7 Kasım 1929 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 12
798 —799 UYANIŞ İSTANBUL SURLARINDA rcüme eden HASANİREFİK Ayağıya tercüme muyafik gördüm. Şehrimizi gezecek YALDIZLI KAPI sın ilk inşa edildiği zamanki plânı. (Makta' alınmıştır.) ni Sen İstanbulda Yapnan iz asar ika hey'eti reisi pının merkezi kemeri üzerinde ve her iki tarafta olmak üzere şu > okunmak: tadır; dosius bu iğ be ald mahvolan bir müs- tebide karşı kazanı: lie sönledi, Bu YALDIZLI KAPI yı İnfa eden hükümdür aya ve pek nakıs. YALDIZLI KAPI (YEDİ KULE) İstanbul kara A haiz bir kapı idi. Bizans bir kıymeti vardı. Şehrimi orluğu zamanında çok büyül sym sağ seyyahların mühim m vi yede ii hapi H.R. neşgul olmaktadırlar il Hafriyatı müteakip YALDIZLI KAPI nın iç taraftan görünüşü YALDIZLI KAPI İstanbulun tarihi abideleri arasın ia en çok İk e yeli meh bir esed. g9 le BO) terleri arasinda zam İptal Tcodönluş taralından “işa edilir. Bi Ka in YALDIZLI KAPI nın rişten görünüşü Bugün bile nefis bir abide Ta 0 zamandan beri Tarih ve Efsane bu muazzam abide Li an olmuştur. Öyle rivayet olunurki bu Kapida çe olcuya İstanbul İmpratoru olmak taliini hazırlarmış Sir Thomas Roe'nın 1625 de İigiltereye götürmek istediği sütunler Türkler tarafından zaptı müteakip hemen kapatılmasının sebebi d bazı macerapereslerin, İmparator namzetlerinin harekâtına set çekmek idi. 1915 de şehrin ingiliz ordusu tarafından işgal edildiği zaman ehali bu galiplerin uzun müddet İstanbulda tutunamıya- caklarını söylemişti (*J. Filhakika beş sene ikameti müteakip ayrılmak mecburiyeti hasıl olmuştu. Kapının şimdiki hali pek fenadır. Şehrin uğradığı müteaddit hareketi arzlardan harap olmuştur. .S94 de vukua gelen büyük bir sarsıntı neticesinde iki kulesi yıkılmış ve merkezi kemer parçalan- muştır. Fakat o, bugün bile halihazırı ile muhteşem bir abidedir. Kapı Vs samimi bir halk akidesinin “inandığı b 1925, teşeileresi ©'da ekte olarak takahür at netice Mütercim ! 1 ALDIZLI KAPI m a yal Bi be e erir belde Şe bileği İL matara medi, anından şehri kuşadan kara isak peyda etmektedir. e laz pal hale gelmiştir. Hafriyattan evvel bu eserin mimari tarihi hakkında birşey. bilmiyorduk. Fakat bugün nda muharebelerden avdetinde İmpra dora yapılan merasim için Kullanıldığı müspetür. Herakltıs İran seferinden avdet ederken buradan girmiştir. andı azzam bir zaferden dönen sk lara yapılan merasim esnasında da kullanılırdı. Fakat eks kapalı kalırdı. Yaldızlı rmerin in 1453'de Türk orduları & ei in Venedikli askerl migfer. (YALDIZLI KAPI da icra edilen İM bulunmuştur. | üzerinde parlak akisler yepardı. Şehirde hükümdarların duhulune mahsus yegâne methal oelduğu gibi, bütün sur boyunca da tama- men mermerden inşa dilmiş olması noktasından bir tane İdi. Hafriyatın hedeflerinden biri de bu ehemmiyet meselesini halletmek Ay İlâhesi timsalinin mes'ale tutan eli. Venediklilerin Bahriye kumandanı KAPI daki hapiıhanede, mevkuf kalmıştı. Bu müddet zarfında inde ki duvarda hakkettiği bir kitabe idi. Bu abide ilk defa beşinci asır bidayetinde tamir edilmiştir. Ve ozamandan ta 1791 de tamamen kayboluncaya kadar seyyah rafından ziyaret edilmiştir ir tac Büyük Beritanyanın İstanbul setiri Sir Thomas tarafından 1695 te bir teşebbüs yapılmış ve Kapının ihtiva ettiği kıymettar. mermerler Lord Arundel'in mermer kollel siyonuna ithal edilmek istenmiş - Sir Thomas ve (Lord Arundel). ile X Duke of Bukingham ) in. bir olan Pettyon iki. sütundan iyileri olan. altı tanesini çi karmamağa Mi tılar s yedi sene YALDIZLI Petty'nin profesyonel gözleri bu harap mermerlerin hakiki kiymetini görmekte kusur etmedi; ve oradaki bekçilere 600 isterlin rüşvet vererek kendi tarafına celbetti Roe kitabında diyorki: «O taşlar eskidenberi benim naza dikkatimi celbettmişti ; uc tarafları oldukça Mr. Petty bunları okada iyorki İtal bozulmuştu. Fakat 'nn okadar büyük Ay İlâhesinin başı, (Bu kiymetli eserin diğer parçaları da ZALDIZLI KBPI da bulunmuştur). ve kıymettar olan mermer kolleksiyonun da bile bir eşleri bulun- Bu suretle tzun bir müddet çalıştılar, fakat ne dede muz yakfak olamadılar, O zamanki mahalli hükümet bu gayri kanuni du. Roc ve Petiy memleketten bir takım vatmperverle arından defedildiler. Bu adamlar derlerki: «Her e kadar biz bu taşları alamadık, fakat şehrin bu kısmında hü- kümete karşı kabilikevk bir hak kidesi yaptık.» ("| Biz, pe ve arkadaşımın icra ettikleri tetkikatta bu gütme Heri me şekilde. bulunduklarına dal bir fikir edinmiş olduk. Bu heykellerin <Heraklisin mesaisi» , «Kamer: « «Pegasus ve Periler» gibi merzuları temsil ettik lerini atlıyoruz. Bü sakınların mıktemddik paçalarını bulmak talüme mazhar olduk: Bunlardan birtanesi müs” tesna olmak üzre hemen hepsi küçüktür. ü bir tetkik için ir tohumlar bile gelenler ta e rpmişlerdir. Em bariz Mütes WE Memlekete tari ii ökredilmitir.
