1 Şubat 1949 Tarihli Sebilürreşad Dergisi Sayfa 5

Öilti H Sayı 30 BEBİLÜRREŞAD Vıcüân H ww&ta Yazan M. RAIF OGAN et Em Yalnıannın Anayasada vAhmı : a_radıgı vicdan hurrıyetını İslâm dini; 1368 © yıldari beri tesis etmiş bulunmaktadır. Ana;: “ dinin teyidatını * kanunf >. şeklinde tekrardan ibarettir. j yasadak maddeler Mevhum ve müha; İ yel azlıkların me İ t haklannı, meycut'” ve mütezahir kutlelerm : haklarına ve Vıcdanlarına târiz pahası_ııa mü- dafaa (") ya kalkışan' Vatan başyazarı, maka- - Jeşinin son fıkrasında kanunlarımızdan baâh- “gederek İslâm mezheplerinden malüm ve sâ- : lıklerı meydanda olanların, başka mezhep mensupla_rına Şan-gözle bakmaga ve kendile- Sörini tahkir etmeğe (sa nki varmış gibi!) hak- soları olmadıgını da ileriye sürmektedir. -Yan gözle bakmak, ve haka: sun, bünu hatıra getirmek -dahi vârit olma- : makla beraber, bu nokta üzerinde de kısaca_ durmayı munasıp bulduk. Ahmet BEmin Yalman diyor ki; «Türk' Anayasası, vicdan hurrıyetı esası : uzerıne dayandıgı için hiçbir mezhebm men— “suplarının “diğer mezhebin mensuplarınâ y —; gözle bakmağa ve kendılerını tahkı_r etmege' haklan <yoktur. Kanunlarımız boyle bir şeye - cevaz vermez » 45. Ben de diyorum. ki; : Çok. doğrudür, ve dogru oldugu 1cınchr S eki, ı(mezhepn denilen ve bunun. tafrifi içine 'giren herhangi bir mezhebe ve mensuplarına “me Diyanet İşleri, ne de'sair resmi makamlar, hattâ ve haftâ sayın Yalmanın herbirini bir , suçla kotuledıgı dini ve a.hlakı dergiler tara- l — İmdan iftirada, hakarette . ve 1snadatta bulu- |-. K ııuldugu yoktur c Islam alemınde malum ve muayyen dört me7hepten sorifa geri kalan- İslâm: mezheple- “rinden Mu' tezile; Kıı arhiye, Mürcie... gibi bir akısmından: kimihiri raensupları İ kalmamaış, ki:/ -Mminin de sahklerı dağınık ve yasadıkları ü ; — keler:'ve bölgeler meçhül bulun :b; ak akımından meydanda olanları: ıkı bolumde : İoplamak mümkündür: dD Şia, 2..Havarie İ «Şia» nın mütezahir ve mumtaz iki. kolu Z yovardır: Biri, Yemenin tesmi 'mezhebi olan' ret eylem_ek şöyle' dur— İ Zeydıye, diğeri İranın ve Azerbaycanın mez- : hebi olup , İrak, Hindistan, Msır vesair. Islam naaserıyedır .Bu iki mezheple - ehlı sunnet a.rasmda “üsulürdin ve iman bakımından fark uz- | yoktur Yalnız üsülü. mezhepte ayrılık Vardu' Ikısı de İslâm camıası arasındadır Hav nın kuzey dolaylaı:mda Beyadıye adı altmda Havaric kolları ve sahklerı de. vardır, fakat ' bulundukları yerlerı ve mensuplarının sayı- . larını kat'iyetle tesbit eylıyecek Takamil . şimdilik. malik bulunmamaktayız. Ehlı sün- netin. Havaric hakkındaki hükmü -ise onları dahi. İslâm camlası: arasında saymak seklı.n— dedir a Dört mezhepten sonra, Zeydıye, Isnaase— riye ve İbadıyenin müdevven fıkıhları vardır. -Başka mezhep fırkâlarının” fıkıhları malüm değildir, hattâ yoktur. Bunların harıcınde ka- - Tanlardan. endilerine; <Aleviye, : Nusayrıye, Dürziye, İshakiye, Bâbiye, -Bahâi ha türlü unvanlar verenler dahi -vardır; Ân-. cak hıcbırı de din veya;mezhep hududu- İçin- de kabul olunmuş değildir, hepsı de“ galıye' fırkala.rındandır Bunlarin-bir Kkısnır bugün memleketimizde yoktur. Varsa bile -hiçbir * za- man hakiki huvıyetlerını açığa: V'urup usulle- rini ve talimatlarını bizzat izhar etmemıs ve âyinlerini meydanda yaparak dini; Makam ve- . şahsiyetlerini - izhar eyliyerek. ortaya çıkmq- - miş bulunduklarında.n ne var]ıkları ne de Bâ-.. ve malüm Havarıc dısında Kalan -Mmezhepler (bunîara daha zıyade firka denilmek mutat- “tir ve dogrusu da boyledı.r) hep gulattır Va-- kıâ ga]ıye fırkaları da kendilerini şiadan sa- . yarlar ama;, hakiki şıa onları Kü bul etmez ve - bi l_ar. > Denıek oluyor | " fırkaları biz; mezhep o arâakmütalâa eylemek istesek - bile İslâm âlemi; onların menhecleı'ı—_ <ni mezhep saymamaktadır. : , Ve —da—