13 Mayıs 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 3

Hanımlar ocağınıza düştük... Ah ah... EVaman şu dünyayı sa- ran buhrandan. Ferman okunmu- yor tozdan dumandan. Bu lâfa da bayılırım. Sanki toz duman olma- sa ferman okunurmuş gibi... Ney- se şimdi tekerleme söyliyecek sıra «en büyük mesele nedir?.. — Silâhsızlanma mı?.. — Hayır, >— Muahedelerin tekrar tetkiki mi? — Hayır. — Borçlar meselesi mi? — Hayır. — E uzatma da söyle. - — Efendim bu sırada dünyayı en çok düşündüren — şey şu adına buhran dediğimiz göze görünmez umumi düşmandır. İşte bir arkadaşımızın ilhamı ile ben bu buhrana bir çare buldum. Ama gayet müessir ve hiç şaşmaz Bir çare. Yalnız bu işte hanımların bize yardım etmeleri | ii Çare pek basit.. H. mirmeyi kabul etmeleri... Gülmeyin. Bugünkü © halile bir hanım, bir insanın yediğinin ancak üçte veya dörtte birile geçiniyor. | € normal vücudu örtecek kuma - | şın yarısile giyiniyor. Eğer semirip şöyle etli canlı, en az balık etinde olurlarsa evvelâ bu vücudu doyur- mak için lâyıkı veçhile yemek yiye cek ve gıda miktarı erkeklerin mik- tarına yaklaşacak... Diğer taraf- tan giyim için eskiden sarfettikleri mâşın eri aşağı yarısı kadar da- ha fazla kumaş sarfedecekler. Şu halde dünyadaki gıda maddeleri is tihlâki aşağı yukarı bugünkünün beşte ikisi kadar artacağı gibi ku- maş sarfıyatı da yarısı kadar arla- cak. , Ne olack?.. Olacağı hem za hire ve mevaddı gidaiye | fiatleri yükselip satış çoğalacak, hem ku - maş sanayii fazlalaşacak. Böylece işsizlik eksilecek. .. Ve dolayısile birçok sanat ve ticaret bundan kâr edecek. Yalniz, hanımlar semirme. | Yi istesinler. Öyle ise hep birden yalvaralım: — Hanımlar! Ocağınıza düştük. | Buhranı yenmek için semiriniz! FELEK © Devlet demiryollarının yeni vagonları Devlet demiryolları idaresinin Yeni hatlarda işletmek üzere al - dığı yeni vagonlardan yüz kadarı Sirkeciye gelmiştir. Yeni vagon « er peyderpey Haydarpaşaya ge « | s e Deniz ticaret müdürlü- ğünün kadrosu Deniz ticaret müdürü Müfit Necdet Bey dün Ankaraya git # iştir, Müfit Necdet Bey. müdürlüğünün yeni kad - 7Osunu Ankaraya götürmüştür. Ya Jeanne d'Arc bayramı Bugün Fransızların Jeanne d'Arc bayramı ( olduğundan St. kowis kilisesinde Fransız sefaret ve konsoloshanesi erkânının hu - Zurile bir âyini ruhani yapılacak - tır. BORSA (İş Bankasından alman cetveldir) 12 Mayıs 934 AKŞAM FİYATLARI İŞ TİKRAZLAR Şo TARVİLAT irem dahili 96S0$ T. sakeriye 33 letikremr o 3 $ Elektrik Ünitürk 3220 $ Tramvay .n 3155 $ Tümi ME 3S Rahim Şark D.Yalları 200 $ Mümessil kler Bİ Kuponsuz Boğdar s8 Dair TİŞ ESHAM İs Bankası Narın AB0$ Şir, Hayriye ıs " » Hamiline | B80p Re si ky Mücele 8 s8 Te na Çimente 105 viyek Bankamı 5780 İ Şia al Tramvay, 1120 İ Balya 146 Anadolu Hisse 2805 4 Şark m, vera 4 ÇEK FİYATLARI Yondra G1 4 Prat 1,00 Paris 1206 Y Mürerk © 792558 ilana 93675 nere 24567 ina Brükset 34052 Aisterdam 17375 Sofya | olduğu gibi samimi surette buket - EKONOMI Semikok sanayii Haricin kok ve antrasitine muhtaç olmıyacağız Aldığımız malümata göre sömi- kok sanayiini kurmak işini üzeri- ne alan İş Bankası bu hususta Av- rupada tetkikat yapan heyetin en muvafık bulduğu iki projeden AL man grupuna ait olanı tercih etmiş tir.. Edindiğimiz malümata göre Zonguldakta kurulacak (tesisat yevmiye 200 tonluk kömür işleye - cek va sun'i antrasit imal edecek - tir. Bu mikdar memleket ihtiyacını tamamen karşıladıktan maada ih - racat ta yapılacaktır. Memleketi - , i mize hariçten 40 - 50 bin ton kok ve 7 - & bin ton da antrasit gi tedir. Fabrika günde 200 bin ton kömürü işleyebilecek bir kudrette olmakla beraber icap ederse fazla bir külfete lüzum kalmadan bu kudret iki misline iblâğ edilebile - cektir. Ticaret mümessillerimizin bulunduğu yerler Ticaret mümessilliğimiz bulu - nan yerlerde işi olan Ticaret ve sa- nayi erbabı el'an müracaatlarını elçiliklere veya konsolosluklara yaptıklarından muamele uzamak - tadır. Ticaret odası bu hususta bir çok müracaatlarla karşılaştığın - dan ticaret mümessili nan yerleri ve adreslerini Peşteye giden Heyet döndü Macarlar misafirlerini çok candan ağırladılar Türkiye Turing ve Otombil klö- Bün tertip ettiği seyahate iştirak e- derek Macarista- na gitmiş olan sey yahlar, İstanbula dönmüşlerdir. Ma car parlamentosu na iadei ziyaret etmek üzere Trab zon mebusu Ha - san Beyin reisliği altımda bulunan mebuslarımız - dan mü etp heyet te biriki gü ne kadar avdet &- 'decektir. Seyyah heyeti reisi ve Tu ring ve Otomobil klöbü murahhas azası Şükrü Âli Bey dün bize se- yahat intibalarını şu suretle anlat- mıştır; — Heyetimiz Macar hududun - dan itibaren Macar dostlarım sın samimi tezahüratile karşılanm: sır. Hudut istasyonları hep Türk ve | Macar ba; ile donatılmı li Hudutta gümrük memurları bize | azmi kolaylık gösterdiler ve çan | talarımızı açmadılar. Hududa Ma - | car mebuslarından M. Tegla bize | hoş geldiniz dedi. Budapepşteye muvasalatımızda resmi ve gayrires mi zevat ve mebuslar tarafından karşılandık. Akşamı Peştenin Sain te Gelert otelinde bütün heyet aza- sı şerefine bir ziyafet verildi. Mü - teakıp günlerde şhrin şayanı tema şa yerleri, fabrikaları gezildi. Ma- car dostlarımız hakkımızda her ve | sile ile samimi olduğu anlaşılan | bir hüsnü kabul gösterdiler. Hattâ | ziyaret ettiğimiz bir kumaş fabrika si heyetinde” bolinhilsihesiiz birer elbiselik ipekli kumaş hediye etti... Macaristanda beş gün kaldık. Orada görüştüğümüz zevat mem - leketimizden ve Reisicümhur Ga - Zi Hazretlerinden çok sitayişkâr bir lisanla bahsediyorlardı. Hattâ sabık nâzırlardan M. Pekar bir yafette irat ettiği bir nutukta yük Gazi hakkımdaki: hayranlığı | nı pek veciz ve amimi bir lisanla ifade etti. Avdette de, o muvasalatımızda Şükrü Ali Bey ler, çikolatalar ve sair hediyelerle tesyi edildik. Seyahat heyeti umu- miyesi itibarile iyi bir surette geç. ti ve iştirak ödenler kendileri için manvi bir istifade temin ettiler. Mebuslarımızdan mürekkep he- yet, Macar Başvekili M. Goemboes | in daveti üzerine Macar köylerini ve çiftçi hayatını görmek üzere bir kaç gün daha Macaristanda kaldı- lar. Meb'uslarımız,otomobil ile köy leri dolaştıktan sonra iki üç güne MİLLİYET PAZAR 13 MAYİS Polis Nedim Ef. Vefat etti Cenazesi arkadaşlarının omuzları üzerinde kaldırıldı Polis Nedim Efendi Evvelki gün Fatihten Edirneka. pıya giden tamvaydan inmek İste- yen polis Nedim Ef. nin arka - dan gelen şoför Behçet Asımın i- dareindeki oto - mobilin altında kalarak bir müd- det sürüklendiği. ni ve ağır surette yaralandığını yaz mıştık. o Zavallı Nedim Efendi der Asım Efendi kaldırılmış ve ken disine ameliyat yapılmışsa da, ba- $ımın yarılmış olması ve ayağının kesilmesi gibi ağır yaralara taham mül edemiyerek vefat etmiştir. Cenazesi dün arkadaşlarının o- muzları üzerinde saat on birde Gureba hastahanesinden alınarak merasimle kaldırılmış, Topkapıd ihzar edilen kabre defnedilmiştir. Cenazeye Emniyet müdürü Feh « mi Bey, arkadaşları ve Şoförler ce miyeti ayrı ayrı çelenkler gönder- mişlerdir. Emniyet müdürlüğü na. mına üçüncü şube müdürü Cevdet Beyle, dördüncü şube müdür mua vini Celâl Bey ve arkadaşları cena- zede hazır bulunmuşlardır. Polis Nedim Efendi 21 senelik emektar bir memurdu, bütün arka- daş ve âmirlerine kendisini sev- dirmişti. Bekârdı. Geriye ihtiyar annesini yalrız bıraktı. Şoför Behçet Asım müddeiumu miliğe verilmiştir. Demir kapıları kapamadığı için vatman da suçlu görülmektedir. Biz böyle düşünüyoruz, Siz acaba ne dersiniz? Gazeteler memurlar için yeni tezkiye varakaları yapıldığını ve bunların devaire gönderildiğini ya #yorlar.. Bu hâğıtlar alâkadar kim seler tarafından doldurulup ait ol- duğu makama gönderilecek ve ora- da saklanacakmış. Bittabi bunun ihtiva ettiği tafsilâtın gizli kalması şartı âzamdır! Bu saallerin mahi - yetini izah etmeden evvel, memur nedir? Bir defa ona bakalım: Me - mur bir defa bizde lâgavi mânada “emredilen cdam,, demektir. Her memurun bir âmiri olmasına naza- ran vaziyet daima budur. Halbuki tâ eski zihniyetten yödigör kalmış olan ve “memur” u emirber haline sokan bu kelimenin (tevsim) i tama mile yanlıştır. Netekim frenk ta - birini alırsak devlet memuru “İşle- yen adam,, ve hususü müessese me- muru (kullanılan adam) mânasına gelmektedir. Onun içindir ki (me- mur zihniyeti) dediğimiz şeyi ba - zan belki kelime icabı olarak ta « onlara atfedemiyoruz. Bize kalır- sa türkçede yapılacak en büyük in- hılâplardan birisi bu kelimeyi de - ğiştirmek olacaktır. Binaenaleyh böyle işleyen, fa - | al adamları kullanan devlet mües- sesesi için bunların ne şekilde ne tiynette ne kavrayışta kimseler ol- duğunu bilmek her cihetten #aide- li bir teşebbüitür. Fakat acaba bu gizli tezkiye listesi ümit edilen ne- Biz böyle düşünüyoruz, Siz acaba ne dersiniz? | İ i hal hastahaneye | İ | İktisat vekâletinin Yeni teşkilâtı Yeni kadrolar ayın yirmi- sinde tebliğ edilecek Iktısat Vekâletinin yeni teşki- İâtnın 1 Hazirandan itibaren tat- biki takarrür etmiştir. Yeni teş - kilâtın Vekâletin muhtelf kısım - larına ait olan şekilleri tamamen hazırlanmıştır. Merkezde bir kâ - tibiumumilik ve beş müsteşarlık ihdası takarrür etmiştir. Bu ayın 80 nunda merkezde maadin müsle- şarlığına merbut olarak bir mer - kez fen bürosu teşekkül etmekte- dir. Gene merkezde bir de şirket « ler mürakabe bürosu ihdas olun - maktadır. Yeniden iktisat müfettiş likleri ihdas olunacak ve bu mü « fettişler merkeze merbut, fakat seyyar olacaktır. Yalnız İstanbu - un hususi vaziyeti ve şirketlerin ekserisinin burada bulunuşu maza- rı dikkate alınarak İstanbulda bir daimi müfettişlik O bulunacaktır. Bir hazirandan itibaren bütün ikti sat, ticaret, sanayi müdürlüklerile, mıntaka maadin mühendislikleri ve şirket Ücarel, sigorta komiser - likleri lâğvedilmektedir. Yeni kad- rolar bu ayin yirmisinde alâkadar- lara tebliğ edilecektir. Dün bir toplantı Yapıldı VİLAYETTE Muzir hayvanlar Mi Ziraat müdürlüğü müessir mücadelede bulunuyor Vilâyet ziraat müdürlüğü mü cadele teşkilâtı muzır hayvanlar- la müessir surette de bulunmaktadır . Son ay içinde mülhakatta 85 yaban domuzu, 10 kurt, 8 çakal, 53 karga öldürül - müştür. Bazı yerlerde çekirge zuhu - runa mebni sürfelerin imhası için Ee şimdiden tertibat alımmakta - Yeni Romanya konsolosu Yeni Romanya konsolosu şeh- rimize gelmiş ve dün resmen va - li ve belediye reisi Muhittin, va - li muavini Ali Rıza Beyleri ziya- ret etmiştir. Bina vergisi isi kanununun ü - İı frkrasının tadili hakkında nun dün vilâyete bildirilmişti: Bu tadile göre, sahiplerinin i- kametine mahsus olup senelik i- rad: yirmi beş liraya kadar olan (yirmi beş dahil) bü r (bu ka- bil binaların © taaddüdü halinde yalnız biri muafiyetten müstefit olur ). Zürras ait binalarm bir kı mı ikamete ve bir kısmı da mua - fiyetleri muah. tahsis edilmiş lunduğu takı de vergi yalnız ikamete muhtaç 0- lan kısım üzerinden alınır. Yapılan bağlar müdüriyetinin İsta! , bir sene içinde vil& - İçtimada umumi müfet- tişler de bulundu Dün Maarif idaresinde orta ted- riat umumi müdürü Hasan Ali Be yin Fiyasetinde bir içtima olmuş - tur, İçtimadâ umumi müfettişler, Maarif müdütü hazır bulunmuşlar dır. Edirneye teftişe giden baş mü- fettiş Salih. Zeki Bey de şehrimize dönmüş, iğtimaa iştirak etmiştir. Dünkü toplantıda mekteplerde ya- pılacak yeni imtihan şekilleri görü şülmüştür. Hariçten bakalorya imtihanına girecekler Bu sene hariçten bakalorya im- tihanlarınâ girmek üzere 300 kadar müracaat vardır. Müracaat müd- deti bitmiştir. Maarif vekâleti bir tamim yaparak bundan sonra bey- hude yere müracaat edilmemesini bildirmiştir. ticeyi vermeğe kâfi midir? Haddi satında kendisi de zincirleme bir şekilde, bir âmtirin memeru bulunan bir âmirin, kendi memuru hakkın da bu 31 maddeye cevap tesbihle- mesi çok zordur, İçinde öyle sal. ler vardır ki bugün değme adam 0- na cevap veremez. Ve nihayet bu cevaplar daima (Subjectil ) ve Cin- di) mahiyette kalmağa mahküm - dur, Bir tanesini ele alalım: — Memurun zekâ derecesi ve kavrayış kabiliyeti?.. Bugün zekâyi ölçmek ve Buna bir derece tayin edebilmek için eli» mizde ne gibi bir kıstas vardır En yüksek Södogogue'ler en derin Psy chologue'lar bu mesele etrafında izharı aezederken bir memurun ma iyetindeki bir kimsenin zekâsı hak kında vereceği karara nasıl itimat edebiliriz. Bundan maada daha öyle sualier vardır ki bunlar etrafında doğru bir fikir serdetmenin değil, alelâ - de bir fikir serdetmenin bile imkâ- mı yoktur. Meselâ: — Hangi eserlerden zevk alır? Bunları daha böyle 31 tane saya- biliriz, Onun için bu sualleri daha cevap verilebilir bir şekilde tanzim etsek daha iyi olmaz mı? Çünkü nihayet bir kimsenin evlenirken bile alacağı kadın veya erkek hak kında da bu kadar ince eleyip #k dokumasına imkân yoktur. | halinde yal | likten de yedinci yet dahilinde, Amerika asma çu - buklarından 1150 dönüm bağ ya - pılmıştır. POLİSTE Bir genç kız Taraçadan düştü Ağır yaralandı, bir haftâ sonra evlenecekti Dün Taksimde Altın Bakkal sokağında ağır bir yaralanma hâ- disesi olmuştur. Bu sokakta oturan yirmi yaş - larında Mevlüde hanım evinin dör- düncü kat üstündeki taraçasında çamaşır asmakta iken müvazene - sini ka) iş ve yere düşmüş - tür. Mevlüde hanım bu düşme ne - ücesinde muhtelif yerlerinden a - Ür surette Y: ve i için Beyoğlu hastanesine kaldırı!- sonra evlenecekti. zırlamıştı. Ayakları haşlandı Fenerde Mürsel Paşa cadde - sinde boya fabrikasında çalışan a- mele Halim çorap boyama kaza - Dının yanında iken kazandaki kay- ayağına dökülmüş ve aya- ğı yanmıştır. Tedavi için Balat “hastahanesine kaldırılmış tir, Tutuşan kurumlar Dün öğleden sonra Osman - beyde deniz yüzbaşısı Salâhattin Beyin evinin bacasındaki kurum - lar tutuşmuş ise de söndürülmüş- tür, Üfürükçü Karagümrükte üfürükçülük et- mekte olan Hüseyin oğlu Murat isminde bir adam cürmü meşhut lanmış, müddeiumu - miliğe verilmiş, müddeiumumi - istintak daire - sine şevkedilmiştir. Vida yutan adam Bakırköyünde diş çektirirken Yılmaz isminde bir gencin ker - peteni yultuğu yazılmıştı. Bu ha- kerpeteni değil, ker - petenin lâçka olan küçük vidasını yutmuştur. Maamafih vidanın mi- deden barsaklara inmekte oldu - ğu görülmüştür. Hiç bir arızaya meydan vermeden çıkacağı tah - min edilmektedir. Leh hava heyeti gitti İstanbul - Varşova o hava hat- tu hakkında hükümetle müzake « reye girişmiş olan Lehistan hava nakliyatı şirketi illeri, dün ” zurum vapurunu işletecektir. Mektep kitaplarının fiatlerini kontrol Gençen gün çocuğuma, bir ilk. mektep kıraati almam lâzım geldi. Tanıdığım bir kitapçıdan satın al- dığım halde bu tek kitap için 45 ka ruş para verdim. Klitabın bu ka. dar pahalı olmasının sebebi, için- deki resimlerin boyalı olmalarıdır. Filhakika resimleri boyalı olan mektep kitapları, manzara ve gös- teriş itibarile hoştur ve güzeldir; fakat bu tabılar, daha fazla zen». gin milletler içindir. İlkmekteple- rimizde akşama kuru ekmeğine ha- tık yapıp yiyecek bir avuç zeytin tanesini bulamıyan bir kaç bin ço- cuk olduğunu ve bunların ancak bir takım hayır cemiyetlerinin yar- dımlarile mekteplerde Va bir | öğle kahvaltısı yapmakta oldukla- rını düşünürsek — bu yavruları bir tek K'tap için 45 kuruş vermeğe ic bar etmenin hiç te muvafık bir şey olmadığı derhal © tavazzuh eder. Maksat, çocuğu okutmaktır. meselede işin lüks tarafa ise ucuz ve ameli cihetini iltizam etmek en doğru hareket olur, Okuma işinde kitap nihayet bir vasıtadır. Bu vasıtanın “'cili bicili olması çocuk için hoş görünebilir; fakat çocuğa dersi sevdirecek olan kitaptan daha fazla muallim ve mekteptir. İlle resimleri boyalı kitaplarda ısrar olunursa bu mevzuda mühim bir noktaya isaret etmeyi faydadan hiç te hâl! addelmeyiz: Bu nokta şudur: j Boyalı kitaplarda fiat: kabartan | bilhassa klişe meselesidir. Çünkü bir tek boyalı resim için müteaddit klişeler lâzımdır. Ba gibi kitaplar, benim aldığım kitapta olduğu gibi ilk seneleri için #5 kuruşa satı'mak la masraflarını koruyabilirlerse de müteakıp seneler ettik!er ai — klişeleri mevcut olduğuna gö re — bir baskı ve kâğıt parasından ibaret kalır. O takdirde el kadar Büyüklükte 140 - 150 savıfalık bir hitap için 45 kurus talek”, normal kazancın fevkinde bir şey olur. Bu gibi mektep kitaplarına ko- nulmuş olan ilk fiatlerin sıkı suret de kontroll edilerek müteakıp sene- ler mutlaka normal bir hadde ten- gili bir zarürettir. Ve buna müsa- mahanın, ağır Br surette mes'uli. yeti celbetmesi lâzımdır. Çünkü | mektep kitabı işi, her hangi bir ki. | tap tabetme işi değildir. . Amme menfaatine ve memleket irfanına taalluk ve teması itibarile ta men hususi bir manzaray: ha devlet müdahales'ni ey. mahiyettedir. Sonra mektep kitapları, roman, şür kitabı vesaire gibi stok olacak metadan da değildir. Tabı âlemin: de satışı en emriyetli bir iştir. Bu” itibarla buraya pararını bağlıyan bir tâbi, onu emniyetle tahsil et - mek mevkiindedir. Bu mevzu üzerinde çok hassas olmamız elzem ve zaruridir. Salğhattin ENİS ZIMANDA e Gülcemal kadro harici eti iyor Yaşı, bir asrı bulduğu söylenen Denizyolları idaresinin Gülcemal vapurunun kadro harici edilmesi kat'i olarak kararlaştırılmıştır. Gül Cemalin yerine Denizyollar idare si Yelkenci zadelerden alacağı Er- icap Limana gelen taze meyvalar Ticaret odası Liman şirketine taze meyvelerin, bilhassa çilekle - rin Limana gelince tercih edilerek derhal tahliyesi için müracaat et - miştir. Liman şirketi bunun için tertibat aldığını bildirmektedir. Havuzlardaki fabrika'ar Akay idaresi havuzlardaki fab- rikaları ıslah etmektedir. Bu müna sebetle yeni bir fabrika binası ya « pılmaktadır. Yeni alınan vapurlar Son günlerde bir taraftan De- nizyolları işletme | idaresi, diğer taraftan vapurculuk şirketi yeni va purlar almaktadırlar. Alman bu yeni vapurlar yüzde 31 i Vapurcu- luk şirketine, diğer kısmı Deniz - yollarına ayrılmış olan tonaj nis « betini bozmuşlur. Aldığımız malü- mata göre bu nisbet yeni vaziyet dolayısile yeniden tesbit edilecek - tir. Dün Ankaraya giden Denizyol ları müdürü Sadettin ve Vapurcu- luk i müdürü Mustafa Beyin j