12 Ekim 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Yazan: General SHERRILL Birleşik Amerika hükumetinin eski Ankara sefiri 1 Trkçeye çeviren: Cemal BUkerman Her kltabcıda bnlunur. Flatı 100 kunıştur. Kemal Atatfirk Ruzvelt Mussolini ÜÇ ADAM Onaltıncı yıl sayı: 5 5 3 9 umhuri Telefon: Başmuharriı ve evl: 22366. Tanrlr heyeü: 24298. Idare ve Çlzglslz. 5 10 15 Kuruşluk ÖKUL DEFTERİ Okul Kitabları tlk, Orta, Lise Toptan, Perakende Teigrat ve mewub adresi: cmnhuriyet, tstanbm. posta kntusu: tstanbui NO. 246 Perşembe 12 Birinciteşrin 1 9 3 9 matbaa Insmı 24299 24290 Ahmed Halid Kitabevi Finlândiya şehirleri tahliye olundu Finler, Sovgetlere karşı mukavemete hazırlanıyor Topçu atışlannı takib eden genc talebe ve zabitlerimiz Orgeneral Kâzım Orbay Ingiltere Kralı tarafmdan kabul edildi Londra 11 ( a.a. ) Türk askert heyetinin reisi General Orbay bugün Kral tarafmdan kabul e dilmiştir. Topçu atış okulunda dün yapılan tatbikat Hakikî mermilerle yapılan atışlar, Türk topçusunun yiiksek kudretini bir defa daha gösterdi teknik kabiliyetinin en yeni tezahürlerin* cîen birini daha göstermiş ve tam hedefe vaki olan isabetler, büyük takdirleri celbetmiştir. Baş tabyedekı gözetleme mahallinden verilen emir üzerine saat tam 10 da aüşlara başlanmıştır. Hakikî mermilerle yapılan atışlar, kısa fasılalarla saatlerce devam etmiş, büyük çapta toplann hep birden savurduğu cehennemî güllelerle civardaki tepeler, mütemadi ateş altında İArkast Sa. 5 sütun 6 cfa] Baltık memleketleri kralları bir arada. Sağdan sola: Danimarka Kralı Kristian, tsveç Kıah Güstav, Norveç Kralı Hakon ve Finlândiya Cumhur Reisi Kallio Pravda'nın bir makalesi: Baltık denizinde çelikten bir Sovyet müdafaa çemberi vücud bulmuştur En kuvvetli silâh arb vasıtalannın gerek çeşid, gerek sayı bakımmdan son derece artması birçok devlet adamlarmı derin derin düşündüren bir mesele haline gelmiştir. Öyle bir devirde yaşıyoruz ki, meselâ lngilterenin yalnız Akdeniz filosu için ayırdığı tahsisat, birkaç Balkan devletinin senelik umumî bütçelerini aşan, muazzam bir rakam ifade ediyor. Almanya tarafmdan, motörlü vası( talarda kullanılmak iizere, harb zamanmda sarfedilecek benzin miktan, senede otuz beş milyon ton olarak hesab edilmiştir. Biitün Balkan milletlerinin senelik ihtiyacı bu rakama yaklaşmaktan uzaktır. Endüstrisi ileri bulunan memleketlerde halka para mukabilinde olmaksızın gaz maskeleri dağıtılıyor. Bir gaz maskesinin Tiirk parasile en aşağı bir liraya mal olduğunu düşünsek, kırk milyon nüfuslu bir memlekette, müdafaa masraflannın teferruata aid bir kısmı için devlet tarafmdan kırk milyon lira sokağa atılırcasma harcanıyor demektir. Yirminci asrın başından bugüne kadar geçen zaman içinde elde edilen bu hayret verici teknik ve malî inkişaflan bir tarafa bırakalım, ordulann, ferd itibarile gösterdikleri arbş da korkuncdur. Demir, çelik, benzin gibi maddelerde olduğu gibi et ve kemikten yapılmış canlı harb malzemesi de günden güne artıyor. 1870 harbinde, karşılıkh döğüşen Fransız ve Alman kuvvetlerinin mecmuu yarım milyonu bulmuyordu. Bugün, nüfus itibarile fazla zengin olmıyan bir büyük devlet, meselâ Fransa, müstemlekelennden getireceği kuvvetleri hesaba katmaksızm söyliyeyimsırf kendi öz evlâdlarından kurulmuş olmak şartile, meselâ Norveç'in umumî nüfusundan daha kalabalık bir orduya maIiktir. Makedonyadan kalkarak Hindistana kadar bütün bir kıt'ayı fetheden Iskender'in emrindeki asker sayısı şimdi bize gülünc geliyor. Ondan kat kat üstün kuvvetlerle, bugün, fütuhat yapmağa kalkmak şöyle dursun, birkaç yüz kilometrelik bududları muvaffakiyetle müdafaa edebilmek bile güçtür. Eski zaman harblerini pehlivan«gureslerine benzetiyoruz; busünkü silici, vok Londra, 11 (Hususî) Finlandiyadaki bir çuk büyük şehirlerin tahliyesine başlanmıştır. Hükumetin bu kararı halk için bir sürpriz teşkil etmekle beraber korku tevlid etmemiştir. Finlandiyanm merkezi olan Helsinki'nin tahliyesine başlanmıştır. Bugün 60,000 kişi Helsinki'den dahilî vilâyetlere nakledilmiş ve gece hava hücumuna karşı müdafaa tecrübeleri yapılmıştır. Hitlerin Mussolini ile görüşmek için Romaya gideceği söyleniyor Topçu Atış okulunun 939 yılı ikinci devre kara atış kursunun nihayete ermesi münasebetile dün, Metriste topçu birliklerinin iştirakile büyük atış tatbikatı ya pılmıştır. Atışlan, kumanda heyetine « 1 1 * * * * •* 1 •• mensub zevatla, Topçu Atış okulunda staj görmekte olan muhtelif rütbede su baylar, diğer topçu subaylan ve Yedek Subay okuluna devam eden topçu sınıfına Bursa, 11 (Telefonla) Mudanya aynlmış gencler, başından sonuna kadar mütarekesinin 17 nci imza yıldönümü bu alâka ve dikkatle takib etmişlerdir. Dünkü atışlarda Türk topçusu, yüksek gün ilk defa olarak Mudanyada büyük merasimle tes'id edildi. Kasaba baştan başa bayraklarla donanmıştı. Mekteblıler ve bütün Mudanyahlar, mütareke evinin önünde toplanmışlardı. Vali ile beraber bir heyet de Mudanyaya gitmiş, merasimde bulunmuştur. Müteaddid hatibler heyecanh nutuklarla Mudanya mütarekesinin ehemmiyetini tebarüz ettirmişler, Finlândiya ordulan başkumandam Millî Şef İsmet înönünün Türk vatanıFeldmareşal baron Fon Mannerheim na armağan ettiği bu muazzam eseri muhSilâh altına çağırılan ihtiyatlar telif tezahürlerle tecelli ettirmişlerdir. Vali de bir hitabede bulunmuş. ve 17 yıl Londra, 11 (Hususî) Finlândiya önce bize sulh ve saadet getiren, Millî Şe[Arkası Sa. 3 sütun 1 de] fin bugün de Atatürkün yolunda ve milletin başında olarak bizi suhl ve emniyet içinde yasattığını söylemiştir. Bilâhare mütareke evi gezilmiş, musahabeler yapılmış, şeîıidliğe çelenkler konmuştur. Müdanya mütarekesi n I ncı yıldonumu dun merasimle tes'id edildi Ingiltere garb cephesine 158 bin asker yolladı Askerî harekâtın bir elden idaresi için müttefik ordulara Fransız generali kumanda ediyor Sarkî Ukraynada millî idare 22 teşrinievvelde intihabat yapılacak Moskova 11 (a.a.) Tas ajansı bildiriyor: Birkaç gün evvel Lvov şehrinin mu vakkat idaresi batı Ukraynası halkına bir beyanname neşrederek bir millî meclis seçilmesini teklif etmişti. Bu teklife muhtelif teşekküller tarafmdan müzaheret edilmiştir. Buna binaen seçim için bütün teşekküller mümessillerinin iştirakile bir komite teşkil edilmiş ve bu komite seçim nizamnamesini neşreylemiştir. Seçim 22 teşrinievvelde yapılacak ve beş bin nü fus için bir meb'us seçilecektir. Yapılan müteaddid mitinglerde millî meclisin başlıca vazifesi olarak şu hususlan teklif eden karar suretleri kabul ediJmiştir: Garb Ukraynasmda Sovyet hükum1; tinin tesisi, Garb Ukraynasınm Ukrayna Sovyet Sosyalist cumhuriyetile birleştirilmesi, Toprağın musaderesile köylüye dağı tılmasınm tasvibi. Bankalarla büyük endüstrilerin milli • leştirilmesi. Garb cephesindeki İngiliz tayyarecileri uçuştan evvel harita üzerinde tetkikat yapıyorlar Londra, 11 (Hususî) Harbiye Nazın Hoare Belisha Avam Kamarasının Lugünkü celsesinde aşağıdaki beyanatta bulunmuştur: « Bugün'Fransada 158 bin Ingihz askeri mevcuddur. Beş hafta zarfında Fracsaya nakledilen bu askerlerde maada mütemadiyen yeni kuvvetler de sevkedilmektedir. Askerî nakliyat gece tündüz fasılasız bir şekilde ve son derece muntazanıan devam etmiştir. Ayrıca Fraa lArkası Sa. 5 sütun 5 tel nıııııııııııııııııııııııııııiııııııııııııııııııııııııııınııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııinıııııııııuıııııııııııııııııııl Rumanyaya iltica eden Leh muhacirleri hududu geçerken (Yazısı 5 inci sahifemizdedir) ııııııııııtııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııımıııııııııııııııııııııııııııılıııııııııııııııııııınııııııı Bükreşte müşterek bir Balkan bloku arzusu Bükreş 11 (a.a.) Röyter: Hududun iki tarafındaki krtaatın karşılıkh olarak çekilmesi hakkmdaki Macar Rumen anlaşması üzerine, Rumen matbuatı bir doğu cenub Avrupası bloku teşekkülü imkânından geniş bir surette bahsetmektedirler. Sofyada çıkan Slovo gazetesinin< küçük devletleri Alman tehlikesini karşılamağa sevkeden makalesi Üniversul gazetesi tarafmdan şevk ve müsaraatle karşılanmıştır. Universul, başmakalesinde, bitaraf kalmakla beraber, icabmda müşterek harekette bulunmağa muktedir bir Balkan blokunun tejekkülü ımkânını kaydeylemektedir. Ingiltere ile Rıısya arasında bir anlaşma Londra, 11 (a.a.) Resmen bildirildiğine göre, Londrada bulunan Sovyet ticaret heyetile Ingiliz Tedarikâtı Harbiye Nezareti arasında Rus kerestesile kauçuk ve kalay mübadelesine müteallik bir anlafma Tayyare Piyangosu Dünkü keşidede kazanan numaralann tam lıstesi bugün 2 nci sahifemizdedir. ^ lArkası Sa. 3 sütun 5 tel NADIR NADt