17 Aralık 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

İttihad ve Her hakkı mahfuzdur. (BAHAEDDIN ŞAKIR BEYİN BIRAKTIĞI VESİKALARA GORE) Terakkil Yazan: A.C. Tihatçılar Çarlık Rusya ile iyi mü- nasebat tesisine çalışıyorlardı! ra geçen aylar zarfında İstanbul - da esaslı siyasi tahavvüller olmuş- rünmesi bu gri ye Şa du, Ri ariciye Nazırı İs - yolaki daha Kânunmevvel 1908 de ki bir nutkunda milli ve iktisadi in kişaflarını korumak için Türkiye» de Mak ilk b ie Sırp ve gm birl li zumunden bahsetmişti. Bu fikri ile i şe Le tzaliyet göme- dığı için büyü ak İstanbuldaki Rusya Hariciye e ğı emit Türkiyeyi de ihtiva edecek Simi BE ittihadınm m bütün kuvvetile çalışmaktı. Bu su- yetle Rusya Almanlığm Şarka doğ nin ardında Hünki mü hedesi gizliydi. Türkiyenin Balkan ilühadına girmesi Türkiyenin ko - runması için il, bütün Balkan- larla beraber Türkiyenin dahi Rus nüfuzu altma girmesi için istenili- yordu. İslav devletler, iktisadi men faztler re Ruslarm 'ne yanaşır görünüyor- Bu esnada Rus propaganda- sı Türkiyede ve bilkassa Tstanbul- da bu emeli husule getirmek için müthiş vasıtalara müracaatla açlı- şıyordu. Bir taraftan Petresburg ve Paris gazeteleri, Alman tehli - kesinin Türküye için ne büyük bir felâket olduğunu kıyamet kopara- rak neşir ve ilân ederlerken Meş- ruliyeti müteakıp İstanbulda türe- yen, İttihat ve Teralkinin başına dertler açan ve karanlık fikirli fır- kalara hizmet eden gazeteler de Petresburg've Paristeki refikleri - ne yardım ediyorlardı. Sefir Çarikof ile | tercümanı ve kâtibi maruf Maudelstam İstanbul. da müthiş bir faaliyet gösteriyor- lar, parlâmentodaki muhalif mebus larla sıkıdan sıkıya temas ediyor- lar ve'bol bol para sarfmdan çekin- miyerek Balkan ittifakınm ti le gelmesine © röüstenit olan Rus projesi için kazanmağa çalışıyorlardı. Bu faaliyetin — bir tesiri olarak bazı Türk ricali Rus dostluğu hak- kında şurada burada beyanatta bu- İunmağa başlamışlardı. Fakat Rus sefaretinin İstanbul muhitine akıt- tığı paraları hazmedebilecek çok kimseler o beya nat bir kaç kişi (tarafmdan izhar edilmiş arzuya kalıyordu. Rusların boğazlar hakkımda ne ni- yet ve emel takip ettikleri herkes- çe malüm olduğundan onlar tarafım dan teklif edilen ittifak Osmanlı ricalinin ekseriyetinde memnuniyet değil, kaygu ve endişe uyandırı- Yordu. Bu aralık 1909 senesi teş- rinnevvelinde Racconigi'de akdolu- nan Rus - İtalyan itilâfnamesi bir hakikat olarak dünyaya ilân edilir edilmez, İttihat i Rusla- rın emellerinin bütün çıplaklığıyle anlamakta — güçlük çekmemişti. Çünkü itilâfname mucibince bir ta- raftan Rusya Tı kapı- larmı İtalyaya açık ve diğer taraftan da İtalya, Boğaz- lar meselesinde Rusyaya serbesti veriyordu. Bu suretle Türk - Rus dostluğuna taraftar olanların ar- zu ve niyetleri tamamile suya düş- müşlü, Türk - İngiliz dostluğuna gelin- ce bu da Kâmil paşanın sukutile 80- Juyuvermişti. Esasen İngiliz diple- matlarının ve bilhassa İstanbuldaki İngiliz sefirinin Kâmil paşa ile o- lan dostluklarını lüzumundan fazla meydana vurmaları Kâmil paşanın aleyhine olmak üzere gittikçe Şüp- heyi davet ediyordu. Kâmil paşa- nın sukut etmesi İngiliz politikası- nın bir hezimeti suretinde telâkki İŞİ sünbü İnsilis oolitikasını munhasıran Kâmil paşa temsil edi- yordu. Birde (İngilizleri 31 mart İidisesini müteakip Abdülhami- 'din tarafını iltizam etmeleri İttihat ve Terakki erkânmı İngilizlerden tamamile İngiliz- lere karşı hadı olağı şüphe ileri varıırılmıştı, Si mart hâ ne iştirak eden âsilerin üzerinde bulunan paraların İngiliz hükümeti tarafından verildiği bile iddia olun- muştu, çünkü deniliyordu, Hindis- tanda vesair müstem'ekelerinde İs- lâm tebaaya malik (olan İngiliz, Abdülhamidi halife olarak nüfuzu bulundurmak istiyor. İttihat ve Terakki İngilizler hak- kında böyle. düşünürken diplo- matları da genç Türkleri başka bir sürelte tahlil ediyorlardı! İngilizler genç Tü: hakkındaki düşünce. lerinde yanıldıklarmı söylüyorlar. dı. Meşrutiyetin ilânmr takip-&den günlerde İngitizler İttihat ve Terak kiricali tarafından neştedilen'hür- riyet beyennamelerine, demokrasi fikirlerine hayran kalmışlardı. İtti- bat ve Terakki bütün kelimelerinin Osmanlı unsurlarma şamil olduğu- nu, hepsinin terakkisine birden çalışılacağını, genç Türklerin izm ve Panislamizm fikirlerinden âzade ol duklarmı zannetmişlerdi. Mısırda ve Hindistanda milyonlarca İslâm tebaaya malik olduklarmdan, Ab- dülbamit tarafından takip edilen Panislamizm fikrinin ortadan kalk- mış olmasına sevinmişlerdi. Halbu- ki İttihat ve Terskkinin Abdülha- mitten Ziyade İslâm itti tarı olduğu ve üstelil milliyetperverlik gördüğü görül ce İngilizler güya çok fena bir in. kisarı hayale uğramışlardı. Böyle bir iddianın doğru olduğumu kabul etmek için İngilizlerin, meşrutiyeti fikrinden tamamile . vazgeçmiş ol- dukiarma inanmak lâzımdır! Fakat her ne hal ise Türk - İngi- liz dostluğu 3l mart o hâdiselerini müteakip suya düştü! ki bu iktisadi gayeler de Türkiye- de İngiliz politikasına karşı hisse- dilen itimatsızlığı gittikçe artırı- yordu. İngiliz inşaatı bahriye tez. gâhları hiç bir kâr getirmeyen Mar- mara havzasmda vapur işletme im- tiyazmı alıyorlar, bu imtiyazları Suriye ve Kızıldeniz sularına kadar uzatıyorlar, Makedonyaya, Arna vutluğa ve İraka giden deniz yolla. rms el geçirmeğe çalışıyorlar. dı. Bu yollar Osmanlı devletinde isyan çıkabilecek olan sahalara gi- den askeri nakliyata mahsus yollar. dı. Ayni zamanlara İngilizler Fırat ve Dicle nehirlerinde de vapur iş- letme iratiyazınm kendilerine veril. mesin: tehditler yaparak istiyorlar. dı. ün İngiliz projeleri temerküz ediyordu. Orta ya alm Willeocks çıkarak bir yanlış tetkik edilmiş hatlı inşası ve İrakın irva ve iskasını ri zerine almak istiyordu. İraka Hin. distandan ir getirilmesi ar. zu olunuyordu. (Bitmedi) e Kadınlarımız C. H. Fırkasındâ «(Başı H inci sahifede) ni e em yurdun her yanında iyük sevinçle karşılanmakta detodir, devam o kadar disesi- İ i irreştelile çali © İ İrlelemişii ipeğin İayümrbezleni ele ile MİLLİYET PAZARTESİ HARİCİ HABERLER Habeş - Italya hâdisesi Cenevrenin bu işle meşgul olmayacağı dirilmektedir. CENEVRE, 16 (A-A.) — Havas a jansı Bildiriyör! Habeş bükümetinin'Bu kez uluslar derneğinde yaptığı teşebbüs, 1926 da ilk kânun 925 tarihli İngiliz - İtalyan Antlaşmasına karşı yaptığı protestoya ilmektedir. benzetil katini çekmiş ve fakat Londra ve Ro- ma hikümetlerinden kendisini teskin İ eden mektuplar alınca ümü ta köp elmemiş ve uluslar konseyince mü- dahaleye Hüzüm görmemişti. ROMA, 16 (A-A.) — Habeş hükü- metinin uluğlar derneği te- şebbüsü Italyan hükümetinin Valval i hakkımdaki Bareketini değiş- Habeşistan 6 ilk kânun tarihinde İtalyanın A ü - Hint zelzelesi Avrupanın bir çok yerle- rinde de hissedildi STUTTGART, 16 (A.A.) — Bura Glee tahmin edilmektedir. LONDRA, 1S (A.A.) — da hissedilen yer sarsıntısı, | a, Dublin ve Studgard gibi mühim Av - rupa istasyonlarında da kaydedilmiş- tr. Sarsıninım merkezi ya Tibet veya- hut şimali Afganistondadır. ————— — Deniz görüşmeleri LONDRA; 16 (A.A.) — Jon Say- men ile M, Matsuidara ve Norman Da vis ve Amiral Standley arasında yapı» lan bir golf oyunundan sonri deniz meselelerine ait müzakeratın - hattâ Japonya hükümetinin. cevabı alınma. | 4a bile - önümüzdeki haftaya tehir e- | dileceğine karar verilmiştir. : Barışın korunması kongresi Değinde yardım kurumları Fransiz fe derasyonu bakanı saylav Berelinin ba kanlığmda açılmıştır. Bay Pol Bonkur'un bakanlığında W- kaslar aranı könirola halıkmda müza- kere başlamış ve Bay Bonkur, Bay Pier Laval'in mektubunu okuduktan sonra, si'âhların kontrolu temamen mümkün olduğunu anlatarak demiş - tir kiz değer ki artik silâhez » lanmayı değil sadece silâh yarışını dur duran bir mukaveleyi dinleyebiliriz.,, Sovyet Türkmen cumhuriyeti Mouko- MOSKOVA, 16 (A-A.) — valı bir çok ressamlar, Sovyet Türk- men cumuriyetinin kuruluşunun yirmin- ci yıldönümü enünasebetile Türkmen- lerin hayatını gösteren 150 kadar tab- io hazırlamışlardır. Bu tablolar arasın- da aşağıdakiler çok değerlidir: Rossa Ügerembergin (hah doku- yan kadmlör), | (Aoul'da bir sokak), milli Türkmen vessamı Salian'ın (Bağ- bazumu) ve ressam Yakounine'in (ka- dm atlıları iş başında) ismindeki tablo- lar. | Harici küçük haberler | * Avasturya — Devlet bakamı ve komiser general Fay, kendisine karşı Amerika hazinesi, Fenlandiyanm 228,538 doları 15 kânunusani taksiti 0- hğk tediye etmiş olduğunu bildirinek- v . * Paris — Hava sergisinde gösteri- len balon sepeti ile birkaç tayyare mo- törüne sit küçük ölçüde birer nümune, Sovyet büyük elçisi tarafından hava * Tan gazetesi dün Almanyaya gi - derken müsadere edilmiştir. Bu sebebi bildirilmeden toplanan üçüncü müsade- Muğla kadınları gimi öneninin kadınlara verilmesinden ötürü tanmmış ve tanınmamış bircok kadınlar, bu örneği kendilerine voren ini senide Tunus imeselesi halledidi PARIS, 16'(A. A.) — L3 Ten gazetesine göre, Tunüs'tâki İtalyanlar ve İtalya'nın şimali'Afrika müstemlekesi fiudutları hakkında Fransa ile İtalya arasında anlaşma hösu olduğu bil- MUĞLA, 16 (A.A.) — Saylav se | 17 KANUNEVVEL 1934 anlaşılıyor zarı Bezdinde prolastoda — hulunürken ayni zamanda Habeşiitanın Rortindeki mulahatgüzarı da Italyan hükümetine verdiği “protestoda Wahwal ve War- derin Oğaden viliyeli işinde bulundu- ğunu ve 800 kişilik o Kuvvetli İtalyan İstasinm İngiliz - Habeş muhtelit komis- TOZ Akare ettiklerini bilime. te ii 9 ilk kânun tarihinde (e Habeşistan hakeme mürücsat isteğinde bulunmuş tur. Adisababadeki İtalyan maslahat - güzarı, hükümetinin terziye ve tamirat istediğini bildirmiştir. Roma hüküme şunlardı: Görüşmeler geç vakte kadar sürdü. zırlayarak Başbakanlığa vermiştir. Italyan - Habeş ital - yanın Walwal özerindeki — hukukunu eğ pi - Gürültüye karşı İtalyada 'bir susma haf- tası tertip ediliyor ROMA, 16 (A.A.) — Dündenberi Venedik saraymn etrafmda 150 met relik yarım kutur içinde, her türlü oto usobil kornaları menedilen bir susma haftası yapılmıştır. Bu hafta içinde her türlü sokak gürültüsü yasak edilmiş- tir. Dün Romanın merkezinde baş- pun ayında yapılacak geniş tecrübe - ler takip edecektir. © Bulgaristanda ii Halk elektrik fiatlarının yüksekliğini protesto ediyor.. SOFYA, 16 (Milliyet) — Sofya #la bir çak mahallelerinde, yüksek © İektrik Gatlarım protesto etmek için ayrı ayrı höyotler toplanmağa başlan - in Ayrıca halkın soçliği bir heyet, asıl Hatları gös- teren bir cetvalle birlikte bir boyanna. ime çıkaracaktır. Bir ili güne kadar bir murahhas he- yeti bakm dileklerini Sofya belediye reisine bildirecektir. Bir kaç günden da elektrik fiatlarının indirilmesi, yok. kot yapdacağı yozümaktadır. Çorlu » Silivri yolundaki köprüler TEKİRDAG, 16 (A.A.) — Mem İeketimizle Avrupayı birleştiren Edir. ne - Istanbul yolunun Tekirdağ vilâye. tine düşen Çorlu - Silivri yolu arasın. dn betonarme olarak © yapılacak 25 köprünün yapımı bu hafta ihale edile cek, fakat bu köprülerin enünakasasına Far vermiştir. Kemaliye kadınları çarşafı attılar KEMALİYE, 16 (AJA.) — Gece belediye salonund abelodiye heyeti, C. H, Fırkası azaları ve halk arasında bir toplantı yapılmış, bu toplantıda kay- makamımız Atatürkün ve sa Belçika elektrik şirketine karşı boy- Türk parasının girebilmesi için ANKARA, 16 (Milliyet) — T ürk parasının memleket dahiline ser- bestçe girebilmesi hakkında Maliye Bakanlığı bir kararname projesi ha- Ufaklık paralar kanunu > İ Memlekette yeni seçimde ne kadar saylav çıkacağı bugün-anlaşılacak ANKARA, 16 (Telefonla) — Saylav seçimi defterlerinin hazırlan dığına dair vilâyetlerden Iç işler Bakanlığına tamam haberler gelmiş tir, Yarın memlakette ne kadar saylav çıkacağı anlaşılcaktıar. Ankra nın dört fazla mebus çıkaracağı belli olmuştar; Teftiş-heyetleri' yarın - © dan itibaren defterleri teftişe başla yacaklar ve defterler memleketin her | tarafında ayın 12 sinde 15 gün müddetle askıya asdacaktır. K ANKARA, 16 (Milliyet) — Vilâyetlerden gelen defterler muhtevi- yatı olan rakamlar tesbit edilmekte dir, Şimdiye kadar, alınan neticeler LL Ankara dört fazlasile 15, Deniz li iki fazlasile 8; Sinop bir fazlasile beş, Kastamonu 2 fazlasile 9 saylav çıkaracaktır. i Bakanlar heyetinde görüşmeler ANKARA, 16 (Milliyet) -- Bakanlar heyeti saat “18 de toplandı. ELEĞİ ANKARA, 16 (Telefonla) — Ufaklık paraların nümunelik pulları © üzerinde askeri fabrikalarda tecrüb eler yapılmaktadır. Maliye Bakanlı - ğı aklık paralar kanunile kabul edilen yüzde yetmiş beş nikel, yüzde yirmi beş bakırın ufaklık paralar için kanunun yüzde yelmiş beş bakır yüzde yirmi beş nikel olarak tadil edilmesi için bir kanun projesi hazı rİamıştır. Edebiyat komisyonu dün de toplan d ANKARA, 16 (Telefonla) — Kültür Bakanı Bay “Abidinin baş - kanlığı altındaki edebiyat komisyonu bugün de toplanmıtşır. yeni dil değişimine göre edebiyat pi ve lâzmgeldiğini tesbit edecektir. Mektep kasketleri hakkında tamim , 16 (Milliyet) — Kanunla tesbit edilen mektep kasketie- ANKAR, kullanılmasın: imkânsız görmüş nasıl bir şekil alması rinin bazı yerlerde taşınmadığı, bazı yerlerde de istenilen şekilde giyil- mediği görüldüğünden en kısa bir zamanda mektep kasketlerinin kanu - na uygun şekilde sokulması lüzumu Kültür Bakanlığınca kültür müdür - lüklerine tamim edilmiştir. Sofyada 750 kişi yakalandı SOFYA, 16 (A.A.) — Polis, bir komünist kurumu âzasından 150 işçiyi yakalamıştır. Çocuk Esirgeme derneği- | Türk - Yunan İktisadi çalışması Yakında yeni faaliyete geçilecek Yunan İltisat nazm M. Pesmaz nin yardımları Ço cuk esirgeme kurumu himayesi etfal cemiyeti genel merkezi 1 birinci kânun 904 den 16 ikinci kânun 934 tarihine kar dar 2333 çocuğa yardım etmiştir Bunlardan 274 hasta çocuk ve k- muayene ve tdavi edilmiştir. Ayrıca diş muayenelianesinde de 477 çocuğun diş- leri omayene ve tedavi edilmiştir. 1065 çocuk ve anne genel merkezin banyo - İarında istifade etmiştir. Süt damlası kısmında d aber gün 140 çocuğa 1074 kile bedava süt tevzi edilmiştir. Rakir talebeler için açılan aşbane » den her gün 190 çocuğa sıcak öğle ye- meği verilmiştir. Yardım için müra - caat eden fakir telebelerden 74 üne laş- lk palto, 6 &ma elbise, 5 ine dap, 5 ine ayakkabı ve 67 çocuğa da kasket verilmiştir. Ayrıca 25 fakir çocuğa i laç bedeli ve par yardımı olarak 14 W- ra 52 kuruş verilmiştir Romanyadan gelen muhacirler TEKİRDAG, 16 (A.A.) — Ana ve- ME yin iiğini apeme gündenğüne ço ğ Son yedi yün içinde de Roman; dan şehrimize 664 göçmen gelmiş ve hemen yeri N Danimarka grupu tütün ihrac edecek ANKARA, 16 (billiyet) — Fevzi paşa - Diyarbekir hattını ina eden Danimarka grupunun faiz ve temettü hineesi olarak 70 bin liralık sigara ve mamul tütün ihraç edebilmesine Ba kanlar Heyetince müsaade edilmiştir. Bursadan çarşaf peçe kalkıyor BURSA, — C. Hi, fırkası vilöyet kongresi yetmiş murahhasınm iştirali- le toplanmıştır. Yeni heyet 'azaliklarına dökter Sa di Rasim, avukmt Tevfik, Mudanyalı Vasfi, Dr. ksmsil, saatçi Nurettin, de- irmenci brahim ve eczacı Tevfik s6 sonra çaraşf ve peçelerin kaldırılması na, yerli mallardan santa giyilmesi « ne hep birlikte karar verilmiş ve he - men tatbikına geçilme suretiyle kaza- mız kadınları Arap telâğckilerinden kal ma çarşaf ve peçe esaretinden kurtul. muş güneşe ve havaya kavuşmuş- tur. Malarya salgını KOLOMBO, 16 (A.A.) «Bir müd detten beri adada hüküm sürmekte lerdir. larma kadar doludur. Pek müthiş o » çilmişlerdir. Kongre, bütün vilâyet dahilinde çarşaf ve poçenin kaldırılmasını karar. Jaşlırımıştır. Tunada (Başı 1 inci sabifede) 'BUDAPEŞTE, 16 (A.A) — Aşa ğsdeki tebliğ neşredilmiştir: Avusturya başbakanı M. Şuşnig &- le M. Berger Valdenneg'in Macar hü- kümetine yaptıkları ili günlük ziyaret tetkikatı yapacaktır. Yunan eksperle- Jenmektedir. Ankarada Üniversite © ANKARA, 15 — Ankarada üniven- mektedir i Tarib ve coğrafya fakültesi için de bir bina aranmaktadır. . Bunun içim, Atatürk enstitüsü hatıra gelmektedir . Ankarada Bütün dekülteleri bir are- ye bir üniversite mahalle- 7 izl iç, vine ekili bulunduğu oba pek dvr görülmek de sireni enstitülerinin ümiveriste almaca MİLLİYET'in yeni adı olacaktır.