare- Münasebetile Romanya gazelele- bir doğu - cenup Avrupası bioku imkânından geniş bir su- Bahsetmekte — olduklarını afanı ııgu::; n metnini görmediğimiz için ruz. Ancak, Balkan birliği ifa- farihtir ve metin aramıya lürum de Üzerinde fikir yürütüle- g v '—ı Buçüne kadar dünya hâdise- Karşısında bitaraf; fakat, tecavüz « Karşı mütesanit, tek kütle, Ordu halinde bir Balkan blokunun İRekkül edememesine IKi sebep âmll Ğhr Birinci sebep, Bulgaristanın 1 harcketi; Iklnel sebep de Roman- Alman, Yagoslavyanın hem At- aa. hem İtalyan tesiri tasavvur et- aadlerinden ileriye — gelmişlir. Daha GÜ şahsi kanaatimize göre bu iki SOi yine Bi devleti kuşkulandır - hesabına fevkalâde mühterir, ve mülereddi! davruzmala- olmuştur. Bugün için Alman- inmesi ihtimalinin YA H İ Z g î üdutlarını geç q_ bugünlerde, | ehemmiyette noktaları ele geçir - En Son Telgrafları Ve belerî Veren Akşam Gazetesi PERŞEMBE Te linci TEŞİRN - 1939 Sahib ve Başmuharriri: ETEM İZZET BENİCE YlL: 3 BALTIK'TA VAZiYET VAHiMLEŞTİ! Hitler'in yıldırım harbinden evvel İtalya ile askeri *'Finlandiya tavassut isterse Ruzvelt harekete geçecek Gemberlayn bugün nutkunu söyledikten sonra artık Hitler'e hiç bir cevap verilmiyecek - Almanlar bilâkay- düşart tahtelbahir muharebesi Yyapmıya karar verdiler - Galiçyanın petrol mıntakalarını Almanlar işletecek.. ylngılız başvekilinin son sözü İngilir Başveklli Çemberlayn avam xamarasında nutuklarından birini söyler ken losuna ihtiyaç kalmadığı kanaati | — Londra 12 (Hususi) — Başvekil! hasıl olmaktadır. Çemberlayn dün ve bugün isti - şarelerine devam ederek, Hitlerin nutkuna vereceği evabı hazırla, - mıştır. Çemlrlayn'in bugünkü nutku Hitlr'e son cevap olarak telâklyi lmektedir. Siyasi mehafilin bü- yük ehemmiyet verdiği bu nutuk- tan sonra, artık yeni nutuk düel ra bugün tarihi günlerinden birini daha yaşıyor. Birçok lider - ler söz söyliyeceklendir. Çember- layn'in nutku, esas hatlarp itiba- rile Daladye'nin geçen defa söy- lediği nutka benzemektedir. Bütün gazeteler artık vaziyetin tamamile tavazzuh ettiğini, müte- caviz Almanyaya karşı söylene - cek yeni bir şey kalmadığımı te - barüz e Piyangoda kazananlar ; Bugünkü son keşidede ka- zanan numaralar iç sahifelerimizdedir Bu millet nasıl harp eder?. Berlinde mütareke şaylası çıkar çık- maz halk o kadar sevinmiş ki, lokan- tacı ve meyhaneciler bile çılgına dön- münler: — Yaşasın sulh... Diyerek halka bedaya yemek — ve koki dağıtmışlar. Fakat, harbin devam ektiği haheri dekrar — yayılınca hepsi yıldırımla vurülmüşa dönmüşler. Anlaşılıyor ki, Alman milleti değil, Alman bükümeti harbediyor. Rükü - metler milletsiz. harbedemiyeceklerine göre bu haleti rühiye tezahürleri için- deki bir millet masıl harbeder?. Maki- Kalcu meseledir!. . moği istihdaf etmediği de görü - | nüyor. Daha doğrusu bu cephede | (Devamı 3 üncü sahifede) Çemberlayn muhalefet lideri At.! mektedir. Çemberlayn'in bugünkü sözleri, Hitler relimine | | (Devamı ? üneti sahifede) | Btkâr lanın san'atkârın bizzat |B müganniyerti Hiller'in - gizli Şartları Paris 12 (Hususi) — Alman po- lis müdürü Himler'in Milâno'ya Çimesi, Hitler'in bu yakınlarda | Musolini İle görüşmek niyetinde | olduğuna dair tefsirlere yol aç - maştir. Fakat zannedildiğine göre, Hit- ler ya Mareşal Göring'i veyahul Hariciye Nazırı Fon Röbbentmop'u İtalyaya gönderecektir. Bu ziya - retten maksai, Almanyanm sulh tekliflerinin doğru ve haklı oldu- Buna İtalyayı inardırmak ve İtal- ya yoliİe.de Almanyanın isşesini | temin etmektir. Hitler, nutkunda söylemediği ve saklı tuttuğu diğer | bazı sulh tekliflerini de Musolini- | ye bildireceği zannedilmektedir. bi Helsinki 12 (J. D.) — Dahiliye nazırı büyük Finlar rinin tahliyesine devam edikliği- ; ni; çünkü-vaziyetin «fevkalâde su- rette vehamet kesbettiğini bildir- miştir. Sovyetlerin telepleri Fine RADYODAN ALDIĞIMIZ HABERLER Polonya muharebesinin feci blançosu Berlin 12 (Radyo) — Merkezi askeri daire, Polonya cephesin - deki Abman zayiatının tam mik « tarını Hitler'e bildirmiştin Buna göre, Almanlar | - 28 eylül tarih- leri arasındaki muharebelerde 91 bin 200 ölü, 68000 ağır yaralı, B4 bin 900 hafif yarah ve 48 bin ka - yıp vermişlerdir. Bundan başka Almanların Po- Tonyada 551 tankı, 89 avcı, 216 ha- fif bombardıman, 107 ağır bombar-) dıman ve 9 keşif tayyaresi harap olmuştur. 177 tayyane tamire muh- taç bir haldedir. Blâkaydüşart tahtelbahir muharebesi Londra 12 (Radyo) — Alman - yanın bugünlerde bilâkaydüşart , Hindistandaki cağı haber verilmektedir. Mnrqnl Göring ve Brauhiş tarafından bu hususta tanzim edilen plânı Hitler| kabul etmiştir. Hint müslümanları Londraya bir hey'et gönderdiler Londra 12 (Radyo) — Hindista- nın İngiltereye harp yardımı ve | Hint ordusunun teşkili şekillerini | tesbit etmek üzere Hint Maliye Nazırı Zaferullah Han Londraya gelmiş bulunmaktadır. Nazırın ri-| yasetindeki beyet ayni zamanda müslümanları da | temsil etmektedir. Nazır Hindis - tanın çok zenginlerirden birisidir. Ve hususl tayyaresile seyahat ey- mektedir. Mısırda örfi idare kararnamesi Kahire 12 (Radyo)— Meb'usan mee- Tisi, örfi idare kararnamesini — tasvip tehtebbahir muharebesine başlıya-' etmiştir. Ben casus muyum ? İsafiye Ayla" TaTa nın ilk makalesi Güzide — san « ? Sadiye Ay- Suriyeye Kirmesine müsaa- de edilmemesi mü- nasebetile vâki hâ- diseyi haber ve - rirken, bunun iza- hını gazetemizde kendi yazısı ile ya. pılacağını da kay- detmiştik. Kıymet- 'Ş n makalesini bugü: noşre başladık. Bir ses san'atkârı ol duğu kadar kuv- vetli bir muharrir de olduğu anlaşı - lan Safiye Ayla - nın makalesi bu - gün dördüncü sa- hifemizdedir. Güzlüe san'aikâr meşhur «Sarı kurdelâ» sını tezanni ederken | liya şehirle- | F inlandiya dahiliye nazırı vaziye- tin vahamet kesbettiğini söylüyor İskandınavya devletleri büyük bir endişeye düştüler, icap ederse Finlandiyaya yardım edeceklerini bıldırdıler Fin Gumhur Reisi Raılyoda Ruzvelte hitaben rnutuk söyliyecek landiya hükümeti tarafından gay-| yı Danimarkada da büyük bir he- rikabili kabul olarak telâkki edil | yecan vardır. Eğr Ruslar Finlan « mektetir. diya körfezinde bir kontrol ister- İsveç ve Narveç hükümetlefi de/ lerse, bunun kabul edileceği ve dax Finlandiyaya yardım edeceklerini| hâ ileriye gidilmiyeceği kangati bükdü İ vardır. Aland adalarında Rusla « Hulı.ndıvıd:kı vaziyetten doler (Devamı 3 ürcü sahifede) MMakineye Verirken: Almanlar son günler- de tazyiki artıdılar Ren nehrinin kabarması üzerine su altında kalmak korkusu başladı Parkk 18 (AA)— Alman yüksek | Moselle cephesinde bulunan kuvvet- kumanda heyeti, Pransızların sevkul- | ler hakkında malümai istihsaline ka- ceys bakımından vaziyetleri e Rhin - | rar vermiş görünmektedir. ( Devamı ve diğer telgraflar En Son Dakika sütunumuzdadır. | ÇERÇEVE Harp ve kültür Bulunduğunuz yer mahfur bile olsa, bir yangın karşısında satraaç oynıyas bilir miyiz?. Bunün gibi harp iklimleri de, kültür ağacının saçkıran İlletidir. Artık ne bir meyva, me bir yaprak, ne bir temurcuk! Kupkuru bir ağaç iskeleti, işle © kudar! Vükia herşeyde olduğu gibi, harbin salki de bir kültür davadıdır. — Wakat | saik meticeye ulaşır ulaşmaz, artık kimse onunla meşul olamaz. Kökü ruhta olmak şartile madde fhüllâlini ifade eden harpler, bellibaşlı bir zaman çerçevesi içinde rühi kıymetlerin piyasasını düşürür, Zira ruhu kurtar. mak için maddeyi çeki düzene sokmaktan, madderi maddi tedbirlerle korumak - fan başka çare kalmaz. Ru yürdendir ki dün gece olduğu gibi bu zece de Paris kapkaranlık kala- caktır. Ve buyün olduğu gibi yarm da Serbonne Üniversilesinin kapalı kapı- n kimse çalmıyacak. Bu yüzdendir ki dünyanın her yerinde olduğu gibi bizde de gazele kâğılları pahalılaşmakta, zekâ ucuzlamakladır. Ve bizde olduğu gibi dünyanın het re- rinde de uluorla rivayet zenginleşmekte, fikir züğürtlemekte. Fakat ruhla madde arasında çok İnce bir mühasebe ve müvazene temsil eden bu variyet, küllür davalarına arkâ çevrilmesini emreder — sanmak, mümkün olduğu kadar aldanmak olur. Herhangibir salk yüzünden mektebin bütün sene kapalı kalacağını haber alıp, balalardaki konfetti yağmuruna eş bir tarıda ki- taplarile deflerlerini havaya fırlatın hir nevi falebe pisikoloryası, bir memleket kültür hayatına bulaşlığı anda, o memlekelte işler dumandır. Eğer 6 memleketle bu hale sebap harpse, bu hal 6 memlekete harbi kaydetlirmek için birebirdir. Kültür işlerinin, yine bir kültür salki dolayısile sarsılmasını — icap etüren yaziyetleri, kültürsüz. tedbirler idare edemer. Nitekim 'Türk kültür cihazımın en mes'ul şalısiyeti, Ankaradayken bu bu- susta bana bir vecize kadar güzel Dirsöz söyledi: Ş — Kültürsüz harp de edemeyir! Evden mektebe ve tiyatrodan kitapcı dükkâmına kadar ruhi hururmmuzu, İ ve rühi hurur ânımın verim gartlarını hiç kaybelmemek, şuurumuz olmatı! NECİB FAZIL KISAKÜREK T ö aeE a a baneanın eeei dekk aeit