25 Ağustos 1932 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 16

208 Yeni harp mi? — 200 inci sahifeden mabat — demeler olmuştur. 15 temmuzda Paraguay kuvvet ler: Santa Ccuz istihkâmını-işgal etmiş, Bolivya bunu kendi hukukuna taarruz mahiyetinde görmüştür. Paraguay aynı tarihte Bolivya kuvvetlerinin, kendi- gine ait olan Carlos Peres istihkâmına hücum ettiğini ileriye sürerek kendi. .hareketiain.müdafan mahiye- tinde olduğunu iddia etmektedir. İki taraf kuvvetlerinin bu hareketleri, gerek La Paz ve gerek Assomption mehafilinde heyecanları mucip olmuştur. Amerika kıtasındaki hükümetlerden birçoğunun teşkil ettikleri Panamericaine birliği bu işe müdahale edememiştir. Çünkü maatteesşüf ne Bolivya, ne de Paraguay, bu birliğe dahil değillerdir. Cemiyeti Akvam Kelloğ misakını hatırlatarak mus- lihane bir tavaasut teklifinde bulunmuştur. Bu teklif, her iki komşu memlekette bir tereddüt uyandırmamıştır. İki devletin ikisi de tecavüz me- suliyetini üstüne almamak gayretindedir. Bunun için hiç biri ordularına hereket emri vermemiştir. Fakat iki memlekette de ordular hazırlanmaktadır. Silah altına alınmış kuvvetlerin uzun müddet hareketsiz Mi ii malüm bir şeydir. İki devletin iki- i de Wâshington'da, Cenevre'de Paris'te, Londrada, kendi görüşlerini müdafaaya çalışmaktadır. Bolivya, bu defaki teşebbüslerinde kendi iddia- sına yeni bir delil daha ilave etmiştir. Bu iddiaya göre Bolivya ihtilaflı olan Gran Chaco topraklarını, yalnız eski tarihi bir hak olarak değil, aynı zamanda iktisadi bir lüzum ve zarurete mebni olarak da istemektedir. Avrupa devletlerinin şark ve müstem- leke siyasetlerinde çok kere bir hak memba gibi ileriye sürdükleri «denize mahreç» ihtivacını bu defa Bolivya onlara karşı kullanıyor. Bolivya, kendisinin de denizde bir mahrec hakkı olduğunu ileriye sürüyor. Bn iddiaya göre — eğer Gran Chaco toprakları Bolivya'ya ilhak olunursa — bunun cenup hududundaki Pileomayo ve şark ucun- daki Paraguay nehirleri ve bunların munsap olduk- ları Parana nehri vasıtasiyle Bolivya doğrudan doğ- ruya Atlas Okyanusuna çıkabilecektir. Avrupa devletleri, bu yeni delil önünde, kendi tecavüzkâür politikalarına uzun seneler vesiyle tut- tukları bir silahın kendilerine çevrildiğini hissederek müşkül bir mevkie düşmüştürler. Paraguay ise, böyle delillere hiç bir kıymet verilemiyeceğini, kendi hu- kukünun maddeye müstenit bulunduğunu söylemek- tedir. İşte ihtilaf bu merkezdedir. Her iki memleketin silahlı bir ihtilafa düşmeleri tehlikesi, dünyanın her hangi bir tarafında silah patlayınca bunun ne vahim neticeler verebileceğini düşünen diplomatları korku- lara, düşürmektedir. Bir taraftan Cemiyeti Akvam, diğer taraftan Amerikalılar birliği müesseseleri, iki devlet arasındaki ihtilafı silahsız olarak halletmek ümidiyle tavassut teşebbüsündedirler. Fakat, mesele nasıl halledilecek * Ufukta henüz buna dair belirmiş küçük bir emare yoktur. Bolivya, ihtilaflı toprakları almak iddiasında SERVETİFÜNUN No .—1879 195 Amerikada sabık muharipler — 201 inci sahifeden mabat — musaleha doğru yürüdü. Muhariplerin safları arasında. göz yaşı döktürücü bombalar patlıyordu, Askerler umumi harbin muhariplerine saldırdılar. Düşman kardeşlerin tabanca kabzalarile kafalarını dövdüler. Genç askerler “büyük kârdeşlerini fena halde hır-- palıyorlardı. O sırada da Anacostia karargâhını dört. taraftan ateş sarmıştı. Hoover'in taraftarlarından ve âyandan Bingham gırf seyretmek maksadile sabık muhariplerin arasına- karışmıştı. Yaralandı. Ceneral Mac Arthur kendisini galip addediyordu. Çünkü o elindeki müsellâh 800 süvari ile gayri müsellâh on bin sabık muharibi püskürtmüştü. Fakat ceneral süvarilerden başka pi» yade kuvveti, altı tank ve bir hava filosu da kul- lanmıştı. Yani aşağı yukarı bir ağır topu eksikti, Bu badirede Eric Carslston isminde bir muharip aldığı yaradan sonra kaldırıldığı hastahanede öldü. Yine bu badirede öldürülen William Huska isminde başka bir muharibe de askeri merasim yapılarak milli mezarlığa defnedildi, Mahkeme bu iki kişinin ölümünden polisin mesul olmadığına dair bir ilâm çıkardı. Hülâsa açlık, pislik, haatalık ve Hoover'in inadı yüzünden sabık muharipler birşey yapmadan: dağıldılar, Fakat kongrenin kânunuevvel içtimamda Vaşing- ton'a daha büyük mikyasta bir sabık muharipler ordusunun yürüyüş yapacağından bahsedilmektedir. Bakalım, bu defa kongreyi tazyik edebilecekler mif Istidatlar : Günlerim Günlerim, yaprakları birer birer sararan, Buruşarak kapanan ve küflenen bir kitap. Hâl ismini almadan mazi oluyor her an Okuduğum sayfalar düşerken yorgun, bitap. Günlerim muradımın hasıi olması için Esrarlı dualarla her an yanan birer mum. Uzaklarda görürken aksini bir sevincin, Bekliyorum &önen günlerden doğsun arzum. Vahdet Gültekin musırdır ve bunu başka türlü bir tazmin ile terke taraftar değildir. Paraguay'da göz göre senelerden- beri elinde bulunan toprakları vermemek davaşın- dadır ve o da başka bir taamin kabul etmemekte- dir. Şu ahvale göre tavassutların bir semere verebi- leceği çok şüpheli görülmektedir. Bakalım, mesele ne yolda helledilecek ?.. AHMET İHSAN Matbaası Limited