25 Nisan 1929 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 6
327 UYANIŞ N0.1706—21 dik di, 24 YG LL LG LEŞ LÇ YL Ç ŞÇ LL YŞPYLŞ LP wv MATBUAT HATIRALARI Serveti Fünun *» Ahmet Mithat merhum ile tasavvur edilen şirket suya düştükten sonra ( Musıvver Tercü- manı Hakikat) çıkarmak ümidi de uçmuştu. Bana tekrar hajtalık gazete imtiyazı bulmak arkasından koşmak lâzım gelmişti. Padişah yeniden imtiyaz vermiyordu; şunun bunun tâlebile muamelesi vapılıp gönderilen gazete imtiyazlırının iradesi çıkmiyordu. O halde mevcut gazetelerden bir tanesiyle uyuşup o gazeteye ilâve gibi resimli mecmun kurmak mecburiyetinde idim. Otarihte İstanbulda Ahmet Mithat merhumun «Tercümanı Hakikat» tan başka günlük olarak« Filip»etendinin eski « Vakıt» yerine çikan <Tarik» i, en eski gazetemiz olan Çırçilin « Ceridei Havadis» ini istihlâf eden < Saadet » ve Galatadı Millet hanında intişar eden rumca « Kostantinopolis » sıhibi D. Nikolayidinin öğledensonra çıkartmakta olduğu türkçe «Servet» gazeteleri vardı. Türkçe telgraf o havadisleri Nikolaidiye baş Servet » Servette ben de Ajans mütercimliği o yapmıştım. D. vurdum; ufak bir ücret mukabilinde «* fenni ilâve banı vermeği istida Babiâli oradan çıkarmak ütere kabul eyledi; matbuaından gazetesine bir ruhsatını alıp istdasını verdi; Dahiliyeye, gazetesine ilâve olarak çikacak resimli nüshanın hakkında | karihai ilham sabihai hazreti padişahiden | irade çıktı. Artık ben kabıma sığmıyordum. Çünkü daha matbanyı kurmadan Saraya gitti; « Servet » Serveti Fünun » namında olması sevincimden Tophane müşiriyetindeki tercümanlık vazifemden istila ederek kendimi bütün bütün matbaacılık âlemine hasretmiştim ve gazeteci olmak istiyor- ilâvesi şeklinde müsadesi başladım. yapmak için düm. < Servet» in çıkan “Serveti Fünun» un hazırlığına “Tercümanı Hakikat» le şirket kaybolan zamanlara acımağı unutmuştum. gazetesi nasıl çıkarıldı — Galatada Rumların çıkardığı türkçe « çıkarmaktaki zorluklar — Servet » gazetesi — Resimli gazete ilk avrupa seyahati, Matbuant hatıralariyle alâkasi olduğundan şimdi biraz Nikolaidinin günlük « Servet garetesinden bahseyleyeyim. Günlük «Servet» gazetesi 1887 de çıkmıştı; İstanbulda ilk çıkan gazetesi idi. Sahibi gareteci D. Nikolayidi idi. Zannediyorumki Nikolayidi Yunanlılar tarafından türkçegazete ile propağandaya teşvik olunduğu gibi saraya ve ser türkçe akşam rumca haliyeye çatarak oranın da himayesini kazan- mıştı. Gazete çıktığı vakıt Muallim Naci gibi o devrin meşhur muharrirlerinin kalemlerini temin etmişti. Sıraydan «Servet» gazetesine bir çok işe , kayırtılmıştı.. O tarihte ajansların olunan Havas tel- gratlarını bile tercüme ettirecek bu Zatlar ara- sında adam bulunmadığı için Nikolayidi beş altın ücretle sabahtan öğleye kadar çalışmak «Servet» yaramazlar maaşlı İransızca tevzi şartile beni gazetesine almıştı .Serayin gazetesinde kayırttığı adamlar arasında öyle im- lâsızlar vardıki anlatılamaz. Sonra matbuat âle- leminde çok kirli işler gören mahüt « Baba Tahir » Servetin omuhbiri idi. Orada tanıdığım zatlar arısında seviştiğimiz yalnız şimdi evlenme memürumuz olan Übeydullah Bİ. vardı; biz tam kafadar olmuştuk; mühterem Übeydullah Fİ. Şamda maarif müdürü iken “hakkı şaha- nede dil uzattı» diye muhakemeye alınıp mah- küm edilmiş ve mahkümiyeti bitince irale ile İstanbula getirilerek nezaret altını alınmıştı. Übeydullah Efendi de geçinmek için «Servet » gazetesinin İngilizce, Arapça ve Farisi müter- cimliğini üstüne almıştı. D. Nikolaidinin mat- baasıda Babil kulesi gibi idi. “Gazete sahibi gazetesini okuyamazdı; Saraydan kayırtılmış muharrirlar imlâsız idi; sıhipi imtiyazın oda-« sı rum patrikhanesi şübesi gibiyidi. Übeydullah
