20 Temmuz 1939 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 5

iie SERVETİFÜNUN No, 2389 —554 Panait İstrati karşı olan büyük aşirı kaçakçının oğlunu, saf kadının yanında tu- yar 12 yaşında, Pansit (İntirati, ai yerleri dünyayi tanımak İçin terkediyor vw 20 sene; Misr- , Gn, Türkiyede, Suriyede Lübnan da, Yunanistan ve İtalyada, Fran» sndu dolaşıyor. Onu Kahirede hs- mal, İstanbul ve İzmirde asleboi Berutta demirci, Atinada şemsiye tamiroisi Venedikte hizmetçi, Nis te seyyar fotoğrafçı görüyoruz. O aş dolaşıyor. Fekat mide açlığın. üdsu daha büytik bir açlık ona hâ- kim: Okumak. <Duijun> eserlerini arayıp bu- hat ve anları tanıyor: Balsac, Dos- toşavaki, Ünza. 1920 de Pansit İstirati gazete- oldi, Üenevede çıkan «La fenille» gekelesrinde ilk yasını ointişar bdiyor: «Tolotgizim» bir ihtilâl şebeke- #lnde dâha bulunduğundan, pasa- portauz seyahat etmeğe mecbur gü 1931 de Pahaif İstirati Nis &e seyyar fotoğraf «Promennades dej Angllölâr dü intihar etmeğe teyeb- büz ediyor. İÜastanede ceketinin “eğbihde hayatını o maaceralarını, Şeştais Arlatan bir mektub bulu- nuyor, İSTRATİ muharrir Adres : Roma- in Ralland. Romain Rol. Jand mektubu ve Cenfesionv » oku» duktan sonra yeni bir Gorki «Balkanların bir gorki- sini keşfettiğine inendim> Romain Rolland ilp intihara namzet Pa- nait İştirati aranda kuvvetli bir dostluk bağı görülüyor. Rolland, ona yazıyor: «Senden heycan dolu mektub değil eserler bekliyorum, sen için- de taşıdığın büyük eser gibi bir eser yarat.» Bir sene inat ettikten sonrâ 1924 de Rellandın israrı üzerine İstirati tuncers, sefalet ve tenın- madık bir âlem devlet bayatını kaleme aldı, İlik demi «Kira ki talina» çıkıyor. Rieden kütübha- mesinde, Pawsit istirati de 40 ya- şuda basıyor. Roman büyük mu- vaftakiyet kazanıyor, 1924 de 3-4 defa basılıyor sonra muhtelif lisaniara çevriliyor 2 sene içinde , milyonlarça satılıyor Panait İsti rati ilk mavaftakiyetinden sonra hiç durmadan yaşıyor. Mözisi Adriyan Lografi ismini verdiği kahramanı ile kitablarındş yaşıyor. Büyük bir sanatkâr gibi serse. rilerin, köylülerin tayfaların, çok sevdiği ve aralarında yaşadığı ne- şelerini kederlerini tanıdığı İngan- ların, bayat ve ölümlerini elle tu- tulacak kadar canlandırıyordu. Romen Rollandın, Panait İati- ratinin davasına büyük bir imanı var; «Bu hikâyesinin dehaşına tapı- yordum diyor bana intihar etm4z- den 4-5 dakika evvel yazdığı 'mektübda 2 yerde derilerini an- latmaktan vaz geçip mazide ge çirdiği 2 tubaf vakfyı anlatıyor. Onun, dertlerini, hikâye etmek ihtiyacı karşısında em6ealsiz bir sanatkâr olduğunu ispat ediyor». Kitabları bir bir aşdından çok, pek çok rağbet görüyor, aldığı