82 UYANIŞ a m — — Bu makalenin resimleri S3 - 59 uncu sayıfalarda sıhhi ve içtimai müsahabe Memlekete : ÇOK ÇOCUK VE SAĞLAM ÇOCUK LÂZIMDIR. Çocuk, milli bir sermayedir:, «Başlı başına bir âlemdir», Velhasıl çocuk her şeydir. Nufus ve sıhhat meselesi Hukümeti Cümhu- riyemizin esaslı bir umdesidir. Memlekette ço- cuk çok doğmalı, doğanlardan çoğu kalmalı ki nufus çoğalsın; sağlam olmalı ki millet kuvvet bulsun, adeli pazılarla iktisadi hayat ileri gitsin. I. eylül 1841 de Milli Tip Kongrasının küşadı esnasında muhte- rem Reis Vekilimiz İsmet Paşa Hazretleri: Ankarada içtima eden İlk Cümhuriyet hukümetinden itibaren memlekette sıhhat meselesinin, sıhhi mücadelenin devlet proğramları içinde başlı başına bir mevkii olduğu müşahede edilmiştir. Filhakika fasılasız ve amansız mücadeleden başka bir şey olmayan bu hayatta diri memleketin olduğu kadar iktisadi hayatım. demiştir: adam,müdafaayı içtimai hayatın ve her şeyin esasıdir. Aynı Kongrada Sıhhiye vekili Doktor RefikBey de nutkunda Nufusu milinin kemiyeti hakkında lâzım gelen tekayyudatta bulunduğumuz gibi keyfiyeten de yükselmesi ve kâfi bir nisbet- te olması için de yardım etmemiz lâzimdir dedi. Memlekette nufusun araziye nisbeti ne kadar mühimse memaliki mütecaviredeki ahaliye göre adedi o dorece ehemdir demiştir. Son tadadı nufusta memleketimizde(13,649,945) vatandaşımız yaşadığı anlaşılmıştır ki bunun (730,000 ) kilometre mesahayı sathıyede olan arazimize nisbeti halinde beher kilometreye takribi 18:19 kişi isabet etmektedir ki bu nisbet mema- liki saireye göre pek cüzidir. Zaten bir millet iki esasa; halka (nufusa ) İis- tinat eder. nazaran mütekâsif bir hale getirmek için çok toprak ve Bu halde nufusümüzu toprağımıza çocuğa, yalnız buda değil, sağlam çoçuğa muh- tacız. Memlekette çok çocuk olması yalnız çok doğmasına değil belki doğanlardan çoğunun hayatia kalmasına mütevakkıttır. Bu halde esa- sen ihtiyari ve iradi olan doğumda çokluğu teminden Ziyade çocuklarda vefiyatı azaltmak lâzımdır; filhakika henüz doğan bir çocuk ilk yaşta ölüme çok maruz kalıyor: yalnız memleke- mizde değil umuru sıhhiyenin ileri gittiği ve müessisatı sıhhiyenin çok bulunduğu memleket- lerde bile çocuklarda vefiyat, bahusus ilk yaşta, pek ziyadedir; zaten“ çocuk ölmüyor,öldürülüyör”. Çocuğun sıhhatini korumak ve kendisini kavi No. 1691—0 . doğmadan ve zinde bir hale getirmek için «çocuk hıfzı sıhhatinin» tamimi ve efradı ehaliye telkini ne derece müessir olduğunu ( bugün Avrupada çocuk vefiyatında görülegelen mühim tenakuslar isbat eylemektedir; zaten çocuğun hiizı sıhhatı doğduğundan değilondan çok evel nazarı dikkate alınmağa: başlanmıştır. Ankarada içtima eden ilk milli kongramızda müzakere ve münakaşa edilen mesailden hiride evel çocuk hıfzı sıhhatıne, çocuk veliyatına ait idi. Bugün izdivaçta muayene ve “sıhhat şahadetnamesi» meselesi * öjenik-euge- nigue esasına müstenittir. Sıhhiye Vekilimizin teklifi üzerine Hükümeti Cümhuriyemizin kamın ha- linde izdivaçtan : evel kabul eylediği, muayene vessıhhat şahadetnamesi» bu baptı zikr ve beva- namı verilen sağlam çocuk yetiştirmek na layıktır. Avrupanın daha bazı mahallerinde hürriyeti şahisiyeye bir tecavuz gibi at ve telekki ile izdivaçtan evel kabul edilmiyen muayene ve <sıhhat şahadeinamesi meselesi memleketimiz için fahraverdir, sıhhi ve içtimai bir eseri terakki- dir. İşte bu muayene neticesi olmak üzre bazı memleketlerde izdivaç tehir edildiği gibi emrazı mevrusenin intişarına,ırkı beşerin ifsat ve tered- disine, sıhhatı umumiyenin ihlal ve izmihlaline mani olmak üzre tenasül ve Züriyetin kat'i ve < tâkim-sterilisation » in tatbiki cihetine gidilmiştir. Amerikanın bazı yerlerinde, İsviçre Saksonyada cinnet, gibi arkı beşeri tereddiye ve halâtın önüne ve Danimarkada, ssar'a belahet ve hamakat duçar eden akli bazı emra? geçmek üzre bu yolda malül olanların hayat- larını tehdit etmeyecek bir vasıta ile, hatta bir ameliye ile akametleri muvafık gürülmektedir- Vaktile. kiliselerde mugannilerin seslerindeki etmek, Şşarkta haremlerde toplanılan kadın ve cariyelerin hiz- metlerinde “tehlikesiz» bekçi gibi kullanılan biçarelere taibik edilegelmiş olan ameliye ise uzuv, yahut azanın kat'ı, rei (burmak, ihza) olmayıp kadınlarda rontken ziyasının tatbikinden, inceliği muhafaza saraylarda, nefirlerin seddinden ve erkeklerde«abı hayat»ın seylanına mâni olmak üzre bir kanalın raptın- dan (vazektomi-vasectomie) ibarettir. Hiçbir masru, mâtuh, mecnun, meczup, müsteski (başında su toplanmış olanlar - Pazar ola Hasan bey) gibi zenginin teehhülü ile kendisi gibi ve kendisinden daha çok fena bir nesli idameye ve bu suretle ırkımızı tereddiye ma- ruz kılmaga hiçbir veçhile selahiyeti olmaz. İşte bu sebepten biz memleketimizde hem ev- ladımızın çoğalmasını istiyoruz; hem de ta eski