25 Ağustos 1932 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 11

No.1880—195 Halk terbiyesi — Geçen haftadan mabaat — manevi ölçüler arasında çok farklar, şahsi ayrılıklar bülunduğu için ne kanunun cereyan sahası içinde maddi vek'aların göreceği maddi aksülâmeller ma- nevi bir vasattan inikâs edeceği için çok kere fert idrin menfaati içtimai menfaati istilzam ettiği dere- egnin fevkinde veya içtimai menfaati istilzam et meksizin ihlâl edilebilir, cemiyetin inkişafı fertlerin #bestçe inkişaflerile, menfaatlerinin bir dereceye lar masuniyetlerile kaim olduğu için fertlerini Hn, çiğniydn bir edmiyet intihar etmiş demektir. k.itibarla kanunun istediği şeyi fertlerin şuurlarında arku, bir iddia, bir hak mefhumu halinde canlan- maları cemiyetin yüksek gayesi tekâmülü noktai Azarından zaruridir. Tekâmül etmek için istemek v& yakmak yegâne vazifedir. Kanun ferdin hakkını verinek için iğilmez, fert kanundan hakkını almak içih yükselmelidir. Terbiyevi cihetten halk hakkım aramıya alıştıril- mialıdır, hakkını aramak bir vazife olarak telkin edilmelidir. Halk suiistimaller, kanunsuz hareketler karşısında korkmamalı, vazifesini yapamıyan hükümet adamlarının, memurların şahsi kusurlarından doğan tehakkümlerini, cumhuriyetin menfeati icabı veya kanunun emri diye vehraetmemelidir. Ananevi tesirlerle ürkmüş olan, cumhuriyeti ya- dırgayan eski bir kafa için memur devletin tâ ken- disidir. Halbuki bütün vatandaşların bilmesi icap eden bir hakikat vardır ki kanun tatbik etmek yahut yanlış tatbik etmek istiyen bir memur devletin kanlı bıçaklı düşmanıdır. Hayduttur, haramidir. liz mes- EEEEREA SERVETİFÜNUN © 203 keneti üzerimizden Ssilkip attık, hür vatşn ve hür imanla yaşamak, yükselmek istiyoruz. Milli menfaat- leri, hürriyet ve istiklâli tehtit eden şüpbeleri ber- taraf edebilmek için meşru bir serkeşlik ve ebedi bir isyan kabiliyetile mücehhez olmalıyız. Bu zaruret halk terbiyesinde tahakkuk etmesi en ziyade istenilen bir esastır. d) Türk vatandaşı vatana, milli birliğe bağlıyan vasıta yalnız nizam ve kananlamn maddi tedbirlerin teşkil ettiği hak ve vazife münasebetleri değildir. Bir Türk bütün duygularile, yaşayışının bütün hedef- lerile türklüğe bağlanmıştır Milli heyecan Türkiye denilen kütleyi tehrik eden mukaddes bir kuvvettir. Terbiyenin gayedi milli heyecanı kuvvetlendirmek Türklüğü en kuvvetli bir tesanüt manzumesi haline koymaktır. Bu mevzu etrafında şöyle'düşünebiliyorum. 1. Ayni neslin fertlerini birbirine. tanıtmak yani sevdirmek bir başlangıç olmalıdır. II. Nesilleri birbirine sevdirmek telkinlerini ihmal etmemelidir, HI. Türklükten başka insani unsurların mevcut olduğunu anlatmak ve bu zümreleri de düşündürmek lâzımdır. Milli bir topluluğa münhasır olan #evgi insani bir külle şamil olan düşünce bugünün muhtaç olduğu ferdin iki mühim unsurudur. C) İçinde yaşadığınız devrin en bariz en mühim hadisesi şüphe yok ki müspet ilmin hâkimiyetidir, Bugünün medeni inganları için bayat faaliyetlerinde ilimden ve onun tatbikindan başka istinatgâh yoktur. Bugünün mantığını dünkünden ayıran ve zenginleş- tiren sermaye asırların düşüncelerile birikmiş cem- iyetelerin kendi kendilerini idrak etmelerini temin eden yüksek bir şuur doğmuştur. Butün milletleri — Devamı var — Karı koca yukarı çıkmak, üzere idiler. Tam bu sırada akşamki yol- cu içeri girdi. Karı koca birden bire şaşırdılar. Yolcu onlara sual sormaya vakit bırakmadan anlattı: Oldukça uzun bir wüddetten- Elif Naci geçenlerde başladığı bu tabloyu bitirmiştir. Bu eser Geceleyin oturuyordum, içeri birisi girdi. — Ben onların oğluyum, dedi, Burası benim odam. Haydi sen öteki odaya git. Kelimeler ağzın- dan taşıyordu, müthiş sarhoştu. Kızdırmamak için hemen çan» tamı aldım, öteki odaya girdim. Orası da çok soğukmuş. Bütün gece üşüdüm. Dışarda fırtına vardı. Ertesi gün İbrahimi mezara, Hüseyin ağa ile Zeynep hanımı şehrin hastahanesine götürüyorlardı. Zavallıların ikisi de delirmişti, Dışarda fırtına vardı. Hehim başı çiftliği Sehap Nafız beri Alman hastahanesinde tedavi edilmekte olan Ahmet Haşim beyin sihhi vaziyeti iyileşmektedir. Şair son zamanlarda yeni bir mecmüâ- yı es'ar hazırlamakta idi. Bi Yusuf Zıya bey Milliyet'in sa nat sahifesine dalmıştı. Dikkat ettik Burhan Cahit beyin yazısını okuyordu, Bitirdikten sonra : — E monşer, dedi. Burhan Cahit muhakkak bir Larus almış olacak. Dikkat ettim ecnebi keli- melerin hepsini doğru yazıyor. Kemalettin Kâmi'nin şiirlerini bir kitapta toplamakta olduğu haber alınmıştır. Samatya ait bir peyizajdır. Müşteşrik ve Türkoloğ D.İ, H. Maratmann 4 temmuzda Berlin de ölmüştür. İstanbul Omüzesinde bulunan Yemen'in Himyesi antikalarına ait yekâne intişar etmiş kataloğ mu- naileyhim eseridir. Yakında Etem İzzet ve Nurul- lah Ata beyler nüştereken bir ede- biyat mecmuası çıkaracaklardır. Karilerin #enelerdenberi bekle- diği edebiyat mecmuası bu olacak. Halit Fahri yeni şiirlerini bir kitap halinde toplamaktadır. Şairin son eseri Nedim idi. S.N.