21 Nisan 1932 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 6
SERVETİFÜNUN No.1862—177 İktisadi bahis Bizdeki gazeteler Yunan hükümeti yevmi gazetelerin dört sayfadan fazla çıkmalarını menetmiş. Bu suretle harice giden kâğıt masrafından mühim bir tasarruf temin edili- yor. Altı sahifeden fazla, çıkmak istiyen gazete, fazla kâğıdın gümrük resmini kendisi veriyor. Çünkü Yu- nanistanda gazete kâğıtları gümrük resminden mu- aftır. Gazetelerin altı sayfaya inmesi miinderecatta kesafeti; itinayı ve kıymeti mucip oluyor. Dört sa- hife çıkan bir gazete, sütunlarına geçirmek istediği yazılar üzerinde bittabi fazla müşkülpesent davranı- yor. Bu da kari için iyi bir şeydir. Sahife sahife boş ve kıymetsiz, manasız yazı okumaktan kurtulunmuş oluyor, Atina gazetelerinin tirajı 30 — 20 bin ara- sındadır. Ve nüshası'da bizim para ile yüz paradır. Yunan hükümetinin tasarruf maksadile verdiği bu karar, ga.ete sahiplerinid de çok işine yaramıştır. Amerikan, İngiliz gazeteleri 16, 24, 32 sahife çı- kıyorlar. Fakat kâğıt için harice para vermiyorlar, kendileri yapıyorlar, Sonra, doldurulan sahifeler de her bahain mutahassısı tarafından yazılıyor. Bundan başka tirajları'da çok yüksek, veğgit mükemmeldir. Bizim gezeteler de dört sahifeye inseler her hal de iyi olur. Hem devlet, hem gazete sahibi kazanır, Münderecat daha mutena olur. Şimdi 8, 12, 16 sahi folik gazeteler doldurmak için noksan vesait ve az para, içinde, neler çekildiğini biliyoruz. Sütunlarda görülen yazılar, ekseriya, karilerin okuması için de- Bil, sahife doldurmak maksadile tercüme veya adapte 'eğiliyor. Kâğıt bize çok paheliya mal oluyor, Ver- .diğimiz pars da herice gidiyor. Milli iktisai ve ta sarruf devrinin hâkim olduğu bu zamanda. bu va- ziyet doğru bir iş sayılamaz. Dört sahife içinde müntehap, ciddi ve biraz da ilmi yazıler, kanan tımızca, kariin daha ziyade rağbetine mazhar olur. Mesel& bu takdirde spor, sinema, edebiyat vesaire için çıkacak mesleki mecmuaların da yaşaması te- min edilir. E Bugün öyle bir devirdeyiz ki, onparamızın bil harice gitmesi, nleyhimizedir. Kendi istihsalimizden olmıyan istihlâkleri imkân dairesinde asgari hadde indirmeliyiz. Gazetelerimiz için kullanılan kâğıttan tutun da mürekkep, hari, hülâsa bütün malzeme hariçten geliyor. Biz bu yazıyı yazarken Konyada yeni intişara başlıyan bir yevmi gazetenin ilk nüshası gözümüze ilişti. İlk nüshada 12 sayfa çıkan bu gazeteye ne kadar emek sarfedildiğini kolaylıkla takdir ettik. Bu gazetenin çalışkan münevverlerini tebrik ederiz. İstanbula nazaran, vesaiti daha noksan olan Konya gibi bir şehirde böyle bir gazete çıkarmak fevkalâde mesaiyi ve meslek aşkını ifade eder. Yeni Anadolu refikimiz diğer sayılarında dört sahife çıkacağını haklı olarak söylüyor. Yeni refikimiz de İstanbul gazetelerinin 16 gsahifeye bürünen ihtişamından, ilk nüshada olsun, kendini kurtaramamış.. 16 sayfalık o İstanbul gazetelerinin neye mal olduğunu bu işi bir gün yapmakla Konya gazetepileri anlamışlardır. Muasır hayatın iktisadi zaruretleri milletlerin fikir hayatı üzerinde büyük tesirler yapmıştır, Fikir- ler zevkler iktisadi ölçülere uymak mecburiyetindedir. Maddi ibtiyaçların tatmini hususunda olduğu gibi manevi ihtiyaçlar karşısında da tekellüften, teferru- attan kaçan daima eşası ve cenli noktaları ya- kalamak istiyen bir temayül vardır. Bu itibarla kariler neşriyatın ıstıfa geçirmesini, lüzumsuz ve saçma sapan gevezeliklerden çekinmealni beklemekte hak- lıdırlar. Matbustın efkârı umumiyenin karakterini temsil edebilmesi ve bilhassa onu tenvir edebilmesi için faydasız ve hatta zararlı neşriyatına nihayet vermesi lâzımdır, tasurruf propagandasının ön gafın- da haykıran gazeteler kendi şekillerile kendi iddialarını nakzetmemelidirler, tasarrufu sözlerinde ve hareket- lerinde aynı kuvvet ve sarahatle ifade etmelidirler. Günün hadiselerile alâkadar olmak mecburiyetinde olan vatandaşlar gazete aldıkları zaman kendi ihti- yaç ve arzularına hiç te uygun olmsyan lüzumsuz bir takım yazılar hes&bına da fedakârlık yapmış oluyorlar, evet bu bir fedakârlıktır, eğer 16 sahifelik gazete beş kuruşa alınabiliyorsa kendisine hiç te hitap etmiyen sahifelerin maliyet fiatını ödemeğe kariin ne mecburiyeti vardır! Sahifeleri, çoğaltmak değil fakat fiatı azaltmak ancak halkın menfaatine tekabül edebilir. Yoksa bugünkü şekli itibarile bu geveze gazeteler gazetecilikten, çok başka bir şey, yani kâgit ticareti yapmış oluyorlar. . *k
