30 Haziran 1932 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 7

> No.1872—187 bütün ümâtlerin fevkine çıkmak derdile yanıp tuluş- maki İşler takım takım, posta posta, geceli gündüzlü, durup beklemeden devam etmekişdir. Her biri kırkar tonluk otuz maçuna, elli lokomotif, seksen kamyon bilâ fasıla işliyor... Bu hakikaten tesit edilecek bir iş olacaklır. Gün batarken binlerce ve binlerce elekirik Wmbası hep birden yanar, gece işi Böyle bir sırada, bir tarafa aturdum, Dniepr'e baktım, zihnim bu sahillerden uzaklaştı, Gulliverin devler diyurında duyduğu râşeyle tilriyerek, ummanlar- dan, ummanlara uzanan bu payanxız arazi üzerinde geceli gündüzlü devam eden cesim inşaatı, düşündüm. Burada Dnieprsiroy bitiyor.. Fakat daha ötede Ural dağlarının eteklerinde, dünyada henüz bir misli olm yan Dıtepratroy'an daha büyüğü. daha hayret vericisi Magnitosiroy başlyor.. Ve bu böyle devam etmek mu- arrer..» Bolşevik âleminde maarif siyaseti bize oradaki maarii işlerini rakamla sarih surette gösteren bir yazı, Bu yazı ile Rusyadaki maarif siyasetini öğre- niyoruz. Bu siyaset dört noktada toplanır: 1 — Yüksek tahsil herkes için açıktır. 2 — Mektepler politeknikleşmeli. Yani fikri ba hisler el ve göz ile de takip olunmalı 3 — Şehirlilik, köylülük arasındaki fark kalkmalı, 4— U.R.S. Sill| terkip eden milletler kendi mekteplerinde kendi Jisanlarile tahsil etmeli. Rusyada çocuklar daima grup halinde çalışırlar. İmtihan usuli temamile kaldırılmıştır. Mektepler son sistem ve gayet sıhhidir. Bütün dersler yeni esaslar üzerine istinat eder, Amerikalı bir mütehassıs böyle mekteplerin Amerikada bile olmadıgını Va şi Kitap diyor ki «Talebedön her birinin masasına bir Bunsen lambası tesbit edilmişti. Coğrafiya dershanesinde en göze çarpan gayet büyük bir U. R, S, S. haritasıdır. Bunun üzerinde toprağın muhtelif havalisinin verdiği muhtelif servetler aynen gösterilmiştir. Maden kömürü, asbest, petrol, altın pamuk, çay vesaire.» Maarif siyasetinin sonunda ufak istatistikler var. Bunlardan bir tanesini alıyorum: Okumak yazmak Bilenler Bilmiyenler 1913 te 73 21 9 1930 da 38 Ye 6 * Bu rakamlar U. R. 8, S.in maarif siyasetini pek güzel anlatiyor. Baku isimli yazı bize o memleketin güzel bir. tasvirile başlıyor. ve bu yazı bize bu «zifit, kil, bej, ve daha ziyade kara benekli açık sarı &lem»i gok güzel anlatıyor. «Azamelli Kafkamn gelip gömüldüğü Apşeron berzah mavi bir denizde kaybolur, Burada hummalı toprağa çamur döken volkan ağız- arı vardır. Kükürt ve apseni renginde göller kurur ve gene peyda olur. Asırlar zarfında muntazam bir Ji) Union des Röpubilgue Sosizlistes Sovistigues. Sonyalist ittihadı. - SERVETİFÜNUN 07. teneffüsle, şibih cezirenin sahilleri baştan. başa yükselir, alçalır. Yer yer eriyip dağılan gazların sıcaklığı bir derecedenirki, yanıbaşında deniz zaman zaman kaynar. Bazı taraflarında geceleri aleşten bir dil karanlıkları yalar, göğe loğru nurani bir sütun yükselir.» Bütün dünyada petrol kavgası esaslı iki grup arasındadır. Bunlardan biri Standard Oil diğeri Seheli Royal Dulehdir. Birincisinin başında Rokfeller ötekinde Delerding vardır. Baku Rus idareşine geçince vaziyet değişti. Baku senede 16.000.090 ton petrol “istihsal ediyordu Rus petrolleri Sovyet tröatü; Azneft ismini aldı. Diğer e hemen O zy meylettiler, 4zneft ile görüşen Siandard o Baku makalesi ir a petrol muharebesini pek güzel gösteriyor. Bolşevik dünyasına bir kuş bakışı isimli yazı Rus- yanın en mühim şeylerini tetkik ediyor. “Mesken bahsi, kooperatifler, hars bahçeleri gibi. Çocuk bakım yurtları da bu aradadır. Yalnız Moskovadaki bakım yurtlarında 75.000 çocuk vardır. Ve bunlar fevkalâde sıhhatli ve temizdir. Ledi Astor, Stalin ile görüşürken «Çocuklarınız Jazla temiz. Onlar oynarken biraz kirli olmaları tabiate daha yakındır.» demiştir. Hekimlik bahsi de esaslı bir surette tetkik edil- miştir. yi bütün bunlar gibi Çoouk düşürmek suç mudur? Beş senelik program nasıl yapılmıştır, nasıl yürüyor? isimli im da çok güzel ve çok büyük bir tetkik mahsulü Son — E. Sehreiber ile Gosplan ikinci reisi Minajev yoldaşın bir mülakatıdır. 11 sahifelik bu yazı hemen tamamile rakam üzerine istinat eder. Her husus 'gayet sarih olarak rakamlarla mülâkat- çıya izah edilmiştir. Mctideş Süzeölisim ve Demokrasi koraşumuz Rnsyayı tanımak için çok güzel bir eserdir. Ve tam zama nında gelmiştir. Memleket kençliğine böyle çok güzel ve çok Sie dalı bir kitap verdiğinden dolayı üstat Haydar Rifat Beyi tebrik etmek vazifemizdir. Sehap Nafiz Bir Çocuk Anası doğururken bilmiyordu bahtını, Ve bir hükümdar ona vadetmişti tahtını, Fakat bugün işte o, köpeklerle arkadaş. «Benim sanki onlardan ne farkım varmış!» diyor, Katıksız ekmeğini bazen onlarla yiyor, Ve her gece onlara anne oluyor bir taş. Fırtınanın, soğuğun acısını duymuyor Çünkü bütün hissini ezelden yakmış bir kor, Ve çünkü o bir evin, bir annenin yetimi. Ne zarar var anası bilmediyse bahtını, Ne çıkar sanki kıral vermediyse tahtını? Bir çatı altı onun için saray değil mi? Vehdet Gültekin