25 Mayıs 1939 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 8
No. 2931—540 Lâti Lâtin Edebiyatımın üstad- larından sayılan Ariosto Röne- sans mahsulüdür, Eserleri bu- günde ölmezler arasındadır. ha- yatının muhlelif sahneleri bir- birini tutmıyan bir şahsiyettir. Büyük osanatkârların o hayat rengi Ariostoda mevcuttur. fa- kat çocukluğundanberi oedebi- yata meyli vardı. Ömrü birçok dönüm noktalar ile doludur; fakat saptığı ve yürümek isle- diği bütün yollar onu edebiyata vardırmışlır. Eserlerine daima eniere:dun mevzular bulmuş, üzerlerinde usun müddet çalış- mıştır. Yorulmak bilmiyen bu © İtalyan şairi cildlerle şiir yaz- makdan bıkmamış ve yorulma. mıştır... Dantenin İtalyan ve dünya edebiyatındaki mevkii ne ise, Ariostoyu da böylece kabul ede- biliriz., Hayatı Ludovico Ariosto, Reg- gio'da doğmuştur. Babası Ferrare'- de hâkimdi. Ariosto da babası gi- bi hâkim olmak üzere ilk zaman- larda hukuk tahsiline mecbur kal- dır Fakat daha ilk gençliğinden dtibaren şiire ve edebiyata çok hevesli, olduğundan, bu ikinci yolu tercih etti. Hemen bütün hayatı Esto sile- sinin himayesinde geçti: Önceleri Kardinal Higpolliyte d' Easte'nin hizmetinde çalışmış, daha sonra hayatının sonuna kadar Kardinalın " kardeşi olan Ferrare dekası birin- ci Alphons d' Este'nin hizmetinde "kalmıştır. İste bn esnada, Ariosto, doka tarafından muhtelif siyasi ve idari memuniyetlerde kullanılmıştır. Bir rivayete nazaran, hayatının aon- senelerinde pek mesud yaşa- UYANIŞ > ? n Edebiyatı Tedkikleri ARİOSTO HAYATI VE ESERLERİ ü Yazan: Cahid Sales , İ mış, başka bir rivayete göre de bu senelerde gözden düşmüş ve Ferrarede ölmüştür. Eserleri: Daha çok genç yaşın- da şiire merak eden Ariosto, ilk zamanlarda lâtin ve İtalyan şair- lerini takliden bir çok şiirler yaz- mıştır. Daha sonraları, ona ilk şöhretini temin eden bir takım satirik manzumeler, bilhassa man- zum komediler yazmıştır. Bu komediler tahlil ve karak- terler sathi olmakla beraber, vak'- alar ustaca kurulmuştur, canlı ve tir, Fakat onun beynelmilel şöhre- ti, Orlanda Furioso (çıldırmış Orlan- do) isimli büyük epopönin muhar- riri oluşundandır. İlk önce 40 kısım olarak neş- dilen eser, 1532 de &on şeklini al mış ve 46 kınım olarak neşredil- miştir. Orlando Furioso: Vak'anın © sasını, Charlemagne ile müslümüne-. lar arasında geçen bir takım mu. harebeler teşkil eder. Ber başlıca iki koldan yürür: Hıristiyan Orlando'nun şarklı prenses Angelica'ya karşı mukabe- le görmeyen aşkı, bir de Rüggero ile hristiyan bir, mukarip bakire olan Brandamante'nin sevgilisi... Angelica güzelliğile bütün hıriş- tiyan şövalyelerini kendisine mef- tun etmektedir. İşte bunlar arasın- da, hıristiyanların meşhur kahra- manı Orlando da vardır. Fakat mağrur Angelica, bütün bu sevgilere aldırış etmez. Eser, en çok kahramanlık gös- terene verilmek üzere muhafağa altında bulunan Angelica'nın $u lunduğu yerden kaşmasila beşler Orlando da onu arâmak işin yolls- ra diğer, bu arada daime büyülerin rol oynadığı bir takım maceralar geçirir. Angelica, yolda Medoto ismitğe- yaralı bir genç gatklıya rastldr, onun yaralarını sara? ve O Givijr- daki bir çoban kiüğasine göbürür. Medoro yavaş yavaş iytleşin, Yir çok şövalyelerin aşkını redâğdğn Angelica bu genci sovmeğe ve evleniğler, bir mtldâdet g yanında kaldıktan ve çılgıtta 46v- gileriniu meceteikinı kotland memleketine gitmek üzere yola çıkarlar. , Bundan sonra, Angelica'yı sila makta oian Orlando oralara gölir, bu yazıları görür ve çobandan An- gelica'nın hikâyesini dinler, 'in- man kıskançlığından, hiddetindtn çıldırır, elbisdierini yıttar, önüne gelek kayaları parçalat, 2884 kökünden söker ve yolunu çıkân herkesi devirmek işin bu #ğüğleri bir topuz gibi kullanır. Cebelita. rik boğazını yüzerek Afrikaya çer. Artık hiç bir kuvvet onu âüfp duramamaktadır. ' Bradamante'nin yeğeni Aâiplto,. bedbaht Orlandç'nun aklını başınp getirmek için, kartal bağlı, gö göy- deli ve kanatlı bir hayvan © İppogrifo'ya binerek paya uçü&. Dünyada galip olan bkiller — Lütfen sayıfayı çevirinie «5
