26 Kasım 1931 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 6

SERVETİFÜNUN Na Bedii Şahsiyet , Terbiyenin gayesi fertlere şahsi yet kazandırmaktır. Şalhsiyetin iühtelhif şekillerinden. bedeni, ahlaki, ilmi bedii ve mesleki şalısiyetleri sayabiliriz. Şüphe yok ki muasır terbiye alnuş bir alam için bu şahsiyetlerin birer ehemmiyeti vardır. Ve bunlar içerisinde bedii terbiye ve bedii şahsiyet te diğerleri derecesinde mu- asır bir fert için zaruri bir şeydir, Nasil ki beden terbiyesi, bedenin inkişifini ve kuvvetlenmesini istihdaf ederse, koza alılâk terbiyesi de fiüllerimizin iyilik ve kölülük noktainazarından engini Ve mnhite intibakım Aâmirse, bedii terbiye de zevkin terbiyesi ve onun müasir bedii kiymetlerle kıymetlenmesini temin etmektir. Bedit duygudan mahrum, güzellikten anlamayan bir ruh şüphesiz her şeyden evvel insariyetin en kıymetli ve yüksek öserlerinden bihaber ve ruhunun da en talsımlı kabiliyetlerinin ataleti altımda zebin olup cemiyet için daha az müsmir bir adamdır. Bedii terbiye her devirde ve her yerde mevzun bahis olmuştur; iptidai ve whtekümil olmak üzere her cemiyetin bedii bir duygusu vardır. Bahüsus eski Yunanilerde bedil terbiyeye çök ehemmiyet veril miştir. Eflâtun diyorki: «Gençler, güzel eşya ve güzel Asar ile ihata edilmelidirler; çünkü cüzel şeylerin yaptıkları tesir heyirkâr olur ve iysan «daima miva eehesinde bulünduğu oşya ve ahvale benzemeye mütemayildir.» Netice İtibarile bedii terbiyenin her sahalı Enideli olduğu inkâr edilemez, Cemiyetin, ictimaj mücsseselerinden biri ölür bü “dit müessese ile müesseseleşmek yani bedii Lerbiye almmsıke Wu hususa yaratır ve ilmi bir kültür alınaks tan fazla, belki modem her ferde lâzım ve gururi lan bedii şahsiyeti kazundırınak, çocuünu bayala atibakımı mükemmeliyetle teri için, incelmiş mele kelerile kendisi ve maliti hakkında daha faideli bir hale gelirmektir. Meselâ ahlâk terbiyesi ulenak lemek, ablâk #limi olmak denek değiliz belki emiyor iyiye ktü dediği kıymetlerin. icap öttirdizi şekillerde filler ve. skatilimellerie iücelibez Olmaktır. İşle bedii terbiye de böyük bir am'atkir olmal değil, huyatta güzellipin ve #ar'stin gevkini duyürklr. Bedir terbiye küçükten büyüğe kudur, karından erkeğe” ve ynatavdan wühendise kadar her fert İçin iktisap. edilmesi İzumgelen bir şalısiyetiir, Bvihdeki hir yığın öğyayı güzel ve mütenasip bir şekilde dizmekten Aciz birev kadı cidden beslbabte ür. Keza meyva ve sehzelerini müşterilerinin nazdri dikkatini celp edici bir tarda tanzim eğici bir ke biliyetten mahrum bir mavav kendi #alusında vük- selmekten malırımdur, demektir. Gene kabinesini gevkiselime uygun, temiz ve güzel bir tarzda kul ianan “bir doktorla bu usule riayet Jelimeyen, bir Bedii temaytii, insanın güzelliğe karşı melftani- yölini ifâde eder, «Güzele bizim mefküremize uygun ulan şeydir. Bu mefküre bizce şuurla ve şuursuz olabilir. Güzellik temayülünün tatmin edilmesinden mütevellit heyecanı Bedii heyecan» denir, Beşeri veğn tabii her eserden bu hazzı alan ferite az” çok miktarda bir bedif heyecan mevcut demektir: Şairler, edipler, musikişinislar ve vessnımnlar bir cemiyetteki bedii duygunun şabikülarım teşkil ederler, Mekteplerde ve sile mülütlerinde çocuklara o ve rilecek bedii terbiyeye gök dikkat edilmesi, Mizıridir. Ekseriyü bu muhitletde vikun gelen taklidi duygu- lari asri bir bedii hissin çerçevesi içinde tenkit ede- rek çocuğün bedii duygulara kurşı şanrunu uyandır- maldır. B#ilhakika cocukla ses çıkarmak gasil Ser türlü telkin ve terbiyeden evvel zübur eden tabii ve insiyüki bir hal iğe, bedii şalisiyerin teşekkülüne tekaddüm elen birçok efal ve hareketler de böylece tabii ve insiyakidir. Meselâ çöcükta resim şahsiyeti teşekkül etmeden evvel birtakım gayrininutazım da olsa çizgiler çizmeye musinittir. Keza musiki galısi- yeti teşekkül etmeden evvel kendi kendine. nağme çikarır ve yahut rakseder, Fakat çocuk cemiyet içinde yaşayan bir varlık ölmuk dolaysile mwwhite intibak etmek zarretinde- dir. Cemiyetin resme, renge, musikiye, Taksi ve gi- yiimeye ait yani güzel ve hoş bütün vakaları ve vemiyetteki, bedii hayatm bütün tezahürleri oduğu biter güretle wüteestir ederler, Meselâ büyüklerin cixliği resimler ve gütuneler, teyanniler, tnvaletler, yazılar, hoş ve güzelliğe nit bilamum. Hi hu yvereler çocüktr taklit için birer mevzudurlar, Bir nevi İetikinileşme demek olan taklit irmli veya wgbri ulaşıp dlomatiktir. Cucuğu kimse İlkan detsi vermeden bulunduğu mruhilin lisan öğtellir, kendisine uh dörsi verilmeden nhlükileşir ve gü- öbretilkmalen göne hülünduğu iu rh lülii ve gellile te İliie göre Bu sekil bedilleşme, ölün belilleşmedir ki ekseriya elimize ti euyei kalli telif çipler ninlezir barel eski iler Yeri, tabiri diğerle bug üz güzelle dünün güzeli ve öirkinile dürün çirkini birbirime Zaten bir ntüsililit vayaladanı tüyolar vize bedii bir şahsiyet peydu giler. iwüntesir bedi baran tesirile düş ceiiye güyesile verebilir. Çünkü bürünün karlanış bir Tldedir, gibi, semiyetde vardir. o Şülülde dediği Tüylü bedii terbiye için takimin ehemmiyeti lüyükülr. Mesel tri bir telim görmiyerelk seri münteşir bedii kiymei lele kiymetlenmiiş birçok kimseler bala 15 insi asrın mimarisinden hoşlüm yor, hnlâ «Naburalişler re- ginideği zevk alıyör ve yahut romantik ve idemlist edebiyattan neş'e duyuyor da bunlar yerine bügünün makineci ve bübiatten kaçıcı olan «Lirismes ve «Mü- hiyismes san'atinden boşlatnıyor veya anlamıyor, 1841 — 156