30 Nisan 1931 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 12

: 1900 İngiliz ve Fransız UYANIŞ ve » No. 18115126 1930 romancılığı Yazan: Henri Pellier * Larousse Mensuel » in Mart ve Nisan nüshalarında bu mevzu etrafında esaslı malümat vardır «Haynt romandır, romanın hayalin benzemesinden daha ziyade.,. Bandın bn sözü hakikati ifade eden pek zarif bir nüktedir. Çünkü hayatın her vakit oromanı benzememesinden döolüşıdir ki roman karileri çoklür. İn- sanlar roman sahifelerinde rüyada gibi muhayyel bir dünyaya gecip, böylelikle bir an olsun hayatın çok defa ac olan hakikatlerinden kurtulmak isterler, Romanın hayal benzememesine gelince, bu asrın başında bunun tamamile aksi tatbik ediliyordu, Hakikate âşık Flaubert'in tesiri altında kalan Alphonse Daüdet, Göncont biraderler, Barbey Anreviliy, Emile Zola, Guy de Maupassant gibi fransız romandıları daima beşeriyetin noksanlarını, oİazi- letlerini teşrik etti- ler, Meselâ Alphö- nse Daudet gehiçken geymelerinde oOen büyük zevkinin taşralı bir yolcuyu takip ederek onun hayatına nüfuz el- mek, içinde yaşımak Olduğunu itiraf etmemiş midir * Ya Zolu 7 Rahip Mouret'in Hatası « /w fante de Uabbö Möüret » yi yazmağa başladığı vakit eserinin kahramanı olan Artaud rahibi « Serge Moureteyi aynen yaşatmak için her sabah « Saâinte - Marie - des» Batignolles » daki dualara gidip rahibin en küçük hareketini bile en koyü. sofulardan dalın derin bir huşu ve dikkatle tetkik etmemiş midir * . » (George Madam Colette Romnin Rolland Roland Dorgelts Parisin Karnı «Fenire de Paris» eserini hazırlarken - Parisin en aşağı tabakası- nın, apaşlarının yatağı olan Halles'de bir ay mütaaffin ispirto kokularını içen yine Zola deril midir ? Asrın başında Zola'nın ve Maupas- sanlun matürelizmi İngilterede derin akisler uyandırdı. Ve o vakte kadar edebiyattaki sui istimalâtı çok çekingen ve hiristiyanlığın harslarına riayet ede- rok insaniyetpervarane bir surlte fer- kit eden bu ingiliz romanının taarruzu geçtiği ve 0 vakte kadar gayri kabili taarruz addalunan birtakım üüessese ve teşkilâila dahi çarpışmıya başladığı z görüldü. Ve ingiliz romandcılığı metot- larini gençleştirdi. Ayni zamanda. ingilizler çok oriji- nal eserlerle komşu memleketler üze rinde büyük tesirler era ettilen Kijr ing, Hint hayatını tasvir eden Cenge- istan Hiküyesi «Li- vres de la Jungle» isimli kitap ile orü daki hayvanatı tetkik etti ve yazdı. H.G.Wells, feri romanlarında bize Jules Verne'i hatırlattı. Wil Pierre Bensit lam J, Locke, OAristide Pujolun eğlenceli sergi- geştleri « Les joycuses avonlures & Aristide Pujol » isimli eserile şayanı hayret ve eğlenceli bir kitap neğreiti. Nihayet Conan Doyle, Şerlok Holmes «Sherlock Hölmess i ile cihanşümül bir şöhret kazar