1 Ekim 1936 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 5

No. 2093—408 ii. Dil bayramı, 26 Ağustos Cumartesi günü yurdun her tarafında törenlerle kutlulanmış, halkevlerinde ve UYANIŞ 493 Dil Bayramı, Yurdun Her Tarafında Kutlulandı | m 3, “ radyoda konferanslar verilmiştir. Resimde, Atatürkü, eski müzeler müdürü ve şimdiki İstanbul saylavı Halil Ethemle birlikte, tarihi bir albümü gözden geçirirken görüyorsunuz. Ortada duran, Kültür bakanı Saffet Arıkandır. Bu resim, Illüncü Dil Kurultayının bir müzakere fasılasında çekilmiş bir hâtıradır leri ile dolu idi ki ve o kadar gece yarıları, denizin karanlık, fosforlu yüzünden hışımla ko- caman hayvanlar geçtiğini görmüştü ki.... Hikâyeleri ve hakikatları karıştırır, muhay- yilesinde ve hafızasında yaşayan malhlükları, denizlerde yaşamış hayvanlar gibi bulup....». Bu küçük parcada yukarıda söylediklerim aynen görülebilir. Mamafih tasrih edeyim: Bir kere, anlatılmak istenen şey bir gece, bir deniz tablosudur. Buna lâzım olan fond ve at- mosfer «manâ» ile olduğu kadar «ses» le de temin edilmiştir. Meselâ bu parçada hâkim ses, korkuyu ve karanlığı ifade edebilecek olan <a, 0, 1, u, m>» sesleridir. « Varıları, fo0s- for, kocaman, mahlükları.. ilâh..,>. Bu kalın sesler arasından meselâ bir «hı. şım»? kelimesinin canavarın denizden geçişi anını tasvir için kullanılması, karanlıkta bir hayvanın suda hareketinden mütevellit ahengi ifa- de noktasından barikulâdedir. Bir kaç kelime Sonra gelen «görmüştü ki..»* sözünde de «ki> nin uzanışı hareketin sesle muvafık bir ifadesi değil midir ?.. Buna mukabil «Bir kıyının dört hikâyesi» ndeki «Kediler» de de mevzuun icap ettirdiği atmosfere, gene nasıl seslerin Aypnottemenden fakat yukarıki misalin temamen aksi bir tesir elde etmek şartile varılıyor : «Kediye bir şüt çekti. Kedinin denize doğ- ru uçtuğunu gördüm. Üç adım öteye düşmesile zıplaması bir oldu. Hayret içinde durakladım. İlâh..>. «Ke» sesi hâkim, «P, ç> gibi ewploralif seslere yer verilmiş. Bundan başka, cümlelerin kısalığı, hareketin dinamizmi, hayatiyet ve elâstik kudret, cevvaliyet, elektrik hamulesi; bütün bunlar hemen her cümlede *kedi> keli- — Devamı 297 nci sayıfada —