15 Ağustos 1948 Tarihli Sebilürreşad Dergisi Sayfa 12

Allahsız yasamagq ınanmcık x y Haat 5 ; , Yırmı beş sene bir fasıladan sonra dını Yu- '_lhun, .çemiyet bunyesınden kopatılıp “atılmak , ımkanı olmadığı anlaşıldı. Ancak eski devrimi- “” Zin dint durumilâ bugünkü yeni kurulan haya- : “İamızin arasındaki buyuk farlılara ” 1şare'c etmek' 5 'zaruretmdey : imdiye kadar Avıupanm dini sahada ge- un mücadele devirlerile bizim dini ta- dari'inancı olması ile, Avrupada siysi' cereyan— “lara-ve kütle hareketlerine müessir olan kilise tarihi.ile hiç bir vakitte mükayese olunamaz.” I—Iınstıya_n]ıgm 'büyük ,çaptaki uzun sasırlar Tanın acıklanması zannedildiği kadar ümüumi degıldır Meselâ eski Yuhanistâan ile Romada- sir. aramak- güçtür. Bunu (ıGele» Unıversıtesı fahri rektoru aA.rthur Tuvnınghadeley» soyle anlatıyor ile sıyasetm arasmda sıkı bağlılığı bir amıl ' önçce devıılerdekı hadıseleıe temas edıcı müta- Yazan TAHIR 'HARİMİ BALCIOGLU , İT z “.yihimizin arasında mühim farklar vardır. İslâ- , miyet şarkta ve garpta asırlarca hâkim . bir vic-. 1 ettiği gıbı daha evvelki devirlerde de aynı nok- © -Ki tarihiti kaydettiği bütün hâdiselerde dint . bir 4 : laasmı on, yedinci aşırdan sonra hemen hemien - “ dini ıhtlaflaım sıyası sahalarda ıltıfat an düş- “olarak dini görmüşlerdir. * Osmanlı İmparatorluğunun , goçum .devir İerini analize eden bir garplı sosyoloğ - ADe/ Gus- tuve Lebon cemiyet bünyesindeki yıkıntı- â- “ millerini bir kül ölarak görmek zarur&tini ' de- ğü, munferıt hâdiselere: baglanmak suretile ta- rihimizi izaha - çalışmiştır. muhitimizde” çeyrek “asırdır, aynı 'iddia, daha' şiddetlendiril- mek suretıyle Tütk camiasına dim usmanhgı telkin olundu: Tarihin - her “türlü mesüuliyet- leri, maddi ve manevi harabıyetımızm dayan- dığı sebepler, ancak bir nokta “üzerine. teksıf— n edıldı kı, o da. dini n Hay kaı-sı, feıt Ve cemiyetin mukel— lefiyet duygusu kuru bir tevekkülle mânalan- > dırilmiş ve bü -da tam bir hareketsizlik ve Ham-. - le küvvetini yiyen ruühi bir maraz' oldüğü" tek | sir edilerek: dört asırlık gerilememizin bu .st:” retle izahı eihetine 'gidilmedi. Neshn uzerındı» e mahevi her türlü kudrı etler, sıfıra ürüldüğü gibi dini ınefhuma karşı *kindâr ol terya- ” list zümrenin nüfuzu' bir ıdeolo]ı olarak butun : hızile yayı andırı di Üm hayatımızın ta-* mamen kudsi duygulardan uzaklaştırılmak SU- " yetile terbiye- müesseselerimizin çürümesi kar-” şısında cemiyetin 'ayâkta durmasını saglayan " mânevi bütün' baglar çözülmeğe başladı. Içtımaı : - dürumumuzun her gün bir derece' 'daha emmniz' -'yeîsızlıgıne ve vicdan huırıyetme saygı taâlim eden -mevzüuların - koğulmasına yardım: edildi. ;_,Artık bu sapkın yürüyüşte devam ederken ha- : kısıldi: Dme atfedılen.v z din k dıyoru? kı kımse dusmus olmaz İ 'de eskı zıhnı ıtıyatla.rı netıcesı olacaktu kı h Ği. sasırdan sonrakı muharrırlerv